افراد حساس معمولا مورد سرزنش هستند و اغلب اوقات، حساس بودن ویژگی مثبتی تلقی نمی‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد بسیار حساس، ژن حساس بودن را به ارث برده‌اند. الاین آرون (Elain Aron) روان‌شناسی است که مطالعات گسترده‌ای روی این پدیده انجام داده و در تحقیقات خود از MRI مغز افراد بسیار حساس استفاده کرده است. او به این نتیجه رسید که این افراد نسبت به افراد معمولی، دریافت عمیق‌تری از صداها، احساسات و حتی حضور اشخاص دیگر دارند. با ما همراه باشید تا با نشانه‌های حساس بودن آشنا شوید.
حساس بودن و هوش هیجانی
هوش هیجانی (EQ) به توانایی شما در درک و شناخت احساسات و هیجانات خودتان و دیگران و همچنین توانایی‌هایتان در استفاده از این دریافت برای مدیریت رفتارها و روابط گفته می‌شود. جالب است بدانید هوش هیجانی افراد خیلی حساس، تفاوتی با هوش هیجانی سایر افراد ندارد.
افراد خیلی حساس، دریافت و حس بسیار قوی‌تری دارند و هیجانات شدیدشان را راحت‌تر از هیجانات افراد معمولی می‌توان تشخیص داد که البته این به نفع‌شان تمام می‌شود. این ویژگی به آنها کمک می‌کند ارتباط مؤثرتری برقرار کنند، زیرا علاوه بر کلماتی که از زبان طرف مقابل‌شان می‌شنوند، متوجه نکات ریز نهفته در ژست و لحن او نیز می‌شوند.
البته آن روی سکه هم این است که احساسات و هیجانات عمیقی که مورد غفلت قرار بگیرند عواقب وحشتناکی می‌توانند در پی داشته باشد. افراد خیلی حساس تنها زمانی می‌توانند از این هوش هیجانی به نفع خود بهره ببرند که بدانند «خیلی حساس» هستند و نسبت به این ویژگی خود آگاهی پیدا کنند. این آگاهی تضمین می‌کند که «خیلی حساس بودن» به نفع آنهاست و به شناختن نقاط ضعف و رفع آنها کمک می‌کند.
ویژگی‌های یک فرد خیلی حساس
شاید این سؤال برایتان مطرح شود که آیا شما یا کس دیگری در اطرافتان، جزو «خیلی حساس»ها هستید یا نه. در اینجا متداول‌ترین ویژگی‌های افراد بسیار حساس را برایتان آورده‌ایم. ببینید چندتا از این ویژگی‌ها در شما هم وجود دارد:
عمیقا فکر می‌کنید
وقتی زندگی به‌طور ناگهانی شما را در شرایط سخت و دشواری قرار می‌دهد، به گوشه‌ای فرار کرده و به لاک تنهایی خود پناه می‌برید و قبل از هر اقدامی، تمام جوانب اتفاق پیش آمده را بررسی و به آن فکر می‌کنید. رویدادهای کوچک و جزئی، چه در زندگی خودتان و چه در زندگی دیگران، می‌تواند تأثیر بزرگی روی شما بگذارد.
به جزئیات اهمیت بسیاری می‌دهید
همان اندازه که به احساسات و هیجانات توجه دارید، به جزئیات هم حساس هستید. ریزه‌کاری‌هایی را می‌بینید که ممکن است دیگران توجهی به آنها نکنند و تا زمانی که به تمام این جزئیات نپردازید، راضی نمی‌شوید. این ویژگی اگر در جای درست استفاده شود، امتیاز ارزشمندی محسوب می‌شود.
به زمان بیشتری برای تصمیم‌گیری‌ها نیاز دارید
از آنجایی که فردی سطحی نیستید و عمیقا فکر می‌کنید و از جزئیات نیز به سادگی عبور نمی‌کنید، روند تصمیم گیری هایتان بسیار طولانی است. به شدت در افکارتان غرق می‌شوید تا بتوانید تصمیمات مهم را از اعماق ذهن‌تان بیرون بکشید. تمام تلاش‌تان را می‌کنید که همه‌ی احتمالات ممکن را بررسی کنید، و این کار به قیمت سپری شدن زمان‌های با ارزش زندگی شما تمام می‌شود.
در صورت ارتکاب یک اشتباه احساس شکست خواهید کرد
وقتی بعد از مدت‌ها بالاخره تصمیمی می‌گیرید و بعدا معلوم می‌شود تصمیم و انتخابتان درست نبوده، خیلی سخت می‌گیرید و خودتان را سرزنش می‌کنید. این حالت باعث ایجاد یک چرخه‌ی معیوب می‌شود که روند تصمیم‌گیریتان را کُند‌تر از قبل هم می‌کند، چون حالا ترس از تصمیم‌گیری اشتباه نیز به سایر عوامل مؤثر در طولانی شدن این روند اضافه شده است.
از نظر هیجانی، واکنش‌پذیرید
وقتی به حال خودتان رها می‌شوید و کسی کاری به کارتان ندارد، به احساسات خودتان واکنش غیرارادی نشان می‌دهید. همچنین نسبت به تجربیات احساسی دیگران نیز واکنش‌های شدید نشان می‌دهید. وقتی این هیجانات عمیق و پررنگ می‌شوند به راحتی رفتارتان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و بروز پیدا می‌کنند. بخش سخت این قضیه این است که احساسات خود را به‌گونه‌ای مدیریت کنید که بتوانید رفتار مورد نظرتان را در پیش بگیرید.
مورد انتقاد قرار گرفتن برایتان ناخوشایند و تلخ است
احساسات عمیق و واکنش‌های شدید هیجانی شما می‌تواند باعث واکنش تند در برابر انتقاد هم باشد و این برایتان بسیار ناخوشایند خواهد بود. اگر انتقادی از شما بشود، علاوه بر اینکه همان اول عکس‌العمل شدید نشان می‌دهید، ناخودآگاه در موردش عمیقا به فکر فرو می‌روید و سعی می‌کنید حواشی و جزئیاتش را هم کشف و بررسی کنید. این اکتشافات و بازبینی‌هایی که درباره‌ی انتقادها انجام می‌دهید در بلند مدت نتایج خوبی در پی خواهد داشت، مثلا عدم توانایی شما در «بی‌اعتنایی کردن» به انتقادها به شما کمک می‌کند تغییرات مناسبی ایجاد کنید.
عملکرد خوبی در کارهای تیمی دارید
توانایی منحصربه‌فردتان در توجه به احساسات دیگران، یک امتیاز ارزشمند دیگر هم محسوب می‌شود، چون توجه شما به جزئیات ریزتر باعث می‌شود در محیط‌های جمعی و تیمی، فردی بی‌نهایت ارجمند و قابل توجه باشید. البته، اگر مسئولیت تصمیم‌گیری‌های نهایی به عهده‌ی شما باشد، این ویژگی ممکن است نتیجه‌‌ی معکوس بدهد و به ضررتان تمام شود؛ بنابراین شما برای اطلاعات دادن و تجزیه و تحلیل، مناسب‌تر هستید تا تصمیم‌گیری‌های مهم و نهایی.
شما در رفتار و آداب معاشرت عالی هستید
آگاهی و درک بالای شما از احساسات و هیجانات دیگران باعث می‌شود بسیار خوش‌رفتار و دقیق باشید. به تأثیر رفتارهای خود بر دیگران توجه خاصی دارید و این را به خوبی منعکس می‌کنید. از بی‌ادبی و گستاخی دیگران هم به شدت آزرده می‌شوید.
فضای کاری باز شما را عصبی می‌کند
حساسیت شما به وجود دیگران، صداهای بلند و سایر محرک‌ها باعث می‌شود در یک محیط کاری باز، تقریبا نتوانید به خوبی به کارتان برسید. در واقع بهتر است در اتاق ساکت و دربسته‌ی مخصوص خودتان یا در خانه کار کنید.
خلاصه اینکه مانند خیلی چیزهای دیگر در زندگی، «خیلی حساس بودن» هم خوب است و هم بد. در کل به این بستگی دارد که شما چگونه از این ویژگی استفاده کنید!
