انیمیشن کوتاه Timbers با کمدی تاریک هوشمندانهی خود، نگاهی قابل تأمل به یکی از معضلات همیشگی جامعهی بشری انداخته است. با معرفی این انیمیشن با میدونی همراه باشید.
از ادبیات کلاسیک گرفته تا تازهترین آثار سینمایی، مسئله سقوط تمدن دویست هزار سالهی بشر و دنیای پسا آخرالزمان از موضوعات مورد علاقهی اهالی هنر و اشکال مختلف رسانه بوده است. اغلب این آثار در کنار ارائهی تصویر ذهنی خالق خود، از بین رفتن تمدن را در اشکالی مختلف مطرح و تفسیر میکنند؛ گاه این آثار با دیدی انتقاد آمیز به بررسی طرف تاریک انسان و جامعهی مدرن میپردازند، بعضا بحث را به سمت ذات انسانها و لزوم وجود قانون و قدرتی منع کننده برای جامعه میکشانند و در اکثر اوقات قصد دارند با نشان دادن مبارزات یک قهرمان با گروهی از اوباش موتورسوار پسا آخرالزمانی که همگی کتهایی چرم به تن دارند، صرفا به قصد فروش یک فیلم اکشن با حال و هوای آثار رترو (Retro) به مخاطب ارائه میکنند. انیمیشن کوتاه Timbers (الوار) به کارگردانی نیلز هدینگر، انیمیشن ساز تازه کار سوئیسی، نیز یکی از آثاری است که داستانی مشابه روایت میکند و با نگاهی آمیخته با طنز به نکوهش یکی از خصایص بد انسانی و تاثیر آن در جامعه میپردازد. ساخت این انیمیشن پنج دقیقهای در سال ۲۰۱۴ به پایان رسید و با حضور در جشنوارههای بین المللی، چهار جایزه مختلف را بهدست آورد و دو سال بعد به صورت رسمی در اینترنت منتشر شد.
درختان یک جنگل همگی بریده میشوند و این مسئله باعث میشود که الوار و چوبهای باقی مانده از آن گریبان گیر سرمای سخت زمستانی شوند. چوبها و الوار در مکانی دور هم جمع میشوند و سعی میکنند به نوعی با این وضعیت مقابله کنند. کندهای سالخورده که رنج چوبی کوچ را میبیند، عصای خود را میشکند و برای گرم کردن او به آتش میکشد. این مسئله فکری را به ذهن دیگر چوبها میرساند و آنها شروع میکنند به شکستن شاخههای کوچک خود و انداختن آنها به درون آتش. آنها به این ترتیب آتش را روشن میکنند و خود را از گزند سرما در امان نگه میدارند تا اینکه نوبت به تکه چوبی میرسد که قصد ندارد بخشی از خود را به درون آتش بیاندازد و این مسئله آغازگر آشوبی ویرانگر در میان چوبها میشود.
نیلز هدینگر دربارهی ایدهی اولیه داستان خود میگوید:
من همیشه این تصویر را که چوبهای مختلف در حال سوزاندن هم دیگر هستند در ذهن دارم. من این ایده را جذاب میشمارم چون به نظرم هم ساده و خنده دار است، هم میتواند ترسناک باشد و در عین حال میتوان به عنوان استعارهای از جامعهی ما از آن استفاده کرد.
با وجود اینکه در انیمیشن کوتاه Timber شخصیتهای داستان نه انسانها که چند تکه چوب و محل رویداد نه جامعه که یک جنگل است اما به جرئت میتوان گفت همهی بینندگان اتفاقی مشابه به آنچه را که در داستان رخ میدهد بارها و بارها در مکانهایی مختلف از جمله محل کار، دانشکده و حتی محیط خانه تجربه کردهاند. بدیهی است که جامعه برای عملی ساختن هر خواستهی جمعی یا آرمان و گذر از شرایط مختلف، نیاز به مشارکت همهی اعضای جامعه دارد و در دست دیگر نیز افراد برای برطرف کردن نیازهای خود در دنیای امروز مجبورند به جامعه تکیه کنند و نقشی فعال در آن داشته باشند؛ همه چیز برای دوسوی معادله به خوبی سپری میشود تا اینکه اشخاصی تصمیم میگیرند به دلایلی از جمله زیاده خواهی، طمع یا راحت طلبی حقوق دیگران را پایمال کنند و نظم جامعه را برهم بزنند. مسئله به اینجا ختم نمیشود؛ در پی چنین رفتارهایی عدهای در پس باز پس گیری حق از دست رفته و عدهای تحت تاثیر عمل انجام شده در مسیری مشابه پا میگذارند و از این رو اختلالاتی کلی در سیستم پیش میآید که جبران آنها سخت و هزینهبر و گاه غیرممکن است. Timber به خوبی نشان میدهد که زیاده خواهی و عدم مشارکت بخشی از جامعه چگونه میتواند هزینههایی جبران ناپذیر را بر جامعه تحمیل کند و حتی آن را به نابودی بکشاند.
جلوهی بصری Timber نسبتا ساده اما چشم نواز و زیباست. انیمیشن دو بعدی این اثر که به نقاشیهای کتابهای مصور کودکانه شباهت دارد، ترکیبی است از طراحی دستی و دیجیتال. برعکس پشت زمینه، در طراحی شخصیتها از جزئیاتی جالب و منحصر به فرد استفاده شده که در عین به نمایش گذاشتن تنوع شخصیتها، لطیفانه دست در دست با شخصیت پردازی اثر حرکت میکند؛ برای مثال چوبی که قصد ندارد تکهای از خود را به درون آتش بیاندازد، بدنی برجسته و نماد یک قلب و تیر شبیه به خالکوبی دارد که باعث میشود او شبیه افراد قلدر و خلافکاران باشد یا اولین چوبی که قربانی زیاده خواهی چوب بزرگ میشود، دندانهایی ناسالم و تنهای پوک و خشک دارد که او را شبیه به افراد بی خانمان و تهی دست نمایش میدهد که در هنگام بروز چنین آشوبهایی همیشه جزو اولین قربانیان حادثه هستند. دقت در کارگردانی انیمیشن مثال زدنی است و در کنار داستان جذاب و درگیر کننده، رفتار سینمایی نیلز هدینگر با این آثار، سینماتوگرافی زیبا و نور پردازی بسیار خوب آن بیننده را میخکوب Timber میکنند.
وقتی از جذابیتهای این انیمیشن صحبت میکنیم، نباید صداگذاری فوق العاده کار را که نقشی عظیم در باور پذیر کردن داستان و بهوجود آوردن بار کمدی در آن دارند فراموش کنیم. یکی از نکاتی که در حین تماشای این انیمیشن نظر من را جلب کرد، سبک طراحی جالب صدای صحبت کردن تکه چوبها بود. توبایس دیگلمن به عنوان آهنگساز این اثر، وظیفهی سنگینی برعهده نداشته و شاید طول قطعات موسیقی استفاده شده در این اثر جمعا به یک دقیقه نرسد اما همین قطعات کوتاه بسیار به جا استفاده شدهاند و در ترکیب با صداگذاری محیطی فوق العادهی انیمیشن، احساس داستان را به خوبی به ذهن بیننده منتقل میکنند.
Timber داستانی جذاب و پر پیچ و خم را با انیمیشنی خوش ساخت به بینندگان ارائه میکند و باعث میشود که نتوانیم تا عرضهی دومین ساختهی هدینگر، انیمیشن هشت دقیقهای KUAP، صبر کنیم.