گر گرفتگی یکی از متداول‌ترین علائم اولیه یائسگی است. بیش از دو سوم زنانی که در آستانه‌ی یائسگی هستند، دچار گر گرفتگی می‌شوند. همچنین زنانی که به‌دلیل شیمی‌درمانی یا جراحی، تخمدان‌شان را از دست میدهند و دچار یائسگی می‌شوند، علائم گرگرفتگی را دارند. در این مقاله، اطلاعات بیشتری دررابطه با گرگرفتگی در اختیار شما قرار می‌دهیم. با «چطور» همراه باشید.
علت گر گرفتگی بدن چیست؟
گر گرفتگی احساس گرما و حرارتی سریع و زودگذر است که در بعضی مواقع، با قرمزی و برافروختگی صورت و تعریق نیز همراه است. علت اصلی گر گرفتگی هنوز مشخص نیست، اما ممکن است با تغییر گردش خون در ارتباط باشد. گر گرفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونیِ نزدیک سطح پوست برای خنک شدن منبسط می‌شوند؛ به‌همین‌دلیل شما عرق می‌کنید. بعضی از خانم‌ها در این مواقع تپش قلب یا لرز هم دارند. گر گرفتگی همراه با تعرق می‌تواند در شب هم اتفاق بیفتد. به این حالت «تعرق شبانه» گفته می‌شود و خواب را سخت‌تر می‌کند.
گرگرفتگی چه مدت طول می‌کشد؟
مدت گر گرفتگی به عوامل مختلفی بستگی دارد. در بعضی از خانم‌ها گر گرفتگی ممکن است مدت زمان کوتاهی در طول یائسگی باشد و در بعضی از افراد ممکن است گرگرفتگی تا پایان عمر باقی بماند. به‌طورکلی گر گرفتگی با گذشت زمان خفیف‌تر می‌شود.
آیا می‌توان از گرگرفتگی جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از گر گرفتگیِ زمان یائسگی هیچ‌کاری نمی‌توان انجام داد، اما می‌توانید از انجام کارهایی که سبب تکرار یا تشدید گر گرفتگی می‌شود خودداری کنید. بعضی از عوامل مؤثر در گرگرفتگی در زیر آورده شده است:
- استرس؛
- کافئین؛
- الکل؛
- غذاهای تند؛
- لباس‌های تنگ؛
- حرارت؛
- سیگار کشیدن.
چطور می‌توان گرگرفتگی را مدیریت کرد؟
بعضی از خانم‌ها می‌توانند بدون هیچ درمانی گرگرفتگی را تحمل کنند. اگر گر گرفتگی شما را آزار می‌دهد می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- خونسرد باشید. هنگام شب استفاده از یک بالش خنک که با آب یا مواد خنک‌کننده‌ی دیگر پر شده است می‌تواند به شما کمک کند. در طول روز از پنکه استفاده کنید. لباس‌های رنگ روشن تهیه‌شده با الیاف طبیعی مانند پنبه بپوشید.
- سعی کنید تنفس شکمی عمیق و آرام داشته باشید (۶ تا ۸ تنفس در دقیقه). هنگام صبح به مدت ۱۵ دقیقه نفس عمیق بکشید. این کار را هنگام عصر یا در زمان گرگرفتگی نیز انجام دهید.
- هر روز ورزش کنید. پیاده روی، شنا، رقص و دوچرخه‌سواری انتخاب‌های خوبی هستند.
- گیاهان دارویی و دمنوش‌ها را امتحان کنید تا ببینید آیا شما را تسکین میدهند یا نه. استروژنِ گیاهی مانند چیزی که در محصولات سویا یافت می‌شود، می‌تواند تا حدی اثرات استروژنی در بدن داشته باشد و گرگرفتگی را برطرف کند. پزشکان پیشنهاد می‌کنند به‌جای تأمین استروژن با استفاده از مکمل های غذایی، از غذاهایی مانند سویا استفاده کنید. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف کوهوش‌سیاه (black cohosh) در بازه‌ی زمانی کوتاه (۶ ماه یا کمتر) می‌تواند برای درمان گرگرفتگی مؤثر باشد. گیاهان دارویی ممکن است اثرات جانبی داشته باشد یا با سایر داروها تداخل ایجاد کند، در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
روش‌های درمان گرگرفتگی چیست؟
شما می‌توانید درمورد استفاده از درمان‌های جایگزین هورمونی یا HRT با پزشک خود مشورت کنید، مدت زمان استفاده از این درمان محدود است، معمولا کمتر از ۵ سال. این روش درمانی سبب می‌شود تا از گرگرفتگی در بسیاری از خانم‌ها جلوگیری شود. علاوه‌براین می‌تواند به درمان سایر علائم یائسگی مانند خشکی واژن یا تغییرات خلق‌وخو کمک کند. اگر HRT را متوقف کنید ممکن است گرگرفتگی مجدد شروع شود. دوره‌های کوتاه‌مدت HRT خطراتی مانند لخته‌شدن خون و التهاب کیسه‌ی صفرا را به‌همراه دارد. درصورتی‌که HRT برای شما مؤثر نباشد، روش‌های دیگری برای تسکین گرگرفتگی به شما پیشنهاد می‌شود. لازم است تا قبل از مصرف هرنوع دارو (بدون نسخه) و مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
درمان‌های بدون نسخه
- کمپلکس ویتامین ب (B)؛
- ویتامین ای (E)؛
- ایبوپروفن.
درمان‌های تجویزی
- HRT؛
- دوز پایین داروهای افسردگی مانند فلوکسیتین (پروزاک)، پاروکسیتین (پاکسیل) یا ونلافاکسین (افکسور)؛
- کلونیدین (درمان فشار خون)؛
- گاباپنتین (درمان تشنج)؛
- بریسدل (ساختار پاروکسیتین مخصوص گرگرفتگی)؛
- دووآوی (نوعی استروژن است؛ ساختار بازودوکسیفین که برای درمان گرگرفتگی طراحی شده است).
