قرص ارلیستات با نام تجاری آلی (Alli) و زنیکال (Xenical) نوعی قرص لاغری است. این دارو با مداخله در فرایند جذب بعضی از چربی‌ها به لاغری کمک می‌کند. شما چقدر با قرص ارلیستات و عوارض جانبی آن آشنا هستید؟ در این مقاله بیشتر با قرص ارلیستات، نحوه مصرف، عوارض جانبی و نکات مهم این داروی لاغری آشنا می‌شوید. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
قرص ارلیستات برای چیست؟
قرص ارلیستات به گروهی از داروها به نام مهارکننده‌های لیپاز تعلق دارد. این دارو از جذب بعضی از چربی‌های موجود در غذا توسط روده جلوگیری می‌کند؛ درنتیجه این چربی‌های جذب‌نشده از طریق مدفوع دفع می‌شوند و فرد لاغر می‌شود.
قرص ارلیستات در دو حالت قابل‌مصرف است: با نسخه و بدون نسخه.
- هر دو حالت این قرص برای لاغری افراد معمولی و درکنار رژیم غذایی کم‌کالری و کم‌چرب و برنامه ورزشی منظم به کار می‌رود.
- افراد دارای اضافه وزن که دچار فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا یا بیماری قلبی هستند هم با تجویز پزشک می‌توانند از این دارو استفاده کنند.
از طرف دیگر، استفاده از ارلیستات بعد از کاهش وزن به افراد کمک می‌کند تا از بازگشت وزن‌شان جلوگیری کنند.
نکات مهم قبل از مصرف قرص ارلیستات
- ارلیستات تنها برای بزرگ‌سالان دارای اضافه‌وزن یا چاقی استفاده می‌شود.
- از دادن دارو به افراد دیگر به‌ویژه افرادی که اختلال خوردن دارند، پرهیز کنید.
- اگر اختلال گوارشی مثل مشکل جذب غذا دارید، نباید از ارلیستات استفاده کنید.
- اگر به ارلیستات یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
- ارلیستات بخشی از یک برنامه درمانی کامل شامل رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن است.
- از غذاهای با چربی بالا پرهیز کنید. مصرف غذای پرچرب در ترکیب با ارلیستات می‌تواند خطر عوارض جانبی روی معده و روده را افزایش دهد.
- از نسخه تجویز‌شده توسط پزشک یا دستورالعمل روی دارو پیروی کنید و از مصرف مقدار کمتر یا بیشتر دارو و برای مدت‌زمان طولانی‌تر خودداری کنید.
- اگر از دارویی مثل سیکلوسپورین استفاده می‌کنید که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند، به پزشک اطلاع دهید. سیکلوسپورین را ۲ ساعت قبل یا بعد از قرص ارلیستات مصرف کنید.
- اگر از هر داروی تجویزی یا بدون نسخه، ویتامین، مکمل غذایی و محصولات گیاهی استفاده می‌کنید یا قصد استفاده از آنها را دارید، به پزشک و داروساز اطلاع دهید. ازاین‌میان می‌توان به رقیق‌کننده‌هایی مثل وارفارین، داروهای دیابت مثل گلیپیزید (glipizide)، گلیبوراید (glyburide)، متفورمین (metformin) و انسولین، داروهای کنترل فشار خون، داروهای بیماری تیروئید و هر دارویی برای کاهش وزن اشاره کرد.
- اگر پیوند عضو انجام داده‌اید یا بیماری کلستاز (نوعی بیماری که در آن جریان صفرا از کبد مسدود می‌شود) یا سندروم سوء جذب (مشکل جذب غذا) دارید، با پزشک در میان بگذارید. ممکن است پزشک مصرف ارلیستات را برای شما منع کند.
- اگر اختلال خوردن مثل بی اشتهایی عصبی یا بلومیا، دیابت، سنگ کلیه، التهاب پانکراس، کیسه صفرا یا بیماری تیروئید دارید، پزشک را در جریان بگذارید.
- اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی هستید، به پزشک اطلاع دهید و در این شرایط از قرص ارلیستات استفاده نکنید.
طریقه مصرف قرص ارلیستات
ارلیستات به‌صورت کپسول‌های خوراکی است که معمولا ۳ بار در روز، همراه وعده‌های غذایی اصلیِ حاوی چربی مصرف می‌شود. البته می‌توانید ارلیستات را همراه با غذا یا ۱ ساعت بعد از غذا مصرف کنید.
اگر یک وعده غذای اصلی را میل نمی‌کنید یا غذای شما حاوی چربی نیست، می‌توانید از یک دوز ارلیستات صرف‌نظر کنید. اطلاعات پزشکی، راهنمای دارویی و دستورالعمل کارخانه را بخوانید و اگر سؤالی دارید، از پزشک یا داروساز بپرسید.
دوز مصرفی ارلیستات
برای بزرگ‌سالان دچار چاقی
- ۱۲۰ میلی‌گرم خوراکی، ۳ بار در روز، همراه هر وعده اصلی حاوی چربی. قرص باید همراه غذا یا ۱ ساعت بعد از غذا مصرف شود.
برای کودکان دچار چاقی (افراد بزرگ‌تر از ۱۲ سال)
- ۱۲۰ میلی‌گرم خوراکی، ۳ بار در روز، همراه هر وعده اصلی حاوی چربی. قرص باید همراه غذا یا ۱ ساعت بعد از غذا مصرف شود.
فراموش‌کردن دوز مصرفی
به‌محض به‌یاد‌آوردن، دوز فراموش‌شده را مصرف کنید؛ اما اگر ۱ ساعت از وعده غذای اصلی شما می‌گذرد، از مقدار فراموش‌شده صرف‌نظر کنید و دوزهای بعدی را طبق برنامه استفاده کنید.
سوءمصرف قرص ارلیستات
در صورت سوءمصرف دارو یا وجود علائم تشنج، مشکلات تنفسی یا ازدست‌دادن هشیاری، با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
رژیم غذایی مناسب در زمان مصرف ارلیستات
از برنامه غذایی‌ای که پزشک برایتان درنظر گرفته است، پیروی کنید. حتی لازم است مقدار چربی، کربوهیدرات و پروتئین رژیم غذایی‌تان را بین ۳ وعده غذایی تقسیم کنید. اگر از ارلیستات همراه رژیم غذایی با چربی بالا (رژیم غذایی که بیش از ۳۰ درصد کالری آن از چربی تأمین می‌شود) استفاده کنید، ممکن است به عوارض جانبی دارو دچار شوید. در نتیجه، زمانی‌که از ارلیستات استفاده می‌کنید، باید از غذاهای با بیش از ۳۰ درصد چربی پرهیز کنید.
همچنین بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:
- از روغن گیاهی برای پخت‌و‌پز استفاده کنید.
- گوشت بدون چربی را انتخاب کنید یا پوست مرغ را جدا کنید.
- محصولات حاوی شیر کامل را با لبنیات کم‌چرب جایگزین کنید.
- سعی کنید بشقاب غذایی‌تان را بیشتر با غلات، میوه و سبزیجات پر کنید.
- زمانی‌که از گوشت، مرغ یا ماهی استفاده می‌کنید، در هر وعده به اندازه ۵۵ یا ۸۵ گرم (حدود یک کف دست) باشد.
- سس سالاد، غذاهای فراوری‌شده و آماده معمولا چربی بالایی دارند. سعی کنید از انواع کم‌چرب آن استفاده کنید یا مقدار مصرفی را کاهش دهید؛ به‌عنوان مثال اگر روزانه ۱۲۰۰ کالری دریافت می‌کنید، نباید بیشتر از ۳۶۰ کالری آن از چربی تأمین شود.
می‌توانید روزی ۱ بار و ۲ ساعت قبل یا بعد از مصرف ارلیستات یا قبل از خواب، مولتی‌ویتامین بخورید. اگر هر سؤالی در مورد مصرف مولتی‌ویتامین دارید از پزشک یا داروساز بپرسید.
عوارض جانبی قرص ارلیستات
شایع‌ترین عوارض قرص ارلیستات تغییر عادات اجابت مزاج است. این موضوع معمولا طی هفته اول درمان اتفاق می‌افتد. بااین‌حال ممکن است با ادامه مصرف ارلیستات ادامه داشته باشد. اگر هرکدام از علائم زیر شدید بود یا برطرف نشد، به پزشک اطلاع دهید:
- سردرد؛
- اضطراب؛
- معده درد؛
- مدفوع چرب یا با قطر زیاد؛
- افزایش تعداد دفع؛
- سختی در کنترل دفع؛
- مدفوع شُل یا نیاز فوری به اجابت مزاج؛
- درد یا ناراحتی در رکتوم؛
- بی‌نظمی دوره‌های قاعدگی؛
- نفخ همراه با لکه‌های چرب؛
- لکه‌های چرب روی لباس زیر یا لباس.
بعضی از عوارض جانبی می تواند جدی باشد. اگر هرکدام از علائم زیر را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- کهیر؛
- جوش؛
- خارش؛
- استفراغ؛
- حالت تهوع؛
- کاهش اشتها؛
- مدفوع روشن؛
- ادرار تیره‌رنگ؛
- تشنگی زیاد یا ضعف؛
- سختی در تنفس یا بلع؛
- زردی پوست یا چشم‌ها؛
- درد معده شدید یا ادامه‌دار؛
- درد در قسمت بالا و سمت راست معده؛
- خون در ادرار، سختی در ادرار کردن یا ادرار دردناک؛
- علائم مشکلات کلیوی مثل کاهش یا قطع ادرار، ورم پا یا زانوها.
تداخل دارویی قرص ارلیستات
اگر از داروهای زیر استفاده می‌کنید، در مورد تداخل دارویی آن با ارلیستات، از پزشک یا داروساز سؤال بپرسید:
- آمیودارون؛
- سیکلوسپورین؛
- انسولین یا داروی خوراکی دیابت؛
- داروهای اچ.آی.وی (HIV) یا ایدز؛
- مکمل یا ویتامین حاوی ویتامین ای یا بتاکاروتن؛
- رقیق‌کننده خون مانند وارفارین، کومادین یا جانتِوون؛
- داروی تشنج (به‌ویژه اگر با مصرف ارلیستات تشنج‌تان بیشتر می‌شود).
استفاده از قرص ارلیستات در شرایط خاص
- حتی اگر شما اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر باردار هستید، مصرف ارلیستات را متوقف کنید و این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
- در دوران شیردهی، بدون تجویز پزشک از قرص ارلیستات استفاده نکنید. این دارو می‌تواند جذب ویتامین‌های خاص توسط کودک را سخت کند.
- مصرف برند زنیکال برای افراد زیر ۱۲ سال و مصرف قرص آلی برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود.
- درصورت مصرف سیکلوسپورین، نباید ۳ ساعت قبل یا بعد از خوردن ارلیستات از قرص سیکلوسپورین استفاده کنید.
- درصورت مصرف قرص لووتیروکسین، نباید ۴ ساعت قبل یا بعد از خوردن ارلیستات از لووتیروکسین استفاده کنید.
نکات مهم
- جلسات مشاوره با پزشک را ادامه دهید.
- دارو را در دمای اتاق و دور از حرارت، رطوبت و نور بگذارید و از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- داروهایی که مورد نیاز نیست یا داروهای تاریخ مصرف گذشته، باید طوری دور ریخته شوند که حیوانات، کودکان و افراد دیگر آنها را مصرف نکنند.
- فهرستی از تمام داروها و محصولات تجویزی و بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کنید تهیه کنید و در صورت لزوم، به‌ویژه در شرایط اورژانسی به پزشک و داروساز نشان دهید.
- در زمان مصرف ارلیستات باید یک برنامه فعالیت جسمانی یا ورزشی منظم را دنبال کنید. بااین‌حال قبل از شروع هر نوع فعالیت جدید یا برنامه ورزشی با پزشک مشورت کنید. اگر هر سؤالی در مورد گرفتن مجدد نسخه ارلیستات دارید، از داروساز بپرسید.
اسامی تجاری دارو در ایران
در ادامه بعضی از نام‌های تجاری داروی ارلیستات که در ایران تولید می‌شود آورده شده است:
- کپسول زنوور ۱۲۰ میلی‌گرم ساخت داروسازی اکتوورکو؛
- کپسول زنولیپ ۶۰ و ۱۲۰ میلی‌گرم ساخت داروسازی اسوه؛
- کپسول ونوستات ۶۰ و ۱۲۰ میلی‌گرم ساخت داروسازی ابوریحان؛
- کپسول زنوستات ۶۰ و ۱۲۰ میلی‌گرم ساخت داروسازی کیمیدارو؛
- کپسول ارلیستات ۶۰ و ۱۲۰ میلی‌گرم ساخت داروسازی تولید دارو؛
- کپسول ارلیستات ۶۰ و ۱۲۰ میلی‌گرم ساخت داروسازی فارابی.
شما بگویید
شما چه ایده‌ای برای تناسب اندام و حفظ وزن مناسب دارید؟ آیا تابه‌حال از قرص ارلیستات برای لاغری استفاده کرده‌اید یا بر اثر مصرف قرص ارلیستات به عوارض آن دچار شده‌اید؟ به‌نظر شما استفاده تنها از قرص ارلیستات تأثیری بر لاغری خواهد داشت یا باید در کنار آن از رژیم غذایی کم کالری و ورزش استفاده کرد؟
درصورت تمایل می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید. همچنین اگر اطرافیان‌تان به فکر استفاده از قرص ارلیستات برای لاغری هستند، به شما پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را از طریق شبکه‌های اجتماعی برایشان ارسال کنید.
