انیمیشن کوتاه The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore، برنده جایزه اسکار، به صورت استعاری به یکی از مهمترین عناصر حیات بشر یعنی کتاب میپردازد.
کتابها بدون شک اصلیترین المان در صعود یا فرود انسان در طول تاریخ هستند. این اثر چاپی تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و هماکنون در شکلهای مختلف در دسترس مخاطبین قرار میگیرد، اما پیشرفت روزافزون باعث نشده که تاثیر کتاب روی زندگی عموم مردم کاهش پیدا کند، بلکه بهواسطه ویژگیهایی همجون همسو شدن با فناوریهای روز، همگام شدن با تفکرات انسان امروزی و رفع نیازهای آن، در کنار حفظ ارزشهای ادبیات کلاسیک و کهن، فرهنگ کتاب و کتابخوانی به قوت قبل باقی مانده است. نویسندههای بزرگی همچون فرانتس کافکا، لئو تولستوی، گابریل گارسیا مارکز و فیودور داستایفسکی چنان تاثیری روی فرهنگ، طرز تفکر، اعتلای ادبیات و بهبود وضعیت جامعه داشتهاند، که با وجود گذشت سالها از انتشار آثار آنها، همچنان تجدید چاپ، ترجمه و تدریس میشوند. انسان امروزی بیش از هر زمان دیگری به غرق شدن در دنیای کتاب و قدم گذاشتن در دنیاهایشان نیازمند است. انیمیشن کوتاه The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore دنیایی را به تصویر میکشد که یک انسان به این نیازش پاسخ داده و کتابها کنترل امور او را در دست دارند.
داستان این انیمیشن کوتاه از جایی آغاز میشود که موریس لسمور در بالکن هتلی در منطقه فرنچ کوارتر شهر نیواورلئان در کنار انبوهی از کتابها، مشغول نوشتن خاطراتش است. اما به یکباره طوفان سهمگینی به وقوع میپیوندد که حتی ساختمانها را از زمین جدا میکند. موریس به هر شکل ممکن تلاش میکند که خود را نجات دهد که در انجام آن ناموفق است. پس از آن که او روی یک ساختمان معلق میافتد، سعی میکند دفتر خاطراتش را پس بگیرد. این اقدام باعث میشود که موریس، طوفان و مسیر حرکت ساختمان را از یاد ببرد. قرار گرفتن در مرکز طوفان و بالا رفتن متوالی باعث میشود که موریس وارد دنیای جدید و عجیب و غریبی شده و اتفاقات غیرمنتظره و مختلفی برای او رقم بخورد...
انیمیشن کوتاه کتابهای پرنده آقای موریس لسمور محصول استودیو مونبات (Moonbot)، یکی از مهمترین و برترین استودیوهای فعال در حوزه انیمیشنهای کوتاه است. از بین تولیدات این استودیو پیش از این انیمیشنهای Taking Flight ،Escape و The Boy Who Learned to Fly را معرفی کردهایم که همگی آنها در کنار داستان جذاب و عمیق، از نظر ابعاد فنی و هنری در بین بهترینها قرار میگیرند. ویلیام جویس در کنار برندون اولدنبرگ (از اعضای استودیو ریل افایکس) که استودیو مونبات را در سال ۲۰۰۹ تاسیس کردهاند، کارگردانی انیمیشن کوتاه The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore را برعهده داشتهاند. ویلیام جویس برای علاقهمندان به انیمیشن نامی شناخته شده است. او مجموعا پانزده کتاب برای کودکان نوشته و طراحی کرده و هماکنون نیز در حال نگارش مجموعه رمان The Guardians of Childhood است. کمپانیهای مختلفی تاکنون اقدام به اقتباس سینمایی یا تلویزیونی از کتابهای وی کردهاند. از بین این آثار میتوان به سریال انیمیشنی Rolie Polie Olie (برنده سه جایزه امی)، انیمیشن Robots (براساس کتابی با همین نام)، انیمیشن Rise of the Guardians (محصول کمپانی دریمورکس با اقتباس از کتاب The Guardians of Childhood و انیمیشن کوتاه Man in the Moon)، انیمیشن Meet the Robinsons (محصول کمپانی دیزنی براساس کتاب A Day with Wilbur Robinson) و انیمیشن Epic (محصول استودیو بلو اسکای اقتباس شده از کتاب The Leaf Men) اشاره کرد. در کنار موارد ذکر شده ویلیام جویس در سمتهایی همچون طراح هنری و کانسپت، نویسنده و تهیهکننده اجرایی در تیم تولید انیمیشنهای متعددی حضور داشته است.
انیمیشن کوتاه The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore نه تنها در مفهوم و داستان، بلکه در ابعاد فنی و هنری نیز چند لایه است. اگر با فیلمهای طنز دوران صامت و کمدینهای مشهور آن آشنا باشید، با مشاهده شخصیت موریس لسمور به سرعت به یاد باستر کیتون و پوشش خاص او خواهید افتاد. برهمین اساس دقایق ابتدایی اثر به کمدیهای اسلپ استیک نزدیک میشود و اصول آنها را پیادهسازی میکند. اغراقهای متعدد در کنار موقعیتسازیهای طنز باعث شدهاند که انیمیشن روند تندی را در پیش بگیرد که با گذر از سکانسهای طوفان آرام شده و فرصت غرق شدن در داستان را به مخاطب میدهد. این تغییر در راستای درک فضاسازیهای استعاری و نمادین اثر است. در یکی از برترینهای این دست سکانسها، موریس لسمور پس از طوفان در دنیایی قرار میگیرد که رنگباخته و تنها از دو رنگ سیاه و سفید بهره میبرد. آنچه در این محیط بیش از محو شدن رنگهای موریس، ساختمانهای واژگون شده و مردم سردرگم به چشم میآید، وجود کاغذهای بسیار روی زمین است. این محیط را میتوان نمود بصری از دنیایی دانست که در آن کتابها فراموش شده و مردم آن به فرهنگ و ادبیات بیاعتنا هستند. انیمیشن کوتاه کتابهای پرنده آقای موریس لسمور در کنار جلوههای بصری رایانهای، از ماکتها و نقاشیهای دستی استفاده کرده است که بهواسطه آن در اکثر اوقات خیرهکننده ظاهر میشود. در اولین ورود موریس به کتابخانه از طراحی واقعگرایانه و پر جزئیات چنان شگفتهزده خواهید شد که به مانند او چندین ثانیه محسور آن خواهید شد. این ویژگی در تمامی المانها از آیتمهای محیطی تاثیرگذار و بدوناثر تا لوکیشنهای متفاوت با ویژگیهای منحصربهفرد حفظ شده است.
در دنیای انیمیشن که کلمات نقش اصلی را باز میکنند و فراز و نشیبهای حیاط شخصیتها را برعهده دارند، دیالوگ هیچ جایی ندارد و تمام آنچه که مخاطب دریافت میکند از طریق چشم و درک خود از رخدادهای در حال نمایش، منتقل میشود. داستان اثر در عین بهرهگیری از عناصر استعاری، سرراست و به دور از هرگونه نقطه کور یا گره است. با اینحال سوالهایی تا پایان اثر بدون جواب میمانند که بهواسطه روند لذتبخش انیمیشن تقریبا فراموش میشوند. در طول ۱۵ دقیقه انیمیشن کوتاه The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore، سازندگان هیچگاه روند تکرار را در پیش نمیگیرند، از روایتهای مختلف (مانند کاوش موریس در دنیای لغات) استفاده میکنند و تا حد توان از نماهای مختلف بهره میبرند. این ویژگی باعث شده است که این اثر برای علاقهمندان به ساخت انیمیشن بهترین مرجع برای یادگیری باشد. به جز موریس، هامپتی دامپتی و چند انسان که در اندک ثانیهها حضور دارند، اغلب شخصیتهای انیمیشن را کتابهایی تشکیل میدهند که به جز پاهایی که در سادهترین حالت طراحی شدهاند، هیچ ویژگی انتروپومورفیسم دیگری ندارند. به همین دلیل نمیتوان از آنها همانند موریس که با المانهای چهرهاش و هامپتی دامپتی از طریق ورق خوردن به صفحههایی با تصویر موردنظر حس و حال خود را نشان میدهند، انتظار بروز احساسات مختلف را داشت. جان هانتر که حضور در تیم آهنگسازی Piper و ساخت آهنگهای انیمیشن The Numberlys و فیلمهای Big Stan و Tekken را در کارنامه دارد، در کنار کمپانی Breed آهنگهای انیمیشن کوتاه کتاب های پرنده آقای موریس لسمور را ساخته است. تعدد سازهای مورد استفاده اعم از آکوردئون، ویالن و پیانو بینظیر است و به دلیل همکاری نزدیک بین آهنگسازان و سازندگان، موسیقی اثر هماهنگی کاملی با داستان و رخدادهای آن دارد. از موسیقی سریع ابتدای انیمیشن تا موسیقی آرام تیتراژ پایانی و از تکنوازی با سازهای مختلف تا پیروی از سکانسهای غمانگیز و طنز، همه و همه چنان گوشنواز ظاهر میشوند که هر بینندهای را به وجد خواهد آورد.
در طول تاریخ کتابها به خوبی قدرت خود را با پدید آوردن مکتبهای جدید، نزدیک کردن عموم مردم به آرمانشهر و اصلاح خطاهای اجتماعی، اثبات کردهاند. در شرایطی که صنعت چاپ در بهترین شرایط به سر میبرد، نشر دیجیتال بسیار محبوب است، گجتهای مختلفی برای خواندن کتاب طراحی شده و گوشیهای موبایل و تبلت نیز میتوانند چنین کارکردی داشته باشند و پروسه ترجمه بهبود یافته و دسترسی به کتابهای دیگر کشورها و نویسندههای جهان امکانپذیر است، قهر کردن از کتاب بزرگترین اشتباه است. این شما هستید که میتوانید با خواندن کتاب اقدام به فراهم کردن زمینه رشد فکری خود کنید یا این امکان را از خود سلب کنید. انیمیشن کوتاه The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore در مجموع برنده ۱۴ جایزه از جشنوارههای مختلف بوده که از بین آنها میتوان به جایزه مخاطبین از جشنواره فیلم آستین، بهترین انیمیشن از فستیوال بینالمللی فیلم کلیولند و اسکار بهترین انیمیشن کوتاه از هشتاد و چهارمین دوره جوایز اسکار اشاره کرد.