ازبکستان یکی از کشورهای آسیای مرکزی است و معمولا گردشگرها کمتر با کشورهای این منطقه آشنا هستند. اما سفر به ازبکستان شما را با تاریخ کهن و فرهنگ غنی این کشور و همچنین معماریهای قدیمی، زیبا و منحصربهفرد آن آشنا خواهد کرد. قطعا این ویژگیها میتواند هر گردشگری را مجذوب زیباییهای ازبکستان کند. در این مقاله در مورد فرهنگ و تاریخ ازبکستان، غذاهای این کشور و همچنین جاهای دیدنی ازبکستان صحبت خواهیم کرد.
ازبکستان بخش کوچکی از جادهی ابریشم است
اگر در مورد جادهی ابریشم کنجکاو شدهاید، اما فرصت مسافرت از چین به ترکیه برای دیدن کل مسیر را ندارید، با سفر به ازبکستان میتوانید سه شهر مهم در این مسیر را ببینید. «خیوه» (Khiva)، «بخارا» (Bukhara) و «سمرقند» (Samarkand) از توقفگاههای مهم تجار در این مسیر بودهاند. منارههای درخشان و گنبدهای افسونگر، هنوز مثل سابق زیبا و باشکوه باقی ماندهاند. با کمی برنامهریزی میتوانید در یک هفته به هر سه شهر سفر کنید و از شکوه و جلال جادهی ابریشم لذت ببرید.
رد دوران شوروی در ازبکستان
زمانیکه «تاشکند» (Tashkent)، پایتخت ازبکستان و زیر نظر شوروی اداره میشد، زلزلهی شدیدی در سال ۱۹۶۶ موجب تخریب کامل این شهر شد. عدهی زیادی از جمعیت ۳۰۰ هزار نفرهی تاشکند بیخانمان شدند، اما با کمک نیروهای بینظیر شوروی تمام شهر دوباره بازسازی و مرمت شد. گفته میشود که عملیات ساختوساز یک روز پس از وقوع زلزله شروع شد.
در نتیجه، با سفر به ازبکستان با ترکیب جذابی از مسجدهای بازسازی شدهی قرن دوازدهم و معماری کلاسیک روسی در کنار معماری «بروتالیست» (Brutalist؛ سبکی از معماری که در آن ساختمانها با بتن زبره و بدون روکش و عاری از تزئینات اجرا میشوند) و مجسمهی کارگران با عضلات برجسته روبهرو میشوید. اگر در هتل ازبکستان (Hotel Uzbekistan) که بالای پارک اصلی شهر ساخته شده، اقامت کنید؛ میتوانید به خوبی شاهد شکوه معماری در این کشور باشید.
سفر به ازبکستان مثل سفر در زمان است
«خیوه»، شهری که در محاصرهی دیوارها و ساختمانهای خشت و گلی بنا شده، مثل یک موزهی زنده است. این شهر تحت حمایت یونسکو قرار گرفته، اما با این حساب زندگی در آن جریان دارد و شهر خالی از سکنه و کسبوکار نیست. «خیوه» در قرن ۶ هجری شکل گرفت و به یکی از نقاط مهم و پررونق در جاده ابریشم تبدیل شد. وجود مسجدهای پرنقشونگار، آرامگاهها و مدرسههای دینی به رشد خیابانها و شهر کمک شایانی کرده است. این بناها به خوبی و زیبایی بازسازی شدهاند.
همچنین «خیوه» یکی از شهرهای محبوب برای برگزاری مراسم ازدواج مردم محلی است. زوجها برای گرفتن عکسهای شگفتانگیز در کنار کاشیهای فیروزهای درخشان و خیابانهایی که مملو از مغازههای قدیمی فروش سوغاتی و هنرهای دستساز است، به این شهر سفر میکنند. از حدود ۵ عصر، توریستهای محلی به خانه میروند و شما میتوانید با آرامش در شهر قدم بزنید؛ در سوسوی نور چراغهای خیابان و هنگامیکه پرستوها به سرعت بال میزنند و دیوارهای گِلی هنگام غروب به رنگ صورتی متمایل میشوند. خیلی راحت میتوانید تصور کنید که به قرن دوازدهم سفر کردهاید.
در ازبکستان یک گردش راحت و خلوت خواهید داشت
معمولا جشنهای عروسی ازبک در قالب تورهای بزرگ در شهرهای باستانی ازبکستان برگزار میشود. در این جشنها دوربینهای بزرگ، عکاسان و اقوام عروس و داماد حضور دارند، اما با این وجود، در نقاط دیدنی شهرها با تعداد کمی توریست خارجی مواجه میشوید. بازدید از جاهای دیدنی که توریستهای محلی آن بیشتر از توریستهای خارجیاش است، به نوعی تازه و جذاب خواهد بود. دیدن گروههای شاد شرکتکننده در مراسم عروسی که درحال بزنوبرقص هستند، خالی از لطف نیست. تازگی دیدن عروسی که در لباس سفید فاخرش در برابر منارههای قرن دهم برای دوربین ژست میگیرد، هرگز تکراری نخواهد شد.
فاتح خونخوار قهرمان ملی آنهاست
قهرمان بیچونوچرای ازبکستان کسی نیست جز، «تیمور لنگ» فاتح قرن ۱۴ میلادی که با نوادگان چنگیزخان ازدواج کرد. ارتش او بیش از ۱۷ میلیون نفر را در آسیای میانه به قتل رساندند. چهرهی او روی اسکناس، تابلو نقاشی در لابی هتل و حتی بستهبندی شیرینی قابل شناسایی است. هرچند ریش سرخ، پای لنگ و خمیدگی پشت او بهمنظور حفظ جذابیت و زیبایی هنری از مجسمههایش حذف شده است.
گشتن در شهر آسانتر از چیزیست که فکر میکنید
گزینههای حملونقل نسبت به زمانی که با شتر در جادهی ابریشم رفتوآمد میکردند، بسیار پیشرفت کرده است. برای رفتن به شهرهای مهم و اصلی ازبکستان میتوان از پروازهای داخلی ارزان، جادههای فوقالعاده یا قطارهای سریعالسیر استفاده کرد. حتی میتوانید اتوبوس یا تاکسیهای اشتراکی را برای رسیدن به مقصد انتخاب کنید. به علاوه، «تاشکند» دارای خط مترو مناسب با ایستگاههای پرنقشونگار است.
سفر به ازبکستان برای مسافران خانم یک گزینه امن است
دریافت توجه ناخواسته واقعا در ازبکستان مشکل جدی به حساب نمیآید. گفتن یک «نه» محکم در برابر افراد مزاحم در ازبکستان نسبت به برخی دیگر از کشورهای آسیای میانه از نفوذ بیشتری برخوردار است. گزارشها نشان میدهد که میزان وقوع جرم نسبت به توریستها بهطور اطمینانبخشی پایین است. تقریبا ۹۰ درصد مردم ازبک مسلمان هستند، اما داشتن حجاب برای زنان اجباری نیست؛ در نتیجه، شاید بتوان تصور کرد که برابری جنسیت در این کشور بیشتر رعایت شود.
البته، پوشش زنان ازبک محافظهکارانهتر و پوشیدهتر از چیزی است که در کشورهای اروپایی میبینیم. بهتر است در سفر به ازبکستان لباسهای خیلی کوتاه یا باز نپوشید. زنان بومی عاشق پوشیدن لباسهای پولکدوزیشده با رنگهای روشن هستند که با شلوارهای گشادشان ست میشوند. میتوانید در اکثر بازارهای ازبکستان لباسهای محلی را با قیمتی مناسب تهیه کنید.
شما یکمرتبه به فرد عجیبی تبدیل میشوید
بسیاری از مردم نمیتوانند ازبکستان را روی نقشه پیدا کنند، پس بهتر است اولین کاری که میکنید، پیداکردن موقعیت این کشور روی نقشه باشد. حالا میتوانید با خوشحالی دربارهی انتخاب مقصد بعدی سفرتان با کسانی که به شما پوزخند میزدند، صحبت کنید. میتوانید آنها را دربارهی این نکتهی کماهمیت که ازبکستان یکی از دو کشور محصور دوگانه در خشکی است (کشور دیگر لیختناشتاین است) شگفتزده کنید. احتمالا دوستانتان شما را دربارهی سفر به ازبکستان و انتخاب خاورمیانه برای گذراندن تعطیلات سؤالپیچ خواهند کرد و مزخرفاتی دربارهی ناامنی و حملههای تروریستی تحویلتان میدهند. یعنی واقعا هیچ چیز برای دیدن در ازبکستان وجود ندارد؟ همه منفیبافها را به خواندن این مطلب دعوت کنید.
ازبکستان جای فوقالعادهای برای خرید است
تیمور و نوادگانش طی اقدام گستردهای هنرمندان، معماران و سرامیکسازان را از سراسر امپراطوریشان فراخواندند تا شهرهای «خیوه»، «بخارا» و «سمرقند» را زیباسازی کنند. مسجدهای واقع در این شهرها با بهترین موزائیکها و نقاشیهای دیواری و مواد و تکنیکهایی که اکثرا برگرفته از هنر ایران بوده، تزئین شدهاند. خوشبختانه، مهارت استادکارهای ازبکستان هنوز پابرجا مانده و سرامیکهای دستساز، گلدوزیها، پارچههای ابریشم و نقاشیهای مینیاتوری در بیشتر مدرسهها و مکانهای دیدنی ازبکستان و بازازها با قیمتی مناسب برای فروش در دسترس هستند.
ازبکستان بسیار بینالمللی است
شهرهای «تاشکند» و «بخارا» بهطور خاص حسی اروپایی در خود دارند؛ باغهای کنار دریاچه برای تولید نوشیدنیها، پارکهای عمومی بزرگ و کافههای نزدیک مکانهای دیدنی اصلی شهر، از جمله این جذابیتها هستند. خوردن بستنی یا نوشیدنیهای خنک و یا فنجانهای پیاپی چای سبز و دیدن مناظر ازبکستان، بسیار فرحبخش و مناسب خوشگذرانی خواهد بود.
میتوانید غذاهای جالبی امتحان کنید
بسیاری از غذاهای ازبک نشانههایی از دوران شوروی را در خود دارند: سبزیجات پختهی غیرقابلتشخیص، سوپهای بیرنگ و گوشتهای بیشازحد پختهشده و رنگورو رفته. به اینها مقدار زیادی سبزی شوید اضافه کنید تا به دستور تهیه اصلی نزدیک شوید: این غذا طعم و مزهی خاصی ندارد، اما حسابی شما را سیر میکند.
البته غذاهای هیجانانگیزی هم در منو غذایی ازبک وجود دارد. برای مثال «لغمن» (lagman) یک سوپ خوشخوراک با گوشت بره است که با نودلهای محلی و اضافهکردن پیازچه و زیرهی سیاه طعمدار شده است. غذای خوشمزه دیگر شامل تکههای گوشت بره، فلفل، پیاز و بادمجان به سبک چینی است که «جیزبیز» (Jiz Biz) نام دارد. پلو (plov) غذای لذیذ دیگری است که شامل برنج، گوشت، کشمش، هویج و پیاز میشود و هر منطقه مدعی داشتن بهترین دستور پخت این غذا است، اما در حقیقت همهی آنها طعمی مشابه دارند.