تابه‌حال چندبار برایتان پیش آمده است که دست‌تان را با لبه‌ی کاغذ ببرید یا هنگام اصلاح پوست‌تان را زخم کنید؟ در چنین مواقعی لخته خونی در محل زخم شکل می‌گیرد و خطر خونریزی از بین می‌رود. لخته سریعا خونریزی را بند می‌آورد و معمولا زمانی که کارش با زخم تمام می‌شود، تجزیه می‌شود. البته گاهی همه چیز به همین خوبی که توضیح دادیم، پیش نمی‌رود. زمانی که لخته‌ی خون از بین نمی‌رود، می‌تواند مشکل‌ساز شود و سلامت شخص را به خطر بیندازد. این لخته‌ها در هر مکانی از بدن می‌توانند ظاهر شوند. با ما باشید تا با علائم وجود لخته خون در بدن آشنا شوید.
لخته خون ممکن است در سرخرگ شما ایجاد شود. سرخرگ‌ها اکسیژن مورد نیاز بدن را از قلب به تمامی سلول‌ها می‌رسانند. پیامد این موضوع می‌تواند برایتان خیلی گران تمام شود. وجود لخته‌ی خون در شاهرگ از رسیدن اکسیژن به قلب، ریه یا مغز جلوگیری می‌کند و خطر حمله‌ی قلبی و حتی سکته را بالا می‌برد. لخته خون حتی در رگ‌هایی که خون را به قلب برمی‌گرداند، هم ایجاد می‌شود. علائم در این حالت کندتر و به مرور زمان خود را نشان می‌دهند، ولی باز هم از خطرناک‌بودن آن کم نمی‌شود.
با دانستن علائم هشداردهنده در بخش‌های مختلف بدن یاد می‌گیرید که چه زمانی به اورژانس مراجعه کنید. دانستن موارد زیر به نحو چشمگیری شما را از منطقه‌ی خطر دور نگه می‌دارد.
بازو و پا
زمانی که لخته خونی در یکی از رگ‌های عمیق بازو یا پای شما شکل می‌گیرد (منظور رگی است که زیر پوست قرار دارد)، به آن ترومبوز عمیق رگی (DVT) می‌گویند. این وضعیت خطرناک است، چون لخته خون ممکن است به سمت قلب یا ریه‌تان حرکت کند با وضعیت خطرناکی روبه‌رو هستید.
اگر مدت زمان طولانی‌ای حرکت نکرده باشید و راه نرفته‌اید، احتمال ابتلا بهDVT بالا می‌رود. به‌عنوان مثال زمانی که دوران نقاهت جراحی را می‌گذرانید یا به‌مدت طولانی در هواپیما می‌نشینید، ممکن است به این حالت دچارشوید. درصورتی‌که یکی از علائم زیر را داشتید، بالافاصله به اورژانس مراجعه کنید:
- ورم: ورم دقیقا در نقطه‌ای که لخته خون پدید آمده خود را نشان می‌دهد. ممکن است که تمام دست یا پای شما هم ورم متورم شود.
- تغییر رنگ پوست: اگر متوجه شدید که بازو یا پایتان اندکی رنگ قرمز یا آبی به خود گرفته‌است یا حتی گرم‌شده و سوزن‌سوزن می‌شود بهتر است به وجود لخته خون در آن شک کنید.
- درد: با بحرانی‌شدن وضعیت لخته خون و بزرگ‌شدن آن احساس درد می‌کنید. این درد ممکن است به شکل دردی مبهم و گذرا یا دردی شدید خود را نشان دهد.
- اشکال در نفس‌کشیدن: در صورتی که چنین نشانه‌ای دارید پس لخته خون دیگر از رگ پا و دست‌تان حرکت کرده و به ریه منتقل شده‌است. ممکن است سرفه‌ی معمولی و حتی سرفه خونی هم داشته باشید. از علائم دیگر آن درد قفسه سینه و سرگیجه است. در صورت دیدن چنین علامتی هرچه سریع‌تر به اورژانس زنگ بزنید.
قلب
لخته خون در صورتی که درون یا روی قلب‌تان شکل بگیرد موجب بروز حمله قلبی می‌شود. علائم زیر نشانه لخته‌شدن خون در این ناحیه هستند:
- درد شدید در قفسه‌ی سینه یا بازو؛
- عرق‌کردن؛
- اشکال در تنفس.
ریه
معمولا منشأ لخته خونی که درون ریه یافت می‌شود به رگ‌های عمقی درون دست یا پا برمی‌گردد. لخته خون دست‌وپا به تیکه‌های کوچکتر می‌شکند و با جریان خون به طرف ریه حرکت می‌کند. هنگامی که چنین اتفاقی می‌افتد اصطلاحا به آن آمبولی ریه می‌گویند. آمبولی ریه وضعیت به‌شدت خطرناکی است که سریعا باید فرد مبتلا در بیمارستان بستری شود.
درصورتی که حالت‌های زیر را داشتید سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
- نفس کم بیاورید و به‌طورکلی در نفس‌کشیدن به مشکل بربخورید؛
- درد قفسه‌ی سینه؛
- سرفه‌کردن؛
- عرق‌کردن؛
- سرگیجه.
مغز
لخته خون در مغز حاصل رسوب چربی در دیواره‌ی رگ‌های خون‌رسان آن است. گاهی هم علت ایجاد لخته خون‌های مغزی به‌خاطر ضربه‌ای است که به سر وارد می‌شود. چنین لخته‌ای به مغز آسیب می‌رساند.
البته حالت دیگری از لخته خون مغزی هم داریم. احتمال دارد لخته خون‌هایی از بخش‌های دیگر بدن مثل قفسه‌ی سینه یا گردن با جریان خون به سمت مغز حرکت می‌کنند. این لخته‌ها در مغز منجر به حمله قلبی می‌شوند.
علائم لخته خون مغزی عبارت‌اند از:
- اشکال در بینایی و تکلم؛
- تشنج‌کردن؛
- ضعف عمومی.
شکم
لخته خون ممکن است در رگ‌هایی که از روده خارج می‌شوند، هم شکل بگیرد. لخته خون در این بخش از بدن به علت ابتلا به دیورتیکول و بیماری‌های کبدی ایجاد می‌شود. البته استفاده از قرص‌های ضدبارداری هم یکی از عوامل تولید لخته خون در حفره‌ی شکمی است.
آیا می‌دانید اگر به‌وجود لخته خون در این بخش از بدن‌تان شک کردید باید دنبال چه علائمی بگردید؟ درصورتی‌که علائم هشداردهنده زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:
- حالت تهوع و استفراغ؛
- درد شدید در ناحیه‌ی شکم که بعد از غذاخوردن بدتر شود؛
- مشاهده‌ی خون در مدفوع؛
- اسهال؛
- احساس نفخ.
کلیه
لخته خون در کلیه نمی‌گذارد کلیه به درستی وظیفه‌اش را انجام دهد و مواد زاید بدن را دفع کند. در موارد حاد و عدم تشخیص لخته، کلیه ممکن است از کار بیفتد.
وجود لخته خون در کلیه مورد خطرناکی است، پس وجود علائم زیر را به دقت بررسی کنید:
- درد پهلو، پا یا ران؛
- مشاهده‌کردن خون در ادرار؛
- حالت تهوع یا استفراغ؛
- فشار خون بالا؛
- ورم شدید پا که غیرمنتظره و بدون دلیل رخ دهد؛
- اشکال در نفس‌کشیدن.
