همان‌طور که از نام قرص ضد اسهال مشخص است، برای درمان اسهال یا جلوگیری از آن مصرف می‌شود. به‌طور کلی، از قرص های ضد اسهال برای موارد حاد استفاده می‌شود. اگر قرص ضد اسهال مصرف کنید، ریشه بیماری‌تان از بین نخواهد رفت اما از حرکات شدید روده که منجر به دفع مواد آبکی می‌شود، جلوگیری خواهد شد. این داروها را می‌توانید بدون نسخه یا با تجویز پزشک از داروخانه‌ها بخرید. برای آشنایی با موارد استفاده از قرص ضد اسهال و تأثیر آن تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
درباره اسهال چه می‌دانید؟
اسهال معمولا به‌خاطر عفونت یا التهاب رخ می‌دهد و دلایل متعددی دارد. معمولا بیشتر بزرگ‌سالان در طول سال چند بار دچار اسهال می‌شوند و بدون نیاز به پیگیری، این مشکل خودبه‌خود از بین می‌رود. در این موارد که اصولا علت مشخصی هم ندارند، نیاز به استفاده از قرص ضد اسهال نیست؛ اما در صورتی‌که پزشک برایتان قرص ضد اسهال تجویز کرده، حتما آن را طبق دستور مصرف کنید.
نکاتی درباره مصرف قرص ضد اسهال
- قرص ضد اسهال را برای درمان اسهال عفونی فقط در صورتی مصرف کنید که پزشک به شما این اجازه را داده باشد.
- گاستروانتریت ویروسی یا بیماری التهاب معده‌ای-روده‌ای یکی از بیماری‌هایی است که برای بهبود آن از قرص ضد اسهال استفاده می‌شود.
- احتمال دارد برای کسانی که تحت عمل جراحی کیسه مقعدی قرار داشته‌اند، در دوران بازیابی و بهبودی بیمار، مصرف قرص ضد اسهال تجویز شود. بعضی از افرادی که این جراحی را تجربه کرده‌اند، باید در بلندمدت از قرص ضد اسهال استفاده کنند، اما بعضی دیگر، فقط یک بار به‌علت حرکات شدید روده مجبور به مصرف قرص می‌شوند.
موارد منع مصرف قرص ضد اسهال
- ممکن است این تصور پیش بیاید که استفاده از قرص ضد اسهال برای افرادی که دچار بیماری های گوارشی مثل بیماری التهاب روده یا (IBD) هستند، مناسب است، در حالی‌که گاهی ممکن است واقعا اثربخش نباشد. همچنین این احتمال وجود دارد که داروهای ضد اسهال برای برخی از انواع IBD مضر باشند. برای درمان بیماری التهاب روده معمولا از قرص‌های ضداسهال استفاده نمی‌شود، زیرا این داروها نمی‌توانند التهابی را که باعث اسهال شده از بین ببرند. به‌ویژه، کسانی که دچار کولیت زخمی هستند با مصرف داروها و قرص ضداسهال دچار حالت نادر اما خطرناکی موسوم به مگاکولون توکسیک می‌شوند. این حالت برای افرادی که دچار بیماری‌های روده بزرگ هستند کمتر اتفاق می‌افتد. اگر مبتلا به بیماری‌های روده مثل IBD هستید، فقط زمانی از قرص‌های ضداسهال استفاده کنید که پزشک آن را برایتان تجویز کرده باشد.
- اگر علت اسهال، عفونت میکروبی باشد، نباید از قرص ضد اسهال برای توقف آن استفاده کنید، چون بدن می‌خواهد از طریق اسهال، میکروب‌ها را از خود خارج کند و مصرف قرص ضد اسهال باعث کاهش یا توقف حرکات روده می‌شود. در نتیجه، میکروب به‌مدت طولانی‌تری در بدن می‌ماند و از بدن خارج نمی‌شود.
- اگر اسهال همراه با تب گرفتید یا بیماری‌هایی جدی و سخت و دردهای شکمی داشتید و در مدفوع‌تان خون و مخاط دیدید، نباید از داروها و قرص‌های ضد اسهال استفاده کنید.
انواع قرص های ضد اسهال
۱. لوپِرامید (ایمودیوم)
لوپرامید یکی از شناخته‌‌شده‌ترین داروهای ضد اسهال است. این قرص که بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود است باعث کاهش سرعت و حرکات روده می‌شود. بنابراین به کاهش شدت اسهال کمک می‌کند.
از جمله عوارض مصرف این قرص باید به خشکی دهان، سرگیجه، یبوست، دردهای شکمی، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد. اگر با مصرف ایمودیوم یا لوپرامید دچار این عوارض می‌شوید، باید از انجام فعالیت‌هایی مانند رانندگی که نیاز به تمرکز دارند، خودداری کنید. کسانی هم که تا به حال این قرص را مصرف نکرده‌اند، باید در زمانی که قرار نیست کاری انجام بدهند، آن را مصرف و امتحان کنند تا از عوارض قرص روی بدن‌شان آگاه شوند. بعضی از افرادی که جراحی کیسه مقعد داشته‌اند، به‌طور مرتب، از این دارو زیر نظر پزشک استفاده می‌کنند.
۲. دیفنوکسیلات
دیفنوکسیلات هم مشابه لوپرامید با کند کردن فعالیت روده، شدت اسهال را کم می‌کند. دیفنوکسیلات یک داروی خوراکی است که میتواند تا ۴ بار در روز مصرف شود. از آنجا که این دارو میتواند اعتیادآور باشد، ممکن است پزشک آن را به‌عنوان درمان کوتاه‌مدت تجویز کند.
عوارض این دارو به‌طور معمول ۲ روز بعد از مصرف آن رفع می‌شوند. عوارض جانبی داروهای دیفنوکسیلات شامل خشکی دهان، نفخ و یبوست است.
۳. کدئین سولفات
کدئین در بیشتر موارد برای تسکین درد تجویز می‌شود. هنگامی که این دارو به‌صورت قرص کدئین سولفات مصرف شود، میتواند از اسهال جلوگیری کند. کدئین سولفات میتواند برای استفاده روزانه بسیار اعتیادآور باشد، بنابراین به‌طورمعمول برای استفاده کوتاه‌مدت در موارد شدیدتر اسهال تجویز می‌شود.
عوارض جانبی احتمالی کدئین سولفات شامل خواب‌آلودگی، خشکی دهان و یبوست است.
۴. بیسموت ساب‌سیلیسیلات (کائوپِکتاک، پِپتو بیسمول)
این دارو بیشتر برای درمان ناراحتی‌های معده استفاده می‌شود، اما برای رفع و درمان التهاب و مبارزه با میکروب‌ها هم کاربرد دارد و میتواند برخی از گونه‌های باکتری را که موجب اسهال می‌شوند از بین ببرد. داروی نام‌برده با کاهش آب بدن به کاهش شدت اسهال و توقف آن می‌انجامد.
از جمله عوارض مصرف آن می‌توان به یبوست، سیاهی زبان یا مدفوع سیاه اشاره کرد. مصرف بیش از اندازه (اُووِردوز) پپتوبیسمول خطرناک است؛ پس فقط مقدار تجویز‌شده از سوی پزشک را مصرف کنید.
کلام آخر
اگر بیش از چند روز دچار اسهال بودید و این مشکل با تب، شکم‌درد شدید و خون یا مخاط در مدفوع همراه بود، باید هرچه‌سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اگر اسهال بیش از چند روز طول بکشد، باید حتما مشکل را ریشه‌یابی و پیگیری کنید. ناتوانی در حفظ مایعات و مواد غذایی در بدن شرایطی است که به معاینه پزشکی نیاز دارد. در بیشتر موارد، طی چند روز، ویروس یا باکتری از بدن پاک می‌شود، اما تا بدن به حالت عادی خود بازگردد، چند روز وقت لازم است.
