آسپرین دارویی برای تسکین درد است و برای درمان درد و تب ملایم استفاده می‌شود. پزشکان آسپرین را برای پیشگیری و درمان حمله قلبی، جلوگیری از سکته و درمان آرتروز و التهاب تجویز می‌کنند. این دارو در قالب‌های متفاوتی عرضه می‌شود مانند جویدنی (شبیه به آدامس)، شیاف مقعدی و قرص جویدنی. اما این دارو می‌تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد که در صورت مشاهده باید حتما به پزشک‌تان اطلاع بدهید. در این مقاله با چگونگی مصرف آسپرین، عوارض جانبی احتمالی و طرز کنار گذاشتن آن (با کمترین خطر برای بدن) آشنا خواهید شد.
عوارض جانبی آسپرین
اگر این مشکلات برای‌تان به‌وجود آمد، باید هرچه سریع‌تر به پزشک خود اطلاع بدهید:
- واکنش‌های آلرژیک مثل کهیر، خارش پوست یا متورم شدن نواحی مختلف بدن مانند صورت، لب‌ها و زبان؛
- مشکلات تنفسی؛
- مشکلات شنوایی و زنگ‌زدن گوش؛
- احساس گیجی؛
- حالت کلی بیماری یا نشانه‌های آنفولانزا؛
- احساس درد در هنگام بلعیدن غذا؛
- قرمزی، تاول، پوست انداختن یا شل شدن پوست از جمله در داخل دهان و بینی؛
- نشانه‌های خون‌ریزی مثل مدفوع خونی، مدفوع سیاه، ادرار به رنگ قرمز یا قهوه‌ای تیره، بالا آوردن خون یا ماده‌ی قهوه‌ای رنگ، لکه‌های قرمز رنگ روی پوست، کبودی غیرمتعارف یا خون‌ریزی چشم، لثه یا بینی؛
- مشکل دفع ادرار یا تغییر در رنگ آن؛
- خستگی و ضعف غیرمعمول؛
- زردی چشم یا پوست.
لازم نیست برای این عوارض جانبی به پزشک مراجعه کنید (اما اگر برای مدت طولانی ادامه داشتند یا برای‌تان مشکل‌ساز شدند باید به پزشک اطلاع بدهید):
- اسهال یا یبوست؛
- سردرد؛
- تهوع و استفراغ؛
- گاز معده و سوزش سر دل.
آسپرین ممکن است با داروهای دیگر اثر متقابل داشته باشد. هیچ‌وقت آسپرین را با داروهای زیر مصرف نکنید:
- سیدوفوویر؛
- کتورولاک؛
- پروبنسید.
آسپرین ممکن است با این داروها هم ناسازگار باشد:
- الکل؛
- آلندرونات؛
- بیسموت ساب‌سالیسیلات؛
- فلاوکوکسید؛
- مکمل‌های گیاهی مثل گاو چشم (بابونه‌ی زرد)، سیر، زنجبیل، گینکو (درختی که در آسیای شرقی می‌روید) و شاه‌بلوط هندی؛
- داروهای دیابت یا گلوکوم (آب‌سیاه چشم) مثل استازولامید و متزولامید؛
- داروهای نقرس؛
- داروهایی که برای جلوگیری یا درمان لخته شدن خون استفاده می‌شوند مثل انوکساپارین، هپارین، تیکلوپیدین و وارفارین؛
- انواع دیگر آسپرین و داروهای شبیه آن؛
- داروهای ضددرد و التهاب یا اصطلاحا NSAIDها مانند ایبوپروفن و نپروکسن؛
- پمترکسد؛
- سولفین‌پیرازون؛
- واکسن واریسلا (ویروس عامل بیماری آبله‌مرغان).
نکته‌ی مهم: هدف ما در اینجا این است که اطلاعات رایج را در اختیار شما قرار بدهیم، بدیهی است که هر دارویی می‌تواند اثر متفاوتی روی افراد مختلف داشته باشد. پس ممکن است این اطلاعات تمام احتمال‌های ممکن را در نظر نگیرند. این اطلاعات به هیچ عنوان جایگزین دستور پزشک نیستند و همیشه باید با پزشک‌تان در مورد اثر متقابلی که ممکن است آسپرین با داروها، ویتامین‌ها، مکمل‌ها و گیاهان دارویی داشته باشد مشورت کنید.
روش استفاده از آسپرین
قرص را با یک لیوان آب میل کنید و دستورالعمل‌های روی برچسب دارو یا نسخه را دنبال کنید. می‌توانید آسپرین را با غذا یا با معده‌ی خالی بخورید. اگر معده‌تان را اذیت کرد حتما آن را با غذا مصرف کنید. هرگز این دارو را بیشتر از مقدار تجویز شده نخورید.
در مورد مصرف آسپرین برای کودکان هم باید با پزشک مشورت کنید. با اینکه آسپرین برای بچه‌ها از ۱۲ سالگی تجویز می‌شود، اما باید در مورد مصرف آن احتیاط کرد. بچه‌ها و نوجوانان نباید از آسپرین برای درمان آبله‌مرغان یا آنفولانزا استفاده کنند، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد. بیماران بالای ۶۵ سال واکنش بیشتری نشان می‌دهند و به دوز پایین‌تری نیاز دارند.
اگر این مشکلات را دارید قبل از مصرف دارو با پزشک‌تان مشورت کنید:
- کم خونی؛
- آسم؛
- اختلالات انعقاد خون؛
- کودک با بیماری آبله‌مرغان، آنفولانزا یا عفونت‌های ویروسی دیگر؛
- دیابت؛
- نقرس؛
- مصرف زیاد الکل؛
- بیماری کلیوی؛
- بیماری کبد؛
- کمبود ویتامین K؛
- لوپوس؛
- استفاده از تنباکو؛
- زخم معده یا دیگر بیماری‌های معده؛
- عکس‌العمل غیرمتعارف یا آلرژیک به آسپرین، رنگ تارترازین (زعفران مصنوعی) یا دیگر داروها، رنگ‌ها یا مواد نگه‌دارنده؛
- بارداری یا تلاش برای آن؛
- شیردهی.
اگر از برنامه‌ی مصرف دارو عقب افتادید باید چه کار کنید؟
اگر آسپرین را طبق یک برنامه‌ی مشخص مصرف می‌کنید و از آن عقب افتادید هرچه سریع‌تر آن را بخورید. اگر تقریبا زمان قرص بعدی فرارسیده است همان یکی را مصرف کنید. به‌هیچ‌وجه آن را دو برابر یا چند برابر نخورید.
موقع مصرف دارو به این موارد توجه کنید
اگر برای درمان درد از آسپرین استفاده می‌کنید و این درد تا ۱۰ روز ادامه پیدا کرد، بدتر شد یا نوع آن تغییر کرد به پزشک اطلاع بدهید. اگر قرمزی یا ورم هم مشاهده کردید، باید با دکتر مشورت کنید. اگر بیش از ۳ روز تب داشتید هم باید به پزشک‌تان خبر بدهید. فقط برای جلوگیری از حمله‌ی قلبی و لخته شدن خون و با تجویز پزشک از آسپرین استفاده کنید.
انواع دیگر آسپرین یا داروهای شبیه آن را با هم مصرف نکنید. ممکن است مصرف زیاد آسپرین خطرناک باشد. به‌یاد داشته باشید که همیشه برچسب‌ها را با دقت بخوانید.
آسپرین می‌تواند موجب تحریک معده‌تان شود و در روند انعقاد خون مشکل ایجاد کند. موقع مصرف دارو از کشیدن سیگار خودداری کنید. تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف دارو دراز نکشید چون ممکن است گلوی‌تان را اذیت کند. اگر عملی برای بهبود سلامتی یا موارد دندان‌پزشکی پیش‌ِ رو دارید به پزشک‌تان اطلاع بدهید که از آسپرین استفاده می‌کنید. ممکن است مجبور شوید مصرف آسپرین را قبل از عمل متوقف کنید.
این دارو ممکن است برای درمان میگرن هم مورد استفاده قرار بگیرد. اگر داروهای میگرن را برای ۱۰ روز یا بیشتر در یک ماه مصرف کنید ممکن است میگرن‌تان بدتر شود. روزهایی که سردرد داشتید و داروهایی را که مصرف کرده‌اید در جایی یادداشت کنید. اگر حمله‌های میگرنی‌تان بیشتر شد به پزشک‌تان اطلاع بدهید.
دارو را کجا باید نگه‌داری کنید؟
آسپرین را دور از دسترس بچه‌ها قرار بدهید. این دارو باید در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه‌ی سانتی‌گراد و به دور از گرما و رطوبت نگه‌داری شود. اگر آسپرین بوی سرکه‌ی شدید داد آن را مصرف نکنید. بعد از تاریخ انقضا، داروهای استفاده نشده را دور بریزید.
