انیمه موشیشی، جزو آن دسته از انیمیشنهای سریالی است که ژاپن قدیم را با افسانه و داستانهای محلی ترکیب کرده است تا بتواند اثری مفهومی و هیجانانگیز را برای بیننده روایت کند.
فرهنگ ژاپن و غنی بودن آن بر شخصی پوشیده نیست و همین مورد سبب شده است تا بازی و آثار سینمایی متفاوتی با محوریت این فرهنگ را شاهد باشیم. همچنین آثاری نیز به چشم میخورند که خود پایهریز یک افسانه و داستان جدید هستند. انیمه موشیشی «Mushishi» یکی از همان آثاری است که فرهنگ قدیم و افسانهها و باورهایشان را باهم ترکیب کرده است و اثری جذاب، دلنشین و فلسفی را به وجود آورده است. انیمیشن ژاپنی موشیشی برگرفته از مانگایی به همین اسم است که در سال ۱۹۹۹ در مجله Afternoon Season Zokan در دسترس کاربران قرار میگرفت و توسط یوکی یوروشیبارا نوشته و طراحی شده بود. در ادامه با موفقیت مانگای Mushishi، استودیو Artland انیمه موشیشی را در سال ۲۰۰۶ ساخت. انیمه موشیشی را میتوان یکی از خاصترین انیمههای مدیوم فیلم و سینما دانست که آنچنان عامه پسند نیست اما از بعد فلسفی و ماورایی، در زمره بهترینها قرار میگیرد.
آنها فاصله خود را حفظ میکنند، از نظر ظاهری عجیباند و مرموز. تا به حال نمونهی آنها در جایی مشاهده نشده است. به واسطه الهه گل و جانداران خاص آنها را میشناسیم. این گروه از موجودات عجیب و غریب از گذشته تا به امروز ترس عجیبی را در وجود انسانها خلق کردهاند و به آنها، «موشی» گفته میشود.
انیمه موشیشی با صدای پیرزنی آغاز میشود که در قالب یک راوی در مورد موجوداتی به نام موشی صحبت میکند که از نظر ظاهر عجیب و غریب هستند و از سالیان دور ترسی عجیب را در میان انسانها به وجود آوردهاند. موشیشی از همان ابتدا خود را خاص نشان میدهد، نوع شروع انیمه به شکلی است که یک سری توضیحات ابتدایی به بیننده ارائه میشود و در ادامه و شروع اولین قسمت، مردی مو سفید را میبینیم که در یک جنگل در حال قدم زدن است و صدایی عجیب به گوش میرسد. صدای زنی که میگوید شخصی اینجا است و در همان ابتدا سوالات متعددی در ذهن مخاطب ایجاد میشود. پس از سکانس آغازین اولین قسمت، کارگردان به سراغ شخصیتی میرود که داستان حول وی روایت میشود. پسرکی که قدرتی عجیبی دارد و نقاشیهایش به موجودات زنده تبدیل میشوند. در واقع زمانی که پسرک داستان با دست راست خود نقاشی میکشد، موجوداتی را میبیند که از کاغذ یا بوم نقاشی شده خارج میشوند و عجیبترین قسمت ماجرا این است که تنها خود پسرک این موجودات را مشاهده میکند و شخص دیگری قادر به مشاهده آنها نیست.
نویسنده موشیشی سعی کرده است دنیای ماوراء الطبیعه را با افسانههای کهن ژاپنی ترکیب کند تا بتواند مخاطب را سرگرم کند. در ادامه گینکو، شخصیت اصلی داستان و همان مرد مو سفید ابتدای انیمه به مخاطب معرفی میشود که یک موشیشی (به اشخاصی که موشی را از بین میبرند موشیشی گفته میشود) است و تخصصاش، درمان اشخاصی است که موشی در جسم آنها نفوذ کرده است. در واقع هر قسمت از انیمه Mushishi، روایتگر داستانی از شخصی در نقطهای از کشور ژاپن است که موشی در وجودش نفوذ کرده است و زمانی که این اتفاق رخ میدهد، شاهد یک ویژگی خاص برای شخص میزبان هستیم؛ از قدیم گفتهاند که سلام گرگ بیطمع نیست و با اینکه یک ویژگی خوب و خاص از طریق موشی به شخص میزبان اهدا میشود اما یک سری پیامدها و مشکلاتی هم به وجود میآیند که این مشکلات امکان دارد به نابودی یک دهکده نیز ختم شود. پس از قسمتهای ابتدایی و مشاهده داستان هر دهکده، رفته رفته این سوال در ذهن مخاطب به وجود میآید که واقعا گینکو کیست و چه سرگذشتی دارد؟ چرا همیشه یک چشم وی پوشیده است و چرا موهایش سفید هستند؟ نویسنده به خوبی توانسته است سوالهای کلیدی و مهمی را در ذهن مخاطب ایجاد کند و کارگردانی خوب موشیشی نیز بیننده را تا آخرین قسمت پای این اثر نگه میدارد تا جواب سوالهای خود را پیدا کند. نکته جالب اینجا است که هر بار با پیدا شدن جواب یک سوال، سوالهای دیگری نیز در ذهن مخاطب شکل میگیرند. به عبارتی در انیمیشن سریالی موشیشی شاهد سوالات زنجیرواری هستیم که برای پیبردن به جواب آخرین سوال، باید جواب سوالهای پیشین را در دست داشته باشید.
نکته جالب دیگر انیمه موشیشی، پایانبندی هر قسمت است. معمولا در این سبک از روایتها، شاهد پایانی خوب و خوشآیند هستیم اما در موشیشی اصلا سعی نشده است که شکل خوب زندگی به تصویر کشیده شود. در واقع نویسنده و کارگردان این اثر سریالی سعی کردهاند که ظاهر کثیف و تاریک زندگی را با روایتی خاص و منحصربهفرد به تصویر بکشند که در کار خود موفق بودهاند. همچنین در پایان هر قسمت قضاوت و نتیجهگیری برعهده بیننده است و خودتان باید با توجه به مشاهدههایتان به نتیجهای قابل قبول برسید. از اینرو با اثری طرف هستیم که در پایان هر قسمت جای بحث زیادی دارد و ذهن بیننده را به چالش میکشد. در انتها باید بگویم که انیمه موشیشی دارای دو فصل است که فصل اول، ۲۶ قسمت دارد و فصل دوم پس از گذشت هشت سال ساخته شد که Mushishi: Next Passage نام دارد. همچنین یک انیمه مووی به همین نام (Next Passage) نیز ساخته شده است که پایانی است بر ماجراهای گینکو و دیدن آن خالی از لطف نیست.