همه ما تا به حال، بارها تب را تجربه کرده‌ایم. تب واکنش طبیعی بدن به شرایط مختلف است. بهترین راه در مواجهه با تب، کشف علت آن است. پزشک شما می‌تواند با بررسی وضعیت بدن شما دلیل تب را پیدا کند. برای پایین آوردن تب، داروهای مختلفی تجویز می‌شود. این داروها اسامی تجاری مختلفی هم دارند. در این مقاله، چند داروی تب بر مهم را معرفی می‌کنیم و اسامی تجاری آنها را به شما می‌گوییم. با ما همراه باشید.
معرفی چند داروی تب بر
دمای طبیعی بدن در افراد مختلف متفاوت است. حتی هر فرد هم دمای طبیعی بدنش باتوجه‌به سن، میزان فعالیت، ساعت روز و… تغییر می‌کند. میانگین دمای طبیعی بدن ۳۷ درجه یا ۹۸٫۶ درجه فارنهایت است. دمای بدن بالاتر از ۱۰۰ درجه فارنهایت یا ۳۷٫۷ درجه سلسیوس، به‌عنوان تب در نظر گرفته می‌شود.
فهرستی که در ادامه مشاهده می‌کنید، نام عمومی چند داروی تب بر است که در شرایط مختلف و باتوجه‌به سن، جنسیت و… تجویز می‌شود. این داروها در چند دسته‌بندی با یک نام عمومی قرار می‌گیرند. در هر دسته و زیر هر نام قرص تب بر، داروهایی وجود دارند که با نام‌های تجاری مختلف شناخته می‌شوند. ترکیب این داروها، دوز آنها و نحوهٔ مصرف آنها متفاوت است ولی همگی در یک دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
۱. استامینوفن
استامینوفن یا پاراستامول یک داروی تب بر و مسکن است که برای درمان دردهای کم تا متوسط و برای کاهش تب تجویز می‌شود. از رایج‌ترین مشکلاتی که برای درمان آنها استامینوفن تجویز می‌شود می‌توان به سردرد، دردهای عضلانی، التهاب مفاصل، کمردرد، دندان‌درد، گلودرد، دردهای قاعدگی، سرماخوردگی، آنفولانزا و تب اشاره کرد.
استامینوفن به شکل‌های مختلف در قالب داروهای بدون نیاز به تجویز پزشک و در ترکیب با داروهای دیگر عرضه می‌شود. از جمله این داروها می‌توان به پانادول، مایدول، آستیفد، تایلنول، کوریزان و… اشاره کرد.
استامینوفن معمولا در قالب داروهای خوراکی عرضه می‌شود ولی نوع تزریقی هم دارد.
هشدارها
- اگر بیماری‌های جدی کبدی یا حساسیت به این دارو دارید، نباید استامینوفن مصرف کنید. مصرف بیش از اندازهٔ استامینوفن می‌تواند به کبد آسیب بزند و حتی منجر به مرگ شود. حساسیت شدید نسبت به استامینوفن معمولا نادر است.
- اگر دچار بیماری کبدی ناشی از مصرف الکل هستید یا در طول روز الکل مصرف می‌کنید، باید از خوردن استامینوفن اجتناب کنید. در مورد مصرف دارو در بارداری، پزشک شما باید تصمیم بگیرد. استامینوفن می‌تواند وارد شیر مادر شود در نتیجه اگر در دوران شیردهی هستید، با مشورت پزشک، استامینوفن مصرف کنید.
- استامینوفن را در دمای اتاق و دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.
- ازآنجاکه استامینوفن بنا به نیاز استفاده می‌شود، ممکن است آن را بر اساس برنامه زمانی خاصی مصرف نکنید. اگر مصرف شما برنامهٔ زمانی خاصی دارد، درصورتی‌که مصرف یک دوز از دارو را فراموش کردید، به‌محض یادآوری دوز بعدی را استفاده کنید. اگر به زمان دوز مصرف بعدی نزدیک هستید، دوز ازدست‌رفته را فراموش کنید. هرگز برای جبران دوز ازدست‌رفته، مصرف دارو را افزایش ندهید.
موارد منع مصرف
- اگر بعد از دو روز استفاده، هنوز گلودرد دارید. اگر بعد از ۳ روز استفاده هنوز تب دارید. اگر بعد از ۷ روز استفاده هنوز درد دارید و در کودکان اگر بعد از ۵ روز هنوز درد دارند. اگر دچار بثورات پوستی، سردرد ادامه‌دار، تهوع و استفراغ یا هر نوع قرمزی یا التهاب شدید. اگر علائم شما شدیدتر شده یا علامت‌های جدیدی اضافه شده است.
۲. ایبوپروفن یا ژلوفن
ایبوپروفن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی ( NSAID) است. با کاهش هورمون‌هایی که باعث التهاب و درد در بدن می‌شوند، موجب کاهش درد و تب می‌شود.
ایبوپروفن برای کاهش تب و درمان درد یا التهاب ناشی از بسیاری از بیماری‌ها مانند سردرد، دندان‌درد، کمردرد، آرتروز، گرفتگی‌های عضلانی و دردهای قاعدگی یا آسیب‌ها و جراحات جزئی استفاده می‌شود.
ایبوپروفن برای بزرگسالان و کودکانی که حداقل ۶ ماه سن دارند تجویز می‌شود.
هشدارها
- ایبوپروفن می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد. این دارو را درست قبل یا بعد از جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری یا CABG استفاده نکنید.
- ایبوپروفن همچنین ممکن است باعث خونریزی معده یا روده شود که می‌تواند کشنده باشد. این مشکل ممکن است بدون هشدار و درحالی‌که از این دارو استفاده می‌کنید، به‌خصوص در بزرگسالان مسن، رخ دهد.
- بیش از مقدار توصیه شده، این دارو را مصرف نکنید. مصرف بیش از حد ایبوپروفن می‌تواند به معده یا روده آسیب برساند. برای تسکین درد، تورم یا تب فقط از کمترین مقدار دارو استفاده کنید.
- اگر به این دارو حساسیت دارید یا اگر بعد از مصرف آسپیرین یا داروهای NSAID دچار حملهٔ آسم یا واکنش شدید آلرژیک شده‌اید، نباید از ایبوپروفن استفاده کنید.
- درصورتی‌که تاکنون مشکلات زیر را داشته‌اید قبل از مصرف ایبوپروفن با پزشک خود مشورت کنید:
- بیماری قلبی، فشارخون بالا، کلسترول بالا یا دیابت مصرف سیگار؛ حمله قلبی، سکته مغزی یا لخته خون؛ زخم معده یا خونریزی؛ بیماری کبد یا کلیه؛ آسم؛ اگر از آسپرین برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته استفاده می‌کنید.
- در صورت بارداری یا شیردهی قبل از استفاده از این داروی تب بر از پزشک مشورت بگیرید. اگر باردار هستید، نباید ایبوپروفن مصرف کنید مگر اینکه پزشک به شما توصیه کرده باشد. مصرف داروهای NSAID در طی ۲۰ هفته آخر بارداری می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در قلب یا کلیه در نوزاد متولد شده و مشکلات احتمالی در بارداری شود.
- برای کاهش مشکلات گوارشی ناشی از مصرف ایبوپروفن، آن را با غذا یا شیر مصرف کنید.
- دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید. شربت‌ها نباید یخ بزنند.
- در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک به ایبوپروفن (کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت یا گلو) یا واکنش شدید پوستی (تب، گلودرد، سوزش چشم، بثورات پوستی قرمز یا بنفش همراه با تاول) یا در صورت مشاهده علائم حمله قلبی یا سکته مغزی، به اورژانس مراجعه کنید؛ مثلا درد قفسه سینه که به سمت فک یا شانه کشیده می‌شود، بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، اختلال گفتار، تورم پا، احساس تنگی نفس.
موارد منع مصرف
اگر علائم زیر را مشاهده کردید سریعا به پزشک مراجعه کنید و مصرف دارو را متوقف کنید:
- تغییر در بینایی؛ تنگی نفس؛ تورم یا افزایش سریع وزن؛ بثورات پوستی، هرچقدر هم خفیف باشد؛ علائم خونریزی معده، مدفوع خونی، سرفه کردن خون؛ مشکلات کبدی، حالت تهوع، درد بالای معده، خارش، احساس خستگی، علائم شبیه آنفولانزا، ازدست‌دادن اشتها، ادرار تیره، زردی (زردی پوست یا چشم)؛ رنگ‌پریدگی پوست، احساس سبکی سر یا تنگی نفس، ضربان قلب سریع، مشکل تمرکز؛ مشکلات کلیوی، ادرار کم یا بدون ادرار، ادرار دردناک یا دشوار، تورم پا یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس.
۳. آسپرین یا آ. اس. آ
آسپرین با کاهش دادن موادی که در بدن باعث درد، تب و التهاب می‌شوند، درد و تب را کاهش می‌دهد. آسپرین برای درمان درد و کاهش تب یا التهاب استفاده می‌شود. بعضی اوقات برای درمان یا جلوگیری از حملات قلبی، سکته مغزی و درد قفسه سینه (آنژین) استفاده می‌شود.
هشدارها
- اگر دچار اختلالات خونریزی مانند هموفیلی، سابقه اخیر خونریزی معده یا روده هستید یا اگر به داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ادویل، موترین و… حساسیت دارید، نباید از آسپرین استفاده کنید.
- این دارو را به کودک یا نوجوان مبتلا به تب، علائم آنفولانزا یا آبله‌مرغان ندهید، چون می‌تواند باعث سندرم ری (Reye’s syndrome)، یک بیماری جدی و گاهی کشنده در کودکان شوند.
- اگر مصرف آسپیرین باعث ایجاد مشکلات گوارش می‌شود، آن را همراه با غذا مصرف کنید.
- اگر یک جراحی در پیش رو دارید، قبل از هر چیز با پزشک مشورت کنید. ممکن است برای انجام برخی جراحی‌ها و حتی مراجعه به دندان‌پزشک، نیاز باشد که برای مدتی مصرف آسپیرین را قطع کنید.
- دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
- هنگام مصرف آسپرین از نوشیدن الکل خودداری کنید. نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند خطر خونریزی معده را افزایش دهد.
- اگر این دارو را برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی مصرف می‌کنید، از مصرف ایبوپروفن همراه با آن، خودداری کنید. ایبوپروفن ممکن است تأثیر این دارو را در محافظت از قلب و عروق کم کند. اگر باید از هر دو دارو استفاده کنید، از پزشک خود بپرسید که دوزهای هر دارو چقدر باید از هم فاصله داشته باشند.
- قبل از استفاده از داروهای سرماخوردگی، آلرژی یا درد، با پزشک یا داروساز مشورت کنید. بسیاری از داروهایی که بدون نسخه پزشک در دسترس هستند، حاوی آسپرین یا NSAID هستند. مصرف برخی از محصولات با هم می‌تواند باعث شود مقدار زیادی از این نوع داروها دریافت کنید.
موارد منع مصرف
- اگر به این دارو حساست دارید یا شرایط زیر را داشته‌اید، نباید آسپیرین مصرف کنید:
- سابقه اخیر خونریزی معده یا روده؛ اختلال خونریزی مانند هموفیلی؛ اگر بعد از مصرف آسپرین یا داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) دچار حمله آسم یا واکنش آلرژیک شده‌اید.
- اگر علائم زیر را مشاهده کردید، مصرف دارو را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید.
- صدای زنگ در گوش، گیجی، توهم، تنفس سریع، تشنج؛ حالت تهوع، استفراغ یا درد معده؛ مدفوع خونی یا، سرفه کردن خون؛ تبی که بیش از ۳ روز طول بکشد؛ تورم یا دردی که بیش از ۱۰ روز طول بکشد.
۴. ناپروکسن
ناپروکسن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است. با کاهش هورمون‌هایی که باعث التهاب و درد در بدن می‌شوند، تأثیر می‌گذارد.
از ناپروکسن برای درمان درد یا التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، روماتیسم ستون فقرات، التهاب بورسیت، نقرس یا گرفتگی‌ها و دردهای قاعدگی استفاده می‌شود. همچنین برای درمان دردهای حاد ناشی از سایر شرایط استفاده می‌شود.
هشدارها
- ناپروکسن می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد، به‌ویژه اگر طولانی‌مدت از آن استفاده کنید یا دوزهای زیادی از آن مصرف کنید یا بیماری قلبی داشته باشید. حتی افرادی که بیماری قلبی یا عوامل خطرزا ندارند، در هنگام مصرف این دارو ممکن است دچار سکته یا حمله قلبی شوند.
- اگر تورم صورت یا گلو، درد قفسه سینه، ضعف، تنگی نفس، اختلال در گفتار یا مشکلات بینایی یا تعادل دارید، از کمک‌های فوری پزشکی استفاده کنید.
- قبل از دادن ناپروکسن به کودک زیر ۱۲ سال از پزشک مشورت بگیرید.
- اگر مشکلات زیر را دارید قبل از استفاده از این داروی تب بر با پزشک مشورت کنید:
- بیماری قلبی، فشارخون بالا، کلسترول بالا یا دیابت؛ مصرف سیگار؛ سابقه حمله قلبی، سکته مغزی یا لخته خون؛ سابقه زخم معده یا خونریزی؛ آسم؛ بیماری کبد یا کلیه؛ احتباس مایعات؛ اگر از آسپرین برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته استفاده می‌کنید.
- ممکن است شیردادن به نوزاد در حال مصرف ناپروکسن، توصیه نشود. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
موارد منع مصرف
- اگر سابقهٔ حساسیت به آسپرین یا داروهای NSAID دارید، ناپروکسن مصرف نکنید.
- در صورت مشاهده درد معده، خستگی یا ضعف، زردی پوست یا چشم، حالت تهوع، استفراغ، مدفوع سیاه یا خونی و چسبناک، بثورات پوستی، کاهش وزن یا افزایش وزن بدون دلیل، تورم دست‌وپا مصرف ناپروکسن را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- اگر باردار هستید، نباید ناپروکسن مصرف کنید مگر اینکه پزشک برای شما تجویز کرده باشد. مصرف داروهای NSAID در طی ۲۰ هفته آخر بارداری می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در قلب یا کلیه در نوزاد متولدشده و عوارض احتمالی در بارداری شود.
۵. کتوپروفن
کتوپروفن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای درمان درد یا التهاب ناشی از آرتروز استفاده می‌شود. همچنین برای درمان درد خفیف تا متوسط یا درد قاعدگی استفاده می‌شود.
کتوپروفن ممکن است برای مشکلاتی غیر از مواد ذکرشده نیز استفاده شود.
هشدارها
- کتوپروفن می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد. کتوپروفن همچنین ممکن است باعث خونریزی معده یا روده شود که می‌تواند کشنده باشد.
- اگر مشکلات زیر را دارید، برای استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید:
- بیماری قلبی، فشارخون بالا، کلسترول بالا یا دیابت مصرف سیگار؛ حمله قلبی، سکته مغزی یا لخته خون؛ زخم معده یا خونریزی معده؛ آسم؛ بیماری کبد یا کلیه؛ احتباس مایعات.
- مصرف این داروی تب بر برای بزرگسالان در بارداری و شیردهی محدودیت دارد. اگر باردار هستید، نباید کتوپروفن مصرف کنید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
- برای پیشگیری از ناراحتی‌های معده، قرص را با شیر یا غذا بخورید. اگر قرص را برای طولانی‌مدت مصرف می‌کنید، چند وقت یک بار برای انجام تست‌های مختلف به پزشک مراجعه کنید.
- دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.
موارد منع مصرف
- اگر به این دارو حساسیت دارید یا اگر بعد از مصرف آسپیرین یا NSAID دچار حملهٔ آسم یا واکنش شدید آلرژیک شده‌اید، نباید از کتوپروفن استفاده کنید.
- از کتوپروفن درست قبل یا بعد از جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری استفاده نکنید.
- اگر علائم زیر را دارید مصرف این داروی تب بر را قطع و به پزشک مراجعه کنید:
- تنگی نفس؛ تورم یا افزایش سریع وزن؛ حالت تهوع، اسهال، علائم شبیه آنفولانزا (تب، تورم غدد، دردهای عضلانی، ضعف شدید)؛ بثورات پوستی، هرچقدر هم خفیف باشد؛ علائم خونریزی معده، مدفوع خونی یا سرفه کردن خون؛ مشکلات کبدی، ازدست‌دادن اشتها، درد معده (سمت راست بالا)، خستگی، خارش، ادرار تیره، زردی (زردی پوست یا چشم)؛ مشکلات کلیوی، ادرار کم یا بدون ادرار، تورم در پا یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس؛ رنگ‌پریدگی پوست، خستگی غیرمعمول، احساس سبکی سر یا تنگی نفس، سردی دست و پا.
جمع‌بندی
داروهایی که معرفی کردیم با نام عمومی ذکرشده و با نام‌های تجاری مختلف در داروخانه‌ها معمولا بدون نسخه عرضه می‌شود؛ اما عرضهٔ بدون نسخه داروی تب بر به این معنا نیست که می‌توانید داروهای تب بر را سرخود مصرف کنید. حتما به دستورالعمل‌های هر دارو توجه کنید و در خوردن دارویی که پزشک تجویز نکرده است، افراط نکنید.
