ریزش مو در زنان مشکل نسبتا شایعی است؛ علاوه بر اینکه از نظر روحی میتواند برای فرد آزاردهنده باشد، یک هشدار برای وضعیت سلامت جسمی فرد نیز به حساب میآید. در نتیجه این موضوع نباید مورد بیتوجهی قرار گیرد. علل متعددی از جمله کمبود پروتئین، استرس، بیماریهای خود ایمنی و موارد دیگر میتواند منجر به ریزش مو شود. شدت ریزش مو از حالت خفیف یعنی نازکشدن تارهای مو تا حالت شدید مثل خالیشدن قسمتهایی از سر (طاسی تکهای) و عقبرفتن خط رویش مو و … متفاوت است. خوشبختانه امروزه روشهای درمانی متعددی شامل درمانهای کلینیکی، درمانهای خانگی و مراقبتهای پیشگیریکننده برای حل این مشکل وجود دارد. در این مقاله قصد داریم به بعضی از روشهای درمان ریزش مو در زنان بپردازیم.
دلایل و علل ریزش مو در زنان
۱. استرسهای جسمی و روحی
اشتباه نیست اگر بگوییم یکی از اصلیترین و شایعترین دلایل ریزش مو در زنان، استرسهای جسمی و روحی است. طلاق، عمل جراحی، حوادث ناگوار و موارد دیگر همگی منجر به ایجاد استرس در افراد میشوند و معمولا هرکسی که در معرض این اتفاقات تلخ قرار گیرد، به احتمال زیاد برای مدتی دچار ریزش مو میشود. در این موارد بدن تلاش میکند تا منابع خود را به سمت عضوی که دچار استرس شده، هدایت کند. تغییرات فیزیکی ناگهانی مثل کاهش وزن، تب شدید و… نیز میتواند منجر به ریزش مو شود.
۲. بارداری
حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد زنان در فاصلهی سه تا شش ماه بعد از بارداری، به دلیل کاهش سطح هورمون «استرژون»، نوعی ریزش مو تحت عنوان «جریان تلوژن» را تجربه میکنند.
۳. ارث
به این نوع ریزش مو، ریزش موی «آندروژنیک» یا «آلوپسیای آندروژنیک» نیز گفته میشود. این نوع ریزش مو در زنانی که در خانوادهی خود سابقهی ریزش مو دارند، بیشتر به چشم میخورد. این نوع ریزش مو ابتدا با نازکشدن موها در جلوی سر شروع میشود، اما بهطور معمول خط رویش مو در جلوی سر از بین نمیرود و تقریبا هرگز به طاسی منجر نمیشود.
۴. کمبود پروتئین
مصرف مقدار کافی پروتئین در رژیم غذایی روزانه، برای جلوگیری از ریزش مو بسیار مؤثر است. کسانی که رژیمهای لاغری بدون پروتئین را انتخاب میکنند، دچار نوعی سوءتغدیه میشوند. در چنین شرایطی بدن تلاش میکند، پروتئین لازم را ذخیره کند. در نتیجه ابتدا رشد موها کاهش مییابد و در ادامه متوقف میشود و بهدنبال آن ریزش مو اتفاق میافتد. گاهی این روند ۲ تا ۳ ماه بهطول میانجامد. بهتر است بدانید راه درمان آن بسیار ساده است و تنها با برگرداندن و مصرف پروتئین در رژیم غذاییتان امکانپذیر است.
۵. کمخونی
یک مادهی غذایی بسیار مهم برای حفظ سلامت مو، آهن است. مصرف غذاهای سرشار از آهن از این جهت حائز اهمیت است که کمبود آهن میتواند منجر به کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون و بروز کمخونی شود. البته کمخونی گاهی ممکن است به دلیل عدم جذب مواد مغذی در بدن یا دلایلی نظیر جراحی، بارداری، بیماری و … باشد.
سفلیس، بیماریهای خودایمنی، شیمیدرمانی، آنرمالیهای مربوط به ساقهی مو و … از دیگر دلایلی هستند که منجر به ریزش مو در زنان میشوند. بهطور قطع، برای تعیین علت دقیق ریزش مو باید به تشخیص درست توسط پزشک روی آورد. در ادامه به روشهای درمانی این بیماری میپردازیم.
درمانهای کلینیکی ریزش مو در زنان
ماینوکسیدیل
یکی از داروهای مؤثر در درمان ریزش مو، «ماینوکسیدیل» است که در شکل مختلف مایع یا فوم موجود است. این دارو معمولا روزانه دو تا سه بار، روی پوست سر ماساژ داده میشود. «مایندوکسیدیل» از ریزش شدید مو جلوگیری و به رویش مجدد آن کمک میکند، اما برای دریافت نتایج محسوس از استفادهی آن باید چند ماه صبر کرد. توجه داشته باشید اگر مصرف دارو به یکباره قطع شود، ریزش شدید مو اتفاق میافتد. در واقع تا زمانی که از آن استفاده میکنید، میتوانید از مزیت آن بهره ببرید و آن را بهعنوان یک درمان مادامالعمر در نظر داشته باشید.
کورتیکواستروئید
این روش در درمان «آلوپسیای آره آتا» (ریزش موی سکهای) کاربرد دارد. در این نوع ریزش مو، سیستم ایمنی به اشتباه به فولیکولهای مو حمله میکند و آنها را از بین میبرد. برای درمان از تزریق نوعی هورمون که سیستم ایمنی را سرکوب میکند، استفاده میشود. البته «کورتیکواستروئیدها» به صورت پماد و کرم نیز موجود هستند. برای حصول نتیجهی بهتر در این روش، معمولا تزریق چندمرحلهای در یک ماه انجام میشود.
لیزر
در این روش پوست سر در مقابل اشعهی فرابنفش قرار میگیرد. ادعا میشود استفاده از لیزر، روش مؤثری است که باید هر دو یا سه هفته یکبار تکرار شود. طول درمان آن ۲۶ هفته در یک سال است، اما با توجه به مضرات اشعهی فرابنفش برای بدن، ریسک ابتلا به سرطان پوست یا علائمی نظیر تهوع و اگزما در این روش وجود دارد که معمولا پزشکان آن را توصیه نمیکنند.
هورموندرمانی
در این روش از داروهایی که از ترکیب دو هورمون «استروژن» و «پروژسترون» تهیه میشوند، برای درمان استفاده میشود. البته کاربرد بیشتر این روش، در مورد خانمهایی است که پس از یائسگی دچار مشکل ریزش مو شدهاند. استفاده این داروهای هورمونی دارای مزیت دیگری هم هست و آن کاهش سایر عوارض در دوران یائسگی است.
کاشت مو
کاشت مو، گرانترین روش درمان ریزش موست که طی یک عمل جراحی دردناک انجام میشود، اما موهایی که به این روش کاشته میشوند، علاوهبر اینکه رشد میکنند، عمر طولانیتری هم دارند.
در کنار روشهای گفته شده که از اصلیترین روشهای کلینیکی درمان ریزش مو هستند، روشهای دیگری مثل استفاده از «آنترالین» و قرصهای بارداری وجود دارد که کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.
درمانهای خانگی ریزش مو در زنان
افزایش جریان گردش خون به فولیکولهای مو
اساس درمانهای خانگی، بر افزایش گردش خون در پوست سر استوار است. چرا که نامناسببودن گردش خون سبب مرگ سلولهای پوست سر و ریزش مو خواهد شد. پس علاوهبر آنکه باید سطح آهن در بدن برای تولید گلبولهای قرمز کافی باشد، باید گردش خون در سطح پوست سر نیز تحریک شود. ماساژ پوست سر یکی از بهترین روشها برای تحریک جریان خون به پوست سر است. البته اگر ریزش مو بسیار شدید باشد، ممکن است ماساژ، آن را تشدید کند.
مصرف ویتامین B بهویژه بیوتین
ویتامین B یکی از فاکتورهای بسیار تأثیرگذار در سلامت موست که کمبود آن مانند آهن، ریزش مو ایجاد میکند. زنانی که برای کاهش ریزش موی خود از ویتامین B و بهويژه از بیوتین که نوع خاصی از آن است، استفاده کردهاند نتیجهی آن را بسیار رضایتبخش دانستهاند.
روغن جوجوبا
یکی از مؤثرترین درمانهای خانگی در کنترل ریزش مو، با قدمتی بیش از صد سال، مالش روغن جوجوبا به پوست و موی سر است. شواهد نشان داده است که این روغن برای رشد و سلامت مو بسیار مفید است.
نخل ارهای
این گیاه از شکلگیری هورمون «تستوسترون» که دشمن فولیکولهای موست، جلوگیری میکند. «تستوسترون» با حمله به فولیکولهای مو سبب کاهش جدی در رشد مو و آلوپسیا میشود. پس با مصرف بیشتر این گیاه میتوان فولیکولهای مو را از شر این عامل مزاحم نجات داد.
رزماری:
رزماری قرنهاست که برای سلامت مو استفاده میشود. اغلب توصیه میشود این گیاه بهصورت مخلوط با روغن بادام، بهصورت موضعی بر روی پوست سر و اطراف ریشهی مو مالیده شود.
روغن شترمرغ
این روغن یکی دیگر از روغنهای پرکاربرد در معالجهی ریزش موست که بهعنوان مرطوبکننده و استحکامبخش برای مو و فولیکولهای آن مورد استفاده قرار میگیرد. این روغن را میتوانید مستقیما روی پوست سر بمالید.
شیرینبیان
این گیاه نیز عملکردی مشابه نخل ارهای دارد و از شکلگیری «دیهیدروتستوسترون» جلوگیری میکند. «دیهیدروتستوسترون» مادهای است که از «تستوسترون» مشتق میشود. شیرینبیان اجازه نمیدهد، پروسهی انتقال و شکلگیری این ماده انجام شود.
گلرنگ
گلرنگ گیاهی است که سبب افزایش و بهبود گردش خون میشود. در نتیجه اضافهکردن این گیاه به رژیم غذایی ایدهی خوبی به نظر میرسد. گلرنگ از طریق گشادکردن عروق خونی، رگهای خونی پوست سر را باز میکند و ضمن کاهش فشار خون کمک میکند اکسیژن و خون بیشتری به سلولهای پوست برسد و به این ترتیب رشد موها را تحریک میکند.
خوردن غذاهای حاوی پتاسیم
اگر دچار ریزش مو هستید خوردن غذاهای حاوی پتاسیم را فراموش نکنید. پتاسیم نیز مثل گلرنگ خاصیت گشادکنندگی عروق را دارد. این ماده سبب بهبود گردش خون و حفظ تعادل مایعات در بدن میشود و به حفظ و بقای سلولها کمک میکند. موز یک منبع غنی پتاسیم است.
مراقب افزایش یا کاهش شدید وزنتان باشید
افزایش یا کاهش شدید وزن ممکن است به دلیل عملکرد نامناسب غدهی تیروئید یا انتخاب یک رژیم ناصحیح اتفاق بیفتد، اما لازم است بدانید که پیامد آن، عدم تعادل هورمونهای بدن است. در این شرایط «تستوسترون» به آسانی به «دیهیدروتستوسترون» تبدیل شده و منجر به مرگ فولیکولهای مو میشود.
آروماتراپی و مدیتیشن
اگر دچار افسردگی یا اضطراب باشید، موهایتان از شرایط بد روحی شما اثر منفی میگیرند. افسردگی و اضطراب منجر به عدم تعادل در هورمونها میشود، بنابراین شرایط روانی شما بر سلامت جسمیتان اثرگذار است. توصیه میشود تا با تکنیکهای آروماتراپی و مدیتیشن اضطراب خود را کاهش دهید و به این ترتیب مشکل ریزش موی خود را درمان کنید.
روشهای پیشگیریکننده
روشهای پیشگیری زیر به جلوگیری از ریزش مو در زنان کمک میکنند، اما باید بهطور مستمر استفاده شوند:
ماساژ روغن داغ
روغن نارگیل را کمی حرارت دهید و با نوک انگشت بهآرامی بر روی پوست سر خود مالش دهید. با این کار علاوهبر اینکه جریان خون به سمت پوست سر افزایش مییابد، باعث تقویت و نرمشدن موها نیز میشود.
آملا
آملا نام میوهای است که در هندوستان تولید میشود و خواص زیادی برای پوست و مو دارد. این میوه حاوی «تانین»، «ویتامین C»، «آنتی اکسیدان»، «کائمفرول»، «فلاونوئید» و «گالیکاسید» است که همهی آنها مواد مغذی مفیدی برای بهبود بافت مو هستند. «ویتامین C» موجود در آملا به جبران کمبود این ویتامین در بدن که خود یکی از عوامل اصلی ریزش موست، کمک میکند.
آلوئهورا
این گیاه شامل آنزیمهای متعددی است که در حفظ سلامت موها بسیار مفید است. این گیاه را هم میتوان به صورت مستقیم بر روی پوست سر ماساژ داد یا یک قاشق آن را با معدهی خالی میل کنید. آنزیم «پروتئولیک» در این گیاه در ترمیم سلولهای مردهی پوست مؤثر است. همچنین از آلوئهورا میتوان به عنوان یک نرمکنندهی طبیعی برای نرمی مو، کاهش شوره و خارش سر استفاده کرد.
سخن آخر اینکه، ریزش مو در زنان تا مدتها یک تابو بوده و زنان بسیاری در خلوت خود از آن رنج میبردهاند، اما امروزه با بهبود سطح فکری مردم، نگاه منطقیتری به این مسئله میشود و گزینههای درمانی متعددی برای کنترل و درمان آن وجود دارد. پس جای نگرانی نیست، اگر هیچیک از درمانهای خانگی و راههای پیشگیریکننده مؤثر واقع نشد، هنوز گزینههای زیادی برای درمان ریزش موی خود دارید.