عجایب هفتگانه جهان آثار شگفت‌انگیزی از هنر و معماری هستند که حکایت از نبوغ و سخت کوشی انسان‌ها دارند. در این مقاله شما را با عجایب هفتگانه جهان باستان آشنا می‌کنیم که حاصل خلاقیت و مهارت اولین تمدن‌ها هستند.
۱. هرم بزرگ جیزه در مصر
هرم بزرگ جیزه (Giza) بزرگ‌ترین هرم از اهرام ثلاثه و مقصد مسلم هر گردشگری در سفر به مصر است، تنها اعجوبه‌ای از عجایب هفتگانه جهان که تا به امروز پابرجا مانده است. اهرام ثلاثه مقبره‌های سلطنتی هستند که ۲۷۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده‌اند. خئوپس (خوفو یا هرم بزرگ جیزه) بزرگ‌ترین هرم است و خَفرع (خِفرِن) و مَنقُرع (میسرینوس) دو هرم کوچک‌تر هستند.
زیربنای هرم خئوپس ۱۳ جریب (حدود ۵ هکتار) است و در آن بیش از ۲میلیون بلوک سنگی به کار رفته که وزن هرکدام ۲ تا ۳۰ تن است. خئوپس به‌مدت ۴۰۰۰ سال بلندترین سازه جهان بود و انسان تا قرن نوزدهم نتوانسته بود بنایی بلندتر از خئوپس بسازد.
شگفت‌انگیز است که برای ساخت اهرامی چنین متقارن و شکیل، از هیچ ابزار نوین یا تجهیزات نقشه‌برداری و اندازه‌گیری استفاده نشده است. دانشمندان اعتقاد دارند که مصری‌ها از کُنده‌های درخت به‌جای غلتک استفاده می‌کرده‌اند تا سنگ‌ها را به محل ساخت هرم منتقل کنند.
دیوارهای شیب‌دار هرم یادآور پرتوهای رع (خدای خورشید) هستند که ابتدا از آنها به‌عنوان پله استفاده می‌کردند و سپس آنها را با سنگ‌آهک پر کردند. درون هرم‌ها، راهروهای باریک و اتاقک‌های مخفی وجود دارد که برای جلوگیری از سرقت اشیای مقبره ساخته شده‌اند.
با اینکه باستان‌شناسان گنجینه‌های زیادی را در هرم‌ها پیدا کرده‌اند، حدس می‌زنند بسیاری از اشیای قیمتی موجود در هرم‌ها در عرض ۲۵۰ سال تکمیل آنها غارت شده‌اند.
موقعیت: مصر
۲. باغ‌های معلق بابل
به‌گفته شاعران یونان باستان، باغ‌های معلق بابل به‌دستور پادشاه این سرزمین و به‌خاطر همسر بیمارش ساخته شدند. به نظر می‌رسد این باغ‌ها حدود ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به وجود آمده باشند.
نبوچادنزار دوم (Nebuchadrezzar) که ما او را به‌نام بخت‌النصر دوم می‌شناسیم، با آمیتیس، دختر پادشاه ماد، ازدواج کرده بود. آمیتیس که تا قبل از ازدواج در محیط خوش‌آب‌وهوای کوهستانی زیبا و پر از باغ زندگی کرده بود، از آب‌وهوای خشک بابل بیمار شد. پادشاه برای بهبود حال او دستور داد جایی نزدیک نهر فرات در عراق امروزی، باغ‌های زیبایی بنا کنند.
گفته می‌شود این باغ‌ها در ارتفاع ۲۳متری از سطح زمین روی محوطه‌ای بزرگ و آجری قرار داشته‌اند و در اطرافشان پله‌هایی بوده که سبب می‌شده محوطه شبیه صحنه تئاتر به نظر برسد. با توجه به نوشته‌ها، این باغ‌های دل‌انگیز روی ستون‌های بلندی استوار بوده‌اند و مردم می‌توانسته‌اند زیر آنها گردش کنند.
دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که احتمالا برای آبیاری این باغ‌ها، آب را از نهر فرات به محل این باغ‌ها انتقال داده‌اند. اگر این ادعا درست باشد، سیستم آبیاری آنها از پمپ، چرخ و مخزن‌های آب تشکیل شده بوده. در ادبیات کلاسیک روم و یونان هم درباره این باغ‌ها مطالبی وجود دارد، اما هیچ‌کدامشان مستند نیستند و در کتیبه‌های خط میخی بابل هم هیچ نشانه‌ای مبنی بر وجود این باغ‌ها دیده نمی‌شود. به همین دلیل، باغ‌های معلق بابل تنها مورد از عجایب هفتگانه جهان است که احتمال دارد هرگز ساخته نشده باشد. بسیاری از دانشمندان امروزی بر این باورند که شاید وجود چنین باغ‌هایی باورپذیر باشد، اما به‌دلیل نبود مدارک کافی تقریبا به افسانه شباهت دارد.
موقعیت احتمالی: حله، استان بابل، عراق
۳. مجسمه زئوس در المپیا
مجسمه زئوس یکی دیگر از عجایب هفتگانه جهان است. در اساطیر یونان باستان، زئوس پادشاه خدایان و خدای رعدوبرق بوده است. در اواسط قرن پنجم قبل از میلاد، فیدیاس (پیکرتراش آتنی) مجسمه‌ای عظیم‌الجثه از زئوس را طراحی و تکمیل کرد. پس از اتمام کار، این مجسمه را به پرستشگاه زئوس در المپیا (محل بازی‌های المپیک باستانی) بردند. این تندیس شگفت‌انگیز با بالاتنه‌ای عریان بر تخت چوبی زیبایی نشسته بود.
زیر پایه‌های تخت هم دو موجود خیالی تعبیه شده بودند که سر و بالاتنه‌شان به‌شکل زن و بدنشان به‌شکل شیر بود و دو بال نیز داشتند. ارتفاع این مجسمه غول‌پیکر که با طلا و عاج آراسته شده بود به ۱۲ متر می‌رسید. می‌گویند طول این تندیس آن‌قدر زیاد بوده که سرش به سقف پرستشگاه می‌رسیده است.
بر اساس افسانه‌ها، فیدیاس پس از پایان کار مجسمه از زئوس می‌خواهد با نشانه‌ای کار او را تأیید کند و همان لحظه آذرخشی سراسر پرستشگاه را روشن می‌کند.
مجسمه زئوس بیش از هشت قرن زینت المپیا بود تا اینکه کشیش‌ها در قرن چهارم پس از میلاد مسیح، امپراتور روم را متقاعد کردند پرستشگاه را ببندد. همان موقع مجسمه به پرستشگاه قسطنطنیه منتقل شد که ظاهرا در سال ۴۶۲ پس از میلاد در آتش‌سوزی کاملا از بین رفت.
موقعیت: المپیا، یونان
۴. معبد آرتمیس در افه‌سوس
آن‌طور که نوشته‌اند، معبد آرتمیس بارها ویران و دوباره در همان محل قبلی در افه‌سوس بنا شده است. یکی از شگفت‌انگیزترین معابد آرتمیس را خرسیفرون (Chersiphron) معمار و پسرش متاگنس (Metagenes) حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح طراحی کردند.
برخی از هنرمندان بسیار مشهور دوران باستان روی نقش و نگارهای این معبد مرمرین و زیبا کار کرده بودند. این معبد ۳۵۶ سال قبل از میلاد مسیح در شبی که اسکندر متولد شد، آتش گرفت و سوخت.
حدود ۶ سال بعد (۳۵۰ سال قبل از میلاد)، کار ساخت معبد دیگری آغاز شد. معبد آرتمیس جدید تراسی به‌وسعت بیش از ۳۷ متر مربع داشت که از هر طرف با پله‌هایی محصور شده بود. این بنا ۱۲۷ ستون ۱۸متری از سنگ مرمر و یک مجسمه از آرتمیس داشت.
باستان‌شناسان اختلاف‌نظر دارند که معبد روباز بوده یا سقفی از کاشی‌های چوبی داشته است. این معبد را استراگوتس (Ostrogoths) در سال ۲۶۲ پس از میلاد تخریب کرد و اینگونه یکی دیگر از عجایب هفتگانه دنیا از بین رفت. در سال ۱۸۶۰ میلادی، باستان‌شناسان بقایای ستون‌های آرتمیس را در اعماق رودخانه کایستر (Cayster) کشف کردند.
موقعیت: نزدیک سلکوک، استان ازمیر ترکیه
۵. آرامگاه هالیکارناسوس
۳۵۳ سال قبل از میلاد ماسولوس، پادشاه کاریا، دار فانی را وداع گفت و همسرش، بانو آرتمیسیا، دستور داد آرامگاهی باشکوه برای شوهرش بسازند. می‌گویند ماسولوس برادر آرتمیسیا نیز بود و آرتمیسیا پس از مرگ او چنان غمگین شد که خاکسترش را با آب مخلوط کرد و نوشید.
آرامگاه هالیکارناسوس بنایی عظیم از سنگ مرمر سفید بود و ارتفاع آن احتمالا ۴۱ متر بوده است. این بنا طراحی پیچیده‌ای داشت و از سه طبقه مستطیلی تشکیل می‌شد. احتمالا طراحان این آرامگاه قصد داشته‌اند سبک‌های معماری لیسیایی، یونانی و مصری را ترکیب کنند. طبقه زیرین این آرامگاه به‌شکل مستطیل بود، روی آن در طبقه میانی ۳۶ ستون وجود داشت و سقف آن نیز هرمی‌شکل بود. چهار مجسمه‌ساز روی قسمت بالایی آرامگاه مجسمه‌ای ۶متری از سنگ مرمر ساخته بودند که ارابه‌ای چهاراسبه را می‌راند.
این بنای عظیم در قرن سیزدهم به‌سبب زلزله فروریخت و بقایای آن را بعدها در استحکامات قلعه‌ای به کار بردند. بقایای این آرامگاه هنوز در جنوب شرقی ترکیه وجود دارد. در سال ۱۸۴۶ میلادی، قطعات یکی از کتیبه‌های کناری آرامگاه را از آن قلعه جدا کردند و به موزه بردند. این قطعه در حال حاضر کنار سایر اشیای قیمتی هالیکارناسوس، در موزه لندن نگهداری می‌شود.
موقعیت: بدروم ترکیه
۶. غول رودس
غول رودس مجسمه‌ای عظیم‌الجثه و برنزی از هلیوس (خدای خورشید) بود که رودیان در قرن سوم قبل از میلاد ساخته بودند.
طراح و معمار این مجسمه چارز (Chares) نام داشت. ساخت این مجسمه عظیم بیش از ۱۲ سال طول کشید.
اوایل قرن چهارم قبل از میلاد، حکومت مقدونیه این شهر را محاصره کرده بود. بر اساس افسانه‌ها، رودیان ابزار و تجهیزات به‌جامانده از مقدونی‌ها را فروختند و هزینه تکمیل مجسمه را تأمین کردند.
غول رودس با بیش از ۳۰ متر ارتفاع بلندترین مجسمه دنیای باستان و از جمله عجایب هفتگانه جهان بود. این مجسمه در سال ۲۸۰ قبل از میلاد تکمیل شد و به‌مدت ۶۰ سال روی پای خود ایستاد تا اینکه زلزله‌ای مهیب آن را نابود کرد. این تندیس هرگز بازسازی نشد.
صدها سال بعد، اعراب به رودس حمله کردند و فلزهای باقی‌مانده از مجسمه را فروختند. به همین دلیل، باستان‌شناسان درباره شکل مجسمه و محل دقیق استقرار آن چیز زیادی نمی‌دانند.
بیشتر باستان‌شناسان بر این باورند که این مجسمه شبیه خدای خورشید بوده است و در یک دستش مشعل و در دست دیگرش نیزه یا کمان داشته. برخی می‌گویند پاهای مجسمه از هم باز بوده‌اند هر یک از آنها در یک سوی بندر قرار داشته‌اند، اما دانشمندان امروزی متفق‌القول‌اند که هر دو پای مجسمه در یک طرف بندر بوده‌اند، زیرا در غیر این صورت وزن مجسمه را تحمل نمی‌کرده‌اند.
موقعیت: رودس، یونان
۷. فانوس دریایی اسکندریه
هفتمین مورد از عجایب هفتگانه جهان را سوستراتوس در جزیره کوچک فاروس، نزدیک شهر اسکندریه، بنا کرد. ساخت این برج نورانی عظیم حدود سال ۲۷۰ قبل از میلاد مسیح به پایان رسید. در دوره سلطنت بطلمیوس دوم، این فانوس دریایی کشتی‌های رود نیل را برای عبور از بندر شلوغ شهر هدایت می‌کرد.
باستان‌شناسان از روی سکه‌های ضرب‌شده قدیمی با نقش فانوس دریایی اسکندریه دریافتند که این سازه سه سطح داشته است. سطح پایین آن به‌شکل مربع، سطح میانی به‌شکل هشت‌ضلعی و سطح بالایی آن به‌شکل استوانه بوده است. نوک این برج، مجسمه‌ای تقریبا ۵متری قرار داشته که احتمالا متعلق به بطلمیوس دوم یا اسکندر بوده است.
بر اساس برآوردها ارتفاع این بنا تقریبا ۶۱ تا ۱۸۳ متر بوده است، اما دانشمندان امروزی بر این باورند که ارتفاع آن حدود ۱۱۶ متر بوده است. فانوس دریایی اسکندریه به‌تدریج بر اثر زلزله‌های متعدد از سال ۹۵۶ تا ۱۳۲۳ میلادی به‌کلی فروریخت. از آن زمان تاکنون، بخشی از بقایای آن در اعماق رود نیل کشف شده است.
موقعیت: اسکندریه، مصر
سؤالات متداول درباره عجایب هفتگانه
– عجایب هفتگانه جهان چند دسته هستند؟
عجایب هفتگانه جهان به دو دسته عجایب هفتگانه قدیم و عجایب هفتگانه جدید تقسیم می‌شوند.
– کدام بناها عجایب هفتگانه جدید هستند؟
نظر شما درباره عجایب هفتگانه جهان چیست؟ کدام را بیشتر دوست دارید؟ دلتان می‌خواهد از عجایب هفتگانه جدید یا اهرام مصر بازدید کنید؟ لطفا نظرات خود را در بخش ارسال دیدگاه با ما و سایر مخاطبان در میان بگذارید.
