نقد فیلم Bill & Ted Face the Music

داستان فیلم از جایی آغاز می‌شود که بیل و تد که حالا زندگی شاد اما نه‌چندان موفقی دارند، متوجه می‌شوند که وقت زیادی برای خلق بهترین آهنگ تاریخ باقی نمانده است. آن‌ها باید یک قطعه‌ی موسیقی بی‌نقص را بسازند که تمام زمان و مکان را متحد می‌کند و از نابودی دنیا جلوگیری به عمل می‌آورد. فیلم هم همان‌گونه که انتظار دارید، مدام در دل سفرهای زمانی عجیب می‌گذرد. زیرا آن‌ها هیچ ایده‌ای ندارند که چه‌طور باید بهترین آهنگ تمام ادوار را ساخت و به همین خاطر مدام باید با سفر به آینده، مشغول تحقیقات گسترده برای رسیدن به پاسخ سؤال خود باشند.

سازندگان با درک این حقیقت که بزرگ‌ترین قدرت Bill & Ted Face the Music از نوستالژی سرچشمه می‌گیرد، داستانی را ساخته‌اند که احساسی‌ترین قصه‌ی مجموعه‌ی «بیل و تد» به حساب می‌اید. در نتیجه شلوغی غیر قابل فهم و نه‌چندان معنی‌دار فیلم، به اصطلاح روی اعصاب مخاطب نمی‌رود. او می‌تواند در مرکز همه‌ی این قصه‌ها انسان‌هایی را ببیند که دغدغه‌هایی قابل لمس دارند؛ دو مردی که نمی‌خواهند شاهدخت‌های ازدواج‌کرده با خود را از دست بدهند. فرزندانی که قصد سربلند کردن والدین را دارند. سربازی که مایل به انجام کار غلط نیست و می‌خواهد دوستان بیشتری داشته باشد. دوستی‌های قطع‌شده‌ای که مجددا به حالت عادی بازمی‌گردند. از همه مهم‌تر، انسان‌هایی که نمی‌خواهند سرشکسته شوند و دیگران را ناامید کنند. همه‌ی این داستانک‌های قرارگرفته در دل قصه‌ی کلیشه‌ای فیلم کاری می‌کنند که بتوان به تماشای Bill & Ted Face the Music نشست. زیرا فیلم با سرعت زیاد و طی ۹۰ دقیقه به پایان می‌رسد و هسته‌ی اصلی آن را روابط انسانی قابل قبولی تشکیل می‌دهند که می‌توان احساسات جریان‌یافته در آن‌ها را لمس کرد.

تقریبا هر شخصی که فیلم Bill & Ted Face the Music را ببیند و شناخت کافی از دو قسمت قبلی مجموعه داشته باشد، درک می‌کند که چرا برخی از دلایل ستایش شدن این اثر توسط منتقدان آن‌چنان سینمایی نیستند. ولی حداقل می‌توان از این خوشحال بود که همه‌ی شخصیت‌های اصلی همچنان از قدرت بازیگران بهره‌ی زیادی می‌برند و حتی کاراکترهای مهم جدید هم به خاطر نقش‌آفرینی‌های جذاب حاضر در فیلم، به مراتب جلوتر از شخصیت‌پردازی‌های چندخطی خود به نظر می‌رسند.

کیانو ریوز ۵۶ساله که اکران فیلم Bill & Ted's Excellent Adventure در سال ۱۹۸۹ میلادی حکم اولین قدم او برای تبدیل شدن به یک ستاره‌ی سینمایی را داشت، در «بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» دوست‌داشتنی و متفاوت با اکثر آثار جدید خود است. شیمی بین او و الکس وینتر همچنان پس از این همه سال پرکشش به نظر می‌آید و ما را به خوبی با حماقت‌های بی‌پایان این دو کاراکتر همراه می‌سازد.

اما شوکه‌کننده‌ترین نقاط قوت فیلم Bill & Ted Face the Music ریشه در اجراهای برجیت لاندی پین و سامارا ویوینگ دارند. بیلی به خاطر نقش‌آفرینی برجیت لاندی پین حتی یک لحظه جذابیت خود را از دست نمی‌دهد. او همزمان این کاراکتر را به‌شدت اغراق‌آمیز و بدون فرو شدن در چشم مخاطب بازی می‌کند. چنین اجرایی از آن جهت چالش‌برانگیز است که نه می‌توان از میزان پراغراق بودن کاراکتر کم کرد و نه می‌توان اجازه داد که بیان تک‌تک دیالوگ‌ها با لحن خاص و نامعمول، دائما بازی شدن بیلی توسط یک بازیگر را به یاد بیننده بیاورد. تعادل ایجادشده توسط لاندی پین برای به تصویر کشیدن بیلی واقعا ستایش‌برانگیز است.

از آن سو سامارا ویوینگ که قبلا در فیلم خارق‌العاده‌ی «سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری» نقش کوتاهی داشت و در فیلم Ready or Not خوش درخشید، این‌جا عملا سکانس‌هایی را که تیا در آن‌ها حضور دارد، کاملا به کنترل خود درمی‌آورد. ویوینگ همزمان به شکلی پررنگ و قابل فهم، ارتباط این شخصیت به پدر خود را نمایش می‌دهد، روی تفاوت‌های آن‌ها تاکید می‌کند و در فیلمی که تقریبا هیچ بخشی از آن باورپذیر نیست، اجرایی باورپذیر را تحویل داده است.

Bill & Ted Face the Music شامل برخی نقش‌آفرینی‌های خالی از جذابیت هم می‌شود و همیشه از نظر بازیگری در نقطه‌ی اوج قرار ندارد. ولی شکی نیست که اگر بازیگران اصلی مثل ویلیام سدلر در نقش مرگ انقدر اجراهایی خواستنی و در بعضی موارد خاطره‌انگیز را ارائه نمی‌کردند، اثر مورد بحث نهایتا می‌توانست یک فیلم متوسط باشد.

فارغ از تمامی این‌ها، به طرز عجیبی همزمان یکی از مهم‌ترین نقاط قوت فیلم و نقطه‌ی ضعف اصلی آن در یک عنصر سازنده‌ی مهم Bill & Ted Face the Music قرار گرفته‌اند؛ نحوه‌ی تبدیل شدن فیلم به قسمت سوم مجموعه‌ای که سه دهه از زمان آغاز آن می‌گذرد. «بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» چه در انتخاب لوکیشن‌ها و چه در طراحی پایه و اساس داستان به زیبایی مخاطب را به یاد خاطرات جالب تماشای دو فیلم اول «بیل و تد» می‌اندازد. تازه جذابیت حقیقی ماجرا آن‌جایی به چشم می‌آید که می‌بینیم چه‌قدر این همه محتوا بدون تحمیل شدن بر مخاطب یا زورکی به نظر رسیدن وارد فیلم شده‌اند.

در همین حین که مشغول لذت بردن از این خاطره‌بازیِ ذوب‌شده در دل قصه هستیم، ترس فیلم از ریشه‌های داستانی خود تعجب‌آور است. انگار سازندگان در مسیر قابل پذیرش کردن فیلم برای مخاطب امروز که اصلا دو قسمت اول را نخواهد دید، مخصوصا در نیمه‌ی نخست اثر از اغراق‌های منحصر‌به‌فرد و بسیار شدید سری فیلم «بیل و تد» فاصله گرفته‌اند. ولی وقتی نه تمام انرژی خود را روی مدرن‌سازی فیلم بگذارید و نه کاملا به ریشه‌های «بیل و تد» وفادار باشید، متاسفانه این‌طور به نظر می‌رسد که انگار از این مجموعه خجالت می‌کشید. انگار سازندگان انقدرها جسارت این را نداشته‌اند که در همه‌ی ثانیه‌ها به شجاعت و عجیبی اولین فیلم «بیل و تد» باشند. ناراحت‌کننده‌ترین حقیقت هم آن است که چنین مشکلی فقط به خاطر نیاز فیلم به بازگرداندن بودجه‌ی ۷۵ میلیون دلاری خود به وجود می‌آید.

در نتیجه فیلم Bill & Ted Face the Music نه آن‌چنان در جذب مخاطب جدید و کاملا مخالف با دو فیلم اول مجموعه موفق می‌شود و نه همه‌ ثانیه‌های خود را به یک اندازه جذاب نگه می‌دارد. البته که درنهایت همان‌گونه که گفته شد، طرفدارهای پروپاقرص «بیل و تد» با این فیلم در لذت فراوانی غرق می‌شوند. ولی همیشه لحظاتی در فیلم وجود دارند که به شما می‌گویند اگر این تلاش ناقص در فیلم‌نامه جایی نداشت، «بیل و تد با موسیقی مواجه می‌شوند» می‌توانست «بیل و تد»تر باشد!

آثاری مانند «بیل و تد» که با دیوانگی و اغراق خاص خود شناخته می‌شوند، همیشه مشغول گام زدن سرخوشانه روی لبه‌ی شمشیر هستند. گاهی مثل فیلم Bill & Ted's Bogus Journey انقدر بی‌فکر می‌دوند که به سرعت به پایین می‌افتند و گاهی مثل فیلم Bill & Ted Face the Music انقدر آرام‌آرام قدم برمی‌دارند که در عین سالم رسیدن به مقصد، خیلی‌ها می‌گویند می‌توانستند هیجان‌انگیزتر و جذاب‌تر از حالت فعلی، مسیر را پشت سر بگذارند.

به همین خاطر نخستین «بیل و تد» یعنی فیلم Bill & Ted's Excellent Adventure همچنان بهترین قسمت مجموعه به حساب می‌آید. چرا که هویت خود را می‌شناسد و ثانیه به ثانیه بر پایه‌ی اغراق‌های شدید پیش می‌رود و در عین حال، در همراه کردن مخاطب روز با خود نیز می‌درخشد. آن فیلم دقیقا به اندازه در مسیر خاص خود قدم برداشت، Bill & Ted's Bogus Journey بیش از اندازه این کار را کرد و Bill & Ted Face the Music کمی کمتر از حد و اندازه‌ای که باید، جسارت دویدن در جاده‌ی دیوانگی را دارد.

وقتی به بودجه‌ی این فیلم و استفاده‌ی ایده‌آل آن از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری نگاه می‌کنیم، به‌سادگی به‌دلیل تبدیل شدن Bill & Ted Face the Music به یک فیلم نسبتا خوب پی می‌بریم؛ جایی که سازندگان با عدم جاه‌طلبی بیش از اندازه و تمرکز روی طرح‌هایی که با این بودجه بتوانند خوب به نظر برسند، فیلم را حتی برای مخاطب سخت‌گیر روز تبدیل به یک محصول علمی-تخیلی قابل قبول از لحاظ کیفیت تصویر کرده‌اند. این اثر سینمایی که البته متاسفانه به خاطر اکران خانگی به همه‌ی پتانسیل خود نخواهد رسید،‌ نه فیلمی عالی است و نه گروه مخاطبان بزرگی دارد. اما می‌داند چگونه باید از همه‌ی داشته‌های خود بهره ببرد. به همین خاطر اثر خاصی می‌شود که حتما تماشاگرهای خاص خود را برای یک بار تماشا شدن، راضی خواهد کرد. حتی اگر عده‌ای آن را مسخره، ضعیف و گیرافتاده در گذشته بدانند.