توریل کاو، انیماتوری که افتخار برنده شدن جایزهی اسکار را نیز در سابقهی حرفهای خود دارد، در انیمیشن کوتاه Threads به کنکاش در زیباییها و پیچیدگی عشق والدین به فرزندان میپردازد.
یکی از عناصری که از دیر باز همیشه باعث بهوجود آمدن جذابیتی خاص در آثار هنری شده، حضور رنگ و بویی آشنا برای مخاطبان در آنان است؛ جدای از وجود مفاهیم قابل درک و لمس در اشکال مختلف هنر، نزدیک بودن حس و ماهیت کار به اشخاصی که به پای این تجارب هنری-انسانی مینشینند، یکی از فرمولهای جواب پس دادهای است که اغلب اوقات با موفقیت میتواند باعث شود اثری خود را دل مخاطبین جای دهد. هر از گاهی مردم بهجای آنکه در یک اثر، مثلا فیلم یا رمان، بخواهند به دنیایی خیالی سفر کنند یا شاهد روی دادن اتفاقات یا انجام داده شدن کارهایی باشند که ممکن است هرگز در زندگی معمولی خود شاهدشان نباشند، دوست دارند سراغ اثری بروند که یادآور حس یا جنبهای از زندگی خودشان باشد و در این حین بتوانند گرمای حس همزاد پنداری را با شخصیتهای آن اثر در خود احساس کنند. در این میان، یکی از پررنگترین موضوعاتی که در خیلی از اینگونه آثار به چشم میخورد، خانواده و رابطهی اعضای آن است و حقا چه چیزی از خانواده برای تمامی انسانهای روی زمین آشناتر است؟ Threads (رشتهها)، انیمیشن کوتاهی که این هفته قصد معرفی آن را داریم، یکی از این آثاری است که با محوریت خانواده و اهمیت آن ساخته شده است. Threads تازهترین ساختهی توریل کاو، انیماتور نروژی-کانادایی است. وی در سال ۲۰۰۷ با انیمیشن دیگری به نام The Danish Poet (شاعر دانمارکی)، که آن هم داستانی دربارهی خانواده را روایت میکرد، موفق به کسب جایزهی اسکار شد. سبک کارگردانی منحصر بفرد کاو، انیمیشن ساده، بی آلایش و در عین حال چشم نواز وی در کنار داستانهایی هوشمندانه که اغلب اوقات حس همزاد پنداری را در دل بیننده تداعی میکنند، باعث میشوند که او به عنوان یک انیمیشن ساز مستقل برای خود اسم و رسمی در این صنعت پر رونق به هم بزند و عملکردی درخشان در جشنوارههای بین المللی داشته باشد.
در شهری امروزی، جمع کثیری از افراد در تلاشند تا سر یکی از رشتههای نخ متعددی را که از آسمان آویزان هستند بگیرند. هر کسی که موفق به گرفتن یکی از این رشتهها میشود، به کمک آن در آسمان به پرواز در میآید و به سوی دیگری کشانده میشود. زنی جوان با گرفتن رشتهای قرمز رنگ، پرواز کنان در آسمان به محلی دیگر میرود و درمییابد که در آنسوی رشته، دختر بچهای کوچک قرار دارد. این اتفاق آغازگر رابطهی این دو است و از این به بعد زن تمام زندگی خود را صرف مراقبت کردن از کودک میکند، اما درست مثل قد دختر بچه، رشتهی متصل بین این دو نیز به مرور زمان بلند و بلندتر میشود.
انیمیشن Threads چهارمین اثری است که کاول در طی بیست سال اخیر ساخته. این انیمیشن به عنوان اولین ساختهی صامت او، با زبانی ساده اما بسیار تاثیرگذار، استعارهای را از رابطهی مادر و فرزندی یک زن و یک کودک را ارائه میکند. داستان در این انیمیشن درگیر هیچ پیچیدگی خاصی نمیشود و تقریبا میتوان اکثر صحنههای آن را قبل از نمایش حدس زد، با این حال نقطهی قوت داستان Threads نه عنصر شوک که صمیمیت بیان و حس نزدیکی است که در دل بیننده زنده میکند. کاو از تجربیات خود به عنوان مادر یک فرزند به سرپرستی پذیرفته شده استفاده میکند و با تمثیلی قدرتمند زندگی خود را به صورتی نمادین در چندین تکه میشکند و از تاثیرات حضور خود و فرزندش در زندگی یکدیگر میگوید.
کاو دربارهی هدفش از ساخت Threads میگوید:
من فقط میخواستم این فیلم دربارهی احساسات، زمانی که صرف ساخت این احساسات میشود و نیز تغییرات آنها در طی زمان باشد. رابطهی والدین با فرزندان خود، تنها رابطهی نزدیک انسانها است که موفقیت در آن با توانایی جدا شدن از یکدیگر سنجیده میشود. من تا به حال از این دید به این موضوع نگاه نکرده بودم، اما نمیشود حقیقت داشتنش را انکار کرد. من فکر میکنم غمی که در این فیلم ریشه دارد به این مسئله برمیگردد.
یکی از مسائل حائز اهمیت حین بررسی داستان Threads، توجه به سادگی لحن و استعارهای است که در پردازش داستان استفاده شده است. در این انیمیشن به مفاهیمی همچون از خود گذشتگی والدین اشاره شده، اما هیچ گاه درگیر بزرگ نمایی نمیشود و همین مسئله باعث میشود که این اثر برای مخاطبین اثری واقعی و لمس پذیر باشد. با وجود عملکرد محتاطانهی توریل کاو، بیشتر بار فضاسازی احساسی انیمیشن را کوین دین، همسر او، در ساخت قطعات موسیقی اثر به دوش کشیده است.
تقریبا مطمئنم هر کسی به پای یکی از آثار کاو بنشیند، به لطف سبک طراحی خاص و معروفش، با خود خواهد اندیشید که من قبلا آثاری از این کارگردان را تماشا کردهام. سبک طراحی کاو درست مثل داستانهایی که مینویسد، سادگی خاصی دارد که آن را نباید متضاد زیبایی قرار داد. Threads جنبهی تصویری تمیز و شیکی دارد که در عین درگیر نشدن با هیچ شاخ و برگ اضافهای، دست و بال داستان را برای مصور نشان دادن تمامی استعارههای شعرگونه و خلاقیتهای ذهن نویسنده باز گذاشته است. این انیمیشن با وجود اینکه به موضوعی جدی و احساسی میپردازد، به دلیل نوع پردازش سورئال خود، صحنههایی را نیز دارد که ممکن است لبخند را بر لبان بیننده بیاورد و به نظر من برقراری این توازن احساسی در اثری که قصد دارد حسی مشترک را در دل مخاطبینی در سراسر جهان دوباره تداعی کند، از اهمیتی خاص برخوردار است؛ از صحنههای نمادینی همچون پریدن افراد برای گرفتن سر رشتهها تا زمانی که مادر کودکش را همچون بادکنکی به هوا میفرستد، در عین برداشت موضوعاتی همچون اهمیت وجود حس امنیت در دل والدین تا حدود آزادی و اختیار کودکان، میتوان به عنوان پردازشی در آمیخته با طنزی لطیف یاد کرد که شما را برای تاثیر هر چه بیشتر سکانسهای پایانی آماده میکند.
انیمیشن Threads انعکاسی جادویی از حسی آشنا است که به لطف صمیمیت بیان خود به اثری جهان شمول مبدل شده است. این اثر در هیچ چیز افراط نمیکند؛ از بار احساسی گرفته تا میزان شوخیها یا میزان جزئیات و افکتهای تصویری. همین موضوع باعث میشود که Threads همچون دیگر آثار کاو، اثری باشد که تماشای آن سنگین نیست و بشود در هر حال از دیدن آن لذت برد. نظرات خود را در رابطه با این انیمیشن با ما در میان بگذارید.