شاید به نظرتان عالی بیاید که فقط با خوردن چند قرص، لاغر شوید، ولی این لاغری ممکن است بهای سنگینی برایتان داشته باشد. سازمان غذا و داروی آمریکا، قرص های لاغری را تحت عنوان دارو به رسمیت نمیشناسد. بنابراین تا زمانی که تعداد زیادی شکایت از یک محصول یا برند خاص بهدست این سازمان نرسد، مداخلهای نمیکند و هشداری نمیدهد. استفاده از قرص های لاغری، راهحل جادوییِ آب کردن شکم و پهلو یا چربیهای اضافهتان نیست. در واقع تا زمانی که عادات غذاییتان را تغییر ندهید، ورزش نکنید و رژیم غذایی سالم نداشته باشید، حتی اگر این قرصها چند کیلویی از وزنتان را کم کنند، باز هم دیر یا زود به وزن سابقتان برخواهید گشت. گذشته از اینها، چنین قرصهایی عوارضی هم دارند. در ادامه، عوارض قرص های لاغری را با هم مرور میکنیم.
۱. بعضی از قرص های لاغری اعتیادآور هستند
براساس اعلام کمیسیون تجارت فدرال آمریکا بسیاری از فوایدی که در وصف قرص های لاغری در تبلیغات بیان میشود، واقعیت ندارند. وعدههایی همچون «کم کردن ۱۰ کیلوگرم وزن در یک هفته» یا «هرچه میخواهید بخورید و لاغر شوید» دروغی بیش نیستند. در بسیاری از افراد، این قرصها میتوانند زمینهساز مشکلات مزمنی شوند. امکان دارد شما نیز بهجای تغییر عادات غذایی و سبک زندگیتان برای کاهش وزن، در دام این ادعاهای رنگارنگ و دروغین گرفتار شوید. وبسایت «Something Fishy» که در زمینهی اختلالات غذایی فعالیت دارد، مینویسد: «امکان دارد بعضی از این داروها اعتیادآور باشند. بنابراین پس از پایان دورهی درمان یا زمانی که مصرفشان را متوقف میکنید، احساس مریضی، بیحالی و ناراحتی به سراغتان خواهد آمد.»
۲. این قرصها موجب بروز مشکلات کبدی میشوند
سازمان غذا و داروی آمریکا هشدار میدهد در موارد نادر احتمال بروز نارساییهای کبدی در اثر مصرف برخی از انواع قرص لاغری وجود دارد. اگر در اثر مصرف چنین داروهایی علائم آسیب کبدی مانند خارش، زردی چشم، ادرار تیره، مدفوع روشن و از دست دادن اشتها را تجربه کردید، مصرف این داروها را متوقف و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
۳. مصرف این قرصها سکته مغزی، افسردگی و … را بهدنبال دارد
در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ سازمان غذا و داروی آمریکا درمورد ۶۹ محصول لاغری موجود در بازار هشدار داد. این سازمان درمورد ترکیبات فعال دارویی غیرمجاز موجود در این محصولات ابراز نگرانی کرد. بسیاری از محصولات موجود در این فهرست، محتوی «سیبوترامین» هستند. سیبوترامین میتواند موجب فشار خون بالا، تشنج، تپش قلب، حمله قلبی و سکتههای مغزی شود. مادهی دیگری که در این محصولات وجود دارد «ریمونوبانت» نام دارد. این ماده به دستور سازمان غذا و داروی آمریکا اجازهی فروش در ایالات متحده را ندارد، ولی استفاده از آن در اروپا مورد تأیید قرار گرفته است. به نظر میرسد این ماده خطر افسردگی و گرایش فرد به خودکشی را تقویت میکند.
۴. سایر عوارض قرص های لاغری
قرص های لاغری میتوانند عوارض جانبی مختلفی داشته باشند. با اینکه این قرصها اختلالاتی در زندگی فرد ایجاد میکنند، ولی معمولا خطری جدی به همراه ندارند.
- بی خوابی،
- بیقراری،
- سردرد،
- اسهال،
- و خشکی دهان
از جمله عوارض قرص های لاغری هستند. قرصهایی که وعدهی مسدود کردن جذب کربوهیدراتها و چربیها را میدهند، میتوانند موجب اسهال، گرفتگیها و سایر اختلالات رودهای شوند.
در بیشتر موارد، عوارض جانبی قرص های لاغری با توقف مصرف آنها ناپدید میشود، ولی همیشه هم اینگونه نیست. آریتمی قلب، تپش قلب، سفتی قفسهی سینه، گیجی و کنفوزیون (نوعی حالت گیجی و کاهش هشیاری) از علائمی هستند که میتوانند در اثر مصرف درازمدت قرص های لاغری ایجاد شوند. همچنین نارساییهای قلبی، سکته مغزی، تشنج و نارساییهای کلیوی نیز میتواند از عوارض قرص های لاغری باشد. برخی از قرص های لاغری در تعدادی از مصرفکنندگان موجب پُرفشاری ریوی مقدماتی میشود که این امر میتواند منجر به نارسایی تنفسی و مرگ شود.
کدام سازمان بر ایمنی و سلامت قرص های لاغری نظارت میکند؟
اگر گمان میکنید قرص های لاغری بدون نسخه پیش از ورودشان به بازار با قوانین سختگیرانهی نهادهای بهداشتی مورد بررسی قرار میگیرند، سخت در اشتباه هستید. مکملهای تغذیهای و محصولات کاهش وزن، تحت قوانین مربوط به داروها مورد بررسی قرار نمیگیرند. شرکت تولیدکنندهی قرص تنها باید شواهد محدودی از اثرگذاری و بیخطر بودن قرص های لاغری ارائه کند. وقتی که محصول وارد بازار شد، سازمان غذا و دارو میتواند سالم بودن قرص و مشکلات احتمالی آن را بررسی کند تا مشخص شود محصول موردنظر خطرناک است یا خیر.
آیا قرص های لاغری واقعا مؤثرند؟
سازندگان قرص های لاغری ادعاهای زیادی درمورد محصولاتشان دارند، اما متأسفانه شواهد چندانی در دفاع از این ادعاها وجود ندارد. در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲ مجلهی بینالمللی «تغذیهی ورزشی» و «متابولیسم ورزش» گزارش داد مدرک قابل استنادی درمورد میزان تأثیرگذاری قرص های لاغری رایج وجود ندارد. این گزارش ادامه داد مصرف چای سبز به همراه سبک زندگی سالم میتواند در درازمدت موجب کاهش کمی از وزن شود.
خرید قرص های لاغری مستلزم پرداخت هزینههایی است. شاید پس از مدتی به خودتان بیایید و ببینید پول زیادی را صرف خرید این داروها کردهاید و در ازای این هزینه نهتنها نتیجهی مثبتی دریافت نکردهاید، بلکه به مشکلاتی هم دچار شدهاید. اگر واقعا قصد کاهش وزن دارید، بهتر است بهجای پرداخت هزینه برای این قرصها، پولتان را صرف خرید غذاهای سالمتر کنید.