اسپلا کادز، انیماتور با تجربه‌ی اهل اسلوونی، در تازه‌ترین ساخته‌ی خود یعنی انیمیشن کوتاه Nighthawk، با الهام از تجربیات شخصی‌اش نگاهی به یکی از معضلات مهم اجتماعی می‌اندازد. با معرفی این انیمیشن میدونی را همراهی کنید.
اعتیاد از دیر باز یکی از مهم‌ترین معضلات جامعه‌ی بشری بوده است و همین مسئله باعث شده در تاریخ هنر و ادبیات، شاهد آثار زیادی باشیم که به این مسئله و ریشه یابی آن پرداخته‌اند. مسئله‌ی اعتیاد در دنیای سینما معمولا با نگاهی طنز آلود یا غم انگیز به نمایش گذاشته می‌شود، با این حال انیمیشن کوتاه این هفته، Nighthawk، سعی در روایت داستانی را دارد که همزمان هم ممکن است خنده دار باشد و هم با لحنی محزون به بینندگان هشدار بدهد. اسپلا کادز، انیمیشن ساز اسلوونیایی با تجربه که وظیفه‌ی کارگردانی Nighthawk را برعهده داشته، این اثر را تماما با الهام از تجربیات شخصی‌اش در زندگی ساخته است و قصد دارد با نشان دادن زاویه‌ای تاریک و تامل برانگیز از اعتیاد، بتواند هر چقدر کوچک، تغییری را در ذهن بینندگان ایجاد کند.
شخصیت اصلی انیمیشن Nighthawk یک گورکن است. داستان ساده‌ی این انیمیشن روایت‌گر ماجرایی نه چندان خوشایند است که اعتیاد گورکن به گلابی‌های گندیده بر سر او می‌آورد و یک سفر جاده‌ای ساده را برای او به یک کابوس مهلک تبدیل می‌کنند. این انیمیشن با سکانسی سورئال آغاز می‌شود که اسپلا کادز و فیلم نامه نویس Nighthawk، آن را با الهام از خبر عجیبی که یک روز در تلویزیون دیدند، طراحی کردند؛ طی این خبر، دو پلیس در یک جاده‌ی بیرون شهر با گورکنی مواجه شدند که بعد از خوردن میوه‌ای تخمیر شده، حال عادی خود را از دست داده بود و حرکاتی عجیب انجام می‌داد. در انیمیشن، دو نیروی پلیس به گورکنی برمی‌خورند که بی هوش در وسط جاده افتاده است.
داستان در Nighthawk چیزی بیشتر از بیان ایده‌ی اولیه نیست و بعد از به نمایش درآمدن صحنه‌ی آغازین، تقریبا اتفاق جدیدی نمی‌افتد و شاهد پیشروی خاصی در داستان نیستیم؛ در حقیقت روایت در Nighthawk یک نمایش از حداقل گرایی در داستان سرایی است. بعد از مقدمه، انیمیشن به کمی عقب‌تر برمی‌گردد و گورکن را در حین رانندگی و خوردن گلابی‌های گندیده نشان می‌دهد. در این سکانس درست مثل فیلم Locke، با بازی تام هاردی، گورکن شروع به صحبت کردن با مسافری خیالی در صندلی عقب ماشین می‌کند؛ این صحبت‌ها رفته رفته جدی‌تر می‌شوند و شکل دفاع یا حتی جبهه گیری به خود می‌گیرند. با غیر عادی‌تر شدن حال گورکن، جاده و تابلوها به چشم وی تار می‌آیند. کم کم گورکن تصمیم می‌گیرد برای فراموش کردن حالت نامطلوب خود، با موسیقی در حال پخش از رادیو شروع به رقصیدن کند؛ این کار نه تنها به بهبود وضعیت وی کمکی نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود که دید او بدتر شود و همه چیز به چشم او سریع‌تر از واقعیت به نظر بیاید.
سبک نمایش نور و تصاویر در این انیمیشن، به خصوص با وخیم‌تر شدن حال شخصیت اصلی، بیننده را کم و بیش به یاد آثار تجربی لن لای، انیماتور صاحب نام نیوزلندی، می‌اندازد. در کنار استفاده از سبک طراحی تجربی و خارج شدن از دایره‌ی امن خود، کادز و زورک در نوشتن فیلم نامه، به خصوص در استفاده از دیالوگ‌های ادبی و چرخش‌های داستانی، نیز دست به اقداماتی جسورانه زدند. مسئله‌ای که بیش از هر چیز در Nighthawk جلب توجه می‌کند، فضای تاریک، گنگ و گیج کننده‌ی انیمیشن است که کاملا از عمد و برای انتقال هر چه بهتر پیام نهفته در اثر ساخته شده؛ یکی از نکاتی که باعث می‌شود Nighthawk به عنوان یک اثر هشدار دهنده عملکردی بسیار خوب داشته باشد، فضاسازی موفق و انتقال صحیح حس ترس عمیقی است که در صورت استفاده از مواد مخدر به افراد منتقل می‌شود.
با وجود آنکه اولین جرقه‌ی ساخت Nighthawk با دیدن آن گزارش خبری مذکور در ذهن کادز زده شد، تجربیات وی در زندگی شخصی نیز نقشی مهم در شکل گیری ایده‌ی این انیمیشن داشتند؛ پدر کادز اعتیاد شدیدی به الکل داشت و همین مسئله تاثیر زیادی در زندگی او، به خصوص در دوران کودکی و نوجوانی، گذاشته است. کادز در این باره می‌گوید:
گاهی از اوقات او آنقدر وضعیت بدی داشت که حتی نمی‌توانست روی پای خود بایستد. من به این فکر می‌کردم که... اصلا برایم مهم نیست که او دوباره از جایش بلند شود یا نه.
شخصیت گورکنی که کادز در Nighthawk به نمایش می‌گذارد رقت انگیز است، اما در سوی دیگر، رفتار بعضا توهین آمیز یا نادرست اجتماع در برخورد با افراد معتاد و عدم آگاهی مردم از اشکال مختلف اعتیاد که خیلی از اوقات به نظرات و ذهنیات نادرست در بین خانواده‌ها منجر می‌شود نیز جزو موضوعاتی هستند، که هر چند کمرنگ، در این انیمیشن مورد پردازش و انتقاد قرار می‌گیرند.
از نظر بصری، Nighthawk یکی از متفاوت‌ترین آثار کادز است. اکثر آثار کادز انیمیشن‌هایی به سبک استاپ موشن هستند؛ او اکثر اوقات عروسک‌ها، مدل‌ها و پس زمینه‌هایش را روی هم قرار می‌دهد و سپس در حین حرکت لایه‌های مختلف چیده شده به صورت افقی، از بالا به فیلم برداری می‌پردازد. این سبک خاص بیشتر یادآور آثار یوری نورستین، انیماتور کهنه کار روس، است؛ علیرغم اینکه حالا با وجود این نرم افزارها و امکانات جانبی زیاد، استفاده از این سبک مقرون به صرفه نیست، اما نمی‌توان انکار کرد نتیجه‌ی حاصل از نظر بصری دارای عمقی خاص و از نظر هنری ارزشمند است. در Nighthawk کادز چرخشی ناگهانی به سمت پویانمایی دو بعدی کرده و اثری را ارائه می‌کند که شاید در نگاه اول آنچنان دلپسند و جذاب به نظر نرسد، اما جنبه‌ی بصری در آن کاملا به خدمت داستان و پیام درآمده و سیستمی کامل را به بیننده عرضه می‌کند. یکی از نکات شایان ذکری که درباره‌ی طراحی جلوه‌ی بصری این انیمیشن وجود دارد، کارهای خلاقانه‌ای است که کادز در پشت صحنه انجام داده؛ برای مثال او برای طراحی سایه‌ها از قهوه استفاده کرده و نورها را با استفاده از وازلین تار کرده است.
برخورد تماشاچیان در جشنواره‌ها با Nighthawk کم و بیش خوب بوده است و در سمت دیگر این اثر توانست جوایز متعددی از جمله جایزه‌ی بزرگ جشنواره‌ی Animafest Zagreb را به دست آورد. با وجود این موفقیت‌ها ولی کادز برای اثر بعدی خود به سبک استاپ موشن چند لایه‌ی خود برگشته و قصد دارد در سال آینده پروژه‌ی جدیدی را که خود «اثری تجربی» نامیده منتشر کند. نظرات خود را در رابطه با این انیمیشن با ما در میان بگذارید.
