مدفوع نوزاد چه رنگی باید باشد؟

عوامل مختلفی موجب تغییر رنگ مدفوع نوزاد می‌شوند. از رایج‌ترین این رنگ‌ها و همچنین علت آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مدفوع سیاه نوزاد

رنگ مدفوع نوزادان کمتر از ۱ هفته، سیاه است که هیچ مشکلی ندارد. اما اگر پس از گذشت ۱ هفته، رنگ مدفوع همچنان سیاه باقی ماند، ممکن است علامت بیماری خاصی باشد.

در ۲۴ ساعت اولیه زندگی نوزاد، مامیزه از بدن او دفع می‌شود. مدفوع مامیزه یا مکونیوم، که از سلول‌های روده، مایع آمونیوتیک، صفرا، کرک جنینی و لایه‌های مخاطی تشکیل شده، ضخیم و سیاه است. جنین این مواد را وقتی در رحم مادر بوده، بلعیده است. مامیزه استریل است و معمولا هیچ بویی ندارد.

نوزاد در چند روز اول زندگی خود، مامیزه دفع می‌کند. رنگ مدفوع نوزاد به‌تدریج از سیاه به سبز تیره و سپس زرد تبدیل می‌شود.

پس از گذشت ۱ هفته، رنگ مدفوع دیگر سیاه نخواهد بود؛ اما اگر این سیاهی همچنان به قوت خود باقی ماند، نوزاد را باید به مراکز درمانی برد؛ زیرا ممکن است دستگاه گوارش او دچار خون‌ریزی شده باشد.

مدفوع زرد نوزاد

مدفوع نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، به‌طور طبیعی زرد است؛ البته رنگ مدفوع آنها به زرد تیره تمایل دارد و ممکن است رگه‌های کوچکی در آن دیده شود.

این رگه‌ها ناشی از شیر مادر هستند و بی‌خطرند. بیشتر مواقع رگه‌های موجود در مدفوع این نوزادان را شبیه شیرابه‌هایی می‌دانند که در پنیر کاتج دیده می‌شود اما به رنگ زرد.

مدفوع قهوه‌ای یا نارنجی نوزاد

رنگ مدفوع نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، قهوه‌ای یا نارنجی است. مدفوع آنان کمی تیره‌تر و سفت‌تر از مدفوع نوزادانی است که با شیر مادر تغذیه می‌شوند.

مدفوع سبز نوزاد

گاهی‌ اوقات رنگ مدفوع بسیاری از نوزادان، سبز می‌شود. برخی از دلایل سبز شدن رنگ مدفوع نوزادان عبارت‌اند از:

• هضم آهسته: معمولا زمانی رخ می‌دهد که نوزاد بیش از حد معمول شیر می‌خورد؛
• وجود خوراکی‌های سبزرنگ در رژیم غذایی مادر شیرده؛
• سرماخوردگی یا وجود نوعی میکروب معده؛
• حساسیت غذایی یا تحمل‌نکردن غذایی خاص؛
• وجود آنتی بیوتیک در بدن نوزاد یا مادر شیرده؛
• درمان یرقان یا زردی نوزاد.

مدفوع برخی از نوزادان به‌طور طبیعی کمی سبزرنگ است. چنانچه نوزاد وزن طبیعی خود را دارد و احساس ناراحتی نمی‌کند، مدفوع سبز او نباید نگران‌کننده باشد.

مدفوع قرمز نوزاد

این رنگ نشان‌دهنده سالم‌نبودن نوزاد است. وقتی خون در مدفوع باشد، مدفوع قرمزرنگ می‌شود. در این حالت، باید به پزشک مراجعه کنید.

در چنین مواقعی، نوزاد یا به نوعی بیماری مبتلا شده یا مقدار کمی خون بلعیده است.

گاهی اوقات پیش می‌آید که نوک پستان مادر شیرده ترک برداشته یا خون‌ریزی می‌کند و نوزاد هنگام خوردن شیر، آن خون را می‌بلعد. بعضی مواقع هم ممکن است مقعد نوزاد به‌دلیل یبوست، خون‌ریزی کرده باشد.

مدفوع سفید نوزاد

رنگ سفید مدفوع هم نگران‌کننده است.

مدفوع سفیدرنگ طبیعی نیست و خبر از مشکلات کبدی می‌دهد. به‌طور مثال، بیماری یرقان در نوزادان بسیار شایع است و معمولا ۸۰ درصد آنها در چند روز اول تولدشان به یرقان مبتلا می‌شوند. یرقان پس از گذشت ۲ هفته اول ابتلا، درمان می‌شود.

اگر کسی در ۱۴ روز اول زندگی نوزاد خود به احتمال بیماری زردی مشکوک شده است، باید به رنگ مدفوع او دقت کند. مدفوع رنگ‌پریده یا سفید، علامت بیماری کبدی است. علامت دیگر این بیماری زردبودن ادرار نوزاد است.

وقتی مدفوع نوزاد رنگ‌پریده یا سفید است، پزشک مقدار بیلی‌روبین موجود در بدن نوزاد را آزمایش می‌کند. بیلی‌روبین، ترکیبی در بدن است که موجب دفع مواد زاید از بدن می‌شود.

دو نوع بیلی‌روبین وجود دارد و اگر مقدار یک نوع از آن بیش از حد باشد، فرد به بیماری یرقان مبتلا می‌شود.

مشخصه‌های دیگر مدفوع نوزادان

مدفوع نوزاد حاوی بافت‌ها و ویژگی‌های دیگری است. مدفوع نوزاد، قبل از اینکه او شروع به خوردن غذاهای جامد کند، معمولا بسیار نرم است.

مدفوع نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، روان یا چسبنده است؛ اما نوزادانی که شیر خشک می‌خورند، مدفوعی سفت‌تر، البته نه جامد، دارند.

وجود مخاط در مدفوع نوزاد هم شایع است و به‌ندرت خبر از بیماری می‌دهد. اگر در کنار این مخاط، نوزاد بی‌قرار بود و رفتاری غیرمعمول داشت، او را نزد پزشک ببرید.

مدفوع خشک یا سفت نشانه کم‌ آبی بدن نوزاد است و اینکه به او به‌اندازه کافی مایعات نداده‌اید یا احتمال دارد نوزاد بیمار شده باشد.

بعد از اینکه نوزاد شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کند، ممکن است گاهی اوقات به یبوست مبتلا شود. نوزادان وقتی غذایی می‌خورند که دستگاه گوارش‌شان نمی‌تواند آن را به‌خوبی هضم کند، به یبوست مبتلا می‌شوند.

از طرفی، مدفوع بسیار آبکی علامت اسهال نوزاد است. کودکان مبتلا به اسهال، بیش از حد معمول دفع مزاج دارند و دمای بدن‌شان هم بالا می‌رود. اسهال موجب خشک‌شدن بدن نوزاد می‌شود که بسیار خطرناک و مهلک است.

نوزادان با یکدیگر تفاوت دارند و برخی از آنها ممکن است دفع بیشتری داشته باشند. بسیاری از نوزادان تازه‌متولد‌شده، پس از هر بار غذا خوردن دفع دارند که البته وقتی به ۶هفتگی برسند، تعداد دفع آنها کمتر می‌شود.

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند ممکن است فقط هفته‌ای یک بار دفع مزاج داشته باشند. نوزادان سالمی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند هم روزانه یک بار دفع مزاج دارند.

زمان مراجعه به پزشک

نوزادان هرقدر بزرگ‌تر شوند، مدفوع آنها هم تغییر رنگ می‌دهد؛ مثلا وقتی نوزادی شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کند، غذای مصرفی‌اش روی رنگ مدفوع او اثر می‌گذارد. همچنین غذاهایی که هضم‌نشده از سیستم گوارشی نوزاد خارج می‌شوند، موجب تغییر رنگ مدفوع او می‌شوند.

رنگ‌های غیرمعمول مانند سبز، لزوما علامت بیماری نیستند، اما بهتر است با پزشک مشورت کنید. رنگ مدفوع نوزاد ممکن است پس از مدت کوتاهی تغییر کند و سپس به حالت عادی خود برگردد.

سفید، قرمز و سیاه رنگ‌های غیرمعمولی‌اند که هریک علامت نوعی بیماری هستند.

همچنین اگر ماده لزج بسیار زیادی در مدفوع نوزاد مشاهده کردید، ممکن است نوزادتان بیمار شده باشد. بنابراین هر زمان که احساس کردید که مدفوع نوزادتان به حالتی غیرطبیعی درآمده است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

رنگ مدفوع نوزاد سالم

نوزادان تازه‌متولدشده تقریبا پس از هر بار تغذیه، دفع مزاج دارند. نوزادان پس از گذراندن ۳هفتگی خود، ممکن است در بازۀ روزی ۲ تا ۳ بار تا حتی هفته‌ای یک بار دفع مزاج کنند.

مدفوع‌های به رنگ زرد، نارنجی، قهوه‌ای یا سبز مشکلی ندارند و معمولا طبیعی هستند. همچنین مدفوع نوزاد ممکن است کمی رقیق یا کمی سفت باشد؛ اما مدفوع نباید بسیار آبکی یا سفت باشد.

کلام آخر

رنگ مدفوع نوزاد از وضعیت جسمانی او خبر می‌دهد. مدفوعی که کاملا نرم و به رنگ خاکی است، نشان از سلامت نوزاد دارد؛ اما باید نگران مدفو‌ع‌های قرمز یا سفید باشید.

رنگ سیاه مدفوع نوزاد هم باید پس از گذشت ۱ هفته از زندگی او تغییر کند و به رنگ‌های معمولی مدفوع درآید.

به‌طورکلی، تا زمانی‌که نوزاد، رشد و وزن طبیعی خود را دارد، نباید نگران بیشتر رنگ‌های مدفوع او شد.