ماینوکسیدیل (Minoxidil) نوعی داروی موضعی برای تقویت رشد مو است که در ابتدا به‌عنوان داروی فشار خون شناخته می‌شد. در حال حاضر، ماینوکسیدیل موضعی دارویی اصلی برای طاسی آندروژنیک و دارویی بدون نسخه برای سایر بیماری‌های مربوط به ریزش مو محسوب می‌شود. در این مقاله، فواید و عوارض این داروی تقویت مو را بررسی می‌کنیم. همراهمان باشید.
ماینوکسیدیل چیست؟
هرچند نحوه دقیق اثرگذاری ماینوکسیدیل مشخص نیست، فوم و محلول ماینوکسیدیل ۵ درصد و ۲درصد برای کمک به رشد مو، درمان الگوی طاسی مردانه و رشد مو در زنانی با موهای نازک تجویز می‌شود. این دارو برای درمان این عارضه‌ها کاربردی ندارد:
- طاسی جلوی سر؛
- ریزش موی ناگهانی یا ریزش موی تکه‌تکه؛
- بی‌دلیل‌بودن ریزش مو (بدون سابقه خانوادگی)؛
- ریزش موی بعد از زایمان.
موارد مصرف تأییدشده ماینوکسیدیل
- آلوپسی آندروژنتیک؛
- الگوی ریزش موی زنانه.
مواد استفاده بدون نسخه از ماینوکسیدیل
- آلوپسی آره‌آتا؛
- تقویت ریش؛
- آلوپسی سیکاتریسیل؛
- آلوپسی القاشده با شیمی‌درمانی؛
- تقویت ابرو؛
- آلوپسی فیبروزان پیشانی؛
- مونیلتریکس؛
- سندروم آناژن شل؛
- تلوژن افلوویوم.
نکات مهم قبل از مصرف ماینوکسیدیل
- قبل از مصرف دارو، دستورالعمل روی بسته را بخوانید و اگر سؤالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید.
- قبل از استفاده از دارو پوست ناحیه مدنظر را تمیز و خشک کنید.
- اگر مشکل التهاب پوست سر دارید، نباید در روزهایی که موهایتان را رنگ کرده‌اید یا از مواد شیمیایی استفاده کرده‌اید از ماینوکسیدیل استفاده کنید.
- در زمان استفاده از ماینوکسیدیل، از سایر محصولات پوستی در آن ناحیه استفاده نکنید.
- تا ۴ ساعت بعد از زدن ماینوکسیدیل از شامپو استفاده نکنید.
- برای خشک‌کردن ماینوکسیدیل روی سر از سشوار استفاده نکنید. ممکن است این کار از اثر درمان بکاهد.
- ماینوکسیدیل فقط برای استفاده روی پوست سر است. آن را به چشم، بینی و دهانتان نزنید.
- از ماینوکسیدیل روی پوست قرمز، دردناک، ملتهب، خراشیده، پوست آفتاب‌سوخته، بریده یا عفونی استفاده نکنید. این کار می‌تواند موجب جذب دارو در بدن و عوارض جانبی جدی شود.
- بعد از استفاده از ماینوکسیدیل، دست‌هایتان را کاملا بشویید.
- از تماس دارو با چشم‌هایتان خودداری کنید. اگر دارو با چشمتان تماس داشت آن را با آب سرد فراوان بشویید.
- ممکن است ماینوکسیدیل حاوی الکل باشد و موجب التهاب و خشکی پوست سر شود. درباره چگونگی مصرف این ماده از پزشک یا داروساز سؤال کنید.
- رشد مجدد مو زمان‌بر است. بیشتر افراد برای مشاهده نتیجه باید ۴ ماه مرتب از دارو استفاده کنند. همچنین برای حفظ رشد مو، دارو باید مداوم استفاده شود. اگر بعد از ۴ تا ۶ ماه وضعیت‌تان بهتر نشد، بدتر شد یا اگر فکر می‌کنید مشکل جدی دارید به پزشک مراجعه کنید.
- چند ماه بعد از توقف مصرف ماینوکسیدیل، ریزش مو دوباره شروع می‌شود.
مقدار مصرف ماینوکسیدیل
مقدار مصرف دارو از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و فاصله زمانی مصرف و دوره درمان به مشکل شما بستگی دارد و با توجه به قدرت دارو تعریف می‌شود. در این خصوص از دستور پزشک پیروی کنید و بدون مشورت با او مقدار دارو را تغییر ندهید.
مقدار ماینوکسیدیل برای رشد مو در بزرگ‌سالان
- برای استفاده از محلول ماینوکسیدیل حدود ۱ میلی‌لیتر از محلول یا ۲۰ قطره ماینوکسیدیل بردارید و آن را یکنواخت به ناحیه آسیب‌دیده پوست سر بزنید. به آرامی ماساژ دهید و قبل از استفاده از هر محصول دیگری مثل ژل یا رفتن به رختخواب، اجازه دهید ماینوکسیدیل کاملا خشک شود.
- برای استفاده از فوم ماینوکسیدیل دست‌هایتان را با آب سرد بشویید و خشک کنید. به‌اندازه نصف درپوش فوم، از آن به پوست سرتان بزنید و آرام ماساژ دهید تا فوم کاملا خشک شود.
سوءمصرف ماینوکسیدیل
اگر کسی این دارو را ببلعد، احتمالا مشکلاتی جدی برایش ایجاد می‌شود. اگر فردی علائم سوءمصرف مانند غش‌‌کردن یا مشکل تنفسی داشت، با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
سایر علائم سوءمصرف عبارت‌اند از:
- سرگیجه؛
- خواب‌آلودگی؛
- گرگرفتگی.
فراموش‌کردن دوز مصرفی
در صورت فراموش‌کردن یک نوبت مصرف دارو، از مقدار فراموش‌شده صرف‌نظر و از مصرف دوبرابری دارو برای جبران مقدار فراموش‌شده خودداری کنید.
عوارض جانبی ماینوکسیدیل
بسیاری از افراد دچار عوارض جانبی جدی نمی‌شوند. شایع‌ترین اثر جانبی ماینوکسیدیل التهاب پوستی با علائم معمول خارش و پوسته‌پوسته‌شدن است. همچنین ممکن است در محل مدنظر سوختگی، گزگز یا قرمزی اتفاق بیفتد. اگر هرکدام از این علائم ادامه داشتند یا بدتر شدند، با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
عوارض جانبی نادر ماینوکسیدیل
- جوش در محل مدنظر؛
- سوختگی پوست سر؛
- رشد موی صورت؛
- افزایش ریزش مو؛
- التهاب یا سوزش ریشه مو؛
- قرمزی پوست؛
- ورم صورت.
علائم جذب ماینوکسیدیل در بدن
در موارد نادر ممکن است ماینوکسیدیل از طریق پوست جذب شود و عوارض جدی داشته باشد. اگر هرکدام از عوارض جانبی جدی را داشتید، بلافاصله مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید. این عوارض عبارت‌اند از:
- رشد ناخواسته موی صورت و بدن؛
- سرگیجه؛
- تپش قلب سریع یا نامنظم؛
- غش؛
- سردرد؛
- گرگرفتگی؛
- بی‌حسی دست و پا؛
- درد قفسه سینه؛
- تاری دید؛
- ورم دست‌ها و پاها؛
- افزایش وزن غیرمعمول؛
- خستگی؛
- مشکل تنفس، به‌خصوص در حالت درازکش.
علائم واکنش حساسیتی به ماینوکسیدیل
واکنش حساسیتی جدی به دارو نادر است. با این حال اگر هرکدام از علائم واکنش حساسیتی جدی را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارت‌اند از:
- جوش؛
- خارش یا ورم به‌خصوص در ناحیه صورت، زبان یا گلو؛
- سرگیجه شدید؛
- مشکل تنفسی.
تداخل دارویی ماینوکسیدیل
تداخلات دارویی ممکن است نحوه اثر دارو را تغییر دهند یا خطر عوارض جانبی را بیشتر کنند. فهرستی از محصولات مصرفی‌تان تهیه کنید و در اختیار پزشک یا داروساز قرار دهید. بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا قطع نکنید و دوز مصرفی آن را تغییر ندهید.
بعضی از داروهایی که با ماینوکسیدیل تداخل دارند عبارت‌اند از:
- داروهای مربوط به فشار خون بالا مانند گوانتیدین؛
- داروهایی که با الکل تداخل دارند مانند دی‌سولفیرام، مترونیدازول.
موارد احتیاط
در صورت ابتلا به این بیماری‌ها، قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید:
- بیماری‌های پوست سر مانند اگزما، عفونت، بریدگی.
- مشکلات قلبی مانند درد قفسه سینه، حمله قلبی، نارسایی قلبی.
- بیماری کلیوی.
- بیماری کبدی.
مصرف ماینوکسیدیل در شرایط خاص
۱. حساسیت
اگر سابقه واکنش حساسیتی به این دارو یا هر داروی دیگری را دارید، به پزشک اطلاع دهید. همچنین اگر به موارد دیگری مثل غذا، رنگ، مواد نگهدارنده یا حیوانات حساسیت دارید به پزشک بگویید.
۲. اطفال
تحقیقات مناسبی درباره اثر ماینوکسیدیل موضعی بر کودکان انجام نشده است.
۳. میانسالان
تاکنون پژوهش‌ها نشانگر ارتباطی بین مشکلات میانسالان و مصرف ماینوکسیدیل نبوده‌اند. البته بر اساس همین پژوهش‌ها، این دارو روی افراد جوان‌تر که سابقه ریزش موی کمتری دارند بهتر اثر می‌کند. اثر ماینوکسیدیل بر افراد بالای ۶۵ سال بررسی نشده است.
۴. بارداری
ماینوکسیدیل در دوران بارداری فقط باید در صورت نیاز و با مشورت پزشک مصرف شود. درباره خطرات و فواید دارو با پزشک مشورت کنید.
۵. شیردهی
بر اساس پژوهش‌ها، این دارو کمترین خطر را برای نوزاد دارد. اما قبل از مصرف ماینوکسیدیل در دوران شیردهی، با پزشک مشورت کنید.
نحوه نگهداری ماینوکسیدیل
- آن را در دمای اتاق و دور از گرما نگهداری کنید.
- ماینوکسیدیل اشتعال‌پذیر است. دارو را از آتش دور نگه دارید و بعد از مصرف دارو تا زمانی که کاملا خشک شود از آتش دوری کنید.
- دارو را از دسترس کودکان و حیوانات دور نگه دارید.
- درباره نحوه دفع داروی اضافی با داروساز صحبت کنید و آن را در چاه فاضلاب نریزید.
سؤالات رایج درباره ماینوکسیدیل
۱. آیا می‌توان برای همه انواع ریزش مو از ماینوکسیدیل استفاده کرد؟
خیر. این دارو برای درمان طاسی در جلوی سر و کاهش خط مو در مردان، ریزش موی ناگهانی یا تکه‌تکه، ریزش موی بی‌دلیل (بدون سابقه خانوادگی) یا ریزش موی بعد از زایمان کاربرد ندارد.
۲. آیا استفاده از ماینوکسیدیل برای کودکان مناسب است؟
خیر. ماینوکسیدیل برای افراد زیر ۱۸ سال مناسب نیست و مصرفش فقط باید با نظر پزشک انجام شود و مقدار مصرف دارو را هم پزشک تعیین کند.
۳. آیا لازم است بعد از هر بار استفاده از ماینوکسیدیل موهایتان را بشویید؟
خیر. هرچند توصیه می‌شود که بعد از هر بار استفاده از ماینوکسیدیل موهایتان را بشویید تا باقی‌مانده دارو از پوست سر برداشته شود. البته لازم است ۱ ساعت به ماینوکسیدیل زمان بدهید تا اثر کند.
۴. آیا برای کسب نتیجه مطلوب باید مرتب از دارو استفاده کرد؟
این مسئله به علت ریزش موی شما بستگی دارد و باید در این باره با پزشک مشورت کنید.
۵. با قطع مصرف ماینوکسیدیل و مصرف مجدد آن چه اتفاقی می‌افتد؟
با توجه به اینکه قبل از مصرف مجدد ماینوکسیدیل چه مدت مصرف را قطع کرده‌اید و همچنین با توجه به شرایط شما، ممکن است موهایتان دوباره بریزد.
۶. تازه مصرف ماینوکسیدیل را شروع کردم چرا موهایم بیشتر از قبل می‌ریزد؟
شاید این مسئله در ابتدا نگران‌کننده باشد، اما موقتی است و به‌زودی موهایتان با موهای جدید قوی‌تری جایگزین می‌شود.
۷. آیا بعد از کاشت مو می‌توان از ماینوکسیدیل استفاده کرد؟
بله. با توصیه پزشک می‌توانید این کار را انجام دهید.
۸. آیا بعد از مصرف ماینوکسیدیل می‌توان شنا کرد؟
بله. به دارو زمان کافی بدهید تا خشک شود و اثر کند. بعد از آن می‌توانید شنا کنید.
شما بگویید
شما هم از ماینوکسیدیل استفاده کرده‌اید؟ نکات گفته‌شده را چقدر را رعایت می‌کنید؟ آیا از مصرف ماینوکسیدیل نتیجه گرفته‌اید؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانی که قصد مصرف ماینوکسیدیل را دارند به اشتراک بگذارید.
