بر اساس تازه‌ترین آمارهای اعلام‌شده از سوی وزارت بهداشت، تا ۲۶ام مردادماه بیش از ۲۰میلیون دوز واکسن کرونا در ایران تزریق شده است و روند واکسیناسیون همچنان ادامه دارد. اگر شما هم در نوبت دریافت واکسن هستید، شاید از خودتان بپرسید باید قبل و بعد از زدن واکسن کرونا چه کنیم یا شاید درمورد انتقال ویروس از سوی فرد واکسینه‌شده سؤال دارید. برای رسیدن به جواب این سؤالات، تا انتهای این مقاله با ما باشید.
قبل و بعد از زدن واکسن کرونا چه کنیم؟
در حالی که بسیاری از افرادی که واکسن کرونا را دریافت می‌کنند عارضه جانبی خاصی ندارند، بعضی افراد عوارضی مثل درد بازو، بدن درد، لرز، تب یا خستگی را تجربه می‌کنند. اگر شما هم در نوبت دریافت واکسن هستید، رعایت ۷ نکته ساده قبل و بعد از دریافت واکسن کرونا به تقویت سیستم ایمنی بدن شما و کاهش عوارض جانبی‌تان کمک می‌کند. در ادامه، به این نکات اشاره می‌کنیم:
۱. با معده خالی واکسن نزنید
خوردن مقداری غذا قبل از تزریق واکسن کمکتان می‌کند روند واکسیناسیون‌تان قابل‌‌تحمل‌تر شود. مصرف مواد غذایی قبل از واکسیناسیون روی اثربخشی واکسن تأثیری ندارد؛ اما از غش‌کردن یا احساس سرگیجه در شما جلوگیری می‌کند، به‌خصوص اگر با سوزن و آمپول میانه‌ای نداشته باشید.
از طرفی، معمولا بعد از تزریق واکسن باید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا احتمال واکنش حساسیتی بدنتان به تزریق بررسی شود و بیشترِ مراکز به شما اجازه غذاخوردن در محوطه انتظار را نمی‌دهند. به همین دلیل، مصرف غذا قبل از این مدت کمکتان می‌کند احساس بهتری داشته باشید.
ترکیب غذایی را انتخاب کنید که شامل کربوهیدرات تصفیه‌نشده، چربی‌های سالم و پروتئین‌هایی باشد که شما را سرحال نگه دارد. چیزی مثل تکه‌ای میوه با کره آجیل انتخاب مناسبی است.
۲. خواب شبانه خوبی داشته باشید
شبِ قبل از تزریق واکسن خوب بخوابید. علاوه بر رژیم غذایی مناسب، داشتن خواب کافی در شب قبل از تزریق واکسن بسیار مهم است و حتی بیشتر از غذایی که در صبح مصرف می‌کنید اهمیت دارد. خواب شبانه بد ممکن است عملکرد سیستم ایمنی را تا ۷۰ درصد کاهش دهد.
بدن از خواب برای بازسازی سیستم ایمنی استفاده می‌کند و کمبود مزمن خواب در واقع سیستم ایمنی شما را تضعیف می‌کند. از طرفی، استرس سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند. سعی کنید استرس خودتان را نیز کنترل کنید.
۳. آب بدنتان را تأمین کنید
قبل و بعد از تزریق واکسن کرونا مقدار زیادی مایعات بنوشید. سردرد یکی از عوارض جانبی شایع بعد از تزریق واکسن است و کم‌آبی ممکن است این حالت را تشدید کند. با مصرف زیاد مایعات، جلوی این حالت را بگیرید. برای این منظور، از آب، آب‌میوه طبیعی، چای یا نوشیدنی‌های بدون شکر استفاده کنید. همچنین، می‌توانید در طول روز بطری آب همراه خودتان داشته باشید.
۴. از مصرف الکل خودداری کنید
از مصرف الکل تحت هر شرایطی خودداری کنید.
- الکل موجب کمبود آب بدن می‌شود و درد ناشی از تزریق واکسن را بدتر کند؛
- الکل ممکن است احتمال بروز زجر تنفسی حاد و ذات الریه را افزایش دهد که گاهی با کرونا مرتبط است؛
- الکل ممکن است در بدن واکنش التهابی ایجاد کند، توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد، عوارض جانبی را بیشتر کند، و روند بهبودی بعد از بیماری را نیز سخت‌تر خواهد کرد.
- عوارض الکل ممکن است با عوارض جانبی واکسن مثل بی‌حالی و سردرد ترکیب شود و حال خوبی نداشته باشید. همچنین، تفکیک عوارض جانبی واکسن با عوارض جانبی الکل قابل‌تشخیص نیست.
۵. از غذاهای ضدالتهابی استفاده کنید
پژوهش‌هایی کافی درمورد مصرف غذاهای ضدالتهابی و ویتامین سی (C) و افزایش اثربخشی واکسن وجود ندارد. منتها به‌طور کلی این گروه از مواد سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند. مصرف غذاهای ضدالتهابی احتمال ابتلا به کووید ۱۹ را کاهش می‌دهد. بعد از تزریق واکسن نیازی نیست که غذای سنگین بخورید و خوردن غذاهای سبکی سوپ مرغ کافی است.
از آنجا که هدف نهایی شما ابتلانشدن به کروناست، بهتر است این رژیم غذایی را بعد از تزریق واکسن هم حفظ کنید. بعضی از مواد غذایی اثرات ضدالتهابی خوبی دارند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آجیل؛
- آووکادو؛
- زردچوبه؛
- سبزیجات؛
- ماهی سالمون، ماهی خال مخالی، ساردین و کولی.
۶. از مواد ضدتهوع استفاده کنید
هرچند بعضی از افراد بعد از تزریق واکسن حال خوبی دارند، بعضی دیگر ممکن است حالت تهوع داشته باشند. استفاده از بعضی مواد غذایی احساس حالت تهوع را از بین می‌برد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوپ مرغ؛
- بوییدن برشی از لیمو؛
- چای زنجبیل یا زنجبیل تازه؛
- کراکر سودا (نوعی بیسکویت).
۷. ورزش کنید
در زمان همه‌گیری کرونا، آمار فعالیت و ورزش‌کردن در بسیاری از افراد کم شد. منتها داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش‌کردن در این دوران اهمیت زیادی دارد. هرچند استراحت بعد از زدن واکسن کرونا اهمیت زیادی دارد (به‌خصوص اگر حال خوبی ندارید)، اگر تمایل داشتید می‌توانید ورزش کنید؛ اما فعالیت بدنی شدید نداشته باشید.
حتی پیاده‌روی سریع هم می‌تواند سیستم گردش خون شما تقویت کند که برای افزایش سیستم ایمنی مفید است. با این حساب، اگر امکانش را داشتید و با رعایت شیوه‌نامه بهداشتی سعی کنید کمی در محیطی خلوت قدم بزنید.
سؤالات رایج بعد از زدن واکسن کرونا
۱. آیا فردی که به‌تازگی واکسن کرونا زده ناقل بیماری است؟
خیر. به‌گفته کیانوش جهانپور (سخن‌گوی سازمان غذا و دارو) در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، از آنجا که واکسن اجزای ویروس یا ویروس کشته شده است، فردی که واکسن دریافت می‌کند ناقل کرونا نیست.
۲. آیا بعد از تزریق واکسن، دیگر به کرونا مبتلا نمی‌شویم؟
این‌طور نیست، ممکن است مبتلا می‌شویم. به یاد داشته باشید چند هفته بعد از تزریق دوز دوم واکسن ایمنی‌زایی کامل در بدن شما ایجاد می‌شود. همچنین، واکسن در برابر بیماری ایمنی صددرصد ایجاد نمی‌کند. ممکن است بعد از تزریق واکسن، به کرونا مبتلا شوید؛ اما شدت ابتلای شما خفیف‌تر خواهد بود یا ممکن است ناقلی بی‌علامت باشید. به همین دلیل، لازم است بعد از تزریق واکسن همچنان شیوه‌نامه‌های بهداشتی را رعایت کنید.
۳. آیا بعد از تزریق واکسن کرونا می‌توانیم ناقل بیماری باشیم؟
بله. ویروس کرونا دائما در حال جهش و تغییر است و تحقیقات روی سویه‌های جدید این بیماری ادامه دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی افراد واکسینه‌شده در برابر ویروس هم ممکن است نوع دلتای آن را منتشر کنند. به همین دلیل، کارشناسان بهداشت توصیه می‌کنند حتی افرادی که واکسن زده‌اند نیز باید در فضاهای بسته یا در کنار افرادی که واکسینه نیستند از ماسک استفاده کنند.
۴. آیا می‌توان قبل یا بعد از تزریق واکسن کرونا داروی مسکن استفاده کرد؟
به توصیه سازمان بهداشت جهانی، قبل از تزریق واکسن، باید از خوردن داروهایی مثل ایبوبروفن، آسپرین و استامینوفن خودداری کنید؛ زیرا تداخل دارویی آنها با واکسن کرونا مشخص نیست و ممکن است اثربخشی واکسن را کاهش دهد. منتها بعد از تزریق واکسن و زمانی که علائم ناخوشایندی داشتید، می‌توانید از این داروها استفاده کنید.
شما بگویید
تمام مواردی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم به‌نوعی برای داشتن حال بهتر قبل و بعد از زدن واکسن کرونا بود. آیا شما دوز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اید؟ چه نکات دیگری برای کاهش عوارض جانبی واکسن کرونا به نظرتان می‌رسد؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت «ارسال دیدگاه» با ما و دیگر مخاطبان در میان بگذارید.
همچنین، از آنجا که جمعیت زیادی منتظر دریافت واکسن‌اند، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را از طریق شبکه‌های اجتماعی برای اطرافیانتان نیز بفرستید تا بدانند بعد از زدن واکسن کرونا باید چه نکاتی را رعایت کرد.
