قرص سرترالین در گروه داروهای ضدافسردگی ـ با نام مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) ـ قرار دارد. در افرادی که دچار افسردگی، هراس، اضطراب یا وسواس فکری اند، احتمالا مواد شیمیایی مغز نامتعادل می‌شود. داروی سرترالین بر این مواد اثر می‌گذارد و تعادل را به آنها برمی‌گرداند. این دارو با با نام‌های تجاری زُلُفت و آسِنترا هم شناخته می‌شود. در ادامه این مطلب می‌توانید اطلاعات کاملی درمورد این دارو بخوانید. همراه ما باشید.
موارد مصرف سرترالین
داروی سرترالین (Sertraline) برای مواردی از قبیل زیر استفاده می‌شود:
- درمان افسردگی
- اختلال وسواس فکری
- اختلالات اضطرابی (ازجمله اختلال هراس و اختلال اضطراب اجتماعی)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD)
نحوه مصرف سرترالین
سرترالین را دقیقا به همان صورتی مصرف کنید که پزشک تجویز کرده است. به تمام دستورالعمل‌های موجود در نسخه توجه کنید. پزشک ممکن است بعضی اوقات مقدار مصرف شما را تغییر دهد. این دارو را به مقدار بیشتر یا کمتر یا مدت زیادتری از آنچه تجویز شده، استفاده نکنید.
سرترالین ممکن است همراه یا بدون غذا مصرف شود. سعی کنید هر روز دارو را در زمان مشخصی مصرف کنید.
شکل محلول (کنسانتره دهانی) سرترالین باید قبل از مصرف رقیق شده باشد. برای اینکه مطمئن شوید مقدار یا دُز مناسب را مصرف می‌کنید، مایع را با قطره‌چکان پزشکی اندازه بگیرید. مقدار را با حدود ۱۱۳ سی‌سی (نصف فنجان) آب، آب‌زنجبیل، شربت آبلیمو یا آب‌پرتقال ترکیب کنید. ترکیب را تکان دهید و بلافاصله تمام آن را بنوشید. برای اطمینان از اینکه تمام مقدار را مصرف کرده‌اید، مقداری آب در همان لیوان بریزید، کاملا تکان دهید و بلافاصله بنوشید.
سرترالین ممکن است موجب مثبت‌شدن آزمایش غربالگری داروی شما شود. اگر برای غربالگری دارو آزمایش ادرار دارید، به مسئول آزمایشگاه بگویید که سرترالین مصرف می‌کنید.
ممکن است تا چهار هفته زمان ببرد که علائمتان بهبود یابد. مصرف دارو را مطابق دستورالعمل ادامه دهید و اگر بهبود نیافتید، موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید. مصرف سرترالین را به‌طور ناگهانی قطع نکنید؛ ممکن است با نشانه‌های ناشی از ترک یک‌باره آن مواجه شوید. از پزشک بپرسید مصرف آن را چطور بدون خطر متوقف کنید.
فراموش‌کردن زمان مصرف دارو
به‌محض اینکه یادتان آمد، دُز فراموششده را مصرف کنید. اگر این موضوع را تقریبا نزدیک زمان دُز برنامه‌ریزی‌شده بعدی به یاد آوردید، از دُز فراموششده صرف‌نظر کنید. هیچ‌وقت برای جبران مقدار فراموششده، داروی اضافی مصرف نکنید.
مصرف بیش‌ازحد دارو
در صورت مصرف بیش‌ازحد، با اورژانس به شماره ۱۱۵ تماس بگیرید.
عوارض جانبی سرترالین
عوارض جانبی رایج سرترالین شامل موارد زیر است:
- خواب آلودگی یا خستگی؛
- بی‌خوابی یا آشفتگی؛
- سوء هاضمه، تهوع، اسهال و کاهش اشتها؛
- تعریق؛
- رعشه و لرز؛
- مشکلات خواب (بی خوابی)؛
- کاهش تحریک جنسی، ضعف جنسی یا مشکل در ارگاسم.
اینها فهرست کاملی از عوارض جانبی سرترالین نیست و ممکن است موارد دیگری هم اتفاق بیفتد. درباره عوارض جانبی این دارو با پزشک خود تماس بگیرید و از او توصیه بخواهید.
اگر علائم واکنش حساسیتی به سرترالین دارید، با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. این حساسیت شامل دانه پوستی یا کهیر (با تب یا بدون تب همراه درد)، سختی در تنفس و نیز ورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو است.
هر نوع علامت جدید یا بدترشدنی را به پزشک گزارش بدهید. این علائم جدید ممکن است تغییر حالت یا رفتار، اضطراب، وحشت‌زدگی، مشکل خواب یا اگر هیجان، زودرنجی، آشفتگی، دشمنی، تهاجم، بی‌قراری، بیش فعالی (ذهنی یا فیزیکی) به‌همراه افسردگی یا افکاری درباره خودکشی یا آسیب به خود باشد.
همچنین اگر موارد زیر را دارید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تشنج؛
- تاری دید، دید تونلی (نوعی بیماری چشمی)، درد یا ورم چشم؛
- سردرد، گیجی، مشکلات حافظه، ضعف شدید، احساس ناپایداری یا تزلزل (علائم سطح پایین سدیم خون)؛
- افکار مسابقه‌ای، انرژی افزایش‌یافته، ریسک پذیری غیرمعمول، شادی افراطی، زودرنجی یا پرحرف‌شدن.
تداخل دارویی
- اگر داروی پیموزاید (pimozide) مصرف می‌کنید یا تحت‌درمان با متیلن بلو (methylene blue) تزریقی هستید، نباید از سرترالین استفاده کنید.
- اگر در چهارده روز گذشته از مهارکننده MAO مانند ایزوکربوکسازید (isocarboxazid)، لینزولید (linezolid)، متیلن بلوی تزریقی، فنلزین (phenelzine)، راساگیلین (rasagiline)، سلگیلین (selegiline) و ترانیل‌سیپرومین (tranylcypromine) استفاده کرده‌اید، تا ۱۴ روز بعد از مصرف این داروها از قرص ضدافسردگی سرترالین استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است تداخل دارویی خطرناکی اتفاق بیفتد.
- قبل از مصرف داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) برای درد، آرتروز، تب یا ورم، از پزشکتان سؤال بپرسید. این داروها شامل آسپرین، ایبوپروفن (ادویل و مورتین)، ناپروکسن (آلیو (Aleve))، سلکوکسیب (celecoxib) (سلبرکس)، دیکلوفناک، اندومتاسین، ملوکسیکام و موارد دیگر است. مصرف یک NSAID با سرترالین ممکن است به‌سادگی منجر به کبودی یا خون‌ریزی شود.
- مصرف داروی ضدافسردگی SSRI در طول بارداری ممکن است سبب ایجاد مشکلات ریوی جدی یا عوارض دیگری در جنین شود. بااین‌حال، اگر مصرف داروی ضدافسردگی را متوقف کنید، ممکن است افسردگی شما به حالت اول برگردد. اگر باردار شدید، فورا موضوع را با پزشک در میان بگذارید. بدون تجویز پزشک، مصرف سرترالین را در طول بارداری شروع یا متوقف نکنید.
- اگر به سرترالین حساسیت دارید، نباید آن را مصرف کنید. درصورتی‌که دی‌سولفیرام (آنتابوس) استفاده می‌کنید یا به دی‌سولفیرام واکنش شدیدی دارید، شکل مایع سرترالین را مصرف نکنید.
- اگر هرکدام از موارد زیر را داشتید، با پزشک در میان بگذارید تا مطمئن شوید سرترالین برایتان بی‌خطر است: بیماری قلبی، فشار خون بالا یا سکته مغزی؛ بیماری کبدی یا کلیوی؛ تشنج؛ مشکلات خون‌ریزی یا مصرف وارفارین (کومادین، جانتوون (Jantoven))؛ اختلال دوقطبی (افسردگی ـ شیدایی)؛ کمبود سدیم خون.
چه داروهای دیگری بر سرترالین اثر می‌گذارد؟
مصرف سرترالین با داروهای دیگری که شما را خواب‌آلود می‌کند، ممکن است این عوارض را بدتر کند. قبل از مصرف قرص خواب‌آور، داروی مسکن، قرص شل کننده عضله یا دارویی برای اضطراب، افسردگی یا تشنج با پزشک مشورت کنید.
داروهای دیگر شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه، ویتامین‌ها یا داروهای گیاهی ممکن است با سرترالین تداخل ایجاد کند. با پزشک درباره تمام داروهایی که در حال حاضر استفاده می‌کنید یا هر داروی دیگری که مصرف آن را شروع یا متوقف کرده‌اید، صحبت کنید.
نکات مهم در مورد مصرف سرترالین
بعضی از کودکان و بزرگ‌سالان زمانی که اولین داروی ضدافسردگی را مصرف می‌کنند، افکاری درباره خودکشی دارند. درباره تغییر حالات یا علائمتان هوشیار باشید و هرگونه علامت جدید یا علامت رو به وخامتی را به پزشک گزارش دهید. پزشکتان باید در معاینات منظم، بهبودی شما را بررسی کند. خانواده یا سایر مراقبان هم باید به تغییرات حالت یا علائم شما هشیار باشند.
بعضی از داروها ممکن است با سرترالین تداخل داشته باشند و وضعیتی جدی به نام سندرم سروتونین ایجاد کنند. اگر از داروهای محرک، داروی مخدر، محصولات گیاهی، سایر داروهای ضدافسردگی یا دارویی برای بیماری های روانی، بیماری پارکینسون، سردرد های میگرنی، عفونت‌های جدی یا جلوگیری از تهوع و استفراغ استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که پزشکتان از آن مطلع است. درباره هر تغییری در مقدار یا زمان مصرف داروهایتان با پزشک مشورت کنید.
اگر علائم سندرم سروتونین دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل آشفتگی یا پریشانی، توهم، تب، تعریق، لرز، ضربان قلب سریع، سفتی عضلات، تکان ناگهانی یا لقوه، تعادل‌نداشتن، حالت تهوع، استفراغ و اسهال است.
بدون دستور پزشک، به هیچ فرد زیر هجده‌سالی سرترالین ندهید. سرترالین برای کودکان دچار اختلال وسواس فکری (OCD) تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را گرفته؛ ولی برای درمان افسردگی کودکان تأیید نشده است.
سؤالات رایج در مورد قرص سرترالین
– چقدر طول می کشد تا سرترالین به‌طور کامل اثر کند؟
در بیشتر مواقع، چهار تا شش هفته طول می کشد تا سرترالین به‌طور کامل اثر بگذارد. این مدت زمان لازم برای رسیدن سرترالین به حالت پایدار در بدن شما است، به این معنی که هر روز به طور کامل جذب و فعال می شود. بااین‌حال، برخی از افرادی که از سرترالین استفاده می کنند، طی یک تا دو هفته پس از استفاده از دارو، متوجه بهبود وضعیت بیماری‌شان می‌شوند.
– بهترین زمان برای مصرف سرترالین چه زمانی است؟
مصرف سرترالین در هر زمان از روز، با غذا یا بدون غذا ایمن است. بسیاری از افرادی که حالت تهوع و سایر عوارض جانبی سرترالین را تجربه می کنند، برای محدود کردن این عوارض جانبی، آن را شب‌هنگام مصرف می‌کنند.
– در زمان استفاده از سرترالین، چه کارهایی نباید انجام دهیم؟
سرترالین ممکن است افکار یا واکنش‌های شما را مختل کند. اگر رانندگی می‌کنید یا کاری انجام می‌دهید که به هوشیاربودن نیاز دارد، مراقب باشید. مشروبات الکلی هم مصرف نکنید.
– آیا مادر شیرده می‌تواند سرترالین مصرف کند؟
مشخص نیست که آیا سرترالین وارد شیر مادر می‌شود یا به نوزاد شیرخوار آسیب می‌زند یا خیر. اگر نوزادی دارید که از شیر مادر تغذیه می‌کند، هنگام مراجعه به پزشک این موضوع را با او در میان بگذارید.
کلام آخر
به یاد داشته باشید که این دارو یا هر داروی دیگری را دور از دسترس اطفال نگه دارید. هیچ‌وقت داروی خود را با دیگران تقسیم نکنید و سرترالین را تنها برای علت تجویزشده مصرف کنید. درهرصورت، برای انجام‌دادن هر کاری که با سلامتی شما در ارتباط است، همیشه با پزشک خود مشورت کنید.
