بیل گیتس زمانی که تنها ۲۰ سال داشت، از هاروارد خارج شد تا شرکت مایکروسافت را تأسیس کند. مارک زاکربرگ نیز ۲۰ساله بود که از هاروارد خارج شد و فیس‌بوک را ایجاد کرد. درنتیجه ممکن است این سؤال به ذهن شما خطور کند که ۲۰ساله‌ی بعدی‌ای که هاروارد را ترک می‌کند و جهان را تغییر می‌دهد، چه کسی خواهد بود؟ امروزه استارتاپ ها نقش مؤثری در کمک به کارآفرین های جوان بازی می‌کنند و امکان ظهور افرادی مانند بیل گیتس یا مارک زاکربرگ را افزایش می‌دهند. در این مقاله یاد می‌گیریم شتاب دهنده استارتاپ چیست و چه خدماتی به کسب و کارهای نوپا ارائه می‌دهد؟
در دنیای تکنولوژی، از سیلیکون ولی در کالیفرنیا گرفته تا بنگلور در هند، همه‌ی سرمایهگذارها به‌دنبال ایده‌ی فوق‌العاده‌ی بعدی در تکنولوژی هستند. این تحقیق معمولا از شتاب دهنده های استارتاپ‌ها آغاز می‌شود. شتاب دهنده استارتاپ، سازمانی است که کارآفرینان باتجربه در تکنولوژی، آن را ایجاد کرده‌اند تا به شرکت‌های نوپای تکنولوژی کمک کند محصول‌شان را توسعه دهند، مدل کسب‌وکارشان را اصلاح کنند و از همه مهم‌تر، با سرمایهگذارها در ارتباط باشند.
در شتاب دهنده‌های معتبر استارتاپ، مانند Y Combinator و Techstars ده‌ها نفر هستند که آرزو دارند به افرادی مانند بیل گیتس و مارک زاکربرگ تبدیل شوند. آنها با شرکت‌های پرسابقه‌ی تکنولوژی و رهبران کسبوکار در ارتباط‌اند تا ایده‌ها را از مفاهیم خام به چیزهایی تبدیل کنند که آماده‌ی ارائه به بازار است. اینها مثال‌هایی است از برخی سایت‌های موفق استارتاپ که در شتاب دهنده های کسبوکار متولد شده‌اند: Airbnb، Dropbox، Reddit و Plated.
در شتاب دهنده های برتر دنیا رقابت بسیار شدید است. شرکت‌های جوان برای مقیم‌شدن باید به‌مدت سه‌تاپنج ماه درخواست بدهند. این کارآفرینان اگر خوش‌شانس باشند و انتخاب شوند، چیزهای باارزشی به‌دست می‌آورند: هزاران دلار به‌عنوان سرمایه‌ی اولیه، راهنمایی حرفه‌ای، جایی برای کارکردن، و فرصت معرفی‌کردن ایده‌ی تکمیل‌شده‌شان به یک سرمایه‌گذار مشتاق در روز ارائه.
البته شتاب دهنده های استارتاپ همه‌ی این خدمات را از سر خیرخواهی فراهم نمی‌کنند. بیشترِ شتابدهندهها درصدی از سود کلی شرکت‌ها را برای خود برمی‌دارند. حتی اگر شتاب‌دهنده تنها شش‌درصد از استارتاپی دریافت کند، هنگامی که ابَرشرکت‌هایی مثل توییتر یا یاهو این شرکت‌های کوچک را جذب کنند، سود آن به‌مراتب بالا می‌رود و به ده‌هامیلیون دلار می‌رسد.
شتاب دهنده های استارتاپ چه پیشنهادهایی می‌دهند؟
پنج حوزه‌ی عمده وجود دارد که شتاب دهنده‌های استارتاپ می‌توانند کمک کنند تا ایدهای به محصول تبدیل شود.
فضای فیزیکی
نخستین مورد، فضای فیزیکی برای کارکردن است. بیشتر شتاب دهنده های استارتاپ دفترهای رایگان در اختیار پروژه‌های انتخابی‌شان قرار می‌دهند. مدل رایج، دفتر بزرگ بازی است که افراد زیادی از پروژه‌های مختلف در آن از دفتر کار، اتاق کنفرانس، میز کار، اینترنت و دستگاه‌های قهوه‌ساز، به‌طور مشترک استفاده می‌کنند.
سرمایه‌ی اولیه
خدمت مهم دیگری که شتاب دهنده ها ارائه می‌دهند، سرمایه‌ی اولیه است. بیشترِ شتاب دهنده ها به هریک از تیم‌های کارآفرینی هزاران دلار پول می‌دهند. این پول نه‌تنها کمک می‌کند هزینههای اولیه‌ی کسبوکار تأمین شود، بلکه هزینههای سفر و اقامت سه‌ماهه در این مکان را نیز تأمین می‌کند.
مشاوره‌ی مدیریت و کسبوکار
سومین خدمت ارزشمندی که شتاب دهنده ها ارائه می‌کنند، فراهم‌کردن خدمات مشاوره‌ایِ کسبوکار و مدیریت است. همان‌طور که گفتیم، راه‌اندازیِ کسب‌وکاری موفق به چیزی بیش از ایدهای فوق‌العاده نیاز دارد. افرادی که شتاب‌دهنده‌های استارتاپ را ایجاد کرده‌اند، عموما کارآفرینان کهنه‌کاری در عرصه‌ی تکنولوژی هستند که می‌دانند چگونه می‌توان محصول یا خدمتی را وارد بازار کرد. آیا این، اپلیکیشنی است که به درد مشتری‌ها می‌خورد یا چیزی که بیشتر برای خدمات B2B مناسب است؟ ازآنجاکه تولیدکننده‌های نرم‌افزار معمولا بهترین مدیران کسبوکار نیستند، شتاب دهنده‌ها می‌توانند مهندسان بی‌تجربه را به تیم‌های مدیریتی حرفه‌ای متصل کنند.
بازخورد
چهارمین خدمت مهمی که شتاب دهنده‌های استارتاپ ارائه می‌کنند، دادن بازخورد و راهنمایی درخصوص خود تکنولوژی است. در شتابدهندهها مهندسان و متخصصان خلاقِ حل مسئله با هم کار می‌کنند و می‌توانند ایده‌ی خوبی را اصلاح و حتی آن را تبدیل به چیز بهتری بکنند. بسیاری از شتاب‌دهنده‌های استارتاپ روی نوع خاصی از تکنولوژی تمرکز می‌کنند، برای مثال اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی، سلامت و تکنولوژی. آنها تنها در همین حوزه‌های تخصصی، خدماتی در سطح بالا ارائه می‌کنند.
سرمایه‌گذار
آخرین خدمتی که شتاب دهنده‌ها ارائه می‌کنند، فراهم‌کردن ارتباط با سرمایه‌گذاران است. گروهی از سرمایه‌گذاران و شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری‌های پرخطر انجام می‌دهند، از شتاب‌دهنده‌های معتبر حمایت می‌کنند و در بهترین ایده‌های کسبوکار آنها سرمایه گذاری می‌کنند.
فرایند شتاب‌دهنده‌ی کسبوکار
کارآفرینان جوان و بااستعداد زیادی برای پذیرفته‌شدن در بهترین شتابدهندهها درخواست می‌دهند. تیم‌های خوش‌شانس وارد شهر و محیطی جدید می‌شوند، ساعت‌های زیادی در کنار دیگران در یک دفتر کار می‌کنند و به روز ارائه‌شان فکر می‌کنند که در برابر سرمایه‌گذارهای ثروتمند قرار گرفته‌اند.
برای فهم بهترِ گام‌های مختلف فرایند شتابدهندهها اجازه بدهید از مثال Y Combinator استفاده کنیم که مدلی است که در سیلیکون‌ولی از آن استفاده می‌کنند. نخستین گام در فرایند شتاب‌دهنده، فرستادن درخواست است. در Y Combinator کاندیدا‌ها فرمی اینترنتی پر می‌کنند که اطلاعات مربوط به مؤسسین شرکت را جمع می‌کند و درباره‌ی طرح کلی ایدهشان از آنها سؤال می‌کند. برای پرکردن فرم درخواست هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌شود. البته برخی شتابدهندهها این هزینه را دریافت می‌کنند. Y Combinator یادآور می‌شود که افراد حاضر در شرکت، مهم‌تر از خود ایده هستند، چرا که ممکن است در فرایند شتاب‌دهنده تغییرات زیادی در ایده‌ی اولیه ایجاد شود.
پس از اینکه درخواست افراد خوانده شد، Y Combinator افراد را به سیلیکون‌ولی دعوت می‌کند تا با آنها رودررو مصاحبه کند. روز بعد تصمیم می‌گیرند به افراد پاسخ مثبت بدهند یا منفی. شتاب دهنده برای تیم‌هایی که پذیرفته می‌شوند، ۱۲۰هزار دلار پول در نظر می‌گیرد که ۷درصد آن سهم شرکت است. اگر تیم نتوانسته باشد شرکتی تأسیس کند، شتاب‌دهنده به آنها کمک می‌کند تا شرکت‌شان را تأسیس کنند.
در ادامه، تیم‌ها به منطقه‌ی بِی (Bay) در سانفرانسیسکو پرواز می‌کنند و به‌مدت سه ماه در آنجا زندگی می‌کنند و ایده و طرح کسبوکار خود را توسعه می‌دهند. Y Combinator برخلاف بسیاری از شتاب‌دهنده‌های دیگر، دفتر کار در اختیار تیم‌ها قرار نمی‌دهد. تیم‌ها در جایی که زندگی می‌کنند، کارشان را انجام می‌دهند و در ساعات اداری به ساختمان اصلی Y Combinator می‌روند تا تک‌تک از مشاوره‌ی متخصصان استفاده کنند. همچنین برخی برنامه‌های گروهی هفتگی مانند شام سه‌شنبه وجود دارد که درواقع نوعی کنفرانس است که در نصف روز برگزار می‌شود. در این نشست‌ها گروه‌ها با سخنرانان اثر‌گذار دعوت‌شده صحبت می‌کنند.
نقطه‌ی اوج فرایند شتاب‌دهنده روز ارائه است. در این روز، استارتاپ‌ها که هریک در مراحل مختلفی از رشد به‌سر می‌برند، ایدهشان را به اتاقی می‌برند که ۴۵۰ سرمایه‌گذار در آن حضور دارند. در هفته‌ها و ماه‌های پیش از روز ارائه Y Combinator به استارتاپ‌ها پیشنهاد می‌دهد که بهترین پیشنهاد سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند.
رابطه‌ی میان شتاب‌دهنده و استارتاپ با پیداشدن سرمایه‌گذار به‌پایان نمی‌رسد. یکی از مزایای بسیار مهم همکاری با شتابدهندهها امکان دسترسی به شبکه‌ی قدرتمندی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و شرکای کسبوکار است. برای مثال داشتن مهر تأیید شتاب‌دهنده‌ی Y Combinator به شرکت‌های جوان این امکان را می‌دهد که به مدیران اجرایی و کارآفرینان در سراسر سیلیکون‌ولی دسترسی داشته باشند.
مزایا و معایب شتاب دهنده استارتاپ چیست
پذیرفته‌شدن در یک شتاب دهنده چیزی شبیه به بردن لاتاری است. برای کارآفرینان، چه چیزی بهتر است از چک ۱۲۰هزار دلاری و فرصت به‌دست‌آوردن نشانه‌ی سیلیکون‌ولی؟
مزایای دعوت‌شدن به شتاب دهنده ها واضح به‌نظر می‌رسد: کسب سرمایه‌ی اولیه، دسترسی به شبکه‌ای از همکاران و راهنماها، دسترسی مستقیم به سرمایه‌گذارهای ثروتمندی که امید دارند ایده‌ی شما موفق شود و… . اما آیا می‌شود ضعف‌هایی هم برای شتابدهندهها برشمرد؟
برخی منتقدان، نگران‌اند رشد سریع تعداد تعداد شتابدهندهها در سراسر جهان هستند. در اواخر دهه‌ی اول قرن ۲۱ تنها چند شتاب‌دهنده وجود داشت، در سال ۲۰۱۳ این تعداد به بیش از ۲۰۰ رسید و حالا هرساله دو برابر می‌شود. با راه‌افتادن هر شتاب‌دهنده‌ی جدید، سرمایه‌ی اولیه‌ی بیشتری باید تأمین شود و همین‌طور فرصت سه‌ماهه برای توسعه‌ی سریع و جلسه‌ای برای جذب سرمایه‌گذارهای مشتاق باید ترتیب داده شود. اما آیا واقعا برای کمک‌کردن به هزاران استارتاپی که شتابدهندهها حامی آنها هستند، پول کافی وجود دارد؟ افرادی که درون شتابدهندهها هستند می‌گویند نه، مگر اینکه شانس داشته باشید و در شتاب‌دهنده‌های بزرگی مانند Y Combinator و Techstars حضور داشته باشید. در غیر این صورت این احتمال وجود دارد که ایده‌ی فوق‌العاده‌ی شما در روز ارائه در بین صدهای ایده‌ی دیگر گم شود.
تعداد شرکت‌های موفقی که کارشان را از یک شتاب‌دهنده آغاز کرده‌اند، چند تاست؟ آیا شرکت‌هایی که در فضای حمایتی شتابدهندهها رشد کرده‌اند، در مقایسه با شرکت‌هایی که در بازار آزاد رشد کرده‌اند، شانس بیشتری برای موفقیت دارند؟
سود شتاب‌دهنده‌ی Y Combinator از شرکت‌هایش در سال ۲۰۱۴ به بیش از ۳۰میلیون دلار رسید. باوجوداین همین شتاب‌دهنده را هم باید با دقت بیشتری بررسی کرد. از این ۳۰میلیون دلار، چیزی حدود ۲۰میلیون دلار تنها به‌خاطر دو شرکت Airbnb و دراپ باکس به‌دست آمده بود. غیر از این دو شرکت، تنها ۲۰ مورد از ۷۱۶ استارتاپی که این شتاب‌دهنده در سال ۲۰۱۴ حمایت کرده بود، ارزشی بیش از ۱۰۰میلیون دلار پیدا کردند، یعنی تنها ۲٫۸درصد از این شرکت‌ها موفقیت خوبی کسب کرده‌اند. منتقدان بر این باورند که شرکت‌ها بدون پیوستن به شتاب‌دهنده نیز به همان اندازه می‌توانند موفق باشند. اما این کار مستلزم تلاش‌های سنتی و کار سخت است، چیزی که زاکربرگ را از دیگران متمایز کرده است.
