اگر برای قلب شما یا عزیزانتان مشکلی پیش بیاید آیا متوجه آن خواهید شد؟ همهی مشکلات قلبی علائم واضحی از خود نشان نمیدهند. همیشه مثل فیلمها خبری از نشانهی هشداردهنده نیست؛ اینکه فرد از درد قلبش را بگیرد و بعد به زمین بیفتد. برخی علائم سکته قلبی اصلا در قفسهی سینه واقع نمیشوند، و همیشه فهمیدن اتفاقی که در حال رخ دادن است آسان نیست. در این نوشته قصد داریم به علائم سکته قلبی که میتواند هشداردهنده باشد. اشاره کنیم.
چالرز چمبر، پزشک و مدیر مؤسسهی درمانی قلب، میگوید: «اگر از ماهیت علائمی که تجربه میکنید اطمینان ندارید آن را با پزشک در میان بگذارید.»
این کار به خصوص اگر بیش از ۶۰ سال سن دارید، دچار اضافه وزن، دیابت، کلسترول و فشار خون بالا هستید ضرورت بیشتری دارد. این موارد عوامل خطر سکتههای قلبی هستند و هرچه تعداد بیشتری از آنها را در خودتان سراغ داشته باشید باید بیشتر در مورد علائم محتمل سکتههای قلبی دقت به خرج بدهید.
در ادامه علائمی را با هم مرور میکنیم که نیازمند توجه ویژه هستند و میتوانند نشانههای سکتههای قلبی باشند.
علائم سکته قلبی
۱. احساس ناراحتی در قفسهی سینه
این علامت شایعترین علامتِ خطر قلبی است. اگر با بسته شدن رگ یا سکته قلبی مواجه شده باشید، ممکن است در قفسهی سینه احساس درد، تنگی یا فشار کنید.
دکتر چمبر میگوید: «هرکسی عبارت متفاوتی را برای احساسی که در قفسهی سینه تجربه میکند بهکار میبرد. برخی میگویند انگار فیلی روی سینهشان نشسته است، برخی دیگر هم میگویند که در قفسهی سینهشان احساس فشار یا سوزش میکنند.»
این احساس معمولا بیشتر از یکی دو دقیقه دوام دارد. ممکن است حین فعالیت فیزیکی یا در زمان استراحت احساس شود.
دکتر چمبر میگوید: «اگر این درد خیلی گذرا بود یا اگر درد نقطهای است و با فشار دادن یا لمس کردن بدتر میشود، احتمالا مربوط به قلب نیست، اما هنوز لازم است که پزشک شما را معاینه کند. اگر علائم شدیدتر است یا بیش از یکی دو دقیقه طول کشیده است باید با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.»
همچنین، فراموش نکنید که ممکن است مشکل قلبی داشته باشید یا حتی دچار سکته قلبی بشوید بدون اینکه درد قفسهی سینه را تجربه کنید. این وضعیت خصوصا در میان زنان معمول است.
۲. تهوع، سوءِهاضمه، سوزش سر دل یا معده درد
علائم سکته قلبی میتواند همراه با علائم گوارشی تجربه شود. برخی افراد علائم گوارشی را حین سکته تجربه میکنند و حتی ممکن است استفراغ کنند.
زنان بیشتر از مردان این دسته علامتها را گزارش میکنند.
البته مشکلات گوارشی و معده درد میتوانند به دلایل فراوانی که هیچ ارتباطی با قلب ندارند به سراغ افراد بیایند. علائم گوارشی میتوانند ناشی از غذایی باشند که خوردهاید، اما لازم است از این نکته که حین سکتههای قلبی هم ممکن است علائم گوارشی را تجربه کنید باخبر باشید.
بنابراین اگر این علائم را دارید و در معرض عوامل خطر سکته قلبی (که قبلا به آن اشاره کردیم) هستید اجازه بدهید که پزشکان علت آن را بررسی کنند، بهخصوص اگر هریک از دیگر علائم سکته قلبیِ این فهرست را در خود مشاهده میکنید.
۳. دردی که تا بازوها انتشار پیدا میکند
درد پیشرونده به سمت بازوها جزءِ علائم کلاسیک سکتههای قلبی است که در سمت چپ بدن منتشر میشود. دکتر چمبر میگوید: «این درد تقریبا همیشه از قفسهی سینه آغاز میشود و به خارج از آن حرکت میکند. با این وجود من بیمارانی داشتهام که درد بازو شکایت اصلی آنها بوده است و بعدا معلوم شده که سکته قلبی کردهاند.»
۴. احساس سرگیجه یا سبکیِ سر
موارد فراوانی میتوانند باعث شوند تعادل خود را از دست بدهید یا بهطور لحظهای احساس غشوضعف کنید. ممکن است آب یا غذای کافی به بدنتان نرسانده باشید یا شاید خیلی سریع از جایتان بلند شدهاید.
اما اگر بهصورت ناگهانی تعادل خود را از دست دادید و همزمان در قفسهی سینه احساس ناراحتی کردید یا دچار تنگی نفس شدید، بدون معطلی با اورژانس تماس بگیرید.
سرگیجه و سبکی سر میتواند ناشی از افت فشار خون باشد، زیرا قلب نمیتواند آنطور که باید، خون را پمپاژ کند.
۵. گلو درد یا فَک درد
گلو درد یا فک به تنهایی جزءِ علائم سکته قلبی نیست. ایندو با احتمال بالاتری به دلیل مشکلات عضلانی، سرماخوردگی یا مشکلات سینوسها رخ میدهند.
اما اگر درد یا فشاری در مرکز قفسهی سینهتان احساس میکنید که به سمت گلو یا فکتان کشیده میشود، ممکن است علامت سکته قلبی باشد. با اورژانس تماس بگیرید و کمک پزشکی بخواهید تا مطمئن شوید که خطری شما را تهدید نمیکند.
۶. زود خسته و بیرمق میشوید
اگر ناگهان دچار خستگی مفرط میشوید یا پس از فعالیتی که سابقا بدون مشکل انجام میدادید، مثلا بالا رفتن از پلهها یا بردن خریدها از ماشین تا خانه، از نفس میافتید بدون اتلاف وقت با پزشکتان قرار ملاقاتی تنظیم کنید.
تغییرات قابل ملاحظهای ازایندست، مهمتر از هر ناراحتی یا درد کوچک دیگری هستند که ممکن است تجربه کنید.
خستگی بسیار زیاد یا ضعف بدنیِ بیدلیل، که گاهی به صورت چندروزه و تکراری رخ میدهد، میتواند نشانهی حملهی قلبی، بهخصوص در زنان باشد.
۷. خروپف
خروپف کردن هنگام خواب اگر به میزان اندک باشد اشکالی ندارد. اما خروپف با صدای بلندتر از معمول که شبیه به نفسنفس زدن یا خفهشدن به نظر برسد میتواند نشانهای از وقفهی تنفسی (آپنه) در خواب باشد. وقفهی تنفسی یعنی فرد در حین خواب شبانه چندین بار به مدت کوتاهی نفس نمیکشد. این وقفه فشار اضافهای بر قلب وارد میکند.
پزشک به شما خواهد گفت که برای پیبردن به اینکه دچار وقفهی تنفسی هستید آیا لازم است به کلینیکهای خواب مراجعه کنید یا نه. اگر معلوم شود که دچار وقفهی تنفسی حین خواب هستید، ممکن است برای باز ماندن راه تنفستان نیاز به استفاده از یک دستگاه CPAP داشته باشید که جریانِ هوا را بهطور پیوسته وارد نای شما میکند.
۸. تعریق
نشستن عرق سرد بر بدن بدون دلیل واضح میتواند از علائم سکته قلبی باشد. اگر عرق سرد کردهاید و هریک از نشانههای دیگر این فهرست را دارید حتما بدون فوت وقت به اورژانس ۱۱۵ زنگ بزنید تا شما را به بیمارستان برسانند. در این حالت هرگز خودتان رانندگی نکنید.
۹. سرفهای که متوقف نمیشود
در اغلب موارد، سرفههای ادامهدار از علائم سکته قلبی به شمار نمیروند. اما اگر بیماری قلبی دارید یا میدانید که در خطر سکته قلبی هستید، این احتمال را جدی بگیرید.
اگر سرفههای ادامهدارتان همراه با خلط سفید یا صورتی رنگ است ممکن است نشانهی عارضهی قلبی باشد. وقتی قلب نمیتواند پاسخگوی نیازهای بدن باشد، خون به درون ریهها نشت میکند.
برای معلوم کردن علت سرفههایتان با پزشک مشورت کنید.
۱۰. تورم در ساق پا، کف پا و مچ پا
تورم در ساق پا میتواند نشاندهندهی اختلال قلب در پمپاژ کردن خون باشد. زمانی که قلب قادر نیست خون را به سرعت لازم پمپاژ کند، خون در رگهای پا جمع میشود و تورم ایجاد میکند.
عارضهی قلبی همچنین کار بیرون راندن آب و سدیم اضافه را برای کلیهها دشوار کند که این نیز منجربه پف کردن بدن میشود.
۱۱. ضربان قلب نامنظم
اگر زمانی که هیجانزده یا نگراناید قلبتان تندتر بزند، یا هر از گاهی ضربانی جا بیفتد یا ضربانی اضافه شود جای نگرانی نیست.
اما اگر بیش از چند ثانیهی کوتاه احساس میکنید قلبتان خارج از ریتم میزند، یا اگر این اتفاق برای شما به صورت معمول رخ میدهد، موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
اغلب اوقات علت نامنظمشدن ضربان قلب چیزی است که به سادگی قابل کنترل است، مانند مصرف مقدار زیاد کافئین یا کمبود خواب. اما بعضی اوقات این نشانه میتواند خبر از یک مشکل قلبی با نام فیبریلاسیون دهلیزی بدهد که نیاز به درمان دارد. بنابراین از پزشک بخواهید که این مورد را بررسی کند.