عفونت ادراری در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است. از هر دو زن تقریبا یک نفرشان در طول زندگی حداقل یک‌بار به عفونت ادراری مبتلا می‌شود. عده‌ی زیادی از زنان نیز به‌طور مداوم با این بیماری دست‌به‌گریبان‌اند. بد نیست بدانید یکی از فواید نوشیدن آبلیمو و عسل قبل از صبحانه، کاهش احتمال ابتلا به عفونت ادراری است. در ادامه با ما همراه باشید تا با علت عفونت ادراری، علائم و راهکارهای درمان عفونت ادراری بیشتر آشنا شوید.
علت عفونت ادراری
همیشه گفته می‌شود که خودتان را بعد از توالت از سمت جلو به عقب پاک کنید تا به عفونت ادراری مبتلا نشوید، زیرا پیشاب‌راه (مجرایی که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می‌کند) در نزدیکی مقعد قرار دارد و مقعد نیز جایگاه باکتری‌های منتقله از روده‌ی بزرگ مانند ای‌کولای است که درصورت پاک‌کردن بدن از سمت عقب به جلو موجب آلوده‌سازی پیشاب‌راه خواهند شد. چنانچه باکتری‌های نواحی مقعد به‌سمت پیشاب‌راه رانده شوند، به مثانه ورود خواهند کرد و درصورت درمان‌نشدن به عفونت کلیه منجر خواهند شد. عفونت ادراری در زنان شایع‌تر از عفونت ادراری در مردان است، زیرا پیشاب‌راه یا مجرای خروج ادرار در زنان کوتاه‌تر است و همین کوتاهی موجب می‌شود که باکتریها سریع‌تر به مثانه راه پیدا کنند. رابطه‌ی جنسی هم می‌تواند دلیل عفونت ادراری باشد.
علائم عفونت ادراری چیست؟
- احساس سوزش هنگام ادرار؛
- تکرر ادرار؛
- احساس درد یا فشار در پشت یا زیر شکم؛
- ادرار کِدِر، تیره، خونی یا دارای بوی غیرطبیعی؛
- احساس خستگی و سستی؛
- تب و لرز (این علامت نشان می‌دهد که احتمالا عفونت به کلیه‌ها رسیده است).
علائم عفونت ادراری در زنان و مردان معمولا یکسان است. اما علائم عفونت ادراری در زنان علاوه بر نشانه‌های بالا ممکن است با درد لگن و در مردان با درد مقعد همراه باشد.
درصورت مشاهده‌ی علائم عفونت ادراری چه باید کرد؟
چنانچه مشکوک به عفونت ادراری هستید، در اسرع‌وقت به پزشک مراجعه کنید. احتمالا باید آزمایش ادرار بدهید تا معلوم شود که آیا در ادرارتان باکتری‌های مولد عفونت ادراری وجود دارند یا خیر. درصورت تشخیص عفونت ادراری برای‌تان آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. یادتان باشد که آب خیلی زیادی بنوشید و حتی اگر احساس بهبودی کردید، دوره‌ی مصرف دارو را قطع نکنید. پزشک معالج شاید داروی مسکّن نیز برای کاهش درد تجویز کند، اما از کیسه‌ی آب‌گرم هم میتوانید استفاده کنید.
عفونت ادراری مزمن چیست؟
از هر پنج زن تقریبا یک نفرشان در طول زندگی بیش از یک‌بار به عفونت ادراری مبتلا می‌شود و عده‌ای نیز دائما با این بیماری دست‌به‌گریبان‌اند. در بسیاری موارد، باکتریها از انواع و نژادهای مختلفی موجب ایجاد عفونت می‌شوند. برخی انواع باکتریها نیز می‌توانند با حمله به سلول‌های بدن و تشکیل اجتماعات باکتریایی در برابر حملات سیستم ایمنی و آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شوند. این عوامل دردسرساز همچنین قادرند با خروج از سلول دوباره به سلول‌های بدن حمله کنند و درنهایت به مجموعه‌ای از باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها با توانایی حملات چندباره تبدیل شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند؟
برخی از زنان بنابه دلایل ژنتیکی مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند و برخی دیگر به‌علت ناهنجاری‌های ساختاری مجاری ادراری نسبت به ابتلا به این بیماری مستعدترند. زنان مبتلا به دیابت نیز بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند، زیرا سیستم ایمنی این افراد در مقابله با عفونت‌هایی مانند عفونت ادراری ضعیف‌تر است. عوامل دیگری که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از بارداری، اِم اِس و هر عامل دیگری که روی جریان ادرار تأثیر بگذارد، مانند سنگ کلیه، سکته و آسیب نخاعی.
درمان عفونت ادراری مکرر چگونه است؟
چنانچه سه یا بیش از سه‌بار در سال به عفونت ادراری مبتلا می‌شوید، حتما باید در پی درمان جدی باشید. برخی از راهکارهای درمانی رایج در این مورد عبارت‌اند از:
- مصرف آنتیبیوتیک با دُز پایین به‌مدت طولانی‌تر تا از تکرار عفونت جلوگیری شود؛
- مصرف فقط یک دُز آنتیبیوتیک پس از هربار رابطه‌ی جنسی، زیرا رابطه‌ی جنسی ازجمله عوامل محرک عفونت ادراری است؛
- یک تا دو روز مصرف آنتیبیوتیک در پی هربار مشاهده‌ی علائم؛
- استفاده از کیت خانگی آزمایش عفونت ادراری هنگام شروع علائم؛ با استفاده از این کیت میتوانید از لزوم مراجعه به پزشک مطمئن شوید. همچنین چنانچه تحت درمان با آنتیبیوتیک قرار دارید، با انجام یک آزمایش ساده در منزل میتوانید روند بهبودتان را پیگیری کنید. درصورتی‌که جواب آزمایش‌تان مثبت شد یا درصورتی‌که جواب آزمایش‌تان منفی شد اما علائم‌تان ادامه داشتند، حتما به پزشک مراجعه کنید.
دقت داشته باشید که مصرف خودسرانه‌ی آنتیبیوتیک به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود و هرگونه مصرف آنتیبیوتیک بسته به دلیل عفونت ادراری حتما باید تحت نظر پزشک باشد.
پیشگیری از عفونت ادراری چگونه است؟
- ادرارتان را نگه ندارید و در خالی‌کردن ادرار نیز عجله نکنید، یعنی مطمئن شوید که مثانه‌تان را خوب خالی کرده‌اید؛
- خودتان را بعد از توالت از سمت جلو به عقب پاک کنید؛
- فواید نوشیدن آب را جدی بگیرید و زیاد آب بنوشید؛
- به‌جای نشستن در وان از دوش استفاده کنید؛
- از اسپری‌های بهداشتی بانوان و محصولات حمام عطری استفاده نکنید؛
- ناحیه‌ی تناسلی خود را پیش از برقراری رابطه‌ی جنسی تمیز کنید؛
- پس از رابطه‌ی جنسی ادرار کنید تا هر باکتری‌ای هم که به پیشاب‌راه‌تان وارد شده خارج شود؛
- اگر از روش های پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم، کاندوم بدون چربی یا ژل اسپرم‌کش استفاده می‌کنید، شاید بهتر باشد که روش‌تان را تغییر بدهید. دیافراگم موجب افزایش رشد باکتریها می‌شود و کاندوم بدون چربی و اسپرم‌کش‌ها نیز احساس ناراحتی و سوزش به‌وجود می‌آورند. این قبیل روش‌ها درمجموع احتمال ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهند.
- ناحیه‌ی تناسلی خود را با پوشیدن لباس‌‌زیرهای نخی و لباس‌های غیرچسبان خشک نگه دارید. همچنین از پوشیدن شلوار جین تنگ یا لباس‌زیر نایلونی خودداری کنید، زیرا موجب حفظ رطوبت و ایجاد محیطی مناسب جهت رشد باکتریها می‌شوند.
شما تاکنون درگیر عفونت ادراری شده‌اید؟ کدام روش درمانی برای شما مؤثر بود؟ توصیه‌های شما و اشتراک‌گذاری تجربه‌تان می‌تواند برای خوانندگان مفید باشد.
