علائم، سرنخهای ریز و آزاردهندهای هستند و پیامشان این است که شاید درون بدنتان همه چیز سر جای خودش نیست. سرطان یکی از وحشتناکترین بیماریهای عصر جدید است. این بیماری بسته به اینکه به کدام بخش از بدن حمله میکند، اَشکال مختلفی دارد و یکی از انواع آن، سرطان رودهی بزرگ است. اما برخی سرطانها، قابل پیشگیری هستند و با دانستن نشانهها و علائم مربوطهشان، میتوان آنها را در مراحل ابتداییِ ابتلای فرد، تشخیص داد و نسبت به درمان آن اقدام کرد. سرطان روده بزرگ یکی از انواع سرطانهای قابل پیشگیری است. در این مقاله با علائم سرطان روده و ۱۰ غذایی که به پیشگیری از آن کمک میکنند، آشنا خواهید شد.
علائم سرطان روده بزرگ، مجموعهای از شکایتهای دستگاه گوارش است که میتواند حاکی از مسائل سلامتی متعدد دیگری نیز باشد که برخی از آنها چندان هم جدی نیستند؛ مانند گاز معده یا زیادهروی در خوردن غذای مورد علاقهتان. بیشتر نشانههای سرطان روده بزرگ، پس از اینکه سرطان رشد میکند، خودشان را نشان میدهند. به همین دلیل است که بحثهای پیرامون علائم سرطان روده بزرگ معمولا شامل مبحث معاینه، آزمایش و غربالگری میشود.
آزمایشهای غربالگریِ سلامت رودهی بزرگ، مانند بررسی وجود خون در مدفوع یا کولونوسکوپی، یافتن هر گونه شرایط ناسالم را در رودهی بزرگ، پیش از اینکه تبدیل به سرطان شوند، تسهیل میکند. اگر بیش از ۵۰ سال سن دارید، دارای ژن مثبت هستید یا شرایطی مانند «پولیپ آدنوماتوز خانوادگی» (FAP) دارید که خطر ژنتیکی ابتلا به سرطان را در شما افزایش میدهد، در مورد انجام آزمایشهای غربالگری با پزشکتان مشورت کنید.
چرا انجام آزمایش اینقدر اهمیت دارد؟
علائم سرطان روده بزرگ ممکن است نشانگر این باشد که سرطان در کدام قسمت روده در حال رشد است. هرچند ممکن است فردی سرطان روده بزرگ داشته باشد، اما هیچ نشانهای نداشته باشد. رایجترین نشانه های سرطان روده بزرگ در زیر آمده است:
- تغییر در عادات اجابت مزاج
- وجود خون در مدفوع
- مدفوع نازک و روبانشکل
- کاهش وزن غیرقابل توجیه
- خستگی همیشگی
- درد شکمی
- نفخ، گاز و احساس سیری و پُریِ غیر قابل توضیح
- تهوع و استفراغ
گرچه نیازی نیست که نسبت به عادات اجابت مزاجتان حساس شوید، با این حال تشخیص تغییرات آن بسیار بااهمیت است. برای مثال آیا یک اسهال تصادفی به یک تغییر عادت طولانیمدت در مدفوع تبدیل شده است؟ آیا به طور طبیعی هر روز یا یک روز در میان، یک یا دو بار اجابت مزاج میکنید؟ عادات اجابت مزاجِ «عادیِ» خودتان را بشناسید. زیرا این عادتها برای هر فرد متفاوت است. تغییراتِ الگوهای عادیِ اجابت مزاج باید بررسی شوند. اسهال یا یبوستهای گاهبهگاه، بسته به تغییرات تغذیهای یا ننوشیدن آب کافی ممکن است طبیعی باشند. اما هنگامی که اسهال یا یبوست بیش از چند روز، چند هفته یا چند ماه طول بکشد، به عنوان یک تغییر مزمن در نظر گرفته میشود. مدفوع خونآلود نشان دهندهی یک مشکل است که ممکن است یک مشکل کوچک و ناراحتکننده مانند بواسیر (هموروئید)، یا یک مسئلهی پیچیدهتر مانند خونریزیِ پولیپها باشد. چه خونِ درون مدفوع، تازه و به رنگ قرمزِ روشن باشد، چه تیره و به رنگ قرمزِ تیره یا حتی سیاه، خونریزیِ مقعدی ابدا چیز نرمالی نیست. مدفوع روبانشکل گاهی به این دلیل رخ میدهد که تومورها مسیر خارج شدن مدفوع را مسدود کردهاند. «انسداد» به معنای بسته شدنِ جزئی یا کلیِ مسیر حرکت مدفوع است. درد شکمی یا هر دردی که در بالاتنه رخ میدهد، نشاندهندهی یک مشکل است. به این دردها توجه کنید و سعی کنید محل دقیق، شدت و مدت آن را مشخص کنید و درد را برای پزشکتان توصیف کنید. کلماتی که به دردتان نسبت میدهید، مهم هستند. درد عمیق و همیشگی، ممکن است معنای کاملا متفاوتی از درد تیز و ناگهانی داشته باشد.
نفخ کردن و احساس سیری و پُری، پس از شام سنگین شب عید ممکن است اتفاقی عادی باشد. اما اگر هر روز رخ دهد، دیگر عادی نیست. نفخ ممکن است گاهی باعث گاز روده شود و تبدیل به نشانهای آزادهنده گردد. خستگی یا احساس بیحالی غیر قابل توجیه و همیشگی یکی از مبهمترین نشانههای سرطان روده بزرگ است. به معنای واقعی کلمه، احساس خستگی و بیحالی نشانهی صدها نوع بیماری است و به طور خودکار به معنای سرطان نیست. مثلا شاید تحت فشار مسئولیتها و تعهدات خانوادگی، اجتماعی و کاری قرار داشته باشید. پس فقط خود شما واقعا از سطح انرژیتان و تغییرات آن آگاه هستید.
تهوع، استفراغ و کاهش اشتها میتواند نشان دهندهی مشکلات دستگاه گوارش باشد. احساس تهوع و استفراغِ گاهبهگاه ممکن است مربوط به «ویروس معده» باشد، اما در مورد یک فرد سالم، عادی نیست. کاهش وزن غیر قابل توجیه مسئلهای است که حتما باید آن را با پزشکتان در میان بگذارید. مشکلات سادهی فراوان و همینطور مشکلات نه چندان سادهی دیگری نیز هستند که به کاهش وزنِ بدونِ دلیل مرتبط هستند. اگر از یک یا چند تا از نشانههای گفته شده رنج میبرید، با مراجعه به پزشکتان از سلامت روحی و جسمیتان مراقبت کنید. پزشکتان میتواند شما را به سمت آزمایشهای غربالگری هدایت کند. این آزمایشها بسیار سادهاند و میتوانند احتمال وجود سرطان را در رودهی بزرگ رد کنند یا مشکلات موجود در آن را تشخیص دهند. بسته به نوع پوشش بیمهایتان، این آزمایشها ممکن است هیچ هزینهای برایتان نداشته باشند. اما اگر بتوانند خیال شما را از بابت اینکه به سرطان مبتلا نشدهاید یا سرطانتان عود نکرده است، راحت کنند، بیاندازه ارزشمند خواهند بود.
۱۰ خوراکی برای جلوگیری از سرطان روده
درمانهای خانگی متعددی برای جلوگیری از سرطان روده بزرگ وجود دارد و یکی از آنها با استفاده از غذاها و خوراکیها است. غذاها به این دلیل ساده که منابعی طبیعی و اُرگانیک هستند، برای پیشگیری، درمان و مبارزه با سرطان بسیار توصیه میشوند. پس اگر خدای نکرده خودتان یا یکی از عزیزانتان به سرطان روده بزرگ مبتلا هستید یا حتی اگر فقط قصد دارید که دست پیش را بگیرید تا سلامتیتان را حفظ کنید و گرفتار این بیماری نشوید، این استراتژی قدرتمند را نادیده نگیرید. در ادامه، ۱۰ غذایی را که به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک میکنند، معرفی میکنیم.
۱. گریپفروت
گریپفروت سرشار از ویتامین C است. این ویتامین به دلیل اینکه مانع از شکلگیریِ ترکیباتِ سرطانزای نیتروژن و در نتیجه کاهش ابتلا به سرطان روده بزرگ میشود، شناخته شده است.
۲. بادامزمینی و کرهی بادامزمینی
بیشترِ ما بادامزمینی را به خاطر طعم فوقالعادهی آن دوست داریم. اما اگر تمایل داشته باشیم خودمان را در برابر سرطان روده بزرگ محافظت کنیم، آن را بیشتر دوست خواهیم داشت. زیرا کرهی بادامزمینی سرشار از ویتامین E است. ویتامینی که غنی از خواص آنتیاکسیدانی است که برای مبارزه با سلولهای سرطانی مورد نیاز هستند.
۳. انواع توتها
هنگامی که پای میوهها و غذاهایی در میان باشد که به جلوگیری از سرطان روده بزرگ کمک میکنند، خانوادهی توتها یکی از دلپذیرترین گزینهها است. بلوبری (زغال اختهی آبی)، تمشک قرمز (رَزبری) و کرنبری سرشار از آنتیاکسیدانی به نام تروستیلبِن هستند که خواص ضدِسرطان آن شناخته شده است.
۴. سیبزمینیِ شیرین
سیبزمینیِ شیرین حاوی آنتیاکسیدانی قوی به نام بتاکاروتِن است که یکی دیگر از منابع قدرتمندِ مبارزه با سرطان است.
۵. سالمون آزاد
پژوهشها نشان دادهاند که سرطان به شدت به کمبود سطح ویتامین D در بدن مرتبط است. به همین دلیل، شما به یک منبع سرشار از این ویتامین نیاز دارید و این دقیقا همان جایی است که ماهی سالمون آزاد پا به میدان میگذارد. ویتامین D به انسداد رگهای خونیای که به تومورها متصل هستند، کمک میکند که در نهایت، به محدودسازیِ رشد و تکثیر سلولهای سرطانی منجر میشود.
۶. تخم کتان آسیاب شده
تخم کتان حاوی اسیدهای چرب امگا۳ است. از میان فواید بسیاری که این اسیدهای چرب برای سیستم ایمنی بدن ما دارند، پیشگیری از تکثیرِ تومورهای سرطانی، احتمالا یکی از مهمترین دلایلی است که باید حتما روی آن سرمایهگذاری کنیم.
۷. زردچوبه
بحثهای جنجالی دربارهی مضرات مصرف ادویهها را رها کنید و زردچوبه را که ادویهای طبیعی است، مصرف کنید. این ادویهی زرد رنگ که در پودر کاری یافت میشود، یک جزءِ فعال به نام کورکومین دارد که سرشار از خواص آنتیاکسیدانی و ضدِاحتراقی است و این توانایی را دارد که در کار پیامرسانیِ سلولهای سرطانی اخلال ایجاد کند.
۸. چای
چای سرشار از کاتچین است، ترکیبی که به عنوان پیشگیریکنندهی تکثیر سلولهای سرطانی در رودهی بزرگ شناخته شده است. این ترکیب همچنین از جهش سلولیِ سلولهای سرطانی جلوگیری میکند و خبر خوب این است که همهی انواع چای دارای این ترکیب هستند پس برای جلوگیری از سرطان روده چای بنوشید.
۹. کلمها
غذاهای گیاهی حاویِ ترکیبات شیمیاییِ فیتونوتریِنتها (phytonutrient) یا همان «مواد مغذیِ گیاهی» هستند. این مواد مغذی فواید متعددی دارند که یکی از آنها جلوگیری از پیشرفت سرطان رودهی بزرگ است. نمونههای خوبِ این غذاهای گیاهی، کلمهایی مانند گل کلم و کلم بروکلی هستند.
۱۰. انار
این منابع حاویِ اِلاجیکاسید هستند که جزئی از «فیتونوتریِنتها» است. این اسید دارای خاصیت مبارزه با شکلگیری و جهش سلولهای سرطانیای که منجر به سرطان روده بزرگ میشوند، است.
به عنوان نتیجهگیری، میتوان گفت که همهی این غذاها به این دلیل که تغذیهی مناسب و سالمی هستند، برخلاف سایر روشهای مبارزه با سرطان روده بزرگ که دارای عوارض جانبی نیز هستند توسط متخصصان تغذیه توصیه شدهاند.
اگر میخواهید با برخی خوراکیهای مفید برای سرطان روده آشنا شوید، ویدیوی زیر را ببینید.