حتما تا به حال سردرد را تجربه کرده‌اید. سردرد اصلا خوشایند نیست و می‌تواند شما را از برنامه روزانه‌تان دور کند و کارهایتان را عقب بیندازد. هر شخص در طول زندگی خود دچار انواع مختلف سردرد می‌شود. یکی از انواع این سردردها، سردرد شدید و حالت تهوع است؛ یعنی همان سردردهایی که با احساس تهوع یا به عبارت ساده‌تر میل به استفراغ کردن، همراه هستند. در این مقاله، به دلایل شایع سردرد شدید و حالت تهوع پرداخته شده است و در آن از برخی علائم ریشه‌ای و جدی سردرد در کنار روش‌های پیشگیری و درمان خواهید خواند.
علائم و نشانه‌های سردرد شدید و حالت تهوع چیست؟
دلایل مختلفی برای بروز سردرد همراه با تهوع وجود دارد. برخی از این دلایل به شرح زیر هستند:
- آنفولانزا؛
- سرماخوردگی؛
- دی‌هیدراته‌شدن بدن (کم آب شدن بدن)؛
- بارداری؛
- حساسیت‌های غذایی؛
- تجمع کافئین، نیکوتین و الکل در بدن.
دلایل ابتلا به سردرد همراه با تهوع چیست؟
سردرد ناراحتی بسیار رایجی است و تقریبا همه آن را تجربه می‌کنند. اما گاهی این سردرد با حالت تهوع همراه می‌شود. ممکن است، وقوع چنین نوعی از درد، ریشه در مشکلاتی جدی داشته باشد. سردردهای میگرنی، یکی از عمده‌ترین دلایل ابتلا به سردرد همراه با تهوع هستند. میگرن، مشکل رایجی است و در تمام نقاط جهان دیده می‌شود. برای مثال، در کشور آمریکا از هر هفت نفر، یک فرد به میگرن دچار است.
سردردهای میگرنی، همراه با دردی متوسط یا شدید هستند. درد در این بیماری معمولا در یک سمت از سر و با ریتمی مشخص و ناراحت‌کننده همراه است. یعنی هر بار که فرد دچار سردرد میگرنی می‌شود، این درد در یک سمت سر و با روندی مشابه دفعات قبلی به وقوع می‌پیوندد. هنگام دچار شدن به سردردهای میگرنی، امکان به وجود آمدن مشکلات زیر هم هست:
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- حساسیت به نور و صدا.
دلایل متداول دیگر سردرد شدید و حالت تهوع چیست؟
علاوه بر میگرن، دلایل دیگری هم برای دچار شدن به سردرد شدید و حالت تهوع وجود دارد. مثلا:
- سردرد خوشه‌ای؛
- آنفولانزا، بیماری التهاب معده و روده (گاستروانتریت) یا سرماخوردگی ساده؛
- دی‌هیدراته شدن بدن (کم‌آبی بدن)؛
- مصرف بیش از حد الکل، نیکوتین و کافئین؛
- استرس، اضطراب و افسردگی؛
- حساسیت‌های غذایی؛
- مسمومیت‌های غذایی؛
- گلودرد استرپتوکوکی؛
- ورم لوزه؛
- علائم پیش از عادت ماهیانه؛
- بارداری؛
یکی دیگر از دلایل ابتلا به سردرد شدید همراه با تهوع، کاهش فشار خون است. افت و کاهش فشار خون دلایلی به شرح زیر دارد:
- غذا نخوردن به اندازه کافی؛
- مصرف بیش از حد داروهای دیابت؛
- بیماری‌های کبد و کلیه؛
- اختلالات هورمونی؛
- مصرف بیش از حد الکل؛
- مصرف برخی از داروها.
برای اینکه بتوانید با سردرد شدید و حالت تهوع مقابله کنید، باید با دلایل احتمالی این مشکل آشنا شوید. در بعضی از موارد، رسیدگی به این مشکل نیاز به اقدامات فوری دارد.
در ادامه، به دلایل جدی‌تری ابتلا به سردرد شدید و حالت تهوع اشاره شده است:
- بیماری‌های کلیوی؛
- مالاریا؛
- تب زرد؛
- هپاتیت A؛
- مننژیت؛
- شکستگی جمجمه؛
- تومور مغزی؛
- ضربه مغزی؛
- آنوریسم یا رگ‌برآمدگی مغزی.
چرا سردرد میگرنی باعث حالت تهوع می‌شود؟
براساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، بیش از ۶۰ درصد افرادی که به میگرن مبتلا هستند، تهوع و استفراغ را هم تجربه می‌کنند. اما جامعه پزشکی، هم‌چنان در پی یافتنِ ارتباطِ میانِ سردرد شدید و حالت تهوع در بیماران میگرنی است. یکی از دلایل محتمل این است که در میگرن، بخشی از مسیر عصبی که کنترل استفراغ در دست آن است، تحریک می‌شود.
با انجام پژوهشی در سال ۲۰۱۴ ، پزشکان دریافتند در ناحیه منقاری-شکمی-میانی بصل‌النخاع (یا RVM) بیماران میگرنی، فعالیت‌هایی رخ می‌دهد که احتمالا باعث بروز حالت تهوع می‌شود. فرضیه دیگر برای وقوع سردرد شدید و حالت تهوع به ترشح سروتونین اشاره دارد. سروتونین، ماده‌ای شیمیایی است که در بروز تغییرات در موارد زیر نقش دارد:
- حالت تهوع؛
- خلق‌وخو؛
- رفتارهای اجتماعی؛
- اشتها؛
- هاضمه؛
- حافظه؛
- میل جنسی.
بنا به تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ انجام شد، افراد مبتلا به میگرن، گاهی‌اوقات دچار کاهش سروتونین می‌شوند که نتیجه آن بروز حالت تهوع شدید است.
درمان سردرد شدید و حالت تهوع چگونه است؟
درمان سردرد شدید و حالت تهوع در گروی شناخت ریشه و علت این مشکل است. اگر ریشه سردرد، میگرن باشد، اقدامات زیر مفید خواهد بود:
- استفاده از داروهای مسکن؛
- خوابیدن در مکانی ساکت و تاریک؛
- قرار دادن پارچه‌ای گرم روی پیشانی؛
- قرار دادن کمپرس سرد در پشت گردن؛
- استفاده از درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی و آروماتراپی؛
- مصرف داروهای ضدتهوع؛
- تنفس هوای تازه؛
- مصرف غذاها سبک و در حجم اندک.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟
اگر دچار سردرد شدید و ناگهانی شده‌اید و سابقه سردردهای میگرنی هم دارید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی‌که سردرد میگرنی و تهوع با یک تروما یا ضربه ناگهانی در سر همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. اگر سردرد شدید و حالت تهوع به‌مرور زمان بدتر شد و یکی از علائم زیر هم با آن همراه بود، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- از دست دادن هوشیاری؛
- تاری دید؛
- تب؛
- دشواری در حرف زدن؛
- سرگیجه یا گیجی؛
- سفت شدن عضلات گردن؛
- استفراغ کردن گاه و بیگاه بیش از یک روز؛
- ادرار نکردن بیش از هشت ساعت.
جلوگیری از سردرد شدید و حالت تهوع چگونه است؟
همیشه امکان پیشگیری سردرد و تهوع وجود ندارد، اما به کمک موارد زیر امکان جلوگیری وجود دارد:
- ترک سیگار؛
- کاهش مصرف الکل و کافئین؛
- کاهش اثرات استرس از طریق مدیتیشن، یوگا و تلاش برای زندگی کردن در لحظه؛
- نوشیدن مقادیر زیاد آب؛
- پرهیز از مصرف غذاهایی که قبلا باعث تحریک سردردهای میگرنی شده‌اند؛
- رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل؛
- رعایت بهداشت برای جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و التهابات روده و معده؛
- استراحت دادن به چشم‌ها به دفعات زیاد در زمان کار کردن با رایانه؛
- ورزش کافی و مناسب.
در آخر
میگرن اصلی‌ترین عامل ابتلا به سردرد شدید و حالت تهوع است. افت فشار خون و کم‌آبی بدن هم از دلایل دیگری است که باعث این مشکل می‌شود. بعضی از دلایل ابتلا به این سردردها مانند تومور، مننژیت و آنوریسم جدی‌تر هستند و روی مغز اثر می‌گذارند. این مشکلات همراه با علائم دیگری در بدن ظاهر می‌شوند. اگر درباره دلایل ابتلا به سردرد شدید و حالت تهوع دچار تردید هستید و دقیقا علت این مشکل را نمی‌دانید باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
