دست‌های ما به طور طبیعی در تمام اوقات بیداری، یک لرزش بسیار خفیف و نامحسوس را تجربه می‌کنند. علت این لرزشِ بسیار خفیف این است که دست‌های ما دائما در حال انقباض و استراحت هستند. این لرزش تنها زمانی به مشکل تبدیل می‌شود که نوشتن، به دست گرفتن استکان چای یا استفاده از قاشق و چنگال، به موضوعی چالشی برای‌تان تبدیل شود. مردم با مشاهده‌ی لرزش دست‌شان، فورا نگران می‌شوند که مبادا بیماری پارکینسون به سراغ آنها آمده باشد، اما معمولا این عارضه به عوامل دیگری بستگی دارد. اگر لرزش دست سبب نگرانی شما شده است، به جای خوددرمانی، به پزشک مراجعه کنید. لرزش دست انواع بسیاری دارد که توصیف آنها دشوار است، اما پزشکان می‌توانند انواع رایج آن را به راحتی تشخیص دهند. در این مقاله‌ی کوتاه با ۱۰ علت لرزش دست آشنا شوید.
علت لرزش دست‌ها
- لرزش اساسی
- بیماری پارکینسون
- بیماری اِم‌اِس (MS)
- ترک مشروبات الکلی
- لرزش دست همیشه نشانه‌ی یک بیماری نیست
شاید لرزش دست شما اخیرا آغاز شده است یا شاید در حال بدتر شدن باشد. احتمالا به تدریج آغاز شده است و شاید آغاز آن با زمانی مصادف است که شما استرس داشته یا عصبانی بوده‌اید یا یک بیماری سبب بروز آن شده است.
دلیل آن هر چه که باشد، «لرزش» نامی است که کارشناسان برای توصیف دست‌ها و گاهی پاهای مرتعش به کار می‌برند. این مشکل رایج‌تر از آن است که فکرش را کنید و دلایل و نتایج بسیاری دارد.
لرزش اساسی
شایع‌ترین نوع لرزش، لرزش اساسی (Essential Tremor) است که متخصصان آن را با نام مخفف ET نیز به کار می‌برند. این بیماری، شایع‌ترین بیماری سیستم عصبی است که معمولا با لرزش دست‌ها آغاز می‌شود، اما می‌تواند نواحی دیگر بدن از قبیل بازو، سر، صدا یا دیگر نقاط را هم به لرزش مبتلا کند.
لرزش اساسی زمانی دست‌ها را گرفتار می‌کند که آنها هنوز در حال حرکت هستند و به همین دلیل با انواع دیگر لرزش‌ها متفاوت است. معمولا شکل‌های دیگر لرزش زمانی رخ می‌دهند که آن عضو مبتلا شده از بدن، ثابت و بی‌حرکت است.
لرزش می‌تواند از بروز یک تغییر در ژن‌ها ناشی شود (پزشک شما شاید این تغییر را «جهش» بنامد). این تغییر به آن معنا است که اگر یکی از والدین شما لرزش داشته باشند، احتمال ابتلای شما نیز به این بیماری بیشتر می‌شود.
سموم موجود در محیط زیست نیز می‌توانند سبب بروز این بیماری شوند، اما برای درک بهتر رابطه‌ی سموم با این بیماری، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
سن عامل دیگر خطر است. اگرچه ET می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما ابتلا به آن در سنین بالای ۴۰ سال بیشتر است. با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر می‌شود.
ET تهدیدی برای زندگی ما نیست، اما به مرور زمان می‌تواند تشدید شود. استرس، خستگی شدید و مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند باعث بدتر شدن این بیماری شود. ممکن است در مرحله‌ای از این بیماری، خوردن، نوشیدن، نوشتن و تمام فعالیت‌های روزانه‌ی دیگری که با دست‌های‌مان انجام می‌دهیم به یک چالش بزرگ تبدیل شوند.
درمان این وضعیت می‌تواند سخت باشد. داروهایی برای درمان این عارضه وجود دارند، اما هیچ یک از آنها اثر مداوم ندارند. جراحی نیز یک گزینه است، در این روش که به آن «تحریک عمقی مغز» می‌گویند، پزشکان وسیله‌ای را در مغز قرار می‌دهند که به کنترل لرزش کمک می‌کند. اگر از لرزش دست‌تان نگرانی دارید، درباره‌ی این گزینه و آشنایی بیشتر با آن، با پزشک خود مشورت کنید.
بیماری پارکینسون
لرزش، نشانه‌ی اولیه‌ی بیماری پارکینسون است که ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. مبتلایان به این بیماری، لزوما دچار لرزش نمی‌شوند، اما اغلب افراد در مراحل اولیه‌ی این بیماری، لرزش جزئی دست‌ها، پاها یا حتی یک انگشت دست‌شان را تجربه می‌کنند.
اغلب اوقات، لرزش فقط یک طرف بدن را درگیر می‌کند. این حالت معمولا زمانی رخ می‌دهد که عضلات در حال استراحت هستند. به همین دلیل به آن لرزش استراحت (Resting Tremor) می‌گویند.
زمانی که حرکت می‌کنید، لرزش متوقف می‌شود. حتی خم کردن جزئی انگشتان‌تان هم می‌تواند به توقف لرزش کمک کند. در مورد انواع دیگر لرزش، استرس یا هیجان می‌تواند لرزش را بدتر کند.
به مرور زمان متوجه خواهید شد که لرزش ممکن است از یک سمت بدن به سمت دیگر گسترش یابد.
بیماری اِم‌اِس (MS)
این بیماری که سیستم ایمنی، مغز، اعصاب و نخاع را هدف قرار می‌دهد، می‌تواند سبب لرزش دست‌ها هم بشود. احتمالِ لرزش نواحی دست یا پا زیاد است. اِم‌اِس می‌تواند سبب بروز انواع لرزش‌ها شود. رایج‌ترین آنها مانند «لرزش اساسی»، زمانی اتفاق می‌افتد که شما در حال حرکت هستید.
ترک مشروبات الکلی
لرزش یکی از نخستین نشانه‌های ترک مشروبات الکلی است. اگر اعتیاد شما به مشروبات الکلی بیش از حد نبوده باشد، لرزش‌ها فقط چند روز طول می‌کشند. اگر زیاد اهل نوشیدن بوده‌اید یا مدت زمان زیادی به این کار عادت داشته‌اید، لرزش دست را به مدت یک سال یا حتی بیشتر تجربه خواهید کرد.
لرزش دست همیشه نشانه‌ی یک بیماری نیست
دست‌های مرتعش و لرزان همیشه به معنای بیمار بودن شما نیست. گاهی اوقات لرزش، واکنش بدن‌تان نسبت به چیزی است.
داروها: رایج‌ترین آنها، داروهایی هستند که از انتشار یک ماده‌ی شیمیایی در مغز به نام دوپامین جلوگیری می‌کنند. این ماده‌ی شیمیایی اطلاعات را از یک قسمت مغز به قسمت دیگر منتقل می‌کند. این داروها برای متعادل نگه داشتن خُلق‌وخو تجویز می‌شوند. با توقف مصرف این داروها، لرزش‌های شما از بین خواهند رفت.
کمبود ویتامین B12: سیستم عصبی ما بدون ویتامین B12 آن طور که باید، کار نخواهد کرد. شما می‌توانید این ویتامین را در گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، شیر و فرآورده‌هایی که از آن به دست می‌آیند پیدا کنید. اگر دریافت ویتامین B12 شما آن قدر کم است که دچار لرزش دست می‌شوید، پزشک آمپول B12 را برای شما تجویز خواهد کرد.
استرس: از اضطراب‌های مالی و شغلی گرفته تا سلامتی و روابط عاطفی، استرس لرزش را بدتر می‌کند. خشم و گرسنگی شدید یا کمبود خواب، همگی می‌توانند سبب لرزش دست شوند. این گونه لرزش به عنوان لرزش فیزیولوژیک شناخته شده است.
اُفت قند خون: این وضعیت در پزشکی هیپوگلیسمی نام دارد. اُفت قند خون باعث می‌شود بدن به طور طبیعی به این وضعیت واکنش نشان دهد و به لرزه بیفتد.
پُرکاری غده‌ی تیروئید: این غده در گردن، درست بالای استخوان ترقوه قرار دارد. وقتی تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشح کند، سرعت کارکرد کل بدن افزایش می‌یابد. ممکن است در اثر بیماری غده‌ی تیروئید با خوابیدن مشکل پیدا کنید، ضربان قلب‌تان تند شود و دست‌تان به لرزه بیفتد.
آسیب عصبی: جراحت، بیماری یا مشکل در سیستم عصبی مرکزی، می‌توانند سبب بروز لرزش شوند. این وضعیت در پزشکی نوروپاتی محیطی نام دارد و می‌تواند دست‌ها و پاها را درگیر کند.
از آنجا که دلایل و درمان انواع لرزش‌های دست بسیار متنوع هستند، صحبت درباره‌ی پیشینه و نشانه‌های لرزش دست‌تان با پزشک، بسیار مهم است.
