صدای شکم پدیده‌ای طبیعی است که برای اکثر افراد پیش می‌آید. این امر معمولا بر اثر گرسنگی، هضم آهسته یا ناقص غذا، یا خوردن بعضی مواد غذایی ایجاد می‌شود. این‌طور نیست که این صداها همیشه از معده باشند، شاید صدای روده باشند. در این مقاله، با علت صدای شکم بیشتر آشنا می‌شوید و روش‌های درمان آن را نیز می‌آموزید. با ما همراه باشید.
علت صدای شکم چیست؟
صدای قاروقور ممکن است از معده یا روده باریک باشد. این صداها معمولا به گرسنگی نسبت داده می‌شوند، چون هنگام خالی بودن معده و روده باریک، بلندتر شنیده می‌شوند. هنگامی که این اندام‌ها خالی‌اند، نمی‌توانند صداهایشان را پنهان کنند. این صداها بیشتر هنگامی شنیده می‌شوند که ماهیچه‌های دیواره روده منقبض می‌شوند و مایعات و گازها در روده‌ها وجود دارند.
عوامل زیر موجب ایجاد صداهای شکم‌اند:
۱. گوارش عادی
یکی از علت‌های صدای شکم فرایند گوارش است. صداهایی که میشنوید ممکن است قسمتی از گوارش غذایی که خورده‌اید باشند. هنگامی که هوا و مایعات در دستگاه گوارش تجمع پیدا می‌کنند، روده‌های شما با انقباض‌هایشان آنها را جابه‌جا می‌کنند. این حرکات ممکن است در معده نیز منعکس شوند و صدا ایجاد کنند.
۲. گرسنگی
گرسنگی هم می‌تواند علت صدای شکم باشد. هنگامی که معده شما خالی است، صداها را بلندتر میشنوید؛ زیرا چیزی نیست که صداهای طبیعی حرکات معده را ساکت کند. اگر معدهتان حدود ۲ ساعت خالی بماند، انقباضات معده و روده شدید‌تر و سریع‌تر نیز خواهند شد.
۳. اختلالات گوارشی
گاهی نوعی اختلال گوارشی صداهای شکمی شدید را ایجاد می‌کنند، مثلا سندروم روده تحریک پذیر. در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر ممکن است علائم دیگری از قبیل درد، اسهال و نفخ را نیز تجربه کنید.
۴. ناسازگاری‌های تغذیه‌ای
دستگاه گوارش شما ممکن است نتواند بعضی مواد غذایی را به‌خوبی هضم کند و گازهایی در روده تولید شوند. در این صورت، صداهای زیادی از شکم خود میشنوید که ممکن است بر اثر حساسیت به چنین موادی باشند:
- حبوبات؛
- محصولات لبنی؛
- غلات غنی از فیبر؛
- بعضی میوه‌ها و سبزیجات؛
- گلوتن (پروتئین گندم و جو).
۵. مشکلات تنفسی
تنفس سینه‌ای، که موجب می‌شود شانه‌هایتان بالا بیاید و فقط قفسه سینه شما منبسط شود، باعث تنفس سطحی می‌شود؛ یعنی اکسیژن کمتری وارد خون می‌شود که ممکن است گوارشتان را مختل کند.
۶. انسداد روده
صداهای خیلی بلند و تیز شکم گاهی نشانه انسداد روده هستند. انسداد هنگامی اتفاق می‌افتد که غذا یا مدفوع نتواند در مسیر لوله گوارش حرکت کند. از علائم دیگر انسداد روده می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- استفراغ؛
- ورم شکم؛
- ناتوانی در دفع؛
- احساس سیری؛
- درد یا گرفتگی شدید در قسمت شکمی.
۱۰ درمان مؤثر برای سروصدای شکم
با اینکه صداهای شکم قسمتی طبیعی از گوارش‌اند، گاهی ممکن است خجالت‌آور باشند. این ۱۰ راه‌حل طبیعی کمکتان می‌کنند بر این مشکل غلبه کنید:
۱. مقدار کافی آب بنوشید
گاهی نوشیدن آب راه‌حلی مؤثر برای درمان سریع صدای شکم است؛ مخصوصا اگر امکان غذاخوردن را ندارید. آب، علاوه بر پرکردن شکم، به گوارش نیز کمک میکند. با این کار می‌توانید از صداهای معده جلوگیری کنید یا پنهانشان کنید. برای دریافت مطلوب‌ترین اثر، بهتر است آب را آهسته در طول روز بنوشید.
۲. چیزی بخورید
وقتی معدهتان مدتی خالی باشد، از صداها می‌فهمید که باید چیزی بخورید. یک وعده غذایی کوچک یا میان وعده این صداها را به‌طور موقت از بین می‌برد. اگر صداهای شکم شما هر روز و در زمان خاصی به سراغتان می‌آیند، یعنی باید وعده‌های منظم بیشتری برای خود در نظر بگیرید؛ مثلا می‌توانید به‌جای ۳ وعده اصلی، ۴ تا ۶ وعده کوچک‌تر در طول روز میل کنید.
۳. غذایتان را آهسته بجوید
گوارش در دهان و با جویدن غذا آغاز می‌شود. اگر صداهای شکمتان مربوط به گوارش نامناسب باشد، با جویدن بیشتر و آرام‌تر غذا می‌توانید از این مشکل جلوگیری کنید. همچنین، جویدن درست حجم هوای بلعیده‌شده را کاهش می‌دهد و از تجمع گازها در دستگاه گوارش جلوگیری میکند.
۴. خوردن شکر، الکل و غذاهای اسیدی را محدود کنید
الکل، خوراکی‌های پرشکر و غذاهای اسیدی ممکن است صداهای شکم را تحریک کنند. شکر بیشترین تأثیر را روی گوارش شما دارد، مخصوصا قندهایی مثل فروکتوز و سوربیتول. از غذاهای اسیدی می‌توان به مرکبات و قهوه اشاره کرد. الکل نیز تمام سیستم گوارش را تحت تأثیر قرار می‌دهد (اسید معده را افزایش می‌دهد و موجب تورم آن می‌شود).
۵. از غذاها و نوشیدنی‌هایی که گاز تولید می‌کنند بپرهیزید
بعضی غذاها و نوشیدنی‌ها گاز بیشتری تولید می‌کنند. صداهای شکم نیز بر اثر جابه‌جاشدن این گازها در سیستم گوارش ایجاد می‌شوند. با اجتناب از غذاهای زیر می‌توانید مشکل خود را با صداهای شکم حل کنید:
- پیاز؛
- کلم؛
- لوبیا؛
- قارچ؛
- نخود؛
- عدس؛
- گل‌کلم؛
- نوشابه؛
- بروکلی؛
- غلات کامل.
۶. ناسازگاری‌های غذایی‌تان را پیدا کنید
ناسازگاری با بعضی غذاها ممکن است به تجمع گازهای گوارشی و صدای شکم منجر شود؛ مثلا افرادی که دچار حساسیت به لاکتوز هستند، با خوردن لبنیات دچار مشکل می‌شوند. حدود ۶۵ درصد افراد از حساسیت به لاکتوز رنج می‌برند؛ البته این آمار می‌تواند در جمعیت‌های مختلف متفاوت باشد. بهترین راه برای کنترل علائم ناسازگاری با غذا جایگزین‌کردن آن است.
۷. از گروه‌های غذایی مختلف به‌طور متعادل استفاده کنید
صداهای شکم بعد از خوردن غذاهای سنگین بیشتر مشخص‌اند. غذاهایی که چربی، شکر و گوشت قرمز بیشتری دارند دشوارتر هضم می‌شوند. خوردن وعده‌های کوچک‌تر در فواصل منظم، همراه با جویدن کامل، احتمال پرخوری را نیز کاهش می‌دهد.
۸. فعالیت داشته باشید
ثابت شده است پیاده‌روی کردن و قدم‌زدن بعد از وعده‌های غذایی، با افزایش سرعت خالی‌شدن معده، به گوارش کمک میکند. راه‌رفتن پس از غذا فایده‌های گوارشی دیگری نیز دارد. تحقیقات نشان می‌دهند یک پیاده‌روی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای پس از غذاخوردن، قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
۹. استرستان را کنترل کنید
سروصدای شکم ممکن است در شرایط پر استرس تشدید شود، مثلا در مصاحبه‌های کاری و امتحان‌ها. دلیل رابطه استرس و صدای شکم افزایش فعالیت دستگاه گوارش در هنگام اضطراب است و ربطی به پر یا خالی بودن معده نیز ندارد. مضطرب‌بودن گوارش را کند میکند که موجب هضم نامناسب و علائمی مانند ریفلاکس و صدای شکم می‌شود.
۱۰. اختلالات گوارشی را در نظر داشته باشید
ممکن است صدای شکم شما نشانه بیماری زمینه‌ای مانند عفونت یا انسداد روده باشد. به همین دلیل، اگر این صداها شما را آزار دادند یا با علائم دیگری همراه شدند، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا به مشکل واقعی خود پی ببرید. سندرم روده تحریک‌پذیر ممکن است ریشه مشکل صدای شکم باشد. در این صورت، فقط با درمان آن می‌توانید صداهای شکمتان را کمتر کنید.
نکات پایانی
- باید در نظر داشته باشید بهترین راه برای درمان صدای شکم یافتن دلیل اصلی آن است؛
- اگر صداهای شکم شما با علائم دیگری مانند اسهال، تهوع و درد شکم همراه است، حتما با پزشک خود تماس بگیرید؛
- با اینکه این صداها عادی به شمار می‌روند، می‌توانید با غذاخوردن منظم، دوری از بعضی غذاها و نیز کنترل اضطراب صداها را کمتر کنید.
آیا برای شما پیش آمده در جمع صدای قار و قور شکمتان دربیاید؟ چقدر این مشکل برایتان آزاردهنده است؟ چطور با آن کنار می‌آیید؟ اگر آن را درمان کرده‌اید، چه توصیه‌ای برای دیگران دارید؟
