قدیم‌ها این‌طور نبود. چطور؟ اینکه برای هر فعالیت ورزشی و غیرورزشی کفشی مخصوص وجود داشته باشد. دست‌کم آدم‌ها زیاد به‌فکر انواع کفش ورزشی نبودند و با یک جفت کفش همه فعالیت‌هایشان را سروسامان می‌دادند. منتها گذشته‌ها گذشته است. حالا همه فهمیده‌اند که برای فعالیت‌های مختلف، به استفاده از کفشهای تخصصی و مناسب نیاز است. با داشتن کفش مناسب برای هر کار، هم سلامتی‌مان بیشتر تضمین می‌شود و هم فعالیتی که انجام می‌دهیم لذت‌بخش‌تر خواهد شد. در این مقاله، شما را با انواع کفش ورزشی آشنا و توصیه‌هایی درباره خرید آنها مطرح می‌کنیم.
انواع کفش ورزشی را بشناسید
اول از همه به‌سراغ شناخت انواع کفش ورزشی می‌رویم. بعد از شناخت انواع کفش‌ها، می‌توانید با درنظرگرفتن نکاتی که در انتهای مطلب توضیح داده‌ایم، انتخاب‌های هوشمندانه‌ای در خرید داشته باشید.
۱. کفشهای دویدن (رانینگ)
برای دویدن آماده‌اید؟ زمانی که قصد خرید کفش ورزشی برای دو دارید، باید به گزینه‌ای فکر کنید که کف آن ضربه‌گیر باشد. در میان انواع کفش وزشی موجود در بازار، کفشهای دویدن طوری طراحی می‌شوند که از انگشت‌ها و پاشنه پا بیشترین حفاظت را به عمل بیاورند. حرکت در دویدن رو به جلوست. برای همین، کفشهای دویدن نیز ساختاری برای حرکت به‌سوی جلو دارند.
۲. کفشهای مینیمالیستی
کفشهای مینیمالیستی ساختاری ساده اما کمی عجیب دارند. آنها با تغییراتی نسبت به کفشهای معمولی به شما امکانات و رفاه بیشتری می‌دهند؛ برای نمونه، کفشی که در ناحیه انگشتان مانند جوراب طراحی می‌شود از جمله کفشهای مینیمالی است که دویدن را راحت می‌کند. انگار با پای برهنه می‌دوید؛ اما به انگشت‌ها و پاها آسیبی هم وارد نمی‌شود. این کفش‌ها بسیار منعطف و سبک‌اند؛ ولی شاید در گرفتن ضربات واردشده به پا چندان خوب عمل نکنند.
البته کاملا مشخص نیست که چنین کفش‌هایی نسبت به موارد دیگر در ممانعت از آسیب‌دیدگی بهتر عمل می‌کنند یا بدتر. پژوهشی وجود دارد که نشان می‌دهد، شاید استفاده از این کفش‌ها چندان مناسب دویدن نباشد. اگر اضافه‌وزن دارید نیز بهتر است به سراغشان نروید.
۳. کفشهای پیاده‌روی
اگر اهل پیاده‌روی هستید، باید به‌فکر خرید کفش‌هایی سبک باشید. پاشنه و کف پایتان نباید آسیب ببیند؛ پس برای پیاده‌روی به‌دنبال کفش‌هایی باشید که در این نواحی ضربات واردشده به پا را دفع کنند. نوک کفشهای پیاده‌روی سفت‌تر از کفشهای دویدن است و می‌توانید انگشتان پا را در فضای جلوی کفش تکان بدهید و حالتی مشابه با حالت کفشهای دویدن در آنها وجود ندارد؛ یعنی نمی‌توانید در قسمت نوک پنجه، انگشتان را خم و تا کنید.
۴. کفشهای تنیس
زمانی که تنیس بازی می‌کنید، مدام باید حرکاتی تند داشته باشید که شما را به‌سمت راست و چپ جابه‌جا می‌کنند؛ پس در میان انواع کفش ورزشی به کفشی نیاز دارید که هم از بیرون و هم از درون از پا محافظت می‌کند. اگر در زمین تنیس با کف نرم و خاکی بازی می‌کنید، کفشی انتخاب کنید که پاشنه نرم و راحتی داشته باشد. منتها اگر کف زمین‌تان آسفالت است یا مواد سفت در ساختش به کار رفته، به‌دنبال کفش‌هایی با پاشنه سفت‌تر باشید.
۵. کفشهای کراس‌ترینینگ یا تمرینات ورزشی ترکیبی و متنوع
کراس‌ترینینگ (Cross-Training) نوعی ورزش است که در آن تمرینات و ورزش‌های مختلف در کنار هم انجام می‌شوند؛ برای نمونه، تمرینات ژیمناستیک و وزنه‌برداری و… در کنار یکدیگر در برنامه ورزشی فرد در نظر گرفته می‌شوند. اگر به این سبک از تمرینات ورزشی علاقه دارید، باید به‌دنبال کفشی باشید که برای تمام تمرینات ورزشی‌تان مناسب است؛ برای نمونه، اگر تنیس و دویدن را باهم انجام می‌دهید، کفشی بخرید که هم در ناحیه پنجه نرم و راحت است و هم هر دو طرف آن برای انجام تمرینات تنیس از پایتان محافظت می‌کند.
۶. کفشهای تریل‌رانینگ یا دویدن در طبیعت
تریل‌رانینگ (Trail Running) نوعی از دویدن است که در طبیعت و کوهستان انجام می‌شود. برای این سبک از ورزش‌کردن به کفشی در میان انواع کفش ورزشی نیاز دارید که نسبت به گل‌ولای، خاک و ضربات در صخره و کوه مقاوم باشد. بند این کفش‌ها نیز نسبت به نمونه‌های معمولی ضخیم‌تر و سفت‌تر است. طرفین این کفش‌ها و بخش پاشنه‌شان نیز استحکام بالاتری نسبت به کفشهای ورزشی دیگر دارد.
۷. کفشهای بسکتبال
کفشهای بسکتبال در ناحیه کف بسیار محکم و قطورند. با این ویژگی‌ها، هنگام بالاوپایین‌پریدن در زمین بازی، ثبات بیشتری خواهید داشت. وجود ساق بلند برای کفشهای بسکتبال، در هنگام تغییر سریع مسیر حرکت در بازی و بالاپریدن و فرودآمدن روی زمین، از قوزک پا حفاظت می‌کند.
۸. کفشهای فوتبال
برای بازی در زمین فوتبال به کفشهای استوک‌دار نیاز خواهید داشت. منظور از استوک همان برجستگی‌هایی است که در بخش کف کفش قرار می‌گیرد و قابلیت کششی به کفش می‌دهد. کفشهای فوتبال طوری طراحی می‌شوند که انگار پاهایتان بی‌واسطه با توپ در ارتباط است و بنا به ساختار، هنگام شوت‌زدن انگشتان پا آسیبی نمی‌بینند.
۹. کفشهای لاکراس
بازی لاکراس، با دویدنِ تند، تغییر جهت‌های سریع و حرکات توأم با مکث و شروع پرتعداد همراه است. برای اینکه در این حرکات موفق باشید، به کفشی ساق‌بلند نیاز دارید که از قوزک پاهایتان محافظت کند. این کفش‌ها، در قسمت کف کفش، بخشی دارند که مانع از لیزخوردن روی چمن‌ها و زمین می‌شود.
۱۰. کفشهای فوتبال آمریکایی
کف کفشهای مخصوص فوتبال آمریکایی معمولا سفت‌تر از کفشهای لاکراس است. این کفش‌ها، در بخش انگشتان، برجستگی‌هایی دارند که امکان شوت‌کردن و ضربه‌زدن به توپ را فراهم می‌کند. در فوتبال آمریکایی، بازیکنانِ خطوط جلوییِ زمین به کفش‌هایی نیاز دارند که از قوزک پا و ساقشان نیز حفاظت کنند؛ یعنی باید کفش‌‌شان ساق‌دار باشد. منتها بازیکنان نواحی دیگر به چنین چیزی نیاز ندارند، چون چابکی و سرعت در چرخش را از آنها می‌گیرد.
۱۱. کفشهای بیسبال و سافتبال
این کفش‌ها نسبت به انواع کفش ورزشی دیگر باریک‌تر و کشیده‌ترند. استوک‌های کفشهای بیسبال و سافتبال (یا همان برجستگی‌های کف کفش) در این موارد برخلاف بیشتر کفشهای ورزشی از جنس پلاستیک نیست و از فلز درست می‌شود. این کفش‌ها از انحنای پا به‌خوبی محافظت می‌کنند تا درد و آسیب‌دیدگی در آن به وجود نیاید.
۱۲. کفشهای گلف
شناخت انواع کفش ورزشی ضروری است. این‌طور نیست که کفش‌ها فقط استایلتان را بسازند، بلکه روی بازی و سلامتی‌تان هم اثر می‌گذارند. کفشهای گلف نیز استوک‌هایی در بخش پاشنه دارند تا مانع از لیزخوردن روی چمن‌ها شوند و طوری ساخته می‌شوند که ثبات‌تان روی چمن یا شن حفظ شود.
۱۳. کفشهای کوه‌نوردی
باید ببینید چه سبک از کوه‌نوردی را انتخاب می‌کنید، مسیرتان کجاست، به دل صخره‌ها می‌زنید یا مسیرهای تپه‌مانند را طی می‌کنید. بنا به نقشه مسیر کوه‌نوردی، نوع کفش ورزشی‌تان هم متغیر خواهد بود:
- برای پیمودن مسیرهای تپه‌ای و طبیعت‌گردی، به‌سراغ کفشهای کوه‌نوردی سبک بروید؛
- برای پیمودن مسیرهای صخره‌ای و ناصاف، باید وزن کفشتان بیشتر از وزن کفشهای مسیرهای تپه‌ای باشد؛
- برای پیمودن صخره‌های عمیق، یخ‌ها، برف‌ها و حمل‌کردن کوله‌پشتی‌های سنگین نیز به‌سراغ کفش‌هایی سنگین بروید.
۱۴. کفشهای دوچرخه‌سواری
چه سبک از دوچرخه‌سواری در برنامه‌هایتان است؟ اگر برای تفریح یا به‌طور غیرجدی بازی می‌کنید، به‌سراغ کفش‌هایی با کف صاف و منعطف بروید. منتها اگر قصدتان ورزش جدی و شرکت در رقابت‌هاست، کف کفشتان باید استوک داشته باشد. سفتی و استحکام کف آن هم ضروری است.
توصیه‌هایی ضروری برای خرید انواع کفش ورزشی
پا قلب دوم ماست. شنیده‌اید؟ پس ضروری است که برای این بخش بسیار مهم از بدن هزینه کنیم و به فکرش باشیم. اگر با انواع کفش ورزشی آشنا نباشیم، امکان دارد در فعالیت‌های مختلف جسمانی به پاها آسیب بزنیم. در این صورت، همان بهتر است که عطای ورزش‌کردن را به لقایش ببخشیم. بهتر است هنگام خرید انواع کفش ورزشی حواستان به این توصیه‌ها باشد.
۱. هر ورزشی کفش مخصوص‌به‌خود را می‌خواهد
دویدن آداب و ملزومات خاص خود را دارد. پیاده‌روی و ورزش‌های دیگر هم همین‌طور. پس یادتان باشد شما نمی‌توانید یک کفش را برای فعالیت‌های مختلف استفاده کنید. در این صورت، بدنتان آسیب می‌بیند.
۲. پاهای خود را به‌خوبی بشناسید
شاید بگویید پای همه شبیه به هم است دیگر! نه، واقعا این‌طور نیست. پاهای همه ۱۰ انگشت و یک کف دارد؛ اما مدل پاهای آدم‌ها باهم بسیار متفاوت است. اگر پایتان گودی زیادی ندارد و صاف است، باید به‌دنبال کفشی باشید که حرکات پا را کنترل و از کف آن نیز محافظت کند. اگر پاهایتان گود است و برجستگی و انحنای زیادی در ناحیه کف دارد نیز باید کفشی تهیه کنید که در ناحیه وسط پا نرم و منعطف باشد و ضربه‌هایی را که به پا وارد می‌شود به‌خوبی دفع کند.
۳. به اندازه پاها دقت داشته باشید
شاید گمان کنید پای آدم‌های بالغ و بزرگ دیگر رشد نمی‌کند و تغییر اندازه نمی‌دهد؛ اما این‌طور نیست. پا در هر سنی می‌تواند تغییر اندازه و حالت بدهد. برای همین، هر چند وقت اقدام به اندازه‌گیری اندازه پا و بررسی شکل و حالت آن کنید. یادتان هم باشد اندازه برندهای مختلف کفش باهم تفاوت‌هایی دارد؛ پس در خرید مراقب باشید که کفشی با اندازه مناسب بخرید.
۴. در انتهای روز به خرید کفش بروید
پاها در طول روز تغییر اندازه و حالت می‌دهند. اگر می‌خواهید کفشی مناسب بخرید، باید ضمن توجه به انواع کفش ورزشی، به زمان مناسب خرید کفش هم دقت کنید. چه باید کرد؟ خرید را به انتهای روز موکول کنید؛ یعنی زمانی که ممکن است پاهایتان بزرگ‌تر و متورم‌ترین حالت خودش را پیدا کرده باشد.
۵. در هنگام خرید کفش جوراب مناسب به پا کنید
جورابی که قرار است در هنگام فعالیت به پا داشته باشید هم در هنگام خرید با خود ببرید. مهم است که پاها با چه جورابی داخل کفش خواهند رفت.
۶. کمی با کفش منتخب در فروشگاه راه بروید
با کفشی که پسندیده‌اید در فروشگاه کمی راه بروید و یادتان باشد که اگر کفشی در آنجا اندازه پایتان نیست و در آن احساس راحتی نمی‌کنید، گزینه خوبی برای خرید هم نخواهد بود.
۷. کفش باکیفیت معمولا ارزان نیست
کفش خوب و باکیفیت معمولا ارزان نیست. البته این قانون کلی نیست و لزوما همیشه صدق نمی‌کند؛ اما بدانید که بهتر است یک بار برای خرید کفشی خوب و باکیفیت هزینه کنید و تا مدت‌ها کفشهای مناسبتان را نگهداری و از آنها استفاده کنید. سلامت پاها خیلی مهم است. زمانی که کفش‌ها حالت و کاربردشان را از دست می‌دهند نیز به‌فکر خرید کفشی تازه باشید.
۸. حواستان به ویژگی‌های هر کفش باشد
دقت کنید که انواع کفش ورزشی ویژگی‌های مختلفی دارند. برخی از آنها، در قسمت کفی، ژل یا هوا یا ضدضربه دارند. اینها برای کسانی مناسب‌اند که در ناحیه کف پا مشکل دارند؛ اما مناسب افرادی نیستند که از ناحیه قوزک پا دچار لغزش و پیچ‌خوردگی می‌شوند.
۹. به‌طور سرانگشتی محاسباتی داشته باشید
در خرید انواع کفش ورزشی باید به نکاتی دقت کنید. به‌طور سرانگشتی محاسباتی انجام بدهید. چه محاسباتی؟ فاصله میان انگشت بزرگ و انتهای پا باید حدود ۳ تا ۹٫۵ سانتی‌متر باشد (در حد اندازه عرض یک انگشت شست). در بخش پنجه پا، باید کفش کامل به پا بچسبد و گشادی و فاصله‌ای احساس نشود. بخش بالایی یا رویه کفش نیز باید راحت باشد و تنگی ایجاد نکند. هیچ‌یک از انگشتان پا هم نباید در داخل کفش تحت‌فشار قرار بگیرند.
در آخر
انتخاب کفش وزشی مناسب را دست‌کم نگیرید. برای عملکرد بهتر و حفظ سلامت، باید کفشی مطلوب تهیه کنید. شما به‌دنبال خرید چه کفشی هستید؟ ورزشکار هستید یا می‌خواهید ورزشی خاص را شروع کنید؟
