رژیم گروه خونی و رژیم غذایی مناسب برای هرگروه خونی

یک پزشک طب سنتی به نام دکتر پیتر دی‌آدامو (Dr. Peter D’Adamo) در سال ۱۹۹۶ رژیم گروه خونی را بر سر زبان‌‌ها انداخت. کتاب او با عنوان «براساس گروه خون خود تغذیه کنید» (Eat Right 4 Your Type) به طرزی باورنکردنی موفق بود. این کتاب در زمان خودش پرفروش‌ترین کتاب شناخته شد و میلیون‌ها نسخه از آن به فروش رفت و حتی امروز هم جزو کتاب‌های محبوب شناخته می‌شود.

او در این کتاب ادعا می‌کند که رژیم غذایی مناسب برای هر فرد به گروه خونی ABO در آن فرد بستگی دارد. به گفته‌ی او هرنوع گروه خونی نشان‌دهنده‌ی ویژگی ژنتیکی اجداد ماست که رژیم غذایی لازم برای رشد فرد را هم شامل می‌شود.

خوراکی‌ها و رژیم غذایی مناسب برای هر گروه خونی

گروه خونی آ (A): دکتر آدامو این گروه خون را گروه کشاورزان نامیده. افرادی که این گروه خونی را دارند باید از رژیم‌های غنی از گیاهان تغذیه کنند و گوشت قرمز را به‌طور کامل کنار بگذارند. این رژیم شباهت زیادی به رژیم گیاهخواری دارد.

گروه خونی ب (B): دکتر آدامو این گروه را چادرنشین نامیده است. این افراد می‌توانند هم از گیاه و هم گوشت ( به‌جز مرغ) تغذیه کند، همچنین می‌تواند کمی از لبنیات استفاده کند. با‌این‌حال باید از مصرف گندم، ذرت، عدس، گوجه فرنگی و چند غذای دیگر خودداری کنند.

گروه خونی آ.ب (AB): دکتر آدامو این گروه خون را گروه معما نامیده و معتقد است خصوصیاتی بین گروه خونی A و B دارند. این گروه می‌توانند از غذاهای دریایی، توفو(خمیر سویا)، لبنیات، لوبیا و غلات تغذیه کنند. این گروه نباید از لوبیای قرمز، ذرت، گوشت گاو و مرغ استفاده کند.

گروه خونی اُ (O): دکتر آدامو این گروه خون را گروه شکارچیان می‌نامد. این گروه به رژیم‌های سرشار از پروتئین که بیشتر در گوشت، ماهی، مرغ، میوه‌ها و سبزیجات خاص موجود است نیاز دارند و باید میزان غلات، حبوبات و لبنیات را محدود کنند. این نوع رژیم شباهت زیادی به رژیم پالئو (رژیم غذایی سرخ‌پوشان قدیمی) دارد.

به نظر می‌رسد که تمام این رژیم‌های غذایی صرف‌نظر از نوع گروه خونی برای بیشتر افراد مناسب باشند. هر 4 نوع رژیم شامل غذاهای سالم و طبیعی است و از غذاهای فراوری‌شده موجود در رژیم‌های غربی خبری نیست.

بنابراین حتی اگر با استفاده از یکی از این رژیم‌ها سلامتی‌تان بهبود یافت لزوما به این معنی نیست که این رژیم با گروه خونی شما ارتباط داشته است. شاید یکی از دلایل بهبود سلامتی‌تان این است که نسبت به قبل از غذاهای سالم‌تری استفاده کردید.

لِکتین‌ها وجه مشترک بین رژیم غذایی و گروه خونی

فرضیه‌ی اصلی رژیم گروه خونی برپایه‌ی پروتئینی به نام لکتین است. لکتین‌ها‌ یک خانواده‌ی متنوع از پروتئین‌هاست که می‌تواند به مولکول‌های قند متصل شوند. این مواد به‌عنوان ضدمغذی (antinutrients) درنظر گرفته می‌شوند و می‌توانند روی پوشش روده اثرات بدی داشته باشند.

براساس نظریه‌ی رژیم گروه خونی، لکتین‌های مختلفی در رژیم غذایی وجود دارد که انواع گروه خونی ABO را هدف قرار می‌دهد. این‌طور ادعا می‌شود که مصرف لکتین‌های اشتباه سبب آگلوتینه شدن سلول‌های قرمز خون می‌شود.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مقدار کمی از لکتین در حبوباتِ خامِ پخته‌نشده می‌تواند در یک گروه‌ خونی خاص فعالیت آگلوتینه شدن را ایجاد کند. به‌عنوان مثال باقلایِ خام ممکن است با گلبول‌های قرمز در افراد دارای گروه خونی A واکنش دهد. بااین‌حال به‌نظر می‌رسد که لکتین‌های چسبنده با تمام گروه‌های خونی ABO واکنش می‌دهند.

به عبارت دیگر لکتین موجود در رژیم غذایی، به استثنای چند نوع حبوبات خام، منحصر به گروه خونی خاصی نیست. از‌آنجایی‌که بیشتر حبوبات‌ها قبل از مصرف در آب خیس می‌خورد و پخته می‌شود لکتین‌های مضر آنها از بین می‌رود.

آیا هیچ مدارک علمی در رابطه با رژیم گروه خونی وجود دارد؟

تحقیقات بر روی گروه‌های خونی در طی چند سال گذشته به سرعت پیشرفت کرده است. حال مدارک محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد افراد با گروه خونی خاص ممکن است بیشتر یا کمتر در معرض بعضی از بیماری‌ها قرار بگیرند. به‌عنوان مثال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در افراد دارای گروه خونی O کمتر است اما احتمال ابتلا به زخم معده در آنها بیشتر خواهد بود.

براساس مطالعه‌ای که روی ۱۴۵۵ فرد بزرگسال انجام شد، مصرف رژیم غذایی گروه A (سرشار از موادغذایی و سبزیجات) با بهبود سلامتی در ارتباط است. اما این علائم نه‌تنها در افراد با گروه خونی A، بلکه در همه‌ی افرادی که رژیم غذایی گروه A را رعایت می‌کنند دیده می‌شود.

در سال ۲۰۱۳ محققان اطلاعات موجود در بیش از هزاران مقاله را بررسی کردند اما نتوانستند حتی یک مقاله پیدا کنند که تأثیرات سالمِ رژیم گروه خونی را به خوبی بررسی کرده باشد.

در ۴ مطالعه بعضی موارد مرتبط با رژیم گروه خونی شناسایی شده بودند، اما این مطالعات نتوانستند موضوع را به‌خوبی بررسی کنند. یکی از مطالعات که ارتباط بین گروه خونی و حساسیت‌های غذایی را کشف کرده بود، عملا توصیه‌های مربوط به رژیم گروه خونی را رد کرد.

نکات مهم

در اینکه بعضی از افراد با رعایت رژیم گروه خونی نتایج مثبتی می‌گیرند بحثی نیست. اما این موضوع به این معنی نیست که لزوما این رژیم با گروه خونی آنها در ارتباط باشد.

رژیم‌های مختلف برای افراد مختلف وجود دارد. بعضی افراد در رژیم خود بیشتر از گیاهان استفاده می‌‌کنند و گوشت کمی مصرف می‌کنند ( مانند رژیم گروه خونی A)، اما بعضی دیگر از رژیم‌های سرشار از پروتئین‌های حیوانی تغذیه می‌کنند (مانند گرو خونی O).

رژیم گروه خونی بخش زیادی از غذاهای فراوری‌شده‌ی ناسالم را از رژیم تغذیه‌ای افراد حذف می‌کند. شاید این بزرگترین دلیلی است که این رژیم بدون توجه به انوع گروه‌های خونی درست کار می‌کند.

شاید شما از رژیم‌های گروه خونی نتیجه‌ی عالی گرفته باشید. اگر چنین است پس به راه‌تان ادامه دهید و اجازه ندهید که این مقاله دل‌سردتان کند. اگر رژیم فعلی‌تان برای‌تان مناسب نبود آن را کنار بگذارید.

با تمام این تفاسیر شواهدی که از رژیم گروه خونی حمایت می‌کنند چندان محکم نیستند و نمی‌توان چشم بسته از آنها تبعیت کرد.