علائم کلامیدیا در زنان و مردان، تشخیص و درمان آن

درصورتی‌که بیمار دستورالعمل‌های پزشک معالج را به‌دقت دنبال کند، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند در درمان کلامیدیا مؤثر باشند. آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی در اکثر موارد به‌شکل قرص هستند. بسته به عوامل خطر موجود ممکن است به فرد توصیه شود که ۳ تا ۴ ماه پس از درمان، آزمایش را تکرار کند. درمان‌های موجود برای این عفونت عبارتند از:

• آزیترومایسین: بیمار فقط یک دُز از این آنتی‌بیوتیک را دریافت می‌کند.
• داکسی‌سایکلین: بیمار معمولا این قرص را به‌مدت یک هفته مصرف می‌کند. مهم است که دوره‌ی درمان کامل شود تا عفونت مجددا عود نکند.

ممکن است به بعضی از بیماران مانند زنان باردار، آنتی‌بیوتیک‌های جایگزین داده شود. داکسی‌سایکلین یا تتراسایکلین ممکن است بر رشد استخوان‌ها و دندان‌های کودک تأثیر بگذارند. اما ثابت شده است که استفاده از آزیترومایسین در دوره‌ی بارداری بی‌خطر و مؤثر است. CDC آنتی‌بیوتیک‌های جایگزین‌ زیر را توصیه کرده است:

• اِریترومایسین؛
• لِووفلوکساسین؛
• اُفلوکساسین.

برخی از افراد ممکن است پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها دچار عوارض جانبی شوند، ازجمله:

• اسهال؛
• معده درد؛
• مشکلات گوارشی؛
• حالت تهوع.

عوارض جانبی در اکثر موارد خفیف خواهند بود. بیمارانی که داکسی‌سایکلین مصرف می‌کنند، ممکن است در صورت قرارگیری در معرض نور خورشید دچار بثورات پوستی شوند. اگر کلامیدیا درمان نشود، تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد از زنان به بیماری التهابی لگن (PID) مبتلا خواهند شد. درمان مردان نیز به همین اندازه مهم است. اگر این عفونت در مردان درمان نشود، می‌تواند به اپیدیدیمیت (التهاب و عفونت بیضه‌ها) و آرتریت واکنشی منجر شود. بسته به آزمایش انجام‌شده برای تشخیص کلامیدیا ممکن است فرد به‌خاطر سوزاک نیز تحت درمان قرار بگیرد، چون این دو باکتری اغلب با هم همراه هستند.

تشخیص کلامیدیا

تشخیص کلامیدیا ممکن است شامل یک معاینه‌ی فیزیکی برای بررسی وجود علائم فیزیکی مانند ترشح باشد و همچنین شامل یک نمونه‌برداری با سواب از آلت تناسلی، گردن رحم، مجرای ادرار، گلو یا رکتوم یا یک آزمایش ادرار خواهد بود.

غربالگری کلامیدیا

از آنجا که عفونت کلامیدیا غالبا هیچ‌گونه علامتی ندارد، مسئولان بهداشتی در اکثر کشورها غربالگری را برای برخی از افراد توصیه می‌کنند. CDC غربالگری کلامیدیا را برای افراد زیر توصیه می‌نماید:

• زنان زیر ۲۵ سال؛
• زنان باردار؛
• زنان و مردان پرخطر.

غربالگری کلامیدیا چگونه انجام می‌شود؟

زنان می‌توانند غربالگری را در خانه یا در آزمایشگاه، با یک نمونه‌ی ادرار یا به وسیله‌ی گرفتن یک نمونه با سواب از قسمت پایینی واژن انجام بدهند. سواب باید در یک ظرف دردار مخصوص قرار بگیرد و به آزمایشگاه فرستاده شود. برای مردان، اغلب از یک آزمایش ادرار استفاده می‌شود. برای آگاهی از بهترین روش آزمایش با توجه به وضعیت هر فرد با پزشک مشورت کنید. ممکن است بهتر باشد بعضی از افراد تست مقعدی یا گلو انجام بدهند، به‌خصوص کسانی که HIV (ویروس ایدز) دارند.

راههای انتقال کلامیدیا

کلامیدیا ممکن است از طریق رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده‌ی دهانی، مقعدی یا واژینال با یک فرد آلوده انتقال یابد. تماس تناسلی نیز می‌تواند باعث سرایت این عفونت شود. از آنجا که عفونت کلامیدیا در حداقل ۷۰ درصد از ناقل‌ها هیچ‌گونه علائمی ندارد، یک فرد آلوده ممکن است بدون آنکه بداند، این عفونت را به شریک جنسی‌اش انتقال بدهد.

کلامیدیا از چه راه‌هایی به دیگران منتقل نمی‌شود؟

• تماس با صندلی توالت که توسط یک فرد آلوده مورد استفاده قرار گرفته است؛
• ماندن در سونا با افراد آلوده؛
• شناکردن در استخر با افراد آلوده؛
• لمس‌کردن سطحی که قبلا یک فرد آلوده به کلامیدیا، آن را لمس یا روی آن سرفه یا عطسه کرده است؛
• ایستادن نزدیک یک فرد آلوده، استنشاق هوا پس از سرفه یا عطسه‌کردن او؛
• کارکردن در یک دفتر با یک همکار آلوده.

یک مادر آلوده به کلامیدیا می‌تواند این عفونت را در حین زایمان به نوزادش انتقال بدهد. این عفونت گاهی‌اوقات به بروز عوارضی مانند ذات‌الریه در نوزاد منجر می‌شود. اگر یک مادر در طول بارداری عفونت کلامیدیا داشته باشد، لازم است که ۳ تا ۴ هفته پس از درمان مجددا آزمایش بدهد تا مطمئن شود که عفونت دوباره عود نکرده است.

باکتری کلامیدیا چیست؟

کلامیدیا یک عفونت است که توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس (C. تراکوماتیس) ایجاد می‌شود. برخی دانشمندان معتقدند که کلامیدیا، شایع‌ترین بیماری مقاربتی باکتریایی در جهان است. این عفونت می‌تواند بر چندین ارگان ازجمله آلت تناسلی مردان، واژن، گردن رحم، مجرای ادرار، مقعد، چشم و گلو تأثیر بگذارد و ممکن است باعث آسیب جدی و گاهی‌اوقات دائمی به سیستم تولیدمثل شود.

پیشگیری از کلامیدیا

روش‌های پیشگیری از کلامیدیا عبارت‌اند از:

• کاندوم؛
• استفاده از سد دندانی در طول رابطه‌ی جنسی دهانی؛
• غربالگری منظم.

برای جلوگیری از گسترش کلامیدیا، افراد باید تا زمان کامل‌شدن دوره‌ی درمان از فعالیت جنسی اجتناب کنند. اگر یک دُز تکی (واحد) از آنتی‌بیوتیک تجویز شد، توصیه می‌شود که افراد ۷ تا ۱۰ روز پس از درمان نیز از رابطه‌ی جنسی پرهیز نمایند.

عوارض کلامیدیا

تشخیص و درمان به‌موقع، ریسک دچارشدن به عوارض را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. عوارض ناشی از این عفونت با غربالگری منظم یا دریافت کمک‌های پزشکی لازم به‌محض ظاهرشدن علائم، قابل پیشگیری هستند.

عوارض ناشی از کلامیدیا در زنان عبارت‌اند از :

• بیماری التهابی لگن (PID): این عبارت است از عفونت تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و رحم که می‌تواند به ناباروری منجر شود. تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد از زنان در صورت درمان نکردن کلامیدیا به PID دچار می‌شوند.
• سرویسیت یا التهاب گردن رحم.
• سالپنژیت یا التهاب لوله‌های فالوپ. در صورت ابتلا به این بیماری، ریسک بارداری خارج از رحم به‌طرز قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.

عوارض ناشی از کلامیدیا در مردان عبارتند از:

• اورتریت: مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به انتهای آلت تناسلی مردان می‌برد) ملتهب می‌شود.
• اپیدیدیمیت: این عبارت است از التهاب اپیدیدیم (یک ساختار در داخل کیسه‌ی بیضه). علائم و نشانه‌های آن عبارتند از: قرمزی، تورم و گرم بودن کیسه‌ی بیضه‌، درد بیضه و حساس‌شدن آن نسبت به لمس.

آرتریت واکنشی یکی از عوارض جانبی احتمالی کلامیدیاست که می‌تواند هم مردان و هم زنان را گرفتار کند. این عارضه، یک نوع مزمن از آرتریت التهابی است و می‌تواند شامل آرتروز، ورم ملتحمه و التهاب سیستم‌های تناسلی، ادراری و گوارشی باشد. عوارض ناشی از این عفونت به‌طور بالقوه جدی هستند، بنابراین درمان و غربالگری از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.