فرقی نمیکند پوست شما خشک باشد یا چرب؛ فصل زمستان میتواند برای هر نوع پوستی شرایط سختی ایجاد کند. هوای سرد بیرون توأم با گرمای داخل، میتواند پوست را دچار کمآبی کند و موجب ترکخوردگی، خونریزی و پوستهشدن لب شود. خیلی از ما ترکخوردگی و خشکی لب را جدی نمیگیریم، اما این عارضه ممکن است نشاندهندهی مشکل جدیتری در سلامت باشد. در ادامهی این مطلب، علل ترکخوردگی و خشکی لب و چند درمان خانگی برای آن بیان میشود.
پوستهپوسته شدن و ترکخوردگی لب، ممکن است چندین علت داشته باشد: کمآبی، حساسیت یا کمبود ویتامین. البته، عامل ترکخوردگی لبها میتواند زبانزدن به آنها نیز باشد (استفاده از بزاق برای خیس و مرطوبکردن پوست) ولی همیشه هم اینطور نیست. اگر به خشکی لب مزمن مبتلا هستید یعنی در اکثر فصول این مشکل را دارید و ترکخوردگی آن برطرف نمیشود و حتی دردناک هم هست، بهتر است مشکل از نظر پزشکی بررسی شود.
علت خشکی لب
اگر فکر میکنید ممکن است دلیل خشکی لب شما چیزی جدیتر از هوای سرد و خشک زمستان است، این هفت علامت شایع، اما هشداردهنده، را بررسی کنید.
۱. عفونت قارچی
آیا میدانید ترکخوردگی و خشکی لب ممکن است علامتی از عفونت قارچی باشد؟ مخصوصا اگر ترک در گوشههای دهان باشند، این احتمال قویتر میشود. دکتر «شاون آلن» (Shawn Allen)، متخصص پوست در شهر بولدر ایالت کلرادو، میگوید: همهی ما در پوست خود قارچهایی داریم و ترکخوردگی لبها میتواند نشاندهندهی این باشد که پوست بیش از اندازه قارچ تولید میکند. این قارچها میتوانند در اثر گرما و رطوبت یا بزاقی که با آن لبهای خود را تر میکنید، رشد کنند. بهترین درمان، نوشیدن آب فراوان و اجتناب از زبانزدن به لبهاست.
۲. واکنش آلرژیک
اگر لبتان طوری برآمده شده که گویی همین الان فیلر تزریق کردهاید، ترکخوردگی لبتان میتواند یک واکنش آلرژیک باشد. ممکن است به مواد موجود در مواد آرایشی که برای لبتان استفاده میکنید، حساسیت داشته باشید. بهعنوان مثال به «شی باتر» یا «روغن درخت شی» (shea butter)، موم زنبورعسل یا روغن کرچک حساس باشید. همچنین ممکن است به غذاهای خاصی حساسیت داشته باشید. هر مادهی غذایی که میخورید، یادداشت و بررسی کنید تا متوجه شوید چه چیزهایی برای شما مناسب هستند.
۳. کمآبی بدن
خشکی لبها، دهان و چشمها همگی از نشانههای کمآبی بدن است. توصیه میشود روزانه هشت تا دوازده لیوان آب بنوشید تا دچار کمآبی نشوید. اگر دیابت دارید یا ورزشکار هستید، بیشتر از این مقدار باید آب بنوشید! کمآبی بدن موجب اختلال در تعادل املاح بدن شده و تأثیرات بسیار مخربی برای پوست دارد.
۴. آسیب نور خورشید
در معرضبودن نور خورشید و باد، بهخصوص در فصل زمستان، میتواند باعث ترکخوردگی دردناک لب شود. اگر در یک روز سرد و خشک زمستانی از خانه بیرون میروید، حتما از محصولات مناسب برای لب که خاصیت ضدآفتاب دارند، استفاده کنید.
۵. کمبود ویتامین B2
ویتامین B2 یا «ریبوفلاوین» برای فعالیتهایی همچون عملکرد سلولی، متابولیسم چربیها و حفظ سطح نرمالی از «اسیدآمینهی هموسیستئین» در خون ضروری است. اگر لبتان ترکخورده و متورمشده، ممکن است ناشی از کمبود «ریبوفلاوین» باشد. بهتر است از غذاهای سرشار از ویتامین B2 مانند تخممرغ و گوشت کمچرب بیشتر استفاده کنید.
۶. مصرف بیش از حد ویتامین A
از طرفی دیگر، خشکی لبها ممکن است به دلیل مصرف بیشازاندازهی ویتامین A باشد. مسمومیت با ویتامین A زمانی روی میدهد که مکملهای زیادی مصرف کنید. شما باید در مصرف مکمل ویتامین A بسیار محتاط باشید زیرا بخش عمدهای از نیاز بدن به ویتامین A از طریق تغذیه تأمین میشود. اگر مقدار ویتامین A در سیستم بدن شما زیاد باشد، باعث ترکخوردگی پوست و لبها خواهد شد.
۷. عوارض جانبی دارو
اگر برای درمان کمکاری تیروئید، آکنه یا فشارخون دارو مصرف میکنید، ممکن است واکنش آلرژیک نسبت به این داروها داشته باشید که باعث میشود لبتان خشک و متورم شود. اگر فکر میکنید دلیل خشکی لبتان این داروها هستند، با پزشک خود مشورت کنید.
درمانهای خانگی برای خشکی لب
محصولات تجاری زیادی برای درمان ترکخوردگی و خشکی لب موجود است، اما شما میتوانید با چند راهکار درمانی ساده و خانگی، با کمترین هزینه و بهراحتی، خشکی لبتان را برطرف کنید.
۱. شکر
سابیدن سلولهای مردهی پوست از روی لبهای پوستهشده و ترکخورده کمک میکند تا نرمی و لطافت طبیعی لبها سریعتر برگردد.
- دو قاشق چایخوری شکر را با یک قاشق چایخوری عسل ترکیبکرده و خمیر بهدست آمده را به لبهای خود بمالید، اجازه دهید چند دقیقه بماند.
- سپس با انگشتهای خود این خمیر را به لبهای خود بسابید تا سلولهای مرده از آن جدا شوند.
- همچنین میتوانید خمیر حاصل از ترکیب عسل و گلیسیرین را قبل از رفتن به رختخواب روی لبها بمالید. تا صبح، لب نرم و لطیف میشود.
۳. گلبرگ گل سرخ
گلِ سرخی که در باغچهی حیاطتان دارید، درمان خشکی لب شماست. این مرهم به لبها کمک میکند، مرطوب بمانند و آنها را خوشرنگتر و زیباتر نیز میکند.
- مقداری گلبرگ گلِ سرخ را با آب بشویید. گلبرگها را چند ساعت در شیر بخیسانید (اگر نسبت به محصولات لبنی حساسیت دارید میتوانید گلبرگها را در گلیسیرین بخوابانید).
- گلبرگها را له کرده و به شکل خمیر درآورید.
- خمیر بهدستآمده را روی لبهای خشکتان بگذارید و این کار را روزی دو تا سه بار و هر شب قبل از خواب انجام دهید.
۴. روغن نارگیل
روغن نارگیل، یک مرطوبکنندهی طبیعی است که به درمان ترک لبهای شما که در اثر سرما و خشکی هوا ایجاد شده، کمک میکند. خیلی راحت میتوانید روغن نارگیل خالص را چند بار در روز به لبهای خود بمالید تا مرطوب بمانند. همچنین میتوانید از روغن زیتون برای حفظ رطوبت لبها استفاده کنید.
۵. روغن کرچک
روغن کرچک هم یک درمان خوب دیگر برای خشکی لب و پوستهشدن آن است.
- روغن کرچک را چند بار در روز به لبهای خود بمالید.
- همچنین میتوانید یک قاشق چایخوری روغن کرچک را با یک قاشق چایخوری گلیسیرین و چند قطره آبلیموی تازه بهخوبی مخلوط کنید و قبل از رفتن به رختخواب به لبتان بمالید. صبح، با پنبهای که در آب ولرم خیسشده، آن را تمیز کنید. این کار را هر روز ادامه بدهید تا زمانی که خشکی لبتان برطرف شود.
۶. سرشیر
چربی زیاد موجود در سرشیر، آن را به یک مرطوبکنندهی طبیعی قوی تبدیل میکند.
- سرشیر تازه را به لب خود بمالید و اجازه دهید ۱۰ دقیقه بماند. سپس با یک پنبهی توپی آغشته به آب ولرم، لبها را بهآرامی تمیز کنید.
- این کار را هر روز انجام دهید تا خشکی لب سریعتر برطرف شود.
۷. آلوئه ورا
خواص درمانی آلوئهورا، برای همه بسیار شناختهشده است. هر روز کمی از ژل آلوئهورا را روی لبتان بمالید تا درد ناشی از ترکخوردگی و خشکی آن برطرف و درمان شود. ژل آلوئهورا، مزهی ناخوشایندی دارد، اما خواص التیامبخش و شگفتانگیز آن، ارزش تحمل این طعم نامطلوب را دارد.
۸. خیار
یک درمان ساده و طبیعی دیگر برای لبهای خشک شما، خیار است.
- یک تکهی کوچک از خیار را به آرامی به لب خود بمالید، جوری که لبها بهخوبی به عصارهی آن آغشته شود.
- بگذارید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند و سپس آن را با آب بشویید.
- این کار را چند بار در روز انجام دهید تا خشکی لبتان زودتر برطرف شود.
۹. وازلین
وازلین نیز برای درمان خشکی لب بسیار سودمند و مؤثر است.
- چند بار در روز به لبتان وازلین بمالید تا از آن محافظت شود. قبل از خواب هم این کار را انجام دهید تا در طول شب، لبتان بهخوبی تغذیه شود.
- همچنین میتوانید ابتدا یک لایهی نازک از عسل روی لبهای خود گذاشته و چند ثانیه اجازه دهید، خشک شود و سپس با یک لایهی نازک از وازلین، لب را پوشش دهید. چند دقیقه صبر کنید و بعد با یک پنبهی توپی آغشته به آب گرم، لبها را تمیز کنید. این کار را دو بار در روز انجام دهید.
۱۰. آب
کمآبی بدن میتواند علت پنهان خشکی و ترک لبها باشد. شما باید در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید تا بدنتان را هیدراته نگه دارید. روزتان را با نوشیدن یک تا دو لیوان آب شروع کنید؛ قبل از خوردن یا نوشیدن هر مادهی غذایی دیگری آب بنوشید. قبل از رفتن به رختخواب نیز، حداقل یک لیوان آب بنوشید. نوشیدن آب کافی، نهتنها بدنتان را هیدراته نگه میدارد، بلکه کمک میکند تا سموم از بدنتان دفع شود.
راهکارهای بیانشده برای درمان خشکی لب مفید و مؤثر هستند، اما برای پیشگیری از بروز مجدد این مشکل، بهتر است لبهای خود را به خوبی مرطوب نگه دارید و به بدنتان هم آب کافی برسانید، از قرارگرفتن در دمای بسیار زیاد خودداری کنید و تغذیه مناسب و سالم داشته باشید.