فروشگاه زنجیره‌ای چیست؟ برای بسیاری از افراد خرید مانند کارِ خانه، سخت و طاقت فرساست. برای برخی دیگر، خرید یک سرگرمی و فعالیتی آرامش‌بخش است که آنها را از دنیای کار آزاد می‌کند. اما پرسش این است، از کجا باید خرید کنیم؟ از فروشگاهی بزرگ یا مغازه‌های کوچک؟ نقاط ضعف و قوت این دو شیوه‌ی خرید چه هستند؟ این نوشته را بخوانید تا با مزایا و معایب فروشگاه های زنجیره ای بیشتر آشنا شوید.
امروزه تصور زندگی بدون خرید از فروشگاه های زنجیره ای بسیار دشوار است. صاحبان این فروشگاه‌ها از لحظه‌ای که خریداران از خودرو یا اتوبوسی که آنها را به فروشگاه زنجیره‌ای برده است پیاده می‌شوند، می‌کوشند آنان احساس راحتی بکنند. موسیقی آرامش‌بخشی در همه‌جا پخش می‌شود، دوربین‌های حفاظتی وجب به وجب فروشگاه را رصد می‌کنند و همه جا کاملا تمیز است، حتی سیستم تهویه نیز همواره هوای درون ساختمان را تازه می‌کند.
یکی از دلایل محبوبیت فروشگاه های زنجیره ای، مغازه‌های بسیار زیادی است که در زیر یک سقف وجود دارند.
فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای زیادی وجود دارد. بخش بسیار مهم فروشگاه های زنجیره ای مغازه‌های کوچک‌تر و بوتیک‌ها هستند که زرق و برق آنها خریداران را به خود جذب می‌کند. در این مغازه‌ها افراد می‌توانند کتاب، اجناس چینی گران قیمت، لباس‌های طراحان بنام، پوشاک راحت و … پیدا کرد. هر فروشگاه زنجیره‌ای بخش‌های مختلفی برای محصولاتی مانند گوشت، میوه و سبزیجات، بیسکویت و کیک، غذاهای کنسروی، چای، قهوه و نوشیدنی، و پودر لباس‌شویی دارد. بیشتر محصولات در فروشگاه‌های بزرگ پیش از عرضه، بسته‌بندی، وزن‌‌کشی و قیمت گذاری می‌شوند. فروشگاه‌های رنجیره‌ای تجربه‌ی خریدی راحت و سریع را برای شما فراهم می‌کنند.
خرید بدون وقفه می‌تواند خسته‌کننده باشد، اما در فروشگاه های زنجیره ای کارهای متنوع زیادی می‌توان انجام داد. افراد زیادی که برای خرید به این فروشگاه‌ها می‌روند، برای غذا خوردن یا نوشیدن چیزی و گفتگو با همراهان‌شان به کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌های زیادی می‌روند که در این مراکز وجود دارد.
این یک واقعیت است، کودکان از اینکه هنگام خرید در فروشگاه از این طرف به آن طرف کشیده شوند متنفرند و قطعا این یکی دیگر از دلایل افزایش محبوبیت فروشگاه های زنجیره ای است، چرا که کودکان در آنها فراموش نشده‌اند. وسایل بازی، نمایش حیوانات، سینماها یا محوطه‌های اسکیت تنها مثال‌هایی از سرگرمی‌هایی هستند که فروشگاه های زنجیره ای برای بچه‌ها فراهم می‌کنند.
البته این امکانات تنها یک دلیل دارند: ایجاد این باور در خریداران که به اقلامی که قصد خرید آنها را نداشته‌اند اما تخفیف خوبی خورده‌اند، نیاز دارند و باید آنها را بخرند. ممکن است مشتری برای خرید‌های بزرگ از کارت اعتباری استفاده کند.
در نتیجه به نظر می‌رسد فروشگاه زنجیره‌ای سرزمینی رویایی برای بچه‌ها و بزرگ‌ترها است. می‌توانیم برای فرار از بدبختی‌ها، زمستان‌های سرد یا گرمای طاقت‌فرسای تابستان به این مکان مراجعه کنیم.
با این وجود هنوز هم بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند از همان فروشگاه‌های کوچک قدیمی خرید کنند.
بیایید با خودمان صادق باشیم، زندگی بدون فروشگاه های زنجیره ای به جهنمی تبدیل خواهد شد. باید به خاطر وجود آنها ممنون باشیم، کاری که قبلا یک روز کامل طول می‌کشید، اکنون تنها در چند ساعت انجام می‌شود. سی سال پیش باید خیابان را از بالا تا پایین پیاده قدم می‌زدید، از مجموعه‌ای از مغازه‌ها رابازدید می‌کردید، در صف خرید و پرداخت می‌ایستادید و هنگامی که بلاخره با چندیدن کیسه خرید به خانه باز می‌گشتید دیگر شب شده بود. و البته آن زمان مغازه‌های نیز فقط از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر باز بودند.
اکنون فروشگاه های زنجیره ای برای پاسخ‌گویی به نیاز مشتری‌ها، ساعات بیشتری باز هستند و حتی در روز‌های تعطیل هم کار می‌کنند. تنوع محصولات به شکل حیرت‌انگیزی بالاست. اکنون فروشگاه های زنجیره ای بیش از ۴۰ هزار محصول به مشتری پیشنهاد می‌دهند که شامل همه چیز می‌شود از محصولات مقرون به صرفه گرفته تا محصولات خاص با قیمت‌های رقابتی. در این فروشگاه‌ها امکان استفاده از پارکینگ رایگان و دیگر تسهیلات مانند خدمات مالی نیز وجود دارد.در ضمن این فروشگاه‌ها محصولات فوق‌العاده‌ای به نام برند خود نیز به فروش می‌‌رسانند و تحویل در منزل و خرید اینترنتی نیز دارند.
معمولا هیچ کدام از ما مجبور نمی‌شویم برای پیدا کردن فروشگاهی زنجیره‌ای فاصله‌ی زیادی رانندگی‌کنیم، می‌توانیم آنها را بیرون از شهر یا در خیابان‌های اصلی شهر می‌بینیم. برخی از خرده‌فروش‌ها دنبال محل‌های راحت‌تری مثل ایستگاه‌های قطار هستند. سی سال پیش افراد برای خرید از این مغازه‌ها جان می‌دادند اما امروزه دیگر چندان علاقه‌ای به آن ندارند.
مزایا و معایب فروشگاه های زنجیره ای
کار خرده‌فروش‌ها خرید اقلام به صورت عمده و استفاده از مزیت قیمت پایین خرید عمده و فروش آن در حجم کم و قیمت بالاتر است. خرده‌فروش‌ها واسطه‌ی میان تولیدکننده یا عمده‌فروش و مشتری‌ای هستند که کالا را می‌خرد. خرده فروشی در مقیاس وسیع مانند فروشگاه های زنجیره ای و فروشگاه‌های بسیار بزرگ، مزایای زیادی دارد، اما این فروشگاه‌ها معایبی نیز دارند.
مزایای خرده‌فروشی در مقیاس وسیع
- صرفه‌جویی اقتصادی
صرفه‌جویی اقتصادی زمانی اتفاق می‌افتد که رشد بازدهی کسب‌وکار بیشتر و سریع‌تر از هزینه‌ها باشد. کسبوکارها با توجه به اندازه‌ی خود سود می‌برند. توجه داشته باشید که می‌توان هزینه‌ها را به هزینههای ثابت و متغیر تقسیم کرد، هزینههای ثابت بدون توجه به میزان تولید وجود دارند و هزینههای متغیر به میزان بازدهی بستگی دارند. در شرکت‌های بزرگ‌تر بازدهی بیشتر می‌تواند هزینههای ثابت را پوشش دهد. برای مثال، خرده‌فروش علاوه بر هزینههای متغیر برای خرید محصولات، باید برای حمل محصولات به مغازه‌اش نیز هزینه کند. با توجه به اینکه خرده‌فروش‌های بزرگ‌تر محصولات بیشتری سفارش می‌دهند، هزینه‌ی حمل بر کالاهای بیشتری تقسیم می‌شود. به این ترتیب خرده‌فروش‌های بزرگ‌تر از مزیت خرید زیاد و هزینه‌ی کارگر کمتر بهره می‌برند.
- تخصص
در حالی که خرده‌فروشی کوچک باید خود درباره‌ی همه‌ی جنبه‌‌های کسب‌وکار تصمیم بگیرند، خرده‌فروشی بزرگ‌تر می‌تواند در زمینه‌ی خرید، فروش، امور مالی و بازاریابی، افراد متخصص را به کار بگمارد. وجود افرادی که وقت‌شان را به طور کامل صرف نقش‌های تخصصی می‌کنند، بر کارایی تاثیر مثبت می‌گذارد و منجر به سود و توسعه‌ی بیشتر می‌شود.
- ارائه‌ی خدمات تحویل درب منزل به مشتری
می‌توان افرادی را برای تحویل خرید درب منزل استخدام کرد تا سفارش‌های بیش از چند قلم را به دست مشتری برسانند. سود بیشتر حاصل از سفارش بیشتر، و سفارش‌های کم‌تعداد مشتریانی که نزدیک هم زندگی می‌کنند، هزینه‌ی این کار را پوشش می‌دهد. این امکانات مشتری‌های بیشتری را جذب خواهد کرد، کسب‌وکار را با مفهوم‌های جدید مانند فروش تلفنی یا اینترنتی آشنا می‌کند و اعتبار کسب‌وکار را افزایش می‌دهد.
- پیشنهاد‌های ویژه و تخفیف فروش
خرده‌فروش‌های با پیشنهاد‌های ویژه و تخفیف در قیمت تلاش می‌کنند مشتری بیشتری به خود جذب کنند و فروش بیشتری داشته باشند. احتمال اینکه خرده‌فروش‌های بزرگ در مقایسه با خرده‌فروش‌های کوچک‌تر توان مالی بیشتری برای ارائه‌ی چنین تخفیف‌هایی داشته باشند بیشتر است.
- سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های جدید
تکنولوژی، کسب‌وکار را آسان می‌کند، اما به سرمایه‌گذاری اولیه‌ی بیشتری نیاز دارد. خرده‌فروش‌های بزرگ، پول بیشتری برای چنین سرمایه‌گذاری‌هایی دارند و در طول چند سال از طریق صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کارایی بیشتر این پول جبران می‌شود. حجم تراکنش‌های روزانه‌ی یک خرده‌فروشی بزرگ و احتمالا تعداد فروشگاه‌های بیشتری که در سراسر کشور دارد باعث می‌شود سرمایه‌گذاری در تکنولوژی برای رقابتی ماندن و تأمین اطلاعات دقیق و به موقع برای مدیریت مؤثر کسب‌وکار، به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل بشود.
- قیمت کم
در فروشگاه های زنجیره ای اجناس با قیمت نسبتا کمتری در دسترس هستند چرا که آنها کالاها را عمده می‌خرند و فروش بالایی دارند. این کار باعث می‌شود هزینه‌ی اداره‌ی فروش کمتر شود و آنها بتوانند سود کمتری از مشتری بگیرند.
- فروش سریع و زیاد
فروشگاه های زنجیره ای به علت ویژگی‌های خاصی خود می‌توانند مشتری‌های بیشتری جذب کنند. مشتری‌ها برای قیمت‌های ارزان و انتخاب‌های زیادی که در اختیار دارند به فروشگاه های زنجیره ای هجوم می‌برند. در نتیجه این فروشگاه‌ها می‌توانند محصولات‌شان را با سرعت و در حجم بالا بفروشند.
- هزینههای پایین اداره‌ی کسب‌وکار
فروشگاه های زنجیره ای هزینههای اداره‌ی نسبتا پایینی دارند. آنها به جز چند مورد برای مشتری‌ها خدمات رایگان فراهم نمی‌کنند. هدف آنها فراهم کردن کالاهای ارزان قیمت برای مشتری‌هاست. آنها کمترین تعداد فروشنده‌ی مورد نیاز را استخدام می‌کنند و در نتیجه می‌توان فروشگاه های زنجیره ای را با کمترین هزینه اداره کرد.
- آزادی انتخاب بدون دخالت فروشنده
در فروشگاه های زنجیره ای مشتری‌ها باید خودشان کالا را انتخاب کنند. به آنها آزادی انتخاب بیشتری داده می‌شود و در نتیجه رضایت مشتری افزایش پیدا می‌کند. این آزادی برای مشتری‌هایی مناسب‌تر است که دخالت فروشنده را دوست ندارند.
- پیش‌بینی سود بیشتر
فروشگاه های زنجیره ای می‌توانند کسب سود بیشتر را پیش‌بینی کنند، چرا که آنها در حجم بالا خرید می‌کنند و در حجم پایین می‌فروشند. علاوه بر این آنها هزینه‌ی اداره‌ی بسیار کمی دارند و خدمات رایگان به مشتری ارائه نمی‌دهند. در نتیجه به طور خودکار سود بیشتری به دست می‌آورند.
معایب خرده‌فروشی در مقیاس بزرگ
- توانایی کمتر در ارائه‌ی خدمات فردی
یک خرده‌فروش کوچک ممکن است همه‌ی مشتری‌هایش را بشناسد چرا که پیوسته با آنها تعامل دارد. او سلیقه و تمایلات این مشتری‌ها را می‌شناسد در نتیجه می‌تواند خدمات شخصی بهتری به آنها ارائه بدهد که برای نیاز‌های منحصر به فرد آنها مناسب‌تر باشد. یک خرده‌فروش بزرگ نمی‌تواند چنین کاری انجام بدهد چرا که هدف او فروش و فروش و فروش است. در چنین کسب‌وکار بزرگی زمان معادل پول است و هرچه سرعت فروش بیشتر باشد سود بیشتری به دست می‌آید. سفارش‌های کوچک و خاص از طرف مشتری‌ها به ندرت پذیرفته می‌شود، به ویژه اگر این سفارش‌ها نرخ سودی را که این کسبوکارها انتظار دارند برآورده نکند. ممکن است در فروشگاه‌های بزرگ مشتری چیزی بیش از یک عدد نباشد، اما در خرده‌فروشی کوچک، یک مشتری قدیمی باارزش است.
- مشکلات نیروی کار
واقعیت این است که با گذشت زمان فشار بر نیروی کار فروشگاه‌های بزرگ منتقل می‌شود چرا که از آنها انتظار می‌رود در زمان کم، کار زیادی انجام دهند. بیشتر کارها تکراری هستند و به ندرت با مشتری‌ها یا دیگر همکاران گفتگویی شکل می‌گیرد. این باعث می‌شود روحیه‌ی کار ضعیف باشد و اگر کارمندان به طور مرتب از کارشان استعفا بدهند هزینه‌ی استخدام و حفظ کارمندان زیاد خواهد شد.
- کنترل کمتر بر دزدی‌های کوچک
در یک محیط بزرگ که هزاران قلم جنس در آن وجود دارد، مراقبت از همه‌ی مکان‌ها برای جلوگیری از دزدی کار دشواری است. خرده‌فروش‌های بزرگ همیشه با مشکل دزدی‌های کوچک از قفسه‌ها روبه‌رو هستند.
نصب دوربین‌های مدار بسته ضروری است اما استخدام افرادی که در همه‌ی راهروها حاضر و مراقب باشند کسی کالایی درون کیف یا لباسش قایم نکند هزینه‌ی زیادی به همراه دارد. وسوسه‌ی افراد برای دزدی در فروشگاه های زنجیره ای در مقایسه با مغازه‌های کوچک‌تر بیشتر است، چرا که در مغازه‌ها افراد به راحتی شناسایی می‌شوند. همچنین دزدها ممکن است فکر کنند در فروشگاه‌های بزرگ تشخیص دزدی‌های کوچک دشوار است، چرا که اقلام بسیار زیادی در فروشگاه‌های آنها وجود دارد. افرادی که از مغازه‌های دزدی می‌کنند معمولا در فروشگاه‌های بزرگ بیشتر از مغازه‌های کوچک دست به چنین کاری می‌زنند. در نتیجه کسب‌وکار با یک وضعیت باخت باخت روبه‌رو است که یا باید بر روی امنیت سرمایه‌گذاری کند یا از دزدی‌های کوچک ضرر بکند.
- سرمایه‌ی زیادی لازم است
برای تأسیس فروشگاه های زنجیره ای به سرمایه‌ی زیادی نیاز است. نمی‌توان فروشگاه‌های بزرگ را در هر جایی اداره کرد. یافتن محل مناسب برای تأسیس این فروشگاه‌ها کار دشواری است و هزینه‌ی زیادی به همراه خواهد داشت.
- برای همه‌ی محصولات مناسب نیست
تنها برخی از محصولات را که مشتری‌ها به خوبی می‌شناسند می‌توان در فروشگاه های زنجیره ای فروخت. لازم است که فرشندگان برخی از محصولات را به مشتری معرفی کنند تا از آن اطلاع پیدا کنند. در نتیجه نمی‌توان محصولاتی که برای مشتری‌ها به خوبی شناخته شده نیستند، در فروشگاه های زنجیره ای فروخت.
برگرفته از: retail-small-business englishramis2btx
