سرطان‌ها انواعی از بیماری هستند که به‌موجب آنها، سلول‌های غیرعادی در بدن تکثیر و به‌طور غیرقابل‌کنترلی پخش می‌شوند. این سلول‌های بدخیم، تومور نام دارند. سرطان گلو هم یکی از انواع سرطان است که در حنجره، تارهای صوتی و بخش‌های دیگر گلو همچون حلق و لوزه رخ می‌دهد. در این مقاله شما را با انواع و طبقه‌بندی سرطان گلو، علائم سرطان گلو، علت، تشخیص، مراحل پیشرفت و راههای درمان سرطان گلو آشنا خواهیم کرد.
انواع و طبقه بندی سرطان گلو
به‌طور کلی، سرطان گلو ناشی از تولید و تکثیر سلول‌های غیرعادی است. اما پزشک معالج باید برای تعیین درمان مناسب، نوع سرطان را مشخص کند. دو نوع اصلی سرطان گلو به این شرح هستند:
کارسینوم سلول سنگفرشی
این نوع از سرطان گلو، سلول‌های مسطح دیواره‌ی داخلی گلو را درگیر می‌کند و در برخی از کشورها مانند آمریکا، شیوع زیادی دارد.
آدنوکارسینوم
آدنوکارسینوم هم یکی‌دیگر از انواع سرطان گلو است که به‌ندرت رخ می‌دهد و غدد لنفاوی را درگیر می‌کند.
طبقه‌بندی سرطان گلو به شرح زیر است:
سرطان فارنژیال
این سرطان در حلق و گلو، یعنی گذرگاه هوایی که پشت بینی را به قسمت بالایی نای وصل می‌کند، رخ می‌دهد. نوع سرطانی که در گلو و گردن به وجود می‌آید، می‌تواند قسمت‌هایی را که درادامه نام برده شده‌اند، تحت‌الشعاع قرار دهد:
- نازوفارنکس (nasopharynx)؛ قسمت حلق‌بینی
- اورفارنکس (oropharynx)؛ قسمت حلق‌دهانی
- هیپوفارنکس (hypopharynx)؛ قسمت پایینی گلو
سرطان لارنژیال
سرطان لارنژیال هم در حنجره ایجاد می‌شود.
علایم سرطان گلو
تشخیص سرطان گلو در مراحل نخست بیماری کار ساده‌ای نیست. اما علائم احتمالی و رایج این بیماری به این شرح هستند:
- تغییر صدا؛
- مشکلاتی در بلع (دیسفاژی)؛
- کاهش وزن؛
- گلو درد؛
- نیاز مداوم به صاف کردن صدا و گلو؛
- سرفه مداوم (گاهی فرد خون هم بالا می‌آورد)؛
- تورم گره‌های لنفاوی در گردن؛
- خس خس سینه؛
- درد در ناحیه گوش؛
- گرفتگی صدا.
اگر این علائم را در خود می‌بینید و با گذشت ۲ تا ۳ هفته بهبود پیدا نمی‌کنید، باید حتما به پزشک مراجعه شود.
علت سرطان گلو
مردان بیشتر از زنان در خطر ابتلا به سرطان گلو قرار دارند. سبک زندگی نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد:
- سیگار کشیدن؛
- مصرف افراطی الکل؛
- تغذیه‌ی نامناسب؛
- قرار داشتن در معرض ماده‌ی خطرناک آزبِست؛
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان؛
- سندروم های ژنتیکی.
عوامل ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان ریه، سرطان مثانه و سرطان مری نیز مشابه به سرطان گلو هستند. به همین خاطر گاهی‌اوقات، افرادی که به این سرطان‌ها دچار می‌شوند، به‌طور هم‌زمان به سرطان گلو هم مبتلا خواهند شد.
تشخیص سرطان چگونه است؟
در ملاقاتی که با پزشک‌تان خواهید داشت؛ از شما درمورد سابقه‌ی بیماری‌ها و پرونده‌ی پزشکی‌تان و البته علائم و نشانه‌های بیماری سؤال خواهد شد. درصورتی که، علائمی چون گلودرد، سرفه‌ی مداوم و گرفتگی صدا در شما وجود داشته باشد و توجیهی برای بروز آنها پیدا نکنید یا هیچ بهبودی در این علائم حاصل نشود باید احتمال ابتلا به سرطان در شما بررسی شود. برای تشخیص سرطان، نیاز به حنجره‌بینی (لارنگوسکوپی) مستقیم یا غیرمستقیم وجود دارد. احتمال دارد که پزشک، شما را به پزشک متخصص دیگری در زمینه‌ی تشخیص سرطان ارجاع دهد.
حنجره‌بینی، دید بهتری از وضعیت گلو و حنجره به پزشک می‌دهد. درصورتی که در نتیجه‌ی آزمایش موردی غیرعادی دیده شود، برای بررسی‌های بیشتر به بیوپسی (برداشتن نمونه‌ای کوچک از بافت گلو) نیاز پیدا خواهید کرد. پزشک، یکی از انواع نمونه‌برداری‌های زیر را پیشنهاد خواهد کرد:
- بیوپسی متعارف (Conventional biopsy): در این نوع از بیوپسی، پزشک بافتی کوچکی از گلو را به‌عنوان نمونه برمی‌دارد. بیوپسی متعارف در اتاق عمل و با بی‌حسی عمومی انجام می‌شود.
- بافت‌برداری آسپیراسیون (FNA): در بافت‌برداری آسپیراسیون، پزشک سوزنی باریک و ظریف را مستقیما وارد تومور می‌کند تا سلول‌های نمونه را بردارد.
- بیوپسی آندوسکوپیک (Endoscopic biopsy): برای نمونه‌برداری در این روش، از یک لوله‌ی باریک و بلند استفاده می‌شود. پزشک این لوله را از طریق دهان، بینی یا ایجاد برش، وارد بدن می‌کند.
مراحل پیشرفت سرطان گلو
در صورت مشاهده‌ی سلول‌های سرطانی در ناحیه‌ی گلو، باید آزمایش‌های مختلفی برای شناسایی سطح و میزان پیشرفت بیماری صورت گیرد. مراحل و سطوح بیماری سرطان در این ناحیه از بدن با اعداد ۰ تا ۴ طبقه‌بندی می‌شوند:
- مرحله‌ی ۰: در این مرحله از سرطان، تومور در لایه‌های سطحی گلو رشد کرده است.
- مرحله‌ی ۱: در این مرحله تومور کوچک‌تر از ۲ سانتی‌متر است و تنها محدود به ناحیه‌ای از گلو است که در آن به وجود آمده است.
- مرحله‌ی ۲: در این مرحله تومور بین ۲ تا ۴ سانتی‌متر است و احتمال دارد که به نواحی اطراف و بافت‌های مجاور خود نیز سرایت کرده باشد.
- مرحله‌ی ۳: در این مرحله تومور بزرگ‌تر از ۴ سانتی‌متر است و به بخش‌های دیگر گلو یا گره‌ی لنفاوی سرایت کرده است.
- مرحله‌ی ۴: در این مرحله، تومور به لنف‌های اطراف و اعضای دیگر بدن هم منتقل می‌شود.
عکس‌برداری برای تشخیص بهتر وضعیت بیمار چگونه انجام می‌شود؟
پزشک برای تشخیص و بررسی وضعیت بیمار، آزمایش‌های متعددی انجام می‌دهد. عکس‌برداری از سینه، گردن و سَر، دید بهتری از وضعیت بیمار فراهم می‌کند. عکس‌برداری به کمک روش‌های زیر صورت می‌گیرد:
