شادابی و مرطوب بودن پوست یکی از اصول اولیه زیبایی پوست محسوب می‌شود که رسیدن به آن بدون استفاده از مواد شیمیایی می‌تواند سلامتی پوست را هم تضمین کند. روغن جوجوبا یکی از مواد آرایشی طبیعی است که با خواص بی‌نظیری که برای پوست و مو دارد می‌تواند جایگزین مناسبی برای مرطوب‌کننده و پاک کننده آرایش و… باشد. برای آشنایی با نحوه استفاده و خواص روغن جوجوبا در این مقاله با ما همراه باشید.
۸ خاصیت روغن‌جوجوبا
۱. مرطوب‌کننده‌ی پوست
غدد چربی پوست، غدد میکروسکوپی هستند که ماده‌ای روغنی یا موم‌مانند به‌نام سبوم ترشح می‌کنند.
بافت و شکل ماده‌ی سبوم ترشح‌شده از غدد چربی پوست شباهت زیادی به روغن جوجوبا دارد، بنابراین هرگاه تولید ماده‌ی سبوم از غدد چربی کاهش یابد، پوست و مو دچار خشکی و شکنندگی می‌شود و حتی زمینه برای بروز آکنه، جوش و یا شوره‌ی سر نیز فراهم می‌شود.
هنگامی که تولید ماده‌ی سبوم از غدد چربی به‌دلایلی مانند افزایش سن و یا عوامل محیطی کاهش یابد و یا متوقف شود، می‌توان از روغن جوجوبا به‌عنوان نرم‌کننده‌ی پوست و مو استفاده کرد. از سوی‌دیگر، ترشح زیاد سبوم در دوران بلوغ یا وقتی که سطح هورمون بدن بالاست، ممکن است موجب بروز آکنه و چرب شدن پوست شود. روغن جوجوبا چربی اضافی پوست را ازبین می‌برد. درواقع استفاده از این روغن باعث می‌شود سطح چربی پوست به حالت تعادل برسد. این روغن یک درمان طبیعی و خانگی برای آکنه و جوش است، از خاصیت نرم‌کنندگی آن می‌توان برای نرم‌کردن پوست و شکنندگی مو نیز استفاده کرد.
روغن جوجوبا نرم‌‌کننده‌ای طبیعی است که باعث لطافت پوست می‌شود و از خشکی، پوسته‌پوسته شدن و خارش جلوگیری می‌کند. کمبود آب در لایه بالایی پوست موجب خشکی پوست می‌شود. روغن جوجوبا با تشکیل یک لایه‌ی چربی بر روی پوست موجب حفظ آب پوست می‌شود. از این روغن می‌توانید بر روی پوست صورت، گردن، دست‌ها، پاها و مو هم استفاده کنید. با توجه به طبیعی بودن و ارگانیک بودن این روغن استفاده از آن بر روی پوست تمام بدن هیچ ضرری ندارد، زیرا به‌دلیل نبود هیچ ماده‌ی شیمیایی مصنوعی موجب حساسیت پوستی و آلرژی نیز نمی‌شود.
۲. پاک‌کننده‌ی آرایش
از روغن جوجوبا بر روی پوست صورت هم می‌توان استفاده کرد. درواقع باید گفت این یک روش کاملا طبیعی و ساده برای محافظت از پوست نیز محسوب می‌شود. به‌جای استفاده از پاککنندههای آرایشی که معمولا حاوی مواد شیمیایی نیز هستند، بهتر است با استفاده از روغن جوجوبا مواد آرایشی را از روی پوست صورت خود پاک کنید. حتی می‌توانید از روغن جوجوبا برای پاک کردن آرایش چشم نیز استفاده کنید، زیرا در مقایسه با پاککنندههای شیمیایی خطر کمتری دارد و میزان بروز حساسیت نیز به‌شدت کاهش می‌یابد.
۳. جلوگیری از خشکی پوست هنگام اصلاح
دیگر نیازی به استفاده از کرم‌های اصلاح نیست؛ بافت موم‌مانند روغن جوجوبا از بریدگی و ایجاد خراش و سوختگی در هنگام استفاده از تیغ بر روی پوست جلوگیری می‌کند. به‌علاوه، برخی از کرم‌های اصلاح حاوی موادشیمیایی هستند که باعث بسته‌شدن منافذ پوست می‌شوند، ولی روغن جوجوبا ماده‌ای طبیعی است که نه‌تنها هیچ ضرری برای پوست ندارد، بلکه موجب سلامتی و شادابی پوست نیز می‌شود.
قبل از اصلاح کردن کمی روغن جوجوبا روی پوست خود بمالید. بعد از اصلاح نیز می‌توانید از این روغن استفاده کنید تا نرمی و لطافت پوست حفظ شود.
۴. حفظ سلامت پوست
روغن جوجوبا مانع بسته‌شدن منافذ پوست و بروز جوش‌های سرسیاه می‌شود. اگرچه روغن است و ما فکر می‌کنیم که استفاده از روغن بر روی پوست باعث چربی پوست و جوش می‌شود، ولی باید توجه داشت که روغن جوجوبا محافظت‌کننده و پاک‌کننده‌ای کاملا طبیعی است. روغن جوجوبا غنی از یُد است. وجود یُد در این روغن از رشد باکتری‌های مضر بر روی پوست که عامل بروز جوش و آکنه هستند، جلوگیری می‌کند. آنتی اکسیدان های موجود در روغن جوجوبا از چین‌وچروک پوست نیز جلوگیری می‌کند و به‌صورت کاملا طبیعی مانع پیری و چروکیدگی پوست در اثر افزایش سن می‌شود.
روغن جوجوبا فرایند بهبود زخم را سرعت می‌بخشد. مطالعات انجام‌شده در مؤسسه‌ی محیط‌زیست و علوم‌زیستی ایتالیا نیز این مسئله را اثبات می‌کند. درواقع نتایج این پژوهش‌ها نشان می‌دهد که روغن جوجوبا موجب بهبود سریع‌تر زخم می‌شود و هم‌زمان سرعت سنتز کلاژن را نیز افزایش می‌دهد. همچنین مطالعات نشان داد که روغن جوجوبا اثرات بسیار سمی پوست در هنگام استفاده از این روغن به‌شدت کاهش می‌دهد.
مطالعاتی که در سال ۲۰۱۲ بر روی ۱۹۴ نفر انجام شد، نشان داد که روغن جوجوبا موجب کاهش مشکلات پوستی می‌شود. این افراد از روغن جوجوبا به عنوان ماسک به مدت دو تا سه بار در هفته استفاده می‌کردند. تحقیقات نشان داد ۵۴ درصد از افراد شرکت‌کننده اعلام کرده‌اند که بعد از شش هفته استفاده از این ماسک، مشکلات پوستی‌شان به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
۵. بهداشت و سلامت مو
روغن جوجوبا با حفظ رطوبت مو سلامت مو را تضمین می‌کند، همچنین استفاده از روغن جوجوبا از خشکی پوست سر و پوسته‌پوسته شدن و شوره‌زدن نیز جلوگیری می‌کند. شما می‌توانید از روغن جوجوبا برای درخشندگی موها استفاده کنید. این روغن صاف‌کننده و نرم‌کننده‌ی طبیعی نیز محسوب می‌شود. روغن جوجوبا جایگزین مناسبی برای استفاده از محصولات شیمیایی مو است که به‌دلیل وجود مواد شیمیایی نه‌تنها سلامت موها را به‌خطر می‌اندازد، بلکه موجب خشکی و بدحالی موها نیز می‌شوند.
برای شانه‌‌کردن موها می‌توانید چند قطره از روغن جوجوبا را روی برس خود بریزید یا مستقیم به موهای‌تان بمالید، این کار شانه‌زدن موها را بسیار راحت‌تر می‌کند و از شکنندگی و ریزش مو در هنگام شانه‌زدن جلوگیری می‌کند.
اخیرا از روغن جوجوبا برای درمان بیماری الوپسی یا همان طاسی‌سر استفاده می‌شود. در این بیماری، موها به‌دلیل عفونت قارچی یا آسیب به ریشه یا فولیکول مو دچار ریزش می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که رایحه‌درمانی در درمان این نوع ریزش مو بسیار مؤثر است.
پژوهش‌های انجام‌شده در دانشگاه پزشکی مری‌لند نشان داد که ماساژ پوست سر با ترکیبی از چند روغن مختلف به رشد موها کمک زیادی می‌کند. مطالعات ثابت کرده است که ترکیبی از روغن‌های مختلف مانند روغن اسطوخدوس، روغن رزماری، روغن تایلندی و روغن اسانس سدر در رشد و بهبود کیفیت موها تأثیر شگرفی دارند.
استفاده از اسانس‌ها ممکن است در برخی از افراد موجب بروز حساسیت شود، ولی تحقیقات نشان داد که ترکیب آن با روغن جوجوبا بسیار مؤثر و مفید است. براساس مطالعات انجام‌شده افزودن سه تا شش قطره اسانس به یک قاشق غذاخوری روغن جوجوبا می‌تواند در درمان ریزش مو بسیار مؤثر باشد، زیرا استفاده از این روغن از خشک‌شدن فولیکول مو و شکنندگی مو که در نهایت منجر به ریزش آن می‌شود، جلوگیری می‌کند. استفاده از روغن جوجوبا باعث می‌شود رطوبت مو حفظ شود و پوست سر نیز در شرایط بهتری قرار گیرد که همین زمینه را برای رشد بهتر مو فراهم می‌کند.
۶. روغن جوجوبا حاوی ویتامین E
ویتامین E نقش آنتی‌اکسیدان را بازی می‌کند. ویتامین E دیواره‌های مویرگی پوست شما را تقویت می‌کند و با حفظ رطوبت و قابلیت ارتجاعی پوست، به‌عنوان ماده‌ای مغذی ضدپیری برای پوست و مو عمل می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که ویتامین E در کاهش التهاب بدن و پوست اهمیت زیادی دارد و به حفظ بهداشت، سلامت و شادابی پوست کمک زیادی می‌کند. این ویژگی آنتی‌اکسیدانی ویتامین E برای افرادی که درمعرض دود سیگار یا اشعه ماورا‌ءبنفش هستند، نیز بسیار مفید است و خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می‌دهد.
وقتی از روغن جوجوبا استفاده می‌کنید، ویتامین E آن ازطریق لایه‌ی اپیدرمی پوست جذب می‌شود. می‌توان از این روغن برای درمان آفتاب‌سوختگی که یکی از علل شایع ابتلا به سرطان پوست است، هم استفاده کرد، زیرا روغن جوجوبا سرعت بازسازی سلول را افزایش می‌دهد. روغن جوجوبا در درمان زخم، آکنه و چین‌وچروک پوست نیز کاربرد دارد. خاصیت آنتی‌اکسیدانی و مرطوب‌کنندگی ویتامین E را نباید در افزایش ضخامت مو نادیده گرفت.
۷. روغن جوجوبا حاوی ویتامین B
ویتامین B نیز خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به بدن در مبارزه با رادیکال‌های آزاد و آسیب سلولی کمک می‌کند. ویتامین B برای پوست بسیار مفید است و تعادل هورمونی پوست را در سطح متعادل حفظ می‌کند. برای مثال، ویتامین B5 (یا همان پانتوتنیک اسید) در درمان آسیب‌های پوستی متأثر از رادیوتراپی بسیار مؤثر است و سرعت بهبود زخم و بریدگی را افزایش می‌دهد. نمی‌توان خاصیت ویتامین B5 را جلوگیری از پیری پوست، چین‌وچروک و ازبین بردن جوش‌های سرسیاه نادیده گرفت.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که پانتوتنیک اسید به‌دلیل مکانیزم‌های خاص می‌تواند سرعت بهبود طبیعی زخم را افزایش دهد. با توجه به اینکه روغن جوجوبا حاوی ویتامین B5 است، استفاده از این روغن موجب می‌شود پوست از ابتلا به عفونت‌ها و باکتری‌ها محفوظ بماند.
۸. مبارزه با قارچ‌ها و عفونت‌ها
روغن جوجوبا خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد و در درمان قارچ ناخن شست پای افراد ورزشکار کاربرد دارد. مطالعات انجام‌شده در سال ۲۰۰۵ نشان داد که روغن جوجوبا ضدالتهابی بسیار مؤثر است که می‌تواند علائم و نشانه‌های التهاب را در ناخن‌ها و گوش‌ها کاهش دهد. همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهد روغن جوجوبا که حالت موم‌مانند دارد، سرعت تشکیل زخم را کاهش و سرعت بهبود آن را افزایش می‌دهد.
نحوه استفاده از روغن جوجوبا
شما می‌توانید روغن جوجوبا را از فروشگاه‌های مواد غذایی و بهداشتی و سوپرمارکت‌ها تهیه کنید. هزینه‌‌ی هر بطری روغن جوجوبا در حدود ۵ الی ۱۰ دلار است. هنگام خرید روغن جوجوبا بهتر است از فروشگاه‌های مجاز استفاده کنید و از ارگانیک بودن روغن نیز مطمئن شوید، زیرا وجود هرگونه ناخالصی در روغن ممکن است موجب بروز حساسیت و آلرژی در فرد شود.
راه‌های زیادی برای استفاده از روغن جوجوبا وجود دارد، بنابراین نگران نباشید. در ابتدا می‌توانید تنها چند قطره از این روغن را بر روی قسمتی از پوست و مو امتحان کنید و در صورت نداشتن حساسیت از روش‌های پیشنهادی در این مقاله استفاده کنید:
۱. مرطوب‌کننده‌ی پوست
هر صبح و شب قبل از خواب چهار تا شش قطره از روغن را بر روی پوست خود بمالید.
۲. نرم‌کننده‌ی مو
سه تا پنج قطره از روغن جوجوبا را به شامپوی نرم‌کننده‌ی خود اضافه کنید یا بعد از شست‌وشوی کامل موها بر روی موی بمالید.
۳. ازبین‌برنده‌ی چین‌وچروک
یک تا سه قطره از روغن جوجوبا را روی چین‌وچروک پوست بزنید و سپس با حرکت دایره‌ای‌شکل، کامل بمالید تا جذب شود.
۴. پاک‌کردن آرایش
سه تا پنج قطره روغن جوجوبا را روی یک پنبه یا پد آرایشی بمالید و برای پاک‌کردن آرایش استفاده کنید.
۵. نرم‌کننده‌ی لب
هنگامی خشکی و ترک‌خوردگی لب می‌توانید از یک تا دو قطره روغن جوجوبا استفاده کنید.
۸. جلوگیری از عفونت
به‌منظور جلوگیری از عفونت، روزی دو بار، یک تا سه قطره روغن جوجوبا را روی نقاط آسیب‌دیده‌ی پوست بمالید.
ساختار گیاهی و شیمیایی جوجوبا
گیاه بالغ جوجوبا درختچه‌ای چندساله است که برگ‌های آن با تغییر فصل نمی‌ریزد. وقتی بذر گیاه کاشته می‌شود، به‌طور میانگین سه سال طول می‌کشد تا گل بدهد و جنسیت گیاه از روی گل‌های آن مشخص می‌شود. گیاه ماده وظیفه‌ی تولید بذر و گیاه نر وظیفه‌ی گرده‌افشانی را برعهده دارد. بذر جوجوبا شبیه دانه‌ی قهوه است، البته کمی بزرگ‌تر است و همیشه هم شکل ثابتی ندارد.
ساختار شیمیایی روغن جوجوبا کاملا متفاوت با دیگر گیاهان روغنی است، زیرا موم اشباع‌نشده است. روغن جوجوبا در دمای بالا به‌دلیل وجود اسیدهای چرب غیراشباع حالت مایع دارد. برخلاف برخی روغن‌ها، روغن‌جوجوبا فاسد و خراب نمی‌شود، درواقع باید گفت عمر مفید بالایی دارد و همین ویژگی موجب می‌شود از این روغن برای تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده شود.
روغن جوجوبا حاوی ترکیبات مفیدی است که می‌توان به ویتامین E، ترکیبات مختلف ویتامین B، سیلیکون، کروم، مس و زینک اشاره کرد. روغن جوجوبا بیش از ۸۲ درصد یُد دارد که قدرت بهبود زخم‌ها را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. روغن جوجوبا حاوی سه اسید چرب اروسیک (۱۳.۶ درصد)، گادولیک (۷۱.۳ درصد) و اسید اولئیک (۱۱.۲درصد) است.
تاریخچه‌ی روغن جوجوبا و چند واقعیت جالب
اولین کشت تجاری روغن جوجوبا در بیابان‌های نگب و دریای مرده اسرائیل انجام شد. روغن جوجوبا در دهه‌ی ۱۹۷۰ با ممنوعیت به کارگیری روغن نهنگ در صنایع آرایشی اهمیت زیادی پیدا کرد. روغن جوجوبا جایگزین مناسبی برای روغن نهنگ بود و در صنایع آرایشی و بهداشتی ایالات متحده نیز استفاده شد.
در سال ۲۰۰۰، شورای صادرات بین‌المللی دستور داد میزان تولید این روغن تا پنج سال آینده در حدود ۱۵ درصد افزایش یابد و با توجه به تأثیر فوق‌العاده‌ی این روغن در درمان بیماری‌های پوستی به‌سرعت در سرتاسر جهان شناخته شد.
روغن جوجوبا آفت‌کشی طبیعی و مطمئن است. امروزه از این روغن برای کنترل جمعیت مگس سفید و ازبین بردن قارچ سفیدک سطحی بر روی محصولات کشاورزی و درخت انگور استفاده می‌شود. روغن جوجوبا با ایجاد مانعی فیزیکی روی سطح محصولات، مانع آلودگی گیاه به انواع قارچ‌ها می‌شود. از این روغن می‌توان به عنوان جایگزین بسیاری از آفت‌کش‌های تجاری استفاده کرد، زیرا هم ماده‌ای غیرسمی و کاملا ارگانیک است و هم به محیط‌زیست آسیب نمی‌رساند.
دستورالعمل استفاده از روغن جوجوبا
از روغن جوجوبا به‌عنوان روغنی حامل در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود. از ترکیب روغن جوجوبا با اسانس‌های موردعلاقه‌ی خود می‌توانید نرم‌کننده، لوسین و خشبوکننده‌ی هوا مطابق سلیقه‌ی خود تهیه کنید.
لوسیون‌های معمول که در فروشگاه‌های لوازم آرایشی و بهداشتی به‌فروش می‌رسند، حاوی مواد شیمیایی و بسیار مضر هستند. پس بهتر است یک لوسیون طبیعی را جایگزین این مواد شیمیایی مضرر کنید. از ترکیب روغن جوجوبا با روغن نارگیل می‌توان محلول آنتی‌اکسیدان فوق‌العاده قوی‌ای تهیه کرد که علاوه‌بر خاصیت نرم‌کنندگی بالا موجب شادابی، لطافت و جوانی پوست نیز می‌شود.
استفاده از شامپوی تهیه‌شده با روغن جوجوبا هم خاصیت پاک‌کنندگی بالایی دارد و هم کاملا طبیعی و ارگانیک است و می‌تواند پوست بدن را از باکتری‌ها و عفونت‌ها کاملا پاک کند.
یک‌چهارم فنجان روغن جوجوبا را داخل حمام بگذارید و از تأثیر خوبی که بر سیستم تنفسی شما می‌گذارد، شگفت‌زده شوید.
سرم ضدپیری خانگی
سرم ضدپیری خانگی بسیار گران و حاوی مواد شیمیایی مضری است. به شما پیشنهاد می‌کنیم یک سُرم ضدپیری خانگی و طبیعی تهیه کنید. این سُرم خانگی حاوی مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان بالایی است که باعث شادابی و لطافت پوست می‌شود.
مواد لازم برای تهیه این سُرم خانگی
- یک‌چهارم واحد روغن جوجوبا
- یک‌چهارم واحد روغن زیتون
- یک‌چهارم واحد روغن انار
- ۱۵ قطره ویتامین E
- ۲۰ قطره روغن اسطوخدوس یا روغن آفتاب‌گردان
- ۱۰ قطره روغن بذر هویج
دستور تهیه
همه‌ی مواد را با هم مخلوط کنید و در یک بطری شیشه‌ای با رنگ تیره بریزید. هر صبح و شب بر روی پوست صورت، گردن و سینه بمالید.
عوارض جانبی احتمالی
استفاده از روغن جوجوبا در بسیاری از افراد حتی زنان باردار و شیرده هیچ مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. هر چند در برخی افراد ممکن است باعث بروز آلرژی و حساسیت پوستی شود. با توجه به اینکه روغن جوجوبا حاوی ماده‌ی شیمیایی اسید اروسیک است، از خوردن آن اجتناب کنید، زیرا ممکن است باعث بروز صدمات قلبی و یا مشکلات جدی‌تر شود. فراموش نکنید روغن جوجوبا مصرف خوراکی ندارد و تنها استعمال خارجی دارد.
