خاویار خوراک لذیذی است که از تخم ماهی خاویار به دست میآید. گونههای مختلفی از ماهیان خاویاری در برخی منابع آبی نیمکرهی شمالی زندگی میکنند، اما سواحل جنوبی دریای خزر که جزئی از سرزمین بزرگ ایران به شمار میآیند، مهمترین زیستگاه طبیعی تعدادی از ماهیان خاویار است. طعم منحصربهفرد و خواص شگفتانگیز این مادهی ارزشمند، آن را به یک خوراکی محبوب و مطرح در سطح دنیا تبدیل کرده است. با ما همراه باشید تا با نحوه تشخیص خاویار اصل و ۱۴ خاصیت آن برای سلامتی آشنا شوید.
انواع ماهیان خاویاری
ماهیان خاویاری در زبان شیرین فارسی به نام «تاس ماهیان» و در جوامع بینالمللی با نام «استورژن» (Sturgeon) شناخته میشوند. خاویار نیز بسته به اینکه از کدام نوع ماهی خاویاری گرفته شود، به سه نوع اصلی تقسیم میشود که هرکدام از آنها دارای کیفیت مخصوص به خود است. در ادامه با سه نوع اصلی خاویارها آشنا میشویم:
۱. بلوگا
طول ماهی خاویاری بلوگا تا ۶ متر میرسد و میتواند وزنی بیش از ۱ تن نیز داشته باشد. بیشترین مقدار خاویار از این نوع ماهی گرفته میشود. رنگ آن از خاکستری تا مشکی متغیر است.
۲. آسترا
میانگین طول و وزن این دسته از ماهیان خاویاری به ترتیب حدود ۲ متر و ۲۰۰ کیلوگرم است. تخم این نوع ماهی، رنگی بین زیتونی مایل به خاکستری تا قهوهای تیره دارد. خاویار آسترا از خوشطعمترین انواع خاویار در دنیا به حساب میآید.
۳. سوروگا و بری
از نظر اندازه کوچکتر از دو مورد قبلی است و طعم نمکینتری نیز دارد. از دو نوع قبلی ارزانتر است و طیف رنگی آن از خاکستری روشن تا مشکی متغیر است.
چرا باید خاویار بخوریم؟
فارغ از اینکه چه نوع خاویاری را برای مصرف انتخاب میکنید، باید بدانید که با خرید خاویار اصل پا به دنیای شگفتانگیز غذایی گذاشتهاید که اکسیر سلامتی است. پیشگیری از ابتلا به بیماریهای التهاب مفاصل، دستگاه گوارش و سرطانهای مختلف، تنها بخشی از خواص شگفتانگیز مروارید سیاه دریای خزر است. در ادامه به بررسی خواص خاویار برای سلامتی میپردازیم.
۱. تأمین آنتیاکسیدانهای ضروری
خاویار سرشار از ویتامین A است که به ترمیم بافتهای پوستی آسیبدیده کمک میکند. همچنین دارای ویتامین E است که برای مرطوبسازی عمقی پوست جهت مقابله با خشکی مزمن آن بسیار مفید است. خاویار تأثیر بسیار خوبی بر عملکرد سیستم گردش خون دارد و میتواند به پیشگیری از بیماری پارکینسون کمک کند. این دو ویتامین برای جوانسازی و طراوت پوست، سلامت چشمها، افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرطان نیز بسیار مفید هستند. به همین دلیل، خاویار یکی از منابع اصلی آنتیاکسیدان به شمار میرود.
۲. کمک به درمان فشار خون بالا
خاویار حاوی مقادیر بالایی از پتاسیم است که به مقابله با فشار خون بالا کمک میکند. به همین دلیل این خوراک به کسانی که از بیماری فشار خون رنج میبرند، توصیه میشود.
۳. کمک به پیشگیری از حملات قلبی و بیماری آلزایمر
به دلیل وجود مقدار زیادی از چربیهای امگا۳ در خاویار که به ۱۰۰۰ میلیگرم نیز میرسد، این خوراک میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و همچنین پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک کند.
۴. مقابله با ویروسها
مقادیر زیاد ویتامین D موجود در این مادهی غذایی ارزشمند، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند و باعث میشود که سلولهای ایمنی به خوبی وظایف خود را انجام بدهند.
۵. بازسازی هموگلوبین در بدن
هموگلوبین یکی از اجزای خون است که به رساندن اکسیژن به اعضای مختلف بدن کمک میکند. خاویار باعث افزایش سطح هموگلوبین در جریان خون میشود. به همین دلیل مصرف خاویار به کسانی که تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند یا افرادی که مراحل شیمیدرمانی را میگذرانند، توصیه میشود.
۶. تقویت ماهیچهها
به دلیل تجمع بالای پروتئین، این مادهی غذایی نقش بهسزایی در تقویت و افزایش حجم ماهیچهها دارد. مصرف غذاهایی که سرشار از پروتئین هستند در دوران کودکی، سنین بلوغ و دورهی بارداری توصیه میشود، چرا که در این سه مرحله بدن به پروتئین بیشتری نیاز دارد.
۷. کمک به درمان افسردگی
خاویار نه تنها به سلامت جسمی بلکه به بهداشت روان نیز کمک میکند. این مادهی غذایی باارزش به دلیل اینکه منبع غنی چربیهای امگا۳ است، در درمان افسردگی، اختلالات دوقطبی و همچنین بهبود روحیهی افراد بسیار مؤثر است.
۸. تقویت استخوانها
وجود مقادیر بالای کلسیم، خاویار را به یکی از بهترین مواد غذایی برای تقویت استخوانها تبدیل کرده است. مصرف این ماده به ویژه در دورهی بارداری که بدن به کلسیم بیشتری نیاز دارد، بسیار مفید است.
۹. مقابله با استرس و میگرن
غذاهایی نظیر خاویار که غنی از ویتامین B2 (ریبوفلاوین) هستند، به درمان مشکلات عصبی نظیر بیخوابی، اضطراب یا استرس کمک شایانی میکنند. خاویار سرشار از B2 و B5 است و به همین دلیل برای درمان میگرن نیز غذای بسیار مفیدی است.
همهی این خواص بینظیر برای سلامتی، در مادهی غذایی ارزشمندی جمع شدهاند که خوشبختانه باکیفیتترین نوع آن در کشور عزیزمان ایران تولید میشود. مرزهای شمالی کشورمان که به دریای خزر تکیه دارد، معدن این مروارید سیاه است و این امر موجب شده است تا تولیدکنندگان برجستهی این محصول نیز در کشورمان مشغول به فعالیت شوند و نام زیبای «ایران» بر محصولات آنها نقش ببندد.
نحوه تشخیص خاویار اصل
یکی از چالشهای مهم در تهیهی خاویار، نحوه تشخیص خاویار اصل از خاویار تقلبی است. زیرا برای بهره بردن از تمام خواصی که از آنها نام برده شد، باید از خاویار اصلی که از ماهیان باکیفیت به دست آمده است، استفاده کنیم. خوشبختانه تولیدکنندگان خوشنام ایرانی با ارائهی محصولات اصل و باکیفیت، شرایطی را فراهم کردهاند که میتوان بدون نگرانی به خرید خاویار اصل پرداخت و به این مادهی مغذی و ارزشمند دست پیدا کرد. اما به دلیل اهمیت این موضوع در ادامه به نکاتی جهت تشخیص خاویار اصل از خاویار تقلبی میپردازیم تا با در نظر گرفتن این نکات، محصولات سالم و باکیفیتی را برای مصرف خود انتخاب کنید.
در بستهبندی خاویار تقلبی، عموما طراحیهای بچگانه و با طرحها و رنگهایی شلوغ و در آمیخته با متون لاتین، روسی یا ترکی دیده میشود.
از بستهبندی و ویژگیهای بصری آن که بگذریم، اولین نکتهی چشمگیر در مقایسه بین خاویار اصلی و خاویار تقلبی، تفاوت عجیب کیفیت دانههاست. طی تحقیقات تیم باهوخاویار، مادهی اولیهی تشکیلدهندهی این محصولاتِ به ظاهر خاویار، «پارافین» است که نه تنها هیچ ارزش غذاییای ندارد، بلکه به شدت هم برای بدن مضر است. همچنین، طی بررسی مشخص شد که حتی رنگ این دانهها مشکی نیست و آنها را رنگ میکنند! به همین دلیل به هر سطحی رنگ پس میدهند.
اینکه از کدام نوع خاویار خوشتان خواهد آمد، کاملا به ذائقهی شما بستگی دارد. اما توجه داشته باشید که تنها با تهیهی خاویار اصل و باکیفیت میتوانید طعم واقعی این خوراکی باارزش را بچشید و از خواص بسیارِ آن بهرهمند شوید. چرا که در تولید خاویارهای تقلبی از موادی استفاده میشود که طعم آنها را به کلی تحت تأثیر قرار میدهد و نه تنها از خواص خاویار اصل برخوردار نیستند، بلکه سلامتی شما را هم به خطر میاندازند.