شهر نخجوان پایتخت جمهوری خودگران نخجوان در فاصلهی ۵۳۶ کیلومتری از باکو و نزدیک مرز ایران و رودخانهی نخجوان قرار دارد. نخجوان یکی از قدیمیترین شهرهای آذربایجان است که قدمت آن به دوران حضرت نوح برمیگردد. قطعا سفر به نخجوان برای افراد عاشق گشت و گذار خالی از لطف نخواهد بود. در این مقاله با ما همراه باشید تا جاهای دیدنی نخجوان را به شما معرفی کنیم.
مقبرهی نوح نبی در بخش جنوبی شهر قرار دارد. از دیگر جاذبههای تاریخی نخجوان میتوان به مقبرهی یوسفبن کوسیر (Yusuf ibn Kuseyr)، قلعهی آلینجا قالا (Alinja-Gala Fortress) و کاخ خان (Khan Palace) اشاره کرد. این شهر همچنین بهخاطر وجود غارهای نمک کوه دوزداغ (Duzdag Mountain) و چشمههای معدنی واقع در آنجا ازجمله قطبهای گردشگری سلامت است. دیگر جاهای دیدنی نخجوان را در ادامه بررسی کردهایم.
۱. اُردوباد (Ordubad)
اُردوباد دومین شهر مهم جمهوری خودگردان نخجوان است که در دامنهی رشتهکوههای زانگِزور (Zangezur Mountains) در حاشیهی رودخانهی اُردوبادچای (Ordubadchay River) و در سرازیریهای درهای بههمین نام قرار دارد. این شهر کوچک فقط کمی بیشتر از ۱۰ هزار نفر جمعیت دارد. اُردوباد بهخاطر نقاشیهای سنگی کوه جِمیگایا (Gemigaya Mountain) واقع در ۶۰ کیلومتری جنوب این شهر معروف است. مکان مذکور پس از قوبوستان (Gobustan) دارای بیشترین سنگنگارههای تاریخی در آذربایجان است.
۲. شارور (Sharur)
در هنگام سفر به نخجوان شارور را از یاد نبرید. شهر شارور در غرب جمهوری خودگردان نخجوان قرار دارد و با ایران و ارمنستان دارای مرز مشترک است. خودِ شارور بهعنوان شهر قدمت زیادی ندارد، اما زمینهای این ناحیه ازجمله سکونتگاهی تاریخی بوده است. بقایای کشفشده در حفاریهای باستانشناسی در حوالی آرپاچای (Arpachay) و رودخانهی آراز (Araz River) متعلق به عصر برنز تخمین زده شدهاند. شارور نیز اسم یکی از قبایلی است که در کتاب دِده قورقود (Kitabi Dede Gorgud) به آن اشاره شده است (این کتاب حاوی معروفترین داستانهای حماسی ترکان اوغوز است). مهمترین مکانهای باستانی این ناحیه عبارتاند از قیزقالاسی (Gizgalasi) و اوغلانقالاسی (Oglangalasi) که در بالای کوه بنا شدهاند و تخمین زده شده است که متعلق به عصر برنز و اوایل عصر آهن باشند.
۳. شاهبوز (Shahbuz)
شاهبوز در شمال جمهوری خودگردان نخجوان قرار دارد و مرکز اداری ناحیه است. در نزدیکی شاهبوز نیز چند سکونتگاه باستانی غیرمعمول کشف شده است که چند اتاق خواب و حتی یک بالکن دارند. در طول سفر به نخجوان و شاهبوز، حتما سری هم به باداملی (Badamli) بزنید و از ارتفاع ۱۴۰۰ متری شاهد طبیعت چشمنواز اطراف باشید. در باداملی یک کارخانهی آبمعدنی نیز وجود دارد. از دیگر دیدنیهای شاهبوز میتوان به دریاچهی باتابات (Lake Batabat) اشاره کرد که در سرچشمهی رودخانهی نخجوانچای (Nakhchivanchay River) در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا واقع است.
۴. کِنگِرلی (Kengerli)
کِنگِرلی جدیدترین بخش جمهوری خودگردان نخجوان است که در سال ۲۰۰۴ بنیان گذاشته شد. اسم کِنگِرلی از مردم ترک آلبانیایی این منطقه گرفته شده است. این منطقه از شمال با ارمنستان و از جنوب با ایران مرز مشترک دارد. آبوهوای کِنگِرلی کاملا قارهای است، به این معنی که تابستانها خیلی گرم و زمستانها خیلی سرد میشود. روستای قرهباغلار (Garabaglar village) بهمعنی باغهای بزرگ واقع در شیب کوههای قفقاز کوچک ازجمله دیدنیهای این منطقه است. قرهباغلار را یکی از مراکز فرهنگی نخجوان در تمدنهای باستانی میدانند. مردمان قرهباغلار در آن زمان لولهکشی آب داشتند و میتوانستند در داخل شهر از آب رودخانههای بالای کوه استفاده کنند. مجموعهی محافظتشدهی قرهباغلار درواقع نمونهی بارزی از مکتب معماری نخجوان است.