قرص پانکراتین یکی از انواع داروهای گوارشی یا هضم‌کننده است. این دارو برای کسانی تجویز می‌شود که بدنشان توانایی تولید طبیعی آنزیم‌های گوارشی را از دست می‌دهد؛ آنزیم‌هایی که به تجزیه و هضم مواد خوراکی راه‌یافته به بدن، اعم از قند، چربی و پروتئین، کمک می‌کنند. در ادامه مطلب اطلاعات بیشتری درباره این دارو در اختیارتان خواهیم گذاشت که شامل موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی، تداخل‌های دارویی، استفاده از این دارو برای موارد خاص و جزئیات دیگر می‌شود. همراه ما باشید.
موارد مصرف قرص پانکراتین
قرص پانکراتین حاوی آنزیم‌های گوارشی است. آنزیم‌های گوارشی وظیفه کمک به تجزیه و هضم مواد خوراکی در بدن را به عهده دارند. در حالت عادی، پانکراس یا همان لوزالمعده است که این آنزیم‌ها را تولید می‌کند؛ اما گاهی اوقات و در اوضاع بخصوصی، مثلا درصورت ابتلا به بیماری‌هایی چون سرطان پانکراس، پانکراتیت (pancreatitis/ التهاب لوزالمعده) و فیبروز کیستیک (cystic fibrosis/ سفتی مخاط)، بدن توانایی تولید طبیعی آنزیم‌های گوارشی را از دست می‌دهد. در چنین مواقعی است که از قرص پانکراتین استفاده می‌شود تا آنزیم‌های گوارشی در اختیار بدن قرار بگیرند و کارکرد معمول آن مختل نشود.
مصرف دارو گاهی صرفا محدود به نوعی مکمل می‌شود (وقتی آنزیم‌های گوارشی در بدن کمتر تولید می‌شوند) و گاهی در دُزهای بیشتر به‌عنوان جایگزین مصنوعی این آنزیم‌ها تجویز می‌شوند (وقتی بدن به‌دلیل ابتلا به بیماری‌هایی که گفتیم، به‌طورکلی توانایی تولید آنزیم‌های گوارشی را از دست می‌دهد).
نحوه مصرف قرص پانکراتین
قرص پانکراتین معمولا همراه با وعده‌های غذایی (یا میان‌وعده‌ها) به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود. دُز مصرفی دارو را پزشک متخصص تعیین می‌کند و بسته به عوامل مختلف (شدت بیماری، سن بیمار و…) می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد. درصورت فراموش‌کردن مصرف دارو، از خوردن دیرتر آن صرف‌نظر کنید و از روز بعد، مصرف دارو را طبق تجویز پزشک ادامه دهید.
عوارض جانبی قرص پانکراتین
اسهال، درد/ گرفتگی شکم و حالت تهوع ازجمله عوارض جانبی احتمالی مصرف قرص پانکراتین هستند. درصورت شدت‌گرفتن عوارض یا ادامه‌دارشدن آنها حتما به پزشک متخصص اطلاع دهید. ناراحتی شدید و مزمن شکم، تکرر ادرار، سوزش ادرار و درد مفاصل از دیگر عوارض جانبی احتمالی مصرف قرص پانکراتین هستند.
نشان‌دادن واکنش شدید آلرژیک به مصرف دارو عارضه نادری است؛ اما اگر با نشانه‌های رایج چنین واکنشی مثل ایجاد جوش یا دانه، خارش/ تورم (به‌ویژه در صورت/ زبان/ گلو)، سرگیجه شدید و مشکل در تنفس سروکار پیدا کردید، حتما به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
تداخل دارویی قرص پانکراتین
تداخل دارویی قرص پانکراتین با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، ممکن است به بروز عوارض جانبی شدید و خطرناکی منجر شود. آکاربوز (acarbose) و میگلیتول (miglitol) ازجمله داروهایی هستند که خطر تداخل آنها با قرص پانکراتین وجود دارد. همچنین باید از مصرف خودسرانه سایر داروهایی که مثل پانکراتین حاوی آنزیم‌های گوارشی‌اند، خودداری کنید.
از همه داروهایی که مصرف می‌کنید، فهرستی تهیه کنید (اعم از داروهایی که به تجویز پزشک مصرف می‌کنید، داروهای آزاد و بدون نیاز به نسخه و نیز داروهای گیاهی) و آن را در اختیار پزشک متخصص قرار دهید تا خطر تداخل دارویی را به حداقل برسانید. همچنین از قطع خودسرانه داروهای مصرفی یا تغییردادن دُز آنها خودداری کنید.
بررسی امکان استفاده از قرص پانکراتین در موارد خاص (کودکان، زنان باردار و سالمندان)
قرص پانکراتین را می‌توان برای کودکان و سالمندانی هم که از مشکل ناتوانی در تولید طبیعی آنزیم‌های گوارشی در بدنشان رنج می‌برند، تجویز کرد. دُز مصرفی مناسب برای آنها نیز مثل دیگران باید به صلاحدید پزشک متخصص تعیین شود. بروز عوارض جانبی مصرف دارو در آنها هم ممکن است و در چنین وضعیتی، باید با مشورت با پزشک متخصص اقدامات لازم برای برطرف‌کردن عوارض انجام شود.
مصرف قرص پانکراتین برای زنان باردار ممکن است پیامدهایی داشته باشد؛ به همین دلیل این دارو تنها درصورت ضرورت تجویز می‌شود. در چنین وضعیتی حتما با پزشک متخصص مشورت کنید تا شما را از پیامدها و نیز مزایای مصرف قرص پانکراتین در طول دوره بارداری مطلع کند.
هنوز برای محققان مشخص نشده است که ترکیبات قرص پانکراتین به شیر مادر راه می‌یابد و از این طریق به نوزاد منتقل می‌شود یا خیر؛ بنابراین به‌هنگام بارداری اگر مجبور به مصرف این دارو شدید، باید زیر‌نظر پزشک متخصص باشید.
نکات ضروری درباره مصرف پانکراتین
مصرف قرص پانکراتین برای کسانی که به آنزیم‌های گوارشی حساسیت شدید دارند، منع شده است. اگر چنین حساسیتی دارید، حتما پیش از مصرف این دارو به پزشک متخصص خبر دهید. ترکیبات غیرفعال موجود در قرص پانکراتین ممکن است باعث وخیم‌ترشدن اوضاع حساسیت و بروز واکنش‌های شدید آلرژیک شوند.
همچنین اگر سابقه ابتلا به بیماری‌های مرتبط با پانکراس، مثل التهاب شدید پانکراس (پانکراتیت) داشته و مدتی طولانی تحت‌درمان قرار گرفته‌اید، حتما پیش از شروع به مصرف قرص پانکراتین موضوع را با متخصص در میان بگذارید.
نام‌های تجاری قرص پانکراتین در ایران
پانکراتین در ایران در دو نوع کپسول و قرص در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. در ادامه می‌توانید نام‌های تجاری این دارو در ایران را ببینید:
- قرص آلفا ـ پانکراتین؛
- قرص اسوه ـ پانکراتین؛
- قرص پانکراتین سی. دی؛
- کپسول کرئون ۳۰۰ میلی‌گرم؛
- کپسول کرئون ۱۵۰ میلی‌گرم؛
- کپسول کرئوفورت.
