ویروس کرونا و آنفولانزا هر دو در شمار بیماری‌های عفونی دستگاه تنفسی دسته‌بندی می‌شوند. هرچند نشانه‌های این دو بیماری به‌ظاهر شبیه‌به‌هم هستند، ویروس‌هایی که باعث ابتلای انسان به آنها می‌شوند، با یکدیگر فرق می‌کنند. در مطلب پیش رو، این دو بیماری را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم تا درک و شناخت بهتری از ویروس کرونا و نشانه‌های آن پیدا کنید. در بخش ابتدایی مطلب، اطلاعات مختصر و مفیدی درباره هریک از این بیماری ها در اختیارتان می‌گذاریم و در بخش دوم، شباهت‌ها و تفاوت‌های ویروس کرونا و آنفولانزا را بررسی می‌کنیم. همراه ما باشید.
بخش اول: بررسی نشانه‌های ویروس کرونا و آنفولانزا
آنفولانزا چیست و چطور به آن مبتلا می‌شویم؟
آنفولانزا یکی از انواع بیماری‌های مسری دستگاه تنفسی است. عامل اصلی بروز آن انتقال ویروس‌های آنفولانزا است که بینی، گلو و بعضا ریه‌ها را آلوده می‌کنند. احتمال ایجاد پیامدهای خطرناک‌تر آنفولانزا نظیر ذات الریه در سالمندان، کودکان کم‌سن‌وسال و کسانی که پیش‌زمینه بیماری‌های مزمن را دارند (بیماری‌هایی چون آسم، نارسایی قلبی و دیابت)، بیشتر از دیگران است.
بهترین راهکار برای پیشگیری از آنفولانزا، تزریق سالانۀ واکسن آن است.
چطور می‌توانیم بفهمیم به آنفولانزا مبتلا شده‌ایم؟ نشانه‌های آن کدام‌اند؟
نشانه‌های آنفولانزا شبیه به سرماخوردگی هستند، با این تفاوت که شدیدترند؛ معمولا هم به‌صورت ناگهانی بروز پیدا می‌کنند. مهم‌ترین نشانه‌های آنفولانزا عبارت‌اند از:
- تب بالای ۳۸٫۰۵ درجه سانتی‌گراد (۱۰۰٫۵ فارنهایت)؛
- خستگی مفرط؛
- درد شدید بدن یا عضله‌ها؛
- سرفه خشک؛
- لرز.
آنفولانزا تا چه حد مسری است و احتمال انتقال ویروس آن از شخصی به شخص دیگر چگونه است؟
پیش از بروز نشانه‌های ابتدایی آنفولانزا و در حین دوره بیماری، احتمال انتقال ویروسِ آن از شخصی به شخص دیگر وجود دارد. بیشترین خطر سرایت ویروس در همان ۳ تا ۴ روز آغازین بیماری است. افراد بالغی که وضعیت عمومی سلامتی‌شان خوب است و پیش‌زمینه بیماری ندارند، در صورت ابتلا به آنفولانزا، تا یک روز پیش از بروز اولیه نشانه‌های بیماری و تا ۵ الی ۷ روز پس از طی‌شدن دوره بیماری می‌توانند دیگران را هم آلوده کنند. این مدت‌زمان برای کودکان کم‌سن‌وسال و کسانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف‌تر است، می‌تواند بیشتر شود.
چطور می‌توانیم از آنفولانزا پیشگیری کنیم؟
مهم‌ترین اقدام احتیاطی برای پیشگیری از آنفولانزا، تزریق سالانۀ واکسن آن است. پس از زدن واکسن، حدود دو هفته زمان می‌برد تا پادتن‌های تزریق‌شده فعال شوند و از بدن محافظت کنند.
به‌منظور پیشگیری از بیماری و کاهش احتمال سرایت آن، لازم است اقدامات پیشگیرانه دیگری را هم رعایت کنید:
- دوری از اشخاص مبتلا به بیماری؛
- پوشاندن دهان و بینی به‌هنگام عطسه یا سرفه کردن؛
- شستن صحیح دست ها به‌طور مکرر.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نشانه‌های آنفولانزا را دارید و احساس می‌کنید به آن مبتلا شده‌اید، می‌توانید با مراجعه به پزشک متخصص، طول دوره بهبودی را کاهش دهید و از پیامدها و عوارض جدی‌تر بیماری پیشگیری کنید؛ البته کسانی هم هستند که ابتلایشان به آنفولانزا با خطرات بسیار جدی‌تری همراه است و به‌محض مشاهده نشانه‌ها باید به پزشک مراجعه کنند، مثلا:
- سالمندان ۶۵ سال به بالا؛
- کسانی که پیش‌زمینه ابتلا به بیماری‌های مزمن را دارند؛
- کسانی که دچار نارسایی‌های مرتبط با سیستم ایمنی بدن هستند؛
- زنانی که در دوران بارداری هستند.
کرونا چیست و چطور به آن مبتلا می‌شویم؟
ویروس‌های خانواده کرونا هم در میان انسان‌ها و هم در میان حیوانات رایج هستند. شدت اثر بیماری های تنفسی ناشی از انتقال این ویروس‌ها می‌تواند خفیف تا متوسط باشد. این‌طور به نظر می‌رسد که ویروس نوظهور کووید-۱۹، عامل انتقال و سرایت کرونا، نخستین بار از بازار عمده فروشی ماهی در شهر ووهان چین به بدن انسان راه یافته است. همچنین محققان حدس می‌زنند کووید-۱۹ یکی از ویروس‌های کرونای موجود در بدن خفاش‌ها باشد که پیش از این برایمان ناشناخته بوده است (که البته این نظریه قطعی نیست).
نشانه‌های کرونا کدام‌اند؟
ویروس‌های کرونا نشانه‌های خفیف تا متوسطی شبیه به سرماخوردگی دارند و زمینه‌ساز نارسایی‌هایی در دستگاه تنفسی فوقانی می‌شوند. برخی ویروس‌های خانواده کرونا مشترک میان انسان و حیوان (Zoonotic) هستند؛ از آن جمله می‌توان به سارس (SARS/ سندرم حاد تنفسی) و مِرس (MERS/ سندرم تنفسی خاورمیانه) اشاره کرد که منشا اصلی انتقالشان خفاش‌ها هستند. سرایت این دسته از ویروس‌های کرونا به بدن انسان با نشانه‌های شدیدتری همراه است و در بیشتر موارد، پیشرفت می‌کند و منجر به ذات‌الریه می‌شود.
خطر ابتلا به ویروس جدید کرونا تا چه اندازه است؟
ویروس جدید کرونا بسیار مسری است؛ اما اگر شمار مبتلایان به آن را در قیاس با کل جمعیت شهرها و استان‌های کشورهای درگیر بررسی کنیم، درصد مبتلایان به این بیماری چندان زیاد نخواهد بود، به‌ویژه اگر فقط کشورهایی را مد نظر قرار دهیم که بیماری از چین به آنها راه یافته است (و مرکز شیوع بیماری را).
به هر عنوان باید تا شناسایی بهتر و دقیق‌تر بیماری و پیداشدن راهکار درمانی قطعی برای آن، تمامی اقدامات و موارد احتیاطی را لحاظ و از شیوع بیشتر آن پیشگیری کنیم.
بخش دوم: مقایسه ویروس کرونا و آنفولانزا
بررسی شباهت‌های ویروس کرونا و آنفولانزا
- تب، سرفه و بدن‌درد (و گاهی اسهال و استفراغ) از نشانه‌های مشترک میان این دو بیماری هستند؛
- شدت نشانه‌های هر دو بیماری بسته به موارد ابتلا متوسط تا شدید خواهد بود و برای عده اندکی، وخیم و کشنده می‌شود؛
- ذات‌الریه از پیامدهای احتمالی هر دو بیماری است.
چگونگی انتقال و سرایت ویروس کرونا و آنفولانزا
- اشخاص مبتلا به هر دوی این بیماری‌ها با عطسه، سرفه یا صحبت کردن می‌توانند دیگران را هم به ویروس آلوده کنند؛
- شخص مبتلا به آنفولانزا، تا چند روز پیش از آنکه نشانه‌های اولیه بیماری را تجربه کند، می‌تواند ویروس را به دیگران منتقل کند. به‌نظر می‌رسد شرایط برای ویروس کووید-۱۹ هم به همین صورت باشد، هرچند هنوز نمی‌توان با قطعیت این مورد را تأیید یا تکذیب کرد.
راهکارهای درمانی ویروس کرونا و آنفولانزا
- مصرف داروهای آنتی بیوتیک نه به بهبود کرونا کمکی می‌کند و نه به بهبود آنفولانزا. این داروها فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی مؤثر هستند.
- تلاش برای برطرف‌کردن نشانه‌های بیماری (یا حداقل کاستن از شدت آنها) از راهکارهای بهبود و درمان هر دو بیماری است. بیمارانی که نشانه‌های شدیدتری دارند، در هر دو مورد ممکن است به دستگاه‌های کمک‌تنفسی طبی نیاز پیدا کنند.
راهکارهای پیشگیری از این دو بیماری
راهکارهای مناسب برای پیشگیری از کرونا و آنفولانزا تا حدود زیادی شبیه به یکدیگر هستند. شست‌وشوی مرتب دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی به‌هنگام عطسه یا سرفه کردن، ماندن در خانه در صورت ابتلا به بیماری و محدودکردن تماس با مبتلایان به این دو بیماری، ازجمله مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه هستند.
بررسی تفاوت‌های ویروس کرونا و آنفولانزا
انتقال ویروس کرونای جدید (کووید-۱۹) تنها عامل بروز این بیماری است. این بیماری هم‌اکنون با نام سندرم حاد تنفسی ویروس کرونای ۲ (SARS-CoV-2) شناخته می‌شود.
اما در سوی دیگر، ابتلا به آنفولانزا با انتقال ویروس‌های مختلف آنفولانزا امکان‌پذیر است و صرف انتقال یک ویروس مشخص، سبب ابتلا به آن نمی‌شود.
چگونگی انتقال و سرایت دو بیماری
هرچند شیوه انتقال ویروس‌های کرونا و آنفولانزا تا حدود زیادی شبیه به هم هستند (در بخش شباهت‌ها، اطلاعات کافی دراین‌باره مطرح شده است)، یک تفاوت احتمالی میانشان وجود دارد: ذرات خارج‌شده از دهان شخص مبتلا به کرونا، ممکن است تا مدتی در هوا باقی بمانند؛ یعنی اگر او سرفه یا عطسه کند، حتی پس از ترک محل، تا مدتی ذرات آلودهٔ خارج‌شده از دهانش در هوا خواهند ماند.
چگونگی اثرگذاری داروهای ضدویروس روی آنها
هنوز چگونگی کارایی و اثر داروهای ضدویروس برای درمان یا بهبود کرونا مشخص نشده است. پزشکان و متخصصان همچنان در تلاش برای کاهش نشانه‌های بیماری با استفاده از این داروها هستند.
اما برای آنفولانزا شرایط به‌گونهٔ دیگری است و با استفاده از داروهای ضدویروس، هم می‌توان از شدت نشانه‌های آن کم کرد و هم دوره درمان بیماری را کوتاه‌تر کرد.
واکسن
محققان همچنان در تلاش برای تهیه واکسن مناسب برای پیشگیری از کرونا هستند، اما هنوز موفقیتی به دست نیامده است.
با تزریق واکسن مخصوص آنفولانزا می‌توان از بروز برخی از خطرناک‌ترین انواع آن پیشگیری کرد؛ همچنین شدت نشانه‌های بیماری، برای کسی که واکسن زده باشد، کمتر خواهد بود.
تعداد مبتلایان به این دو بیماری در سراسر جهان
طبق آخرین اطلاعات به‌دست‌رسیده تاکنون ۸۴هزار و ۱۱۹ نفر در سراسر جهان به کرونا مبتلا شده‌اند. در ایران هم آخرین آماری که از شمار مبتلایان منتشر شده است، ۱۵۰۱ نفر بوده است (طبق آمار منتشرشده از وزارت بهداشت).
اما برای آنفولانزا، آمار و ارقام به‌گونه‌ای دیگر است: بنا به تخمین‌ها، تاکنون ۱ میلیارد نفر در سراسر جهان به آنفولانزا مبتلا شده‌اند.
تفاوت میان آمار مرگ‌ومیر ناشی از این دو بیماری
تاکنون چیزی حدود ۲۸۷۱ نفر از مردم کشورهای مختلف به‌خاطر ابتلا به کرونا جانشان را از دست داده‌اند. ۶۶ نفر از قربانیان بیماری، از ایران بوده‌اند.
سالانه چیزی حدود ۲۹۱ تا ۶۴۶هزار نفر از نقاط مختلف جهان به‌خاطر ابتلا به آنفولانزا جانشان را از دست می‌دهند. در ایران از مهرماه سال جاری تاکنون شمار قربانیان این بیماری به ۸۱ نفر رسیده است؛ البته در کشورهای بزرگ‌تر، این آمار و ارقام به‌مراتب سنگین‌تر می‌شود (به‌خاطر جمعیت بیشتر و گستردگی محدوده جغرافیایی منطقه)؛ مثلا در سال ۲۰۱۷ حدود ۶۱هزار نفر در قاره آمریکا جانشان را به‌خاطر ابتلا به این بیماری از دست داده‌اند و به‌طور کلی سالانه بین ۱۲ تا ۱۶هزار نفر در آمریکا قربانی این بیماری می‌شوند.
کلام آخر
ملاحظه می‌کنید که شباهت‌های کرونا با آنفولانزا کم نیستند. البته نادیده‌گرفتن هر دوی این بیماری‌ها می‌تواند پیامدهای جدی و خطرناکی داشته باشد؛ پس توصیه می‌کنیم که در صورت مشاهده نشانه‌های یادشده، فارغ از اینکه مربوط به کرونا باشند یا خیر، با مراکز درمانی تماس بگیرید و برای دادن آزمایش به متخصص مراجعه کنید.
لطفا نظرات و پیشنهادهای خود را با ما و خوانندگان در میان بگذارید.
