بسیاری از ما عطر و ادکلن‌ها را از مغازه می‌خریم. شاید رایحه آنها دقیقا چیزی نباشد که انتظار داریم. اما آیا می‌دانستید که می‌توانید عطر موردنظرتان را در خانه و با موادی ساده و در دسترس، بسازید؟! اگر می‌خواهید به عطری با رایحه‌ای مختص خودتان برسید یا به‌دنبال یک هدیه منحصربه‌فرد هستید، این مقاله را تا پایان دنبال کنید تا روش ساخت عطر در خانه را یاد بگیرید.
مبانی رایحه عطرها
پیش از آموزش ساخت عطر، باید کمی درباره اصول و مبانی ساخت عطر و انواع رایحه‌ها صحبت کنیم. هر عطری از ترکیب سه رایحه متفاوت ساخته می‌شود. این سه رایحه با زمان‌بندی متفاوتی به مشام ما می‌رسند و ماندگاری خاص خودشان را دارند.
- رایحه اول: اولین بویی که پس از استفاده به مشام می‌رسد. این بو پس از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از بین می‌رود.
- رایحه میانی: پس از محوشدن رایحه اول، به مشام می‌رسد. رایحه اصلی عطر همین رایحه میانی است که نوع عطر (شرقی، غربی، گرم یا خنک و…) را مشخص می‌کند.
- رایحه پایه یا ماندگار: این رایحه ماندگارترین بویی است که ساعت‌ها پس از استفاده از عطر، روی بدن یا لباس باقی می‌ماند. این رایحه پایدارکنندۀ بویی است که در بخش میانی به مشام رسیده بود.
هرکدام از رایحههای گفته‌شده از ترکیبات و مواد متنوعی ساخته می‌شوند. در ادامه، برخی از معروف‌ترین‌‌های هرکدام را معرفی می‌کنیم.
۱. ترکیبات رایحه اول برای ساخت عطر در خانه
اولین‌ها برخوردها خیلی مهم است: چه در‌آشنایی و چه در رایحه‌ای که پس از بازکردن درِ عطر به مشام می‌رسد؛ پس مواد سازنده این بخش باید جذابیت کافی در ما ایجاد کنند. معروف‌ترین موادی که در ساخت این بخش استفاده می‌شود عبارت‌اند از: ریحان، ترنج، گریپ فروت، اسطوخودوس، لیمو، لیموترش، نعناع، نِرولی، رزماری و نارنجی شیرین.
۲. ترکیبات رایحه میانی برای ساخت عطر در خانه
عصاره‌های این بخش عبارت‌اند از: فلفل سیاه، هل، بابونه، دارچین، میخک، سوزن صنوبر، گل یاس، سرو کوهی، علف لیمو، نرولی، جوز هندی، گل رز، گلاب، گل سرخ و یلانگ یانگ (نوعی گیاه خوش‌بوی شرقی).
۳. ترکیبات رایحه پایه یا ماندگار برای ساخت عطر در خانه
برای ماندگاری رایحه عطر باید از ترکیباتی استفاده کرد که بوی ماندگاری داشته باشند. این دسته شامل این مواد هستند: چوب سدر، سرو، زنجبیل، پاتولی، کاج، چوب صندل، وانیل و علف وِتیوِر.
نکاتی که پیش از ساخت عطر در خانه باید بدانید
۱. نسبت‌ها را بدانید
هر عطری از ترکیب سه نوع رایحه گفته‌شده در بخش قبل ساخته می‌شود. برای ساخت عطر در خانه باید نسبت‌های مختلفی از هر سه نوع رایحه را باهم ترکیب کنید. بهترین ترکیب که در ساخت اکثر عطرها به کار می‌رود شامل ۲۰ درصد رایحه پایه، ۵۰ درصد رایحه میانی و ۳۰ درصد رایحه اول است.
ابتدای کار از رایحه پایه شروع کنید و سپس به‌ترتیب رایحه میانی و اول را اضافه کنید.
۲. دستورالعمل اساسی ساخت عطر در خانه
برای ساخت عطر، دانستن سه رایحه اساسی کافی نیست. شما به مواد نگهدارنده و پخش‌کننده هم نیاز دارید:
- برای حفظ رایحه‌ها یک روغن نگهدارنده ضروری است. انتخاب شما می‌تواند روغن جوجوبا، روغن بادام شیرین یا روغن هسته انگور باشد. به‌آرامی عصاره رایحههای پایه، میانی و اول را به روغن نگهدارنده اضافه کنید.
- سپس باید الکل را اضافه کنید. الکل هم به ترکیب‌شدن بهتر رایحه‌ها کمک می‌کند و هم به‌علت تبخیر بالا، باعث پخش‌شدن بهتر رایحه‌ها در محیط می‌شود.
اگر می‌خواهید عطر شما حالت جامد (ماتیک‌مانند) داشته باشد، می‌توانید به‌جای الکل یا آب، از موم ذوب‌شده استفاده کنید.
۳. رایحههای عطرهای مشهور را بشناسید
شاید در ترکیب رایحههای مختلف سردرگم باشید. برای رفع آن، رایحههای عطرهای تجاری موردعلاقه خود را با جست‌وجو در اینترنت شناسایی کنید.
شناخت بیشتر مواد موردنیاز برای ساخت عطر در خانه
حال که با اصول اولیه ساخت عطر در خانه آشنا شدید، بهتر است شناخت بیشتری از مواد و ابزارهای لازم کسب کنید.
۱. شیشه تیره و تمیز
شیشه عطر هم به اندازه مواد و ترکیبات آن مهم است. حتما از یک شیشه تیره استفاده کنید تا جلوی ورود نور خورشید را بگیرد. نور خورشید باعث واکنش شیمیایی مواد عطر می‌شود و عطرتان را خراب می‌کند.
نکته مهم دیگر تمیزبودن درون ظرف شیشه است. بهتر است از ظروفی استفاده کنید که پیش از این برای نگهداری هیچ ماده‌ای استفاده نشده باشد. حواس‌تان باشد که اگر ظرف شما آغشته به موادی در گذشته بوده باشد، ممکن است بوی آن مواد وارد ترکیبات عطر شود. برخی مواد مزه خیلی بهتری نسبت به بوی‌شان دارند. پس مواظب باشید.
۲. روغن نگهدارنده
این روغن رایحه‌ها را روی پوست شما نگه می‌دارد و مانع از تحریک پوست می‌شود. روغن نگهدارنده معمولا بدون رایحه است و هر چیزی می‌تواند باشد: از روغن بادام و هسته انگور گرفته تا روغن زبتون! البته اگر با بوی آن مشکلی نداشته باشید.
۳. الکل
هرچه الکل مورداستفاده در عطر قوی‌تر باشد، بهتر است. همچنین بهتر است از الکل‌های ضدچربی استفاده کنید.
۴. رایحه‌ها
می‌توانید رایحه‌ها را به شکل‌های مختلفی تهیه کنید. عصاره این رایحه‌ها در بازار موجود است. اگر شرایط محیطی فراهم است یا حوصله بیشتری دارید، می‌توانید خودتان گیاه موردنظر را تهیه کنید و عصاره‌اش را بگیرید.
در ادامه دو روش ساخت عطر را آموزش می‌دهیم.
ساخت عطر در خانه با استفاده از گیاهان تازه
اگر محیط زیست منطقه شما مناسب است یا امکان پرورش گیاهان معطر را دارید، می‌توانید از این گیاهان در ساخت عطر استفاده کنید.
مواد و وسایل موردنیاز: ظرف شیشه‌ای دردار، ظرف شیشه‌ای بزرگ، روغن نگهدارنده، قاشق چوبی، ویتامین E یا عصاره هسته گریپ‌فروت، گیاهان معطر.
مراحل زیر را به‌ترتیب انجام دهید:
- مقداری از گلبرگ یا برگ گیاهان معطر را بچینید و در یک ظرف جداگانه بریزید. علف‌های هرز را جدا کنید. گیاهان را بیشتر از نیازتان تهیه کنید.
- گیاهان را با یک قاشق چوبی فشار دهید تا له شوند. این کار به خارج‌شدن عصاره خوش‌بو کمک می‌کند.
- مقداری از روغن نگهدارنده را درون ظرف شیشه‌ای بریزید تا کف ظرف را کاملا بپوشاند.
- گیاهان له‌شده را درون ظرف روغنی بریزید و کمی هم بزنید تا روغن به گیاهان آغشته شود.
- در ظرف را محکم ببندید. مطمئن شوید که در کاملا بسته باشد.
- ظرف را در یک محیط سرد و تاریک به‌مدت یک تا دو هفته قرار دهید.
- بعد از این مدت، در را باز کنید و مخلوط را بو کنید. اگر بوی عطر به قدر کافی قوی نباشد، لازم است تفاله گیاهان قبلی را خارج و با گیاهان له‌شدۀ جدید جایگزین کنید. توجه کنید که روغن را دور نریزید. این عمل را به‌مدت چند هفته یا حتی چند ماه انجام دهید تا بوی موردنظر به دست آید.
- حال که از روغن معطر به‌دست‌آمده رضایت دارید، تفاله گیاهان را خارج کنید و یک یا دو قطره ویتامین E یا عصاره هسته گریپ‌فروت را به روغن اضافه کنید. این کار به طول عمر عطر کمک می‌کند.
اگر مایلید عطر جامد تهیه کنید، مقداری موم را ذوب کنید و به روغن اضافه کنید. ترکیب به‌دست‌آمده را در جای سرد و تاریک قرار دهید تا سفت شود.
ساخت عطر در خانه با استفاده از عصاره گیاهان معطر
مواد و وسایل موردنیاز: ۲ قاشق غذاخوری روغن نگهدارنده، ۴ قاشق غذاخوری الکل، ۲٫۵ قاشق غذاخوری آب‌مقطر، ۳۰ قطره از عصاره رایحههای پایه، میانی و ماندگار، فیلتر قهوه، قیف، ۲ بطری شیشه‌ای تیره و تمیز.
مراحل ساخت:
- دو قاشق غذاخوری روغن نگهدارنده را درون یکی از بطری‌های شیشه‌ای بریزید.
- حال باید در مجموع ۳۰ قطره از عصاره رایحه‌ها را اضافه کنید: از عصاره پایه شروع کنید؛ سپس رایحه میانی را اضافه کنید؛ در آخر، رایحه اول را اضافه کنید. توجه کنید که نسبت مناسب برای این سه رایحه به‌ترتیب، ۲۰، ۵۰ و ۳۰ درصد است. اگر یکی از عصاره‌ها رایحه قوی‌تری داشت، سهم قطره‌های آن را کم کنید.
- اکنون چهار قاشق غذاخوری الکل را به محلول اضافه کنید. هرچه الکل خالص‌تر باشد بهتر است.
- در بطری را محکم ببندید و به‌مدت ۴۸ ساعت در یک جا بی‌حرکت قرار دهید. اگر حوصله به خرج دهید و ۶ هفته صبر کنید، رایحه محلول به نهایت کیفیتش می‌رسد. در مدت‌زمان گفته‌شده، درِ بطری را گاهی اوقات باز کنید و مخلوط را بو کنید. هر زمان که از بوی رایحه‌ها راضی بودید، مرحله بعد را انجام دهید.
- درِ بطری را باز کنید و دو قاشق غذاخوری آب‌مقطر اضافه کنید.
- بطری را به‌شدت تکان دهید تا محلول کاملا با آب ترکیب شود.
- با استفاده از فیلتر قهوه و قیف، محتویات بطری را به یک بطری تمیز مشابه منتقل کنید. اگر قصد هدیه‌دادن دارید، از یک بطری شیک استفاده کنید.
بطری عطر خود را برچسب‌گذاری کنید. نوع رایحه‌ها و زمان ساخت را روی برچسب بنویسید. با این کار می‌فهمید که عطر شما چقدر دوام می‌آورد و کیفیت کارتان چقدر بوده است.
