هر ساله با فرا رسیدن فصل سرد، بسیاری از رانندگان نگران نحوه‌ی نگهداری از خودروشان هستند. از دیرباز، اغلب ساعات اولیه‌ی صبح برای خودرو کابوسی تلخ تلقی می‌شد. بد روشن شدن یا گاهی اصلا روشن نشدن موتور خودرو مشکلات بسیاری را برای مالکین به‌وجود می‌آورد. اما رفته‌رفته با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از قطعات بهتر، مشکلات ناشی از سرد بودن بلوک موتور کمتر شد. اما از سویی دیگر همین پیشرفت فناوری برخی اوقات هشدارهایی را درباره‌ی نحوه‌ی گرم کردن موتور می‌دهد. نکته‌ی بسیار مهم در این میان نه فقط بحث استارت زدن در صبح و ساعت اوج برودت، بلکه نحوه‌ی نگهداری و رانندگی در زمستان است. پس بیایید همه‌چیز را گام به گام از ابتدا مرور کنیم.
۱. پک زمستانی؛ جعبه‌ی حیات
هرقدر هم که خودروی شما مدرن و به‌روز باشد در مسافرت‌های زمستانه، چنین پکیجی می‌تواند حیاتی باشد. شاید در ظاهر امر، داستان کمی ترسناک و ماجراجویانه باشد ولی در مواقع اضطراری همین بسته‌ی کوچک زندگی‌بخش است. یک جعبه‌ی مقاوم تهیه کنید. داخل آن یک پتوی گرم ولی سبک، مقداری خوراکی کنسرو شده، اسنک یا دانه‌های حجیم‌شده، کابل باتری، چراغ قوه، دستکش زمستانی، جعبه‌ی کمک‌های اولیه، آب معدنی، فندک یا مواد آتش‌زا قرار دهید. این پکیج ساده و نه‌چندان گران خیال شما را از بابت حوادث احتمالی یا گیر افتادن در برف راحت می‌کند.
۲. تایرها؛ کفش‌هایی نه برای اسکی
بعید است با این همه توصیه‌ی رسانه‌ها درباره‌ی سلامت لاستیک‌ها حین سفرهای زمستانی کسی نسبت به اهمیت آنها بی‌اطلاع باشد. یادتان باشد در حال حاضر داریم درباره‌ی تایر صحبت می‌کنیم و نه زنجیر چرخ. لاستیک خودروها در ایام زمستان بیش از آنچه فکرش را بکنید خشک می‌شود. این انقباض شدید آنها به دلیل سرماست. اگرچه شرکت‌های معتبر لاستیک‌ها را برای مقابله با چنین شرایطی تولید می‌کنند اما بی‌احتیاطی در استفاده از آنها می‌تواند باعث بروز اتفاقات دردناکی شود.
برای حرکت با خودرویی که ساعت‌ها در سرما مانده، حرکت آرام به‌منظور گرم کردن هوای داخل تایرها بسیار مهم است. لاستیک‌های سرد نه‌تنها اصطکاک کمتری با زمین دارند بلکه پروسه‌ی ترمزگیری را نیز مختل می‌کنند. نسبت به لاستیک‌هایی که در برف مانده‌اند حساسیت بیشتری داشته باشید. صاف بودن و بدون آج بودن لاستیک‌ها را جدی بگیرید. برف و یخ رابطه‌ی خوبی با این لاستیک‌ها برقرار می‌کنند. چک کردن تایرها تنها منوط به سلامت فیزیکی آنها نمی‌شود. خودسرانه باد لاستیک‌ها را کم و زیاد نکنید. هر خودرو دستورالعمل مشخصی برای میزان باد تایرهایش دارد. کم و زیاد کردن میزان فشار هوای درون لاستیک هم‌زمان با گرم و سرد شدن آنها مشکل‌آفرین است. درباره‌ی لاستیک‌های میخ‌دار نیز خیلی خاطرجمع نباشید. این لاستیک‌ها بهترین عملکرد خود را در مسیرهای خیس و مرطوب نشان می‌دهند.
۳. زنجیر چرخ؛ از نان شب واجب‌تر
اگر این روزها عازم سفری هستید، حتی اگر نسبت به شرایط آب و هوایی مسیر راه و مقصد مطمئن هستید، اگر زنجیر چرخ ندارید یا استفاده از آن را بلد نیستید، حتی استارت نزنید. چه برسد به مقاصدی که در محیط‌های سرد و با جاده‌هایی برف‌گیر هستند. هرگز روی توانایی خودتان حساب نکنید. رفتار خودرو روی برف کوبیده‌شده و یخ ضخیم به‌گونه‌ای است که حتی حرفه‌ای‌ها را نیز دچار چالش می‌کند. نداشتن زنجیر چرخ با بلد نبودن تعبیه‌ی آن فرقی نمی‌کند. هر دو حادثه‌آفرین هستند. توصیه‌ی اکید ما به رانندگان آن است که سراغ همان زنجیرهای سنتی و فلزی قدیمی بروند. مدل‌های پلاستیکی که گفته می‌شود به آسانی روی چرخ بسته می‌شوند، چندان مورد اطمینان نیستند. حتما یادتان نرفته که زنجیر چرخ را باید روی محوری متصل کرد که دیفرانسیل روی آن نصب است.
۴. ضدیخ؛ نوش‌داروی موتور
نام‌گذاری این مایع خوش‌رنگ کمی راننده‌ها را دچار تردید می‌کند. در نظر داشته باشید که ضدیخ‌ها تنها برای جلوگیری از عمل فریز شدن آب داخل رادیاتور استفاده نمی‌شوند. درواقع این مایع نه‌تنها از بلوک موتور محافظت می‌کند بلکه با دمای انجماد کمتری که نسبت به آب دارد، شرایط را برای استارت زدن مهیا می‌کند. حقیقت آن است که بد استارت خوردن یا بد روشن شدن موتور در سرما به عواملی مانند ضعف باتری، سنگین شدن روغن و سرد بودن آب بستگی دارد. ضدیخ تأثیر چشم‌گیری در مورد گزینه‌ی آخر دارد. البته طبیعتا در مناطقی که دمای هوا به زیر صفر می‌رسد، این مایع می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند. تغییر ناگهانی دمای رادیاتور ناشی از یخ زدن آن، می‌تواند باعث تَرک خوردن پوسته‌ی آن شود.
۵. مایع برف پاک‌کن؛ عجیب ولی واقعی
در دمای زیر صفر تمام مایعات موجود در خودرو دستخوش تغییر می‌شوند. از روغن و روانکارها گرفته تا آب رادیاتور و حتی آب محفظه‌ی برف پاک‌کن. این اتفاق، تبعات خوبی را در پی ندارد. در صورت پاشیدن گل و لای به شیشه‌ی جلو، مایعی برای پاک کردن آنها وجود ندارد. این پوشش کثیف به‌شدت دید راننده را کور می‌کند. یخ زدن آب در لوله‌های منتهی به برف پاک‌کن‌ها در ادامه می‌تواند منتج به رسوب کردن و بسته شدن منافذ آب‌پاش شود. این روزها در بازار، برخی از شرکت‌ها اقدام به فروش این مایع خاص کرده‌اند. ولی اگر دسترسی به خرید آن ندارید خودتان می‌توانید آن را بسازید. ۳۰ درصد از حجم مخزن را با الکل صنعتی پر کنید. کمی مایع ظرف‌شویی و تنها به اندازه‌ی چند قطره ضدیخ اضافه کنید. مایع شیشه‌شورِ ضدیخ‌ِ شما آماده است.
۶. بخاری؛ فکر روزهای سخت باشید
شاید کمتر پیش بیاید که مجبور شوید درجه‌ی بخاری را روی آخرین حالت و میزان دمیدن را در بالاترین حد خود قرار بدهید. اما فکر روزهای سخت را نیز بکنید. شاید بنا به دلایلی در خودرو گیر افتادید و برای ساعاتی نیاز به دمای بالا داشتید. طبیعتا آزمودن آخرین دمای بخاری کار جذابی نیست. ولی یک بار هم که شده این کار را انجام دهید تا از صحت سیستم گرمایش خود باخبر شوید.
رانندگی بهتر در سفرهای زمستانی
لغزنده بودن جاده، اولین دلیل اکثر تصادفات رانندگی در فصول بارندگی است. اگر بنا بر هر دلیل مجبور هستید که سفرتان را با خودروی شخصی انجام بدهید به چند نکته‌ی طلایی توجه کنید.
۱. آهسته و پیوسته بروید
مهم‌ترین قانون نیروهای پلیس در تمام شرایط آب و هوایی، در اوج سادگی کاربردی است. خودرو به‌اندازه‌ای سنگین است که در صورت نیاز بتوانید با ترمزگیریِ حرفه‌ای آن را متوقف کنید؛ البته در صورتی که سرعت شما پایین باشد.
۲. با ترمز بازی کنید
شاید فناوری ترمز ضد قفل یا ABS بسیاری از معضلات مربوط به ترمز گیری روی سطوح لغزنده را مرتفع کرده باشد ولی با این حال وقتی روی سطح بسیار لیز برف و یخ حرکت می‌کنید، می‌بایست عمل ای‌بی‌اس را خودتان انجام دهید. در صورت نیاز به توقف ناگهانی، آن‌طور که در شرایط عادی روی ترمز می‌کوبید، عمل نکنید. سعی کنید چند بار پیاپی ترمز بگیرید و رها کنید. این کار مانع از انحراف خودرو می‌شود.
۳. بیهوده گاز ندهید
لجبازی شما وقتی در سربالایی برفی یا پیچ گیر کرده‌اید از نظر برف و یخ، بی‌معنی است. شما تنها به موتور خودرو فشار زیادی وارد می‌کنید. ضمن حفظ خونسردی از خودرو پیاده شوید و فکری به حال افزایش سطح اصطکاک لاستیک‌ها کنید. شن و ماسه و آب جوش بهترین ایده است.
