خیلی‌ها مایل به ورزش‌کردن هستند، اما فعالیت‌های ورزشی مثل قدم‌زدن روی تردمیل به نظرشان خسته‌کننده می‌آید و دلشان می‌خواهد ورزش‌کردن برایشان چالش‌برانگیز و هیجان‌انگیز هم باشد. ورزش‌هایی مثل صخره نوردی دقیقا برای برآورده‌کردن نیاز این دسته از افراد طراحی شده‌اند. سنگ نوردی و دیگر رشته‌های ورزشی مشابه، با ترشح هورمون آدرنالین، دقیقا همین کار را می‌کنند. در ادامه مطلب حاضر، بیشتر راجع‌به صخره نوردی یا همان سنگ نوردی خواهید خواند. اینکه چه مزایایی دارد، انواع آن کدام‌اند، به چه تجهیزات و لوازمی برای انجامش نیاز است، و سؤال‌های دیگری از این دست همگی در مطلب حاضر پاسخ داده خواهند شد. در انتها محبوب‌ترین مکان‌ها برای سنگ‌نوردی در ایران و جهان را به شما معرفی خواهیم کرد. همراه ما بمانید.
معرفی ورزش صخره نوردی
در صخره نوردی ورزشکار تلاش می‌کند با بالارفتن از موانع، به نوک صخره یا قله کوه برسد. معمولا افراد این کار را با کمک تجهیزات سنگ نوردی مثل طناب و کارابین و کلنگ مخصوص انجام می‌دهند. نوع تجهیزات مورداستفاده، بسته به تندی شیب و ارتفاع و شدت صعود و عوامل دیگری از این دست، متفاوت خواهد بود.
این رشته ورزشی نیروی جسمانی زیادی لازم دارد. برای آنکه بتوان صعود از صخره را به سرانجام رساند، علاوه بر تناسب اندام و چالاکی، به آمادگی ذهنی هم نیاز است. کسی که رو به این رشته ورزشی می‌آورد، باید مشقات آن را تاب بیاورد و از لحاظ ذهنی برای انجامش آماده باشد. سنگ نوردی ورزش مخاطره‌آمیزی است؛ اما علاقه‌مندان به این رشته ورزشی خطر و هیجان نهفته در آن را به چشم مزیت و چالش می‌بینند و از آن استقبال می‌کنند.
انواع سنگ نوردی
این رشته ورزشی خود شامل تعدادی زیرمجموعه ورزشی است. در ادامه می‌توانید نام انواع فعالیت‌های مختلف این رشته ورزشی را ببینید:
- بولدرینگ (Bouldering)؛
- دیواره‌نوردی (Big Wall Climbing)؛
- سنگ نوردی سنتی (Trad Climbing)؛
- سنگ نوردی اسپورت (Sport Climbing)؛
- درای‌تولینگ یا صعود ترکیبی (Dry Tooling/ صخره نوردی با تبرهای مخصوص یخ‌نوردی).
- برخی تفاوت‌های این زیرمجموعه‌ها
تجهیزات و لوازم صخره نوردی مورداستفاده در هریک از این زیرمجموعه‌ها متفاوت از دیگری است؛ برای مثال، بولدرینگ یکی از رشته‌های پایه‌ای صخره نوردی است و برای انجامش به وسیله خاصی نیاز نیست. فقط تشکی زیر صخره‌های محل صعود به‌منظور تأمین ایمنی جانی ورزشکار قرار می‌دهند. برای انجام سایر زیرمجموعه‌ها به برخی لوازم سنگ نوردی اعم از طناب و کلنگ نیاز خواهید داشت.
تفاوت‌های این زیرمجموعه‌ها به اینجا ختم نمی‌شود. نوع صعود، شدت درگیری بدن هنگام صعود، دشواری و چالش مسیر، جنس دیواره یا صخره، و موارد متعدد دیگر در هرکدام از این زیرمجموعه‌ها متفاوت از دیگری است. اگر به دنبال‌کردن این رشته ورزشی علاقه دارید، باید تحقیقات جزئی‌تری انجام دهید و ببینید دقیقا در کدام زیرمجموعه صخره نوردی می‌خواهید فعالیت کنید. بعد از آن می‌توانید سراغ فراهم‌کردن تجهیزات و لوازم بروید.
در دسته‌بندی دیگری دو نوع مختلف برای این رشته ورزشی برشمرده‌اند:
- صخره نوردی داخل سالن یا سنگ نوردی سالنی؛
- صخره نوردی در طبیعت.
درباره مورد دوم مسائل مختلفی را باید مدنظر قرار داد: شدت وزش باد، سردی یا گرمی بیش‌ازحد هوا، و موارد دیگر. حال آنکه در سنگ نوردی داخل سالن به چنین ملاحظاتی نیازی نخواهد بود. سنگ نوردی داخل سالن از لحاظ ایمنی هم بهتر است و به‌ویژه برای تازه‌کاران و برای کودکان مناسب خواهد بود.
تجهیزات صخره نوردی
پیش‌تر هم اشاره شد که تجهیزات و لوازم صخره نوردی با توجه به نوع یا زیرمجموعه آن انتخاب می‌شوند. در ادامه می‌توانید تعدادی از مهم‌ترین تجهیزات لازم برای سنگ نوردی را ببینید:
- طناب؛
- کلاه ایمنی؛
- تبر یخ‌نوردی؛
- قلاب و گیره؛
- هارنس (Harness)؛
- کفش صخره نوردی؛
- کرامپون (Crampon)؛
- اسلینگ صخره نوردی (Sling)؛
- ابزار حمایت و فرود (Belay System)؛
- اسلینگ کامل یا کوئیک دراو (Quick draws)؛
- گچ (صخره‌نوردان با گچی‌کردن دستانشان خطر لیزخوردن را به حداقل می‌رسانند).
اگر قصد صخره نوردی در طبیعت را داشته باشید، بسته به شرایط مکانی که برای صعود انتخاب می‌کنید، ممکن است به تجهیزات دیگری هم نیاز پیدا کنید.
فواید صخره نوردی
چه عواملی باعث شده‌اند ورزشکاران تمامی مشقات و دشواری‌های سنگ نوردی را به جان بخرند؟ بدون تردید، این رشته ورزشی فواید متعددی برای سلامت روح و جسم انسان دارد. به همین خاطر است که با وجود تمامی دشواری‌ها هنوز هم علاقه‌مندان زیادی دارد. ببینیم فایده‌های سنگ نوردی چه‌ها هستند:
۱. افزایش قدرت عضلانی و افزایش قدرت سرپنجه‌ها
برای سنگ نوردی باید خیلی به قدرت سرپنجه‌های دست‌ها اتکا کنید. تمامی وزن بدن را در بیشتر مواقع با کمک سرپنجه‌ها بالا خواهید کشید. علاوه بر این، صخره نوردی یکی از ورزش‌های نادری است که در آن تقریبا تک‌تک عضله‌های بدن درگیر و تقویت می‌شوند. ورزشکاران این رشته در بلندمدت بدنی عضلانی و قوی پیدا می‌کنند که درصد چربی در آن بسیار کم است.
۲. افزایش انعطاف‌پذیری بدن
وقتی در حال صخره نوردی هستید، بارها در شرایطی قرار خواهید گرفت که باید برای یافتن تکیه‌گاه یا برای گرفتن گیره بعدی، دست یا پایتان را با تمام توان بکشید و دراز کنید. همین فعالیت‌ها در بلندمدت نقش پررنگی در افزایش انعطاف‌پذیری بدن خواهند داشت.
۳. تماشای منظره‌های به‌یادماندنی
سنگ نوردی در طبیعت زیبا واقعا ارزشش را خواهد داشت. وقتی به نوک صخره صعود کنید و تمام دنیا زیر پایتان باشد، این لحظه‌ها را تا مدت‌ها در خاطر خواهید داشت. اگر عکاس باشید، می‌توانید این لحظه‌ها را ثبت و ماندگار کنید.
۴. سلامت قلب و عروق
کمتر ورزشی را می‌توان سراغ گرفت که در آن، علاوه بر قدرت عضلانی، به نیروی قلب و ظرفیت ریه هم نیاز شود و اینها هم تحت‌فشار قرار گیرند. صخره نوردی ورزشی است که این هماهنگی در آن به چشم می‌خورد. وقتی سنگ نوردی کنید، به‌مرور زمان نیرو و توان قلب بهتر و بیشتر خواهد شد و با کارایی بهتری خون را در رگ‌ها پمپاژ خواهد کرد. در پی این اتفاق، اکسیژن بیشتری به جریان خون راه خواهد یافت و به سطوح بالاتری از استقامت بدنی خواهید رسید. ریه هم به همین ترتیب تقویت می‌شود و با کارایی بیشتری اکسیژن را به نقاط مختلف بدن می‌فرستد.
۵. سوزاندن کالری و کاهش وزن
سنگ نوردی برای کاهش وزن و چربی سوزی نیز فوق‌العاده کارآمد است. سنگ نوردی یکی از فعالیت‌های ورزشی شدید است و هنگام صعود، در بدن انرژی فوق‌العاده زیادی سوزانده می‌شود. چربی‌های مضر و چربی‌های ذخیره‌شده در بدن هم بخشی از انرژی سوزانده‌شده در بلندمدت خواهند بود.
۶. رویارویی با چالش‌های جدید و جرئت یافتن برای غلبه بر ترس‌ها
با کمک سنگ نوردی می‌توان از لحاظ ذهنی به سطوح بالاتری رسید و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرد. ما انسان‌ها در طبیعتمان است که به چالش و رقابت علاقه نشان دهیم. پیروزی در رقابت یا غلبه بر چالش با احساس رضایت همراه خواهد شد. صعود در صخره نوردی و این احساس رضایت به ما اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌دهد؛ چیزی که واقعا ارزشمند است و در زندگی به درد می‌خورد.
نکته دیگر آنکه بدون غلبه بر ترس‌ها و نگرانی‌ها، روی‌آوردن به سنگ نوردی ممکن نیست. در واقع، خیلی باید جرئت به خرج دهید، به‌ویژه وقتی در طبیعت صعود می‌کنید. این شجاعت به‌مرور به زندگی روزمره هم راه خواهد یافت. ورزشکاری که صخره نوردی می‌کند به‌مرور زمان به انسان شجاع‌تری تبدیل خواهد شد.
۷. روحیه‌گرفتن و کاهش استرس
ورزش‌هایی که با فعالیت شدید جسمانی همراه‌اند، مثل همین سنگ نوردی که راجع‌به آن صحبت می‌کنیم، مزیت خاص و کاربردی دیگری هم دارند. این نوع فعالیت‌های شدید مغز را مجبور به ترشح سه ترکیب شیمیایی دوپامین، سروتونین و کانابینوئید می‌کنند. ترشح این ترکیبات باعث می‌شود احساس رضایت و خشنودی بیشتری داشته باشیم و حالمان بهتر شود. وقتی حالمان بهتر باشد، به‌مرور زمان شاهد کاهش استرس و اضطراب خواهیم بود. وقتی در این حالت روحی اتفاق بدی برایمان بیفتد، راحت‌تر از پس آن بر خواهیم آمد.
محبوب‌ترین نقاط در ایران و جهان برای صخره نوردی
اگر قصد سنگ نوردی در طبیعت را دارید، حتما مکان‌های زیر را مدنظر قرار دهید. ۵ مورد اول از دیواره‌های طبیعی ایران برای سنگ نوردی هستند و ۵ مورد دوم محبوب‌ترین نقاط جهان برای سنگ‌نوردی را معرفی کرده‌اند.
دیواره‌های طبیعی ایران برای سنگ نوردی
- علم‌کوه در استان مازندران؛
- بیستون در استان کرمانشاه؛
- دیواره یافته در استان لرستان؛
- دیواره اخلمد در شهرستان مشهد؛
- دیواره لجور در شهرستان شازند اراک.
جای دیگری را می‌شناسید؟ از طریق بخش دیدگاه‌ها به ما بگویید.
محبوب‌ترین نقاط جهان برای سنگ نوردی
- شامونی – مون بلانک، فرانسه (Chamonix – Mont Blanc): مون بلانک مرتفع‌ترین کوهستان اروپای غربی است. دره شامونی در پایه آن گسترده شده است که دیواره‌های بسیار خوبی برای کوه نوردی و صخره نوردی دارد؛
- پارک ملی یوسیمیتی، آمریکا (Yosemite National Park): منطقه‌ای محبوب در آمریکا برای صخره نوردی که دیواره‌های گرانیتی خوبی برای این ورزش دارد؛
- کاتالونیا، اسپانیا؛
- شیلی: دره کوشامو در شیلی یکی از هیجان‌انگیزترین مقاصد گردشگری و صخره نوردی است؛
- پارک ملی پاکلِنیکا، کرواسی (Paklenica National Park).
و در آخر اینکه…
سنگ نوردی فعالیت ورزشی نسبتا دشواری است و برای آنکه در آن قدم بگذارید، هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روحی باید حسابی خود را تقویت کنید و آمادگی لازم برای صعود را پیدا کنید. کار را با برداشتن قدم‌های کوچک شروع کنید: با صخره نوردی در سالن و تحت نظر مربی باتجربه. بعدها می‌توانید برای انجام این کار به طبیعت بروید و از مزایای فوق‌العاده آن برای روح و جسم خود بهره ببرید.
شما بگویید
نظر شما چیست؟ تجربه‌ای در این رشته ورزشی داشته‌اید؟ چه مسیری را برای کامیابی در صخره نوردی پیش گرفته‌اید و از چه راهکارهایی استفاده کرده‌اید؟ درباره مطالب گفته‌شده چه نظری دارید؟ در قسمت «ارسال دیدگاه»، با ما و خوانندگان مطلب از تجربه‌ها و اطلاعات خود بگویید. همچنین اگر پیشنهاد، نظر یا انتقادی دارید حتما مطرح کنید.
