سفر به فلورانس، یکی از مهمترین شهرهای توریستی ایتالیا، رویای همهٔ علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ عصر رنسانس است. فلورانس (Florence) یکی از فرهنگیترین و تاریخیترین شهرهای دنیا، و پر از ساختمانهایی با معماری شگفتانگیز و مکانهای معروف است. این شهر مرکز منطقهٔ توسکانی (Tuscany) ایتالیاست و ۳۸۳ هزار نفر جمعیت دارد. البته این جمعیت، با احتساب حومه به ۱٫۵ میلیون نفر میرسد. فلورانس شگفتانگیز در منطقهٔ مرکزی ایتالیا واقع شده و از شبکهٔ ریلی توسعهیافتهای با اتصال به پیزا (Pisa) و بولونیا (Bologna) برخوردار است.
فلورانس در طول تاریخ باستان، زمانی متعلق به روم بود و بعدها به بخش قرونوسطایی پیشرفتهای تبدیل شد. این بخش را محل تولد جنبش رنسانس میدانند و طی قرون دوازدهم، پانزدهم و شانزدهم میلادی، یکی از مهمترین شهرهای دنیا محسوب میشد. ماکیاولی (Machiavelli)، لورنزوی مدیچی (Lorenzo de’ Medici)، دانته (Dante)، میکلآنژ (Michelangelo)، دوناتلو (Donatello)، گالیله (Galilei) و رافائل (Raphael)، تنها برخی از اهالی سرشناس فلورانس بودند.
امروزه صنعت گردشگری بدون تردید بخش مهمی از اقتصاد فلورانس را تشکیل میدهد. جالب است بدانید هر سال حدود ۱۳ میلیون نفر از سرتاسر دنیا از این شهر بازدید میکنند. جدا از گردشگری، فلورانس منطقهٔ صنعتی مهمی هم دارد و تولیدکنندهٔ اقلام زیادی در ایتالیا محسوب میشود، از جمله مبلمان، لاستیک، مواد شیمیایی و مواد غذایی. بخشهای صنعتی همچون پراتو پیستویا (Prato-Pistoia) کالاهای باکیفیت و معروفی مانند اسکوترهای وسپا (Vespa scooter) را صادر میکنند.
خلاصه اگر بهدنبال فرهنگ و تاریخ باشید و بخواهید ساختمانهای فوقالعادهای همچون دومو (Duomo) را هم ببینید، سفر به فلورانس ناامیدتان نمیکند. در این مقاله، فهرست برخی از مهمترین مکانهایی را که در سفر به فلورانس باید سری به آنها بزنید، برایتان گرد آوردهایم:
۱. کلیسای جامع فلورانس
برجستهترین کلیسای جامع در دنیا، احتمالا همین کلیسای جامع فلورانس (Florence Cathedral) است. این کلیسا که نگین انگشتریِ این شهر و یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایتالیا محسوب میشود، میان خود فلورانسیها به دومو (Duomo) معروف است. دومو در سال ۱۴۳۶ میلادی ساخته شد، اما نمای خارجی شگفتانگیز آن در قرن نوزدهم کامل شد.
کلیسای جامع فلورانس که در مرکز بافت قدیمی شهر واقع شده، از چند کیلومتر دورتر به چشم میآید و منظرهٔ زیبایی میان سایر ساختمانهای قرونوسطایی این منطقه پدید میآورد. نمای خارجی این کلیسا که با سنگ مرمر سفید و طرحهای رنگارنگ قرمز، صورتی و سبز پوشیده شده، چشم هر بینندهای را به خود خیره میکند؛ رنگ و سبک این ساختمان بیهمتاست.
۲. برج ناقوس جیوتو
برج ناقوس جیوتو (Giotto’s Campanile) ساختمان جداگانهای نسبت به دومو دارد، اما خیلیها عقیده دارند این دو به هم وصل هستند. این سازه شاهکاری حقیقی از معماری گوتیک، و یکی از مشهورترین ساختمانهای فلورانس است. نمای خارجی این برج با سنگهای مرمر سبز و صورتی روشن به پنج طبقهٔ مجزا تقسیم شده است.
این ساختمان بین سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۵۹ میلادی ساخته شد. جیوتو (Giotto)، هنرمند معروف فلورانسی آن را طراحی کرد، اما تلنتی (Talenti) کار را به پایان رساند؛ او طبقههای آخر را هم پس از مرگ جیوتو، و در سال ۱۳۴۳ به برج اضافه کرد. مجسمهها، آثار هنری و تابلوهای فراوانی در فضای داخلی برج وجود دارند. این برج شاهکاری واقعی از هنر رنسانس بهحساب میآید. بهجز تماشای تزئینات برج، در سفر به فلورانس میتوانید از ۴۱۴ا پلهٔ آن را هم بالا بروید و منظرههای فوقالعادهای از شهر و دومو را تماشا کنید.
۳. کاخ قدیمی
دومو مهمترین ساختمان مذهبی فلورانس است، اما مهمترین ساختمان حکومتی آن، پالاتزو وکیو (Palazzo Vecchio) یا کاخ قدیمی نام دارد. این سازه، کاخ حاکم جمهوری فلورانس (Signoria of the Republic of Florence) بود و بعدها بهعنوان تالار شهر از آن استفاده میکردند. این کاخ در سال ۱۲۹۹ میلادی ساخته شد، اما طراحیِ آن را همان معمارانی انجام دادند که روی دومو و کلیسای سانتا کروچه کار میکردند.
این ساختمان با طراحی مربعیشکل و تعدادی ریزکنگره اطراف آن، تقریبا شبیه قلعه بهنظر میرسد. برج ناقوس بزرگی هم دارد. در نمای خارجی این ساختمان، مجموعه نشانهایی دیده میشوند که متعلق به خانوادهها و افراد مهمی در تاریخ این شهر هستند. فضای داخلی کاخ هم پر از اتاقهایی تزئینشده هستند، مانند اتاق هرکول (The Hercules Room) و اتاق سیبله (The Room of Cybele).
۴. پل قدیمی
فلورانس پر از سازهها و ساختمانهای معروف است و در این میان، پونته وکیو (Ponte Vecchio) یا پل قدیمی، یکی از معروفترینهاست. پل قدیمی که به دور رودخانهٔ آرنو (Arno) حلقه زده، بهخاطر تاریخ چندصدسالهاش، مغازههای دو طرف پل، و مغازههای فراوانی مشهور است که در پیادهروی اصلی آن قرار دارند. بعضیها ساخت این پل را به سال ۹۹۶ میلادی نسبت دادهاند، اما تاریخ دقیق آن مشخص نیست.
در سفر به فلورانس حتما سری به این سازهٔ شگفتانگیز بزنید و نگاهی هم به مغازههای جواهرات، آثار هنری و سوغاتی آن بیندازید. جالب اینکه وقتی به اواسط پل رسیدید، انگار زیر پایتان باز میشود، چون ناگهان با منظرههای فوقالعادهای از رودخانهٔ آرنو روبهرو میشوید. در کنار قدمزدن روی خود پل، اگر میخواهید نمای ظاهری و سازههای عجیب خانهمانند آن را هم تماشا کنید، به سراغ دالان واساری بروید.
۵. کلیسای سانتا کروچه
کلیسای سانتا کروچه (Basilica of Santa Croce) به بزرگی کلیسای جامع فلورانس نیست، اما بسیار زیبا و جذاب است. نمای این سازه که همعصر دومو است، با پانلهای رنگی مرمرین صورتی، سبز و قرمز، در کنار سنگهای سفید براق تزئین شده است. این کلیسا در مرکز میدان سانتا کروچه (Piazza di Santa Croce) واقع شده است. علاوهبر نمای چشمنواز این کلیسا، داخل آن هم آرامگاه برخی از تأثیرگذارترین هنرمندان و دانشمندان عصر رنسانس است، از جمله گالیله، میکلآنژ و ماکیاولی.
۶. تعمیدگاه سنت جان
تعمیدگاه سنت جان (Baptistery of St. John) جلوی دومو قرار گرفته است. این تعمیدگاه ساختمان کاملا جداگانهای دارد، اما با قرار گرفتن در کنار دومو و برج ناقوس، این سهگانه را تکمیل میکند. تعمیدگاه سنت جان بهعنوان یکی از قدیمیترین ساختمانهای فلورانس، همیشه مورداحترام بوده و طراحی زیبای نمای خارجی آن هم بهسبک فلورانسی است؛ درست مانند دومو و برج ناقوس جیوتو.
سه مجموعه در برنزیِ آن که صحنههای گوناگون مذهبی و فضایل انسانی را به تصویر میکشند، از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. داخل تعمیدگاه، نقاشی دیواری طلایی بهسبک بیزانسی، سقف و دیوارهای بالایی را پوشانده و روز حساب و داستانهای دیگری از انجیل و پیدایش را بهتصویر میکشد.
۷. کاخ و گالری اوفیتزی
کاخ و گالری اوفیتزی (Uffizi) که درست کنار میدان سینوریا قرار گرفته، موزهٔ هنر مشهوری است و یکی از مهمترین موزههای ایتالیا بهحساب میآید. این کاخ ساختمان شگفتانگیزی دارد و حیاط داخلی آن هم از مجموعهای ستون و طاق تشکیل شده که با مجسمههای مرمرین تزئین شدهاند.
داخل این موزه مجموعهٔ بینظیری از آثار هنری رنسانس از هنرمندانی همچون بوتیچلی (Botticelli)، داوینچی (Da Vinci)، تیسین (Titian) و رافائل (Raphael) جای گرفتهاند. این یکی از فوقالعادهترین مجموعههای هنر رنسانس در دنیا محسوب میشود. بسیاری از آنها بینظیر هستند، مانند تعمید مسیح (Baptism of Christ) اثر داوینچی، نیایش مغان (Adoration of the Magi) اثر بوتیچلی و ذبح اسماعیل (Sacrifice of Isaac) اثر کاراواجو (Caravaggio). عاشقان هنر و تاریخ میتوانند ساعتها در کاخ اوفیتزی به کشف و شهود بپردازند.
۸. کلیسای سن لورنتزو
کلیسای سن لورنتزو (Basilica di San Lorenzo) که در نزدیکی دومو قرار دارد، با نظارت خانوادهٔ قدرتمند مدیچی (Medici) ساخته شد. مدیچیها برای سالها طی دورهٔ رنسانس، بر فلورانس حکومت میکردند. این کلیسا به بزرگی دومو نیست و به اندازهٔ آن تزئینات ندارد، اما با گنبد بزرگ و سقف کاشیکاریشده خاص خود، ساختمان بسیار چشمنوازی دارد.
داخل کلیسا پر از آثار هنری و تزئینات زیباست، از جمله سقف طلاکاریشده و فضای داخلی باشکوه گنبد. نقاشیها و مجسمههای فراوانی در این کلیسا وجود دارند و ترکیب چشمنوازی از طرحها و رنگها را پیش چشم بازدیدکنندگان بهتصویر میکشند. علاوهبراینها، بسیاری از افراد خانوادهٔ مدیچی هم اینجا دفن شدهاند و مقبرههایشان داخل نمازخانهٔ این کلیسای بسیار باشکوه هستند.
۹. میدان سینوریا
بعد از میدان دومو، میدان سینوریا (Piazza della Signoria) هم اهمیت ویژهای دارد و پر از ساختمانها و آثار هنری بیشمار است. این میدان در جنوب میدان دومو (Piazza del Duomo) واقع شده و بهخاطر موقعیت مرکزیاش، بهراحتی قابلدسترس است. سازهٔ اصلی این میدان، همان پالاتزو وکیو یا کاخ قدیمی فلورانس است، با برج ساعت بزرگ و مجسمههای فوقالعادهٔ داوود و هرکول.
در سمت چپ این کاخ، فوارهٔ زیبای نپتون (Fountain of Neptune)، و در سمت راست آن، لوجا لانتزی (Loggia dei Lanzi) واقع شده که مجسمههای رنسانسی زیبایی دارد، از جمله پرسئوس (Perseus)، منلائوس (Menelaus) و هرکول (Hercules). مجسمهٔ بزرگی از کازیمو مدیچی (Cosimo Medici) هم کنار فوارهٔ نپتون است. مغازههای فوقالعادهای هم کنار ساختمانها وجود دارند که میتوانید در سفر به فلورانس از آنها خرید کنید.
۱۰. گالری آکادمی
گالری آکادمی (Galleria dell’Accademia) فلورانس موزهٔ بسیار مهمی است که در نزدیکیِ میدان دومو و کلیسای سنت لورنزو واقع شده است. این گالری ساختمان سادهای دارد که اگر دقیقا ندانید کجاست، شاید بهسادگی از کنارش رد شوید، اما داخل آن شاهکارهای بینظیری از هنر رنسانس جای گرفتهاند، از جمله اصل مجسمه داوود، اثر میکلآنژ.
بهجز مجسمهٔ شگفتانگیز داوود، مجسمهها و آثار دیگری از میکلآنژ هم در این موزه که به چندین تالار جالب مختلف تقسیم شده، وجود دارند. در گالری آکادمی میتوانید آثار تاریخی فراوانی هم، بهویژه از قرون چهاردهم و پانزدهم فلورانس ببینید. موزهٔ سازهای موسیقی هم هست که ابتکارات موسیقیایی قدیمی و منحصربهفرد زیادی را در خود جای داده است.
۱۱. کاخ پیتی
پالاتزو پیتی (Palazzo Pitti) یا همان کاخ پیتی در سواحل جنوبی رودخانهٔ آرنو واقع شده و از دههٔ ۱۴۰۰ میلادی بهعنوان نمونهٔ خوبی از معماری رنسانس پابرجاست. محوطهٔ مربعیشکل بسیار بزرگی جلوی این کاخ قرار دارد و به آن تقارن کاملی بخشیده است. این کاخ زمانی محل زندگی خانوادههای سلطنتی و قدرتمند ایتالیا همچون مدیچیها بود، اما اکنون بزرگترین موزهٔ فلورانس محسوب میشود.
گالریهای مختلف فراوانی پر از تزئینات داخل کاخ هستند که آثار هنری زیادی از دورهٔ رنسانس هم در آنها به نمایش گذاشته شدهاند. برای مثال نقاشیهای بسیار زیبایی در اتاق ژوپیتر (The Jupiter Room) وجود دارند. همچنین بانوی محجبه (Veiled Lady) اثر معروف رافائل نیز در اینجا بهچشم میخورد. سایر هنرمندان معروفی که آثارشان را میتوان در این گالریها تماشا کرد، عبارتاند از تیسین، روبنس (Rubens)، کاراواجو و ورونزه (Veronese).
۱۲. باغهای بوبولی
باغهای بوبولی (Boboli Gardens) در مجاورت کاخ پیتی، بسیار زیبا و چشمنواز هستند. این باغها در زمینی به مساحت ۴۵۰۰۰ مترمربع ساخته شدهاند و قدمزدن در آنها، یکی از لذتهای سفر به فلورانس است. باغهای بوبولی که در قرن شانزدهم میلادی ساخته شدهاند، بخشهای مختلف زیادی دارند، از جمله محوطهٔ چمنکاری اصلی با یک فواره و ستونی میان آن، مجموعهای از درختها، گیاهان و گلهای مختلف، و چندین تالاب بزرگ با المانهای آبی مختلف.
اگر خواستید ساعاتی از گشتوگذار در تاریخ و فرهنگ این شهر دور شده و به دامان طبیعت بروید، میتوانید آرامش خاصی را در باغهای بوبولی بیابید و از طراحیهای زیبا و مدلهای طبیعی آن لذت ببرید.
۱۳. میدان میکلآنژ
اگر در سفر به فلورانس بهدنبال بهترین منظره برای عکاسی از شهر و کلیسای جامع میگردید، به میدان میکلآنژ (Piazzale Michelangelo) بروید. این میدان در ساحل جنوبی رودخانهٔ آرنو، روی تپهای نزدیک به باغهای بوبولی و کاخ پیتی واقع شده است. مجسمهٔ برنزی شگفتانگیزی از داوود وسط این میدان قرار گرفته، و در کنارههای میدان هم فروشندگان و هنرمندان، محصولات و آثار خود را به فروش گذاشتهاند.
ازآنجاکه این میدان روی بلندی قرار گرفته، منظره شهر از اینجا بینظیر است. میتوانید فلورانس را با تمام شکوهش به تماشا بنشینید و عکسهایی بهیادماندنی از غروب خورشید در این شهر افسانهای ثبت کنید.
۱۴. کلیسای سنت ماریا نولا
کلیسای سنت ماریا نولا (Church of Santa Maria Novella) جلوی ایستگاه راهآهن فلورانس قرار دارد و سازهٔ زیبایی است که از منظر طراحی هم به دومو و هم به کلیسای سانتا کروچه شباهت دارد. در واقع نمونهٔ خوب دیگری از معماری دورهٔ رنسانس است که سنگهای مرمر رنگی و سفید آن، زیبایی خیرهکنندهای ایجاد کرده است.
نمای خارجی و میدان اطراف این بنا بسیار باشکوه هستند، اما فضای داخلیاش هم واقعا شگفتانگیز است. در این کلیسا، نمازخانههای فراوانی وجود دارند که به خانوادههای ثروتمند و برجستهٔ فلورانسی عصر رنسانس اختصاص یافتهاند. نقاشیهای پرجزئیاتی هم دیوارها و سقف بنا را پوشاندهاند و آثار هنری مختلفی از هنرمندان مشهوری مانند بوتیچلی و گیبرتی (Ghiberti) در کلیسا به نمایش گذاشته شدهاند.
۱۵. کلیسای سنت مینیاتو مونته
کلیسای زیبای سنت مینیاتو مونته (San Miniato al Monte) روی تپهای دور از رودخانهٔ آرنو واقع شده است. این کلیسا نمای خارجی خیرهکنندهای دارد که شبیه به کلیسای جامع فلورانس است. اگر در سفر به فلورانس وقت بگذارید و به سمت این کلیسا و صومعهٔ مجاور آن پیادهروی کنید، منظرههای خیرهکنندهای از بافت قدیمی فلورانس میبینید. از بالای این تپه میتوانید دومو و کاخ قدیمی را هم ببینید.
در کنار منظرههای زیبا، خود این کلیسا هم با نمای مرمرین سفید و سبزش، واقعا تماشایی است. فضای داخلی هم مانند بقیهٔ ساختمانهای دیدنی فلورانس حسابی تزئین شده و پر از نقاشیهای شگفتانگیز، آثار هنری و ستونهای مرمرین است. علاوهبراینها، آثار هنری باستانی زیاد و یک بنای یادبود برای کاردینال جیمز هم روی دیوارها قرار گرفتهاند.
۱۶. میدان دومو
میدان دومو (Piazza del Duomo) که در مرکز فلورانس واقع شده، یکی از میدانهای اصلی شهر است و ساختمانهای برجستهای را در خود جای داده است. اگر در سفر به فلورانس بهدنبال نقطهٔ شروع هستید، به این میدان بروید. از اینجا میتوانید کلیسای جامع فلورانس، برج ناقوس جیوتو، تعمیدگاه سنت جان و لوجا لانتزی را ببینید.
بهجز این ساختمانهای معروف، مغازهها، رستورانها، کافهها و فروشگاههای سوغاتی زیادی هم هستند که میتوانید لحظات لذتبخشی را در آنها سپری کنید. میدان دومو یکی از پررونقترین و شلوغترین قسمتهای شهر است که حتما باید دید.
۱۷. دالان واساری
دالان واساری (Corridoio Vasariano) در اصل بهعنوان مسیر پیادهروی خصوصی خانوادهٔ مدیچی از کاخ پیتی به کاخ قدیمی ساخته شد؛ چون افراد بلندمرتبه فلورانسی طی سالهای سدهٔ ۱۵۰۰ میلادی، اغلب تمایلی به قدمزدن میان مردم نداشتند. این دالان از کاخ قدیمی آغاز شده، در مسیر رودخانهٔ آرنو ادامه مییابد، از پونته وکیو یا پل قدیمی میگذرد و مسیر خود را بهسوی کاخ پیتی ادامه میدهد.
در دالان واساری آثار هنری و نقاشیهای مرمتشدهٔ فراوانی وجود دارند که طی سالها آسیب دیدهاند. این دالان فعلا برای مرمت و بازسازی بسته است.
۱۸. قلعهٔ بلورته
قلعهٔ بلورته (Forte di Belvedere) در میان باغهای بوبولی واقع شده و از نظر بزرگی، دومین قلعهٔ فلورانس محسوب میشود و بر پهنهٔ سواحل جنوبی رود آرنو فرماندهی میکند. این قلعه که در سدهٔ ۱۵۰۰ میلادی ساخته شده، قرار بود قدرت و ثروت فلورانس را در این دوره پیش چشم همگان بهنمایش بگذارد.
امروزه میتوانید معماری و طراحی فوقالعادهٔ این قلعه و استحکامات آن را که متعلق به دورهٔ رنسانس است و در آن زمان، موضع استراتژیک داشته، تماشا و تحسین کنید. علاوهبراین، میتوانید از بالای برجوباروی این قلعه، شهر را تماشا کنید و عکسهای بسیار خوبی از منظرههای تاریخی بگیرید.
۱۹. مجسمهٔ داوود
احتمالا مشهورترین و شناختهشدهترین مجسمهٔ دنیا مجسمهٔ داوود (Statue of David) است. این اثر هنر رنسانسی خارقالعاده کار دستِ هنرمند افسانهای، میکلآنژ است. جزئیات فوقالعاده و دقت بینظیر در به تصویرکشیدن شکل بدن انسان، این مجسمه را حسابی معروف کرده است. اصل این مجسمه در گالری آکادمی است و ماکت دقیقی از آن هم در ورودیِ کاخ قدیمی قرار گرفته است.
۲۰. موزهٔ بارجلو
موزهٔ بارجلو (Bargello Museum)، یکی دیگر از موزههای تماشایی فلورانس، مجسمهها و آثار هنری فراوانی را از دورهٔ رنسانس در خود جای داده است. این موزه با فاصلهٔ کمی در شمال شرقیِ میدان سینوریا، و داخل ساختمانی قرار گرفته که زمانی در قرونوسطا قلعه و برجوباروی شهر بود. هنوز هم میتوانید برج نگهبانی و ریزکنگرههای آن را ببینید. داخل این ساختمان مجموعهٔ بزرگی از مجسمههای مهم، مانند آثار دوناتلو قرار گرفتهاند. از این مجموعه میتوان به داوود (David) اثر دوناتلو، دیونیسوس (Bacchus) اثر میکلآنژ و نیمتنهای از مسیح (Christ) اثر لومباردو (Lombardo) اشاره کرد.