رنگ بنفش که بهعنوان رنگ سلطنتی معروف است، یکی از رنگهای باشکوه چرخه رنگ است. در این مطلب میخواهیم روانشناسی رنگ بنفش را بررسی کنیم.
رنگ بنفش در تاریخ
در حدود سال ۱۲۰۰ قبل از میلاد، ساکنان شهر تایر (Tyre) در امتداد ساحل فنیقیه باستان، با خردکردن پوسته حلزون کوچک دریایی توانستند رنگ بنفش تهیه کنند. این رنگ به بنفش تایری یا بنفش ارغوانی معروف شد. هومر در منظومه «ایلیاد» و ویرژیل در اثر «انهاید» از این رنگ یاد کردهاند. اسکندر مقدونی و پادشاهان مصر هم از لباسهایی به رنگ بنفش ارغوانی استفاده میکردند.
بااینحال این رنگ در دوران معاصر هم همچنان در لباسهای پادشاهان نقشی پررنگ داشته است. ملکه الیزابت دوم هم در سال ۱۹۵۳ پس از مراسم تاجگذاری، در راه بازگشت به کاخ باکینگهام، بنفش پوشیده بود.
بهطورکلی رنگ بنفش در گذشته کاملا در انحصار طبقه اشراف و پادشاهان بوده است. ازآنجاکه تهیه رنگ بنفش بسیار دشوار بود، افراد عادی نمیتوانستند پارچههای گرانقیمتی را با بنفش رنگآمیزی میشد بخرند. به همین دلیل فقط لباسهای سلطنتی، لباسهای حاکمان و تاجران ثروتمند را از پارچههای بنفش میدوختند.
بنفش نماد چیست؟
بنفش از دو رنگ اصلی قرمز و آبی تهیه میشود. بنابراین درک ما از آن جایی بین آرامش آبی و شور و هیجان قرمز است.
همانطور که گفتیم این رنگ در گذشته نماد ثروت و سلطنت بوده است. بنفش نماد بیپروایی و جسارت است. برخلاف سبز که رنگ بهار است، بنفش متعلق به پاییز است. این رنگ معنای نمادین دیگری هم دارد و آن برقراری هماهنگی و تعادل بین نیروهای مخالف است.
جوانب مثبت بنفش
بنفش شاد و باطراوت است و تاحدزیادی با فرار از واقعیت و سیرکردن در رویاهای جادویی در ارتباط است. میتواند نشانه ابهت، استقلال، خرد، ازخودگذشتگی، شجاعت و خلاقیت باشد. اگر بهشیوهای حرفهای از آن در لباسهایتان استفاده کنید، میتواند نماد اهداف والا و ارزشمند باشد.
جوانب منفی بنفش
ازآنجاکه بنفش جایی بین قرمز و آبی است، میتوان آن را رنگی بیثبات دانست. از سوی دیگر، چون نماد سلطنت و پادشاهی هم بوده است، میتواند خودرأیی، خیرهسری، غرور و استکبار را نشان دهد.
بنفش در فرهنگهای مختلف
در روم باستان فقط نخبگان و افراد عالیرتبه جامعه بنفش میپوشیدند و آن را نشانه ثروت و عظمت میدانستند.
در تایلند زنان بیوه در هنگام عزاداری بنفش میپوشند.
در آمریکا، جایزه قلب بنفش یکی از بالاترین نشانهای افتخار است که به سربازان مجروح جنگی اعطا میشود. در سال ۱۷۸۲ بود که جرج واشنگتن این جایزه را که نشان لیاقت نظامی نام دارد، برای اهدا به سربازان بهدلیل شجاعت و اقدامات قابلتحسین آنها در نظر گرفت:
در روز تحلیف جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، خانم کامالا هریس و سایر بانوان حاضر در مراسم لباسهایی به رنگ بنفش به تن داشتند که نمایانگر وفاداری، اعتماد و قدرت است.
در برخی مناطق اروپا بنفش را با مرگ و عزاداری مرتبط میدانند.
در آمریکای جنوبی بنفش نماد سرخوردگی جنسی است، ولی در آمریکای شمالی، بنفش را رنگ کمی ناامیدکننده میدانند.
روانشناسی رنگ بنفش
امروزه رنگ بنفش معنای سابق را ندارد، زیرا مردم دیگر آن را متعلق به سلطنت و افراد عالیرتبه جامعه نمیدانند. بااینحال، صرفنظر از اینکه درک و تفسیر ما از این رنگ تا چه اندازه تکامل یافته است، با نگاهی به گذشته میبینیم که تغییر خاصی رخ نداده است.
بنفش بهعنوان یک رنگ، تأثیر عمیقی در نحوه درک احساسات و عواطف مختلف دارد. افراد سالها این رنگ را بهعنوان نمادی از احساسات رازآلود، معنویات، سلطنت، زنانگی و حتی عزاداری توصیف کردهاند. بنفش اغلب بهعنوان رنگی نادر در نظر گرفته میشود، زیرا از هر رنگ دیگری در طبیعت کمیابتر است.
استفاده از رنگ بنفش میتواند اثر روانشناختی داشته باشد، زیرا هم آرامشبخش است و هم هیجانآور که میتواند با قراردادن ما در یک چهارچوب ذهنی درست، مزایایی برایمان داشته باشد. افرادی که بیشتر از سایرین بنفش میپوشند، عشق زیادی به هنر، خلاقیت و تخیل دارند.
یک مطالعه در سال ۲۰۰۵ درباره اینکه چطور رنگ کاغذ پرسشنامه میتواند بر پاسخ نظرسنجی تأثیر بگذارد، نشان داد که بنفش تأثیرگذارترین رنگ در هر دو جنس و در گروههای سنی مختلف است. به نظر میرسید وقتی رنگ پرسشنامه بنفش است، افراد تمایل بیشتری دارند که به سؤالات آن با دقت جواب دهند.
رویاها و تخیلات اغلب با رنگ بنفش در ارتباط هستند. حتی گفته شده است که استفاده بیشازحد از رنگ بنفش در تبلیغات باعث سرگردانی ذهن میشود.
بنفش تقریبا دوقطبی به حساب میآید، به این معنا که بیشتر افراد یا عاشق آن هستند یا از آن متنفرند. کمتر کسی پیدا میشود که نسبت به بنفش حسی معمولی داشته باشد.
اثرات فیزیکی بنفش
بنفش بهدلیل داشتن تهرنگی از آبی، میتواند فشارخون و ضربان قلب را کاهش دهد.
بنفش خالص؛ سیرترین شکل بنفش
بنفش خالص که درواقع به آن ارغوانی هم میگوییم، خالصترین و سیرترین شکل بنفش است. به همین دلیل بسیار درخشان است. لباس زیر را که به رنگ بنفش خالص است ببینید:
بسیاری از گلها در طبیعت بهرنگ بنفش خالص هستند. این رنگ با وفاداری، رمزوراز، تخیلات، انرژی و خلاقیت همراه است. همانطور که گفتیم تهیه رنگدانه بنفش خالص آنقدر سخت بود که فقط ثروتمندان میتوانستند پارچههایی به این رنگ را خریداری کنند.
بنفش روشن؛ ترکیب بنفش و سفید
این رنگ مخلوطی از سفید و بنفش است. هرچه سفید بیشتری به آن اضافه کنیم، بنفش روشنتری خواهیم داشت.
رنگ اسطوخودوس و یاسی دو نمونه از بنفش روشن هستند:
افرادی که بنفش روشن میپوشند، احساسی از منحصربهفرد بودن، خوشبختی و خاصبودن را به نمایش میگذارند. این رنگ میتواند نماد زندگی و انرژی باشد.
بنفش روشن رنگ نسبتا زنانهای به حساب میآید، چون شباهت زیادی به صورتی دارد. این رنگ بهنوعی احساسات نفسانی و سرخوشی را در فرد ایجاد میکند. بهطورکلی از این رنگ برای نمایش محصولات زنانه استفاده میکنند.
بنفش روشن انتخابی پختهتر نسبت به صورتی است.
بنفش تیره؛ ترکیب بنفش و سیاه
بنفش تیره را سایه بنفش مینامند. این بنفش از ترکیب بنفش و سیاه به دست میآید و از همه انواع بنفش قویتر است. این رنگ هیجانات شدیدی را هم در فردی که آن را پوشیده است و هم در افرادی که آن را میبینند ایجاد میکند. بااینحال میتواند احساس تاریکی، غم و ناامیدی را هم افزایش دهد. ظاهرا بنفش تیره نوعی توهم درباره درک و تصور ما از جهان پیرامون ایجاد میکند. پوشیدن لباس بنفش تیره میتواند نمادی از رمز و راز باشد و البته تا حدودی با غم و اندوه آمیخته است.
بنفش تیره کاربردهای مختلفی دارد:
- نثر بنفش: این عبارت را درباره آثار ادبی بسیار تخیلی به کار میبرند.
- مه بنفش: به سرخوشی یا سردرگمی، که ممکن است ناشی از مصرف موادمخدر باشد، اشاره دارد.
- بنفش برای صرع: رنگ بنفش تیره بهعنوان رنگی بینالمللی برای بیماران مبتلا به صرع شناخته شده است.
لباس زیر را که به رنگ بنفش تیره است ببینید:
تناژ بنفش؛ ترکیب بنفش و خاکستری
این رنگ مخلوط خاکستری و بنفش است. هرچه خاکستری بیشتری در آن وجود داشته باشد، بنفش کدرتری خواهیم داشت. معمولا این رنگ برای لباس مناسب نیست.
دلیلش این است که در این رنگ نه انرژی دیده میشود نه سرزندگی و شادابی، بنابراین لباسی که از آن تهیه شود، ممکن است کهنه و بنجل به نظر برسد. مخصوصا آقایان که اصلا نباید لباسهایی بهرنگ بنفش خاکستری بپوشند.
بسیاری از رنگها با بنفش جوردرنمیآیند. به نظر شما کدام رنگها را با بنفش ست کنیم تا استایلی شیک و جذاب داشته باشیم؟