ورزش فواید زیادی برای سلامتی دارد: فشار خون و قند خون را کاهش میدهد و موجب بهبود خواب میشود. اگر گروهی ورزش کنید، این فواید بیشتر هم میشوند. پژوهشها نشان میدهند که ورزش گروهی بسیار مفیدتر از ورزشکردن بهصورت انفرادی است. بنابراین اگر تنها ورزش میکنید، خودتان را از مزایای سلامتی زیادی محروم کردهاید. در ادامه فواید ورزش گروهی را برمیشماریم. شاید با خواندن این مقاله شما نیز ترغیب شوید که در کلاسهای ورزشی شرکت کنید و همراه با دیگران ورزش کنید.
۱. بهبود سلامت روان
ورزش فواید زیادی برای سلامت روان دارد. از فواید ورزش میتوان به بهبود خواب و خلقوخو، تقویت میل جنسی و افزایش سطح انرژی و هوشیاری ذهنی اشاره کرد. در مطالعهای پژوهشگران فواید ورزش گروهی برای دانشجویان پزشکی را بررسی کردند، یعنی گروهی با استرس بالا که میتوانند از تمرینات منظم استفاده کنند.
در این پژوهش ۶۹ دانشجوی پزشکی به سه گروه ورزشی تقسیم شدند. در گروه اول دستکم یک بار در هفته برنامه ۳۰دقیقهای گروهی شامل تقویت عضلات مرکزی و تمرینات تناسباندام عملکردی (همراه با ورزشهای بیشتر، در صورت تمایل) اجرا شد. گروه دیگر دستکم دو بار در هفته بهتنهایی یا با حداکثر دو همراه ورزش میکردند. در گروه سوم، دانشجویان هیچ فعالیت ورزشی نداشتند و فقط برای رسیدن به هر جایی که میخواستند بروند، پیاده یا با دوچرخه مسیر را طی میکردند.
پژوهشگران در شروع مطالعه و هر چهار هفته یک بار سطح استرس درکشده (perceived stress) و کیفیت زندگی دانشجویان از نظر روانی، فیزیکی و عاطفی را اندازهگیری کردند. در ابتدای مطالعه سطح این معیارهای سلامت روان در همه دانشجویان تقریبا یکسان بود.
پس از ۱۲ هفته ورزشکاران گروه اول در هر سه نوع کیفیت زندگی بهبودهایی یافتند و سطح استرس آنها نیز کاهش یافت. ورزشکاران گروه دوم تنها در کیفیت روانی زندگی بهبود یافتند، درحالیکه آنها حدود یک ساعت در هفته بیشتر از ورزشکاران گروه اول ورزش میکردند. در گروه سوم یا گروه کنترل نه سطح استرس و نه کیفیت زندگی تغییر چندانی نداشت.
البته این مطالعه محدودیتهایی داشت، مانند تعداد کم شرکتکنندگان و محدودبودن آن به دانشجویان پزشکی. همچنین به دانشجویان اجازه داده شد که گروه ورزشی خود را انتخاب کنند. بنابراین ممکن است که بین ورزشکاران گروهی و انفرادی تفاوتهای فیزیکی یا شخصیتی وجود داشته باشد که میتواند بر نتایج اثر بگذارد.
۲. افزایش تحمل درد و ناراحتی
پژوهشی دیگر درموردتأثیر ورزش گروهی، بهویژه ورزشکردن بهصورت هماهنگ، بر پیوند اجتماعی، تحمل درد و عملکرد ورزشی تمرکز داشت. در این پژوهش، که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، پژوهشگران از افراد خواستند که ۴۵ دقیقه با دستگاه رووینگ (rowing machine) ورزش کنند. پس از پایان جلسه کسانی که گروهی و با حرکات هماهنگ با یکدیگر ورزش کرده بودند، نسبت به کسانی که بهصورت انفرادی ورزش کرده بودند، تحمل درد بیشتری داشتند. در افزایش توان مدیریت درد ورزشکاران گروهی فرقی نداشت که آنها با همتیمیشان ورزش کنند یا با غریبهها.
پژوهشگران بر این باورند که افزایش تحمل درد میتواند ناشی از ترشح بیشتر اندورفین (هورمون احساس خوب) درنتیجه هماهنگی افراد در حین ورزشکردن با یکدیگر باشد. این نوع حرکت هماهنگ، همگامی رفتاری (behavioral synchrony) نام دارد که میتواند در فعالیتهای گروهی دیگری مانند بازیکردن، انجام مراسم مذهبی و رقصیدن نیز انجام شود.
در مطالعهای در سال ۲۰۱۵ بازیکنان راگبی که در گرمکردن حرکاتشان را هماهنگ کرده بودند، در تست استقامتی پس از گرمکردن بدن عملکرد بهتری داشتند. این ورزشکاران بخشی از یک تیم راگبی صمیمی و متحد بودند. پژوهشگران بر این باورند که حرکات هماهنگ در حین گرمکردن موجب تقویت پیوندهای اجتماعی موجود بین آنها شده است.
پژوهشگران نوشتند «ممکن است که هماهنگی، درک ورزشکاران از درد و ناراحتی ناشی از خستگی را تغییر داده باشد… هماهنگی موجب شده است که شرکتکنندگان سختتر تلاش کنند و عملکرد بهتری داشته باشند.» پس وقتی هماهنگ با دوچرخهسواران اطراف خود رکاب میزنید، میتوانید از قدرت هماهنگی استفاده کنید.
۳. ترغیب شما به ورزشکردن
دیگران میتوانند بر نگرشها و واکنشهای احساسی ما به ورزش تأثیر بگذارند. یعنی آنها میتوانند بر احساس ما درمورد ورزش تأثیر بگذارند و موجب شوند که به ورزشکردن علاقهمند شویم. وقتی با افرادی رابطه داریم که بهطور منظم ورزش میکنند، ورزش را مثبتتر، رایجتر، مطلوبتر و انجامشدنیتر میبینیم.
همه ما به شکلهای مختلفی تحتتأثیر اطرافیان خود قرار میگیریم. شناختن کسانی که وزنه میزنند یا در کلاس اسپینینگ شرکت میکنند، بر افکار و احساسات ما درمورد ورزش تأثیر می گذارد.
۴. ایجاد انگیزه
انگیزههای مختلفی هستند که تعیین میکنند که آیا در شروعکردن و ادامهدادن ورزش موفق هستیم یا خیر. ورزش کردن گروهی این انگیزهها را تقویت میکند.
بالاترین نوع انگیزه، انگیزه درونی (intrinsic motivation) است. انگیزه درونی یعنی کاری را به این دلیل انجام میدهیم که خود آن کار لذتبخش، رضایتبخش یا هر دو است. اگر از ورزشکردن لذت میبرید و آن را فقط بهدلیل احساس خوب پس از ورزش انجام نمیدهید، بهاحتمال زیاد به ورزشکردن ادامه خواهید داد. ورزش جمعی میتواند این لذت را ایجاد کند، حتی اگر خود آن ورزش سخت باشد یا موردعلاقهتان نباشد. ورزش گروهی ورزشکردن را به فعالیت اجتماعی سرگرمکنندهای تبدیل میکند و موجب میشود که به انجامدادن آن ادامه دهید.
ورزش تیمی بعضی از نیازهای اساسی روانی را نیز برآورده میکند. هر نوع ورزشی به فرد کمک میکند که بر انتخابهای خود کنترل داشته باشد؛ ولی حمایت اجتماعی از جانب یک گروه میتواند احساس استقلال را تقویت کند. بهعلاوه ورزش گروهی میتواند احساس مهارت و تسلط را افزایش دهد، مثلا وقتی که در اسپینینگ یا استپایروبیک مهارت پیدا میکنیم. بیشک ورزش گروهی ارتباط ما با دیگران را افزایش میدهد. ما بهطور طبیعی ترجیح میدهیم که رفتارهای رضایتبخش را ادامه دهیم و تداوم این رفتارها نیز سلامت روان را بهبود میدهد.
ولی اگر انگیزه ما بیرونی باشد، ورزش برایمان چندان جالب نیست. مثلا وقتی که شخص دیگری از ما میخواهد که ورزش کنیم یا برای کاهش وزن و تناسباندام ورزش میکنیم. احتمال پایبندماندن به برنامه تناسباندام کمتر است و رضایت کمتری را در ما ایجاد میکند. اگر عوامل بیرونی از بین بروند، مثلا وزن ما به محدوده ایدئال برسد یا دیگر به وزن خود اهمیت ندهیم، انگیزه ورزش نیز از بین میرود.
۵. تبدیلکردن ورزش به عادت
ورزش کردن گروهی کل فرایند را آسان و مبتنی بر عادت میکند. دوستان میتوانند سرنخ (cue) و همچنین پاداش (reward) ما برای ورزشکردن باشند.
ابتدا به دیگران نگاه میکنیم تا نحوه انجام حرکتها را یاد بگیریم. این ذات انسان است که رفتارش را از کسانی که در اطرافش هستند، الگوبرداری کند. وقتی میبینیم که دیگران سخت تلاش میکنند، به توانایی خود در ورزشکردن باور پیدا میکنیم. روانشناسان این باور به خود را خودکارآمدی (self-efficacy) مینامند. سپس ممکن است که در رفتارهای خود از دیگران الگوبرداری کنیم. این برای شروع یک برنامه ورزشی جدید بسیار مهم است، زیرا اعتقاد به توانایی خود در شرکتکردن در کلاس یوگا تعیین میکند که آیا آن را امتحان خواهیم کرد.
بهعلاوه دوستان میتوانند بعضی از موانع ورزشکردن را برطرف کنند. دوست تمرینی میتواند یادآوریکننده یا تشویقکننده باشد، تعهد ما به ورزش را افزایش دهد و حتی به شرکتکردن ما در جلسات ورزشی کمک کند، مثلا ما را با اتومبیل خود به باشگاه برساند یا لینک شرکت در کلاسهای ورزشی آنلاین را برایمان ارسال کند.
عادتها رفتارهای خودکاری هستند که مجبور نیستیم برای وادارکردن خود به انجام آنها انرژی زیادی مصرف کنیم. آنها رفتار پیشفرض و ترجیحی ما هستند. ما آنها را بهطور مداوم و مکرر و بدون استفاده از تمام نیروی اراده خود انجام میدهیم. دوستان ورزشی نیز میتوانند به ما کمک کنند. در عادت باید یک سرنخ موجب تحریک انجام رفتار شود؛ دوستی که بهطور مرتب پیامک میفرستد که در همان روز همیشگی به استخر برویم تا همدیگر را ببینیم، میتواند نقش سرنخ را ایفا کند.
برای حفظ عادتها به پاداش نیز نیاز داریم. انگیزه درونی ناشی از ورزشکردن با دیگران میتواند پاداشی باشد که موجب میشود ورزش بخشی از برنامه روزانه ما باقی بماند.
۶. پایبندبودن به اعضای گروه و ورزش
شرکتکردن در تمرینات گروهی میتواند منجر به تجربه ورزشی پایدارتر و انعطافپذیرتری شود. پژوهش نشان داده است افرادی که در کلاس ورزشی خود ارتباط بیشتری با دیگران دارند، در جلسات بیشتری شرکت میکنند، بهموقع حضور مییابند، احتمال رهاکردن ورزش در آنها کمتر است، در برابر موانع مقاومترند و معمولا از مزیتهای روانی بیشتری بهرهمند میشوند. ازآنجاییکه رهاکردن برنامه ورزشی رایج است و مشکلات بهراحتی افراد را از برنامه ورزشی خود دور میکنند، شرکتکردن در ورزشی گروهی میتواند راه خوبی برای غلبه بر این مشکلات باشد.
در زمان تصمیمگیری درمورد پیوستن به گروه ورزشی، شباهتهای سایر افراد گروه از نظر سن، جنسیت و علایق را در نظر بگیرید زیرا با افرادی که از جهات مختلف به شما شبیهاند، گروه منسجمتری را تشکیل میدهید و این گروههای منسجم بیش از دیگران باهم میمانند و به ورزشکردن ادامه میدهند.
چگونه با حفظ فاصله ایمن، از پشتیبانی گروه برخوردار شویم؟
ورزش گروهی میتواند تمام عناصر موردنیاز برای سبک زندگی موفق، لذتبخش و فعال را فراهم کند. بهویژه اگر احساس میکنید که بهدلیل شیوع ویروس کرونا و اثرات آن منزوی شدهاید، اکنون بهترین زمان برای امتحانکردن ورزش گروهی از راه دور است. کلاسهای مجازی میتوانند جایگزینی برای کلاسهای حضوری باشند. شاید برای پیداکردن و دسترسی به آنها به انگیزه بیشتری نیاز داشته باشید، یا مجبور باشید تجهیزاتی را بخرید که قبلا در خانه نداشتید. ولی کلاسهای آنلاین مزایای بالقوهای دارند، مانند انعطافپذیری در برنامه زمانی، تنوع در فعالیتها و انواع تمرینها و ارتباط با کسانی که از نظر فیزیکی از شما دور هستند.
سخن پایانی
کلاسهای گروهی زمانی مؤثرند که اعضای گروه با یکدیگر تعامل داشته باشند، مثلا اهدافی مشترک داشته باشند، با یکدیگر صحبت کنند و بازخورد دهند، رقابت دوستانهای داشته باشند و بهطور کلی احساس کنند که عضوی از یک گروه هستند. شاید این شرایط را در هر کلاس ورزشی پیدا نکنید. این در کلاسهایی که در آنها افراد حاضر میشوند، صرفا دستورات مربی را انجام میدهند، زیاد با یکدیگر صحبت نمیکنند و در پایان کلاس را ترک میکنند، صدق نمیکند.
ولی درنهایت ورزشکردن بهتر از بیتحرکی است. ورزش و فعالیت موردعلاقهتان را پیدا کنید و به آن ادامه دهید: چه این فعالیت شرکتکردن در کلاسهای ورزشی باشد و چه پیاده روی در طبیعت بهتنهایی.