ماندلیک اسید؛ فواید آن برای پوست و نحوه مصرف

هروقت پوست ما کدر می‌شود، منافذ آن بسته می‌شوند یا به جوان‌سازی نیاز دارد، سراغ لایه‌بردارها می‌رویم. این مواد اولین لایه سطحی پوست را برمی‌دارند تا به رشد پوست جدید و سالم کمک کنند و مشکلات پوستی مانند آکنه و هایپرپیگمانتاسیون (hyperpigmentation) را برطرف کنند. یکی از این لایه‌بردارها ماندلیک اسید است. در ادامه، خواص این ماده را بیان می‌کنیم و تفاوت آن با سایر اسیدها را شرح می‌دهیم.

ماندلیک اسید چیست؟

اسید ماندلیک ماده‌ای جدید و فوق‌محرمانه نیست که نامش را نشنیده باشیم، بلکه شکل دیگری از ترکیبی است که آن را می‌شناسیم و برای پوست خود استفاده می‌کنیم. اسید ماندلیک آلفاهیدروکسی‌اسیدی (AHA) است که از بادام تلخ استخراج می‌شود. نام آن از کلمه آلمانی «mandel» به‌معنی بادام گرفته شده است. آلفا هیدروکسی‌ اسیدها برای پوست مفیدند، زیرا موجب شل‌شدن اتصالات بین سلول‌های سطحی پوست به‌نام دسموزوم (desmosome) می‌شوند تا سلول‌ها طبیعی ریزش کنند و پوستی شاداب‌تر و روشن‌تر داشته باشیم.

تمام آلفاهیدروکسی‌اسیدها موجب لایه‌برداری پوست می‌شوند. ماندلیک اسید معمولا در ترکیب با سایر محصولات یافت می‌شود و با لایه‌برداری، بافت پوست را بهبود می‌دهد. البته باید توجه داشته باشید که آلفاهیدروکسی‌اسیدها حساسیت به نور خورشید را افزایش می‌دهند. بنابراین پس از مصرف هریک از آلفاهیدروکسی‌اسیدها حتما از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.

ساختار مولکولی اسید ماندلیک آن را منحصربه‌فرد می‌کند. اندازه ذرات اسید ماندلیک در مقایسه با سایر آلفاهیدروکسی‌اسیدها، مانند اسید گلیکولیک (glycolic acid) و اسید لاکتیک، بزرگ‌تر است. بنابراین می‌تواند آهسته‌تر و یکنواخت‌تر جذب پوست شود. این مسئله حتی در خصوص کسانی که پوستی حساس و تیره‌تر دارند نیز صدق می‌کند. در واقع بزرگ‌تربودن مولکول‌های این اسید و جذب آهسته‌تر آن موجود می‌شود که اثر ملایم‌تری روی پوست داشته باشد. به‌علاوه این اسید مدت بیشتری روی سطح پوست می‌ماند و در نتیجه احتمال اینکه موجب تحریک پوست شود کمتر است.

اسید ماندلیک به‌رغم بزرگ‌تربودن ذراتش از ذرات سایر اسیدهای این خانواده، عمیق‌تر در پوست نفوذ می‌کند، زیرا محلول در روغن است. در حالی‌ که اسید گلیکولیک و لاکتیک محلول در آب‌اند و فقط روی لایه‌های بالایی پوست اثر می‌کنند.

تفاوت ماندلیک اسید با اسید گلیکولیک

تفاوت اصلی آنها اندازه مولکول‌هایشان است. اسید گلیکولیک و اسید ماندلیک هر دو لایه‌بردارهای شیمیایی هستند، ولی اندازه مولکول‌های اسید گلیکولیک بسیار کوچک‌تر است. یعنی سریع‌تر به پوست نفوذ می‌کنند و تأثیر چشمگیری دارند.

اسید ماندلیک و گلیکولیک اسید هر دو آلفاهیدروکسی‌اسیدند، ولی ماندلیک از بادام و گلیکولیک از نیشکر (یا چند منبع دیگر) استخراج می‌شود. اسید ماندلیک محلول در روغن است، در حالی‌ که گلیکولیک اسید محلول در آب است.

فواید ماندلیک اسید برای پوست

اسید ماندلیک لایه‌برداری شیمیایی است، یعنی به‌جای لایه‌برداری از طریق انواع اسکراب ساینده با پوست واکنش شیمیایی می‌دهد و لایه‌هایی از سلول‌های قدیمی پوست را برمی‌دارد. می‌توانید از لایه‌برداری با اسید ماندلیک همان فوایدی را انتظار داشته باشید که از لایه‌برداری طبیعی پوست انتظار دارید، فوایدی مانند گردش سلولی برای سفت‌کردن پوست. این خاصیت به‌ویژه برای کاهش اندازه منافذ و روشن‌کردن پوست عالی است. در پوست‌های آکنه‌ای منافذ پوست مسدود می‌شوند، بنابراین این پوست‌ها نیازمند پاک‌سازی مواد زاید پوستی‌اند تا رنگ چهره‌ یکدست‌ شود.

اسید ماندلیک مانند جاروبرقی عمل می‌کند و با مکیدن باکتری‌های عامل آکنه، چربی‌هایی که منافذ پوست را مسدود کرده‌اند و همچنین سلول‌های پوستی مرده و تغییررنگ‌داده، سطح زیر آنها را باقی می‌گذارد که رنگ پوست طبیعی شما را دارد و تمیزتر و درخشان‌تر از همیشه است.

لایه‌برداری موجب می‌شود که پوست روشن‌تر به نظر برسد. استفاده مدوام از ماندلیک اسید موجب تقویت پوست و روشن‌ماندن رنگ آن می‌شود. بنابراین در برنامه مراقبت از پوست خود می‌توانید از آن برای رفع آسیب‌های ناشی از نور (photodamage) استفاده کنید.

اسید ماندلیک یکی از بهترین انتخاب‌ها برای کسانی است که پوست تیره‌تری دارند، زیرا ملانوتوکسیک (melanotoxic) نیست، یعنی ملانوسیت‌ها را نمی‌کشد و تغییر رنگ پوست را تشدید نمی‌کند. بلکه موجب کاهش لکه‌های تیره ناشی از آکنه یا قرارگرفتن در معرض نور خورشید می‌شود. لایه‌برداری با اسید ماندلیک برای افراد رنگین‌پوست خیلی خوب است و احتمال هایپرپیگمانتاسیون، حساسیت به نور و اسکار را (در مقایسه با سایر آلفاهیدروکسی‌اسیدها مانند اسید گلیکولیک) کاهش می‌دهد.

خاصیت دیگر اسید ماندلیک افزایش گردش سلولی (cell turnover) است. این ماده با آزادکردن سلول‌های متصل به سطح پوست، گردش سلولی را افزایش می‌دهد و موجب کاهش اثر آسیب‌های پوستی و آکنه می‌شود. افزایش گردش سلولی و لایه‌برداری پوست موجب می‌شود که لکه‌های تیره و آسیب‌های ناشی از نور خورشید کاهش یابد.

خواص ضدباکتریایی قوی اسید ماندلیک در کنار خاصیت لایه‌برداری ملایم آن و فعال‌کردن گردش سلولی موجب می‌شود که با آکنه، کدری رنگ پوست، ناهمواری‌های سطح پوست، هایپرپیگمانتاسیون و خطوط ریز و چین و چروک صورت مقابله کند. ماندلیک اسید با افزایش تولید کلاژن چین‌وچروک‌ها را نیز کم می‌کند. پس از ۱ تا ۳ هفته استفاده از این اسید، متوجه می‌شوید که پوست شما صاف‌تر، روشن‌تر، حجیم‌تر و شفاف‌تر شده است.

نحوه استفاده