جلیقه مردانه لباسی است که برای آقایان برازندگی سبک کلاسیک را به همراه می‌آورد. جلیقه یکی از اجزای اصلی کتوشلوار سه‌تکه است و آقایان در مراسم رسمی و گاهی در موقعیت‌های غیررسمی آن را می‌پوشند. در این مطلب ابتدا درباره تاریخچه جلیقه صحبت خواهیم کرد و سپس با نحوه انتخاب جلیقه مردانه خواهید شد.
جلیقه یا ژیله؟ کدام درست است؟
جلیقه معادل vest در انگلیسی است که از کلمه فرانسوی veste به‌معنای ژاکت یا کت اسپرت گرفته شده است. ژیله یا ژیلت معادل waistcoat در انگلیسی است و از کلمه فرانسوی ژیله یا ژیلت (gilet) می‌آید. خود جلیقه تغییر یافته واژه عربی جالیکاست که در گذشته لباس مخصوص زندانیان الجزایر بود. در ترکیه به آن یالک (yelek) می‌گویند که به ژاکت بدون آستینی اشاره دارد که مردان و زنان در امپراتوری عثمانی آن را می‌پوشیدند.
در هر صورت معمولا هر دوی اینها را به جای هم به کار می‌برند ولی تفاوت‌هایی ظریف بین آنها وجود دارد. جلیقه به هر لباس بدون آستینی می‌گویند که می‌توانید روی لباس‌های دیگر بپوشید و می‌تواند کاملا غیررسمی باشد. می‌توان آن را از هر پارچه‌ای حتی بافتنی درست کرد. حتی می‌توانید آن را با لباس‌های بیرون در هوای سرد بپوشید.
اما ژیلت را حتما باید با کت و شلوار و کراوات یا پاپیون بپوشید و حتما باید تعداد دکمه‌های آن کم باشد. ژیلت نباید بلندتر از کمر باشد، درحالی‌که جلیقه می‌تواند تا بیشتر بالاتنه را بپوشاند. به‌عنوان یک قانون کلی می‌توان گفت همه ژیلت‌ها نوعی جلیقه هستند ولی همه جلیقه‌ها ژیلت نیستند.
جلیقه مردانه از چه زمانی مد شد؟
حقیقت این است که اطلاعات درستی از منشأ جلیقه وجود ندارد و نمی‌توان به‌دقت تشخیص داد که اولین بار این لباس از کجا آمده است. بااین‌حال به نظر می‌رسد جد بزرگ جلیقه نوعی کت بلند تا زانو بوده است که justaucorp نامیده می‌شد و مردان در نیمه دوم قرن هفدهم و قرن هجدهم می‌پوشیدند. این لباس در اصل فرانسوی بود و بعدا به انگلستان وارد شد. در سال ۱۹۶۶ چارلز دوم استوارت پادشاه انگلیس در مخالفت با مد فرانسوی این لباس تصمیم گرفت از واژه waistcoat برای آن استفاده کند.
این کت مخصوص اشراف بود و آن را با کت و شلواری از همان جنس ست می‌کردند. به این لباس کتوشلوار سه‌تکه می‌گفتند.
جالب اینجاست که جلیقه اولیه در اصل آستین داشته و در طول دهه ۱۷۰۰ میلادی بود که آستین‌های آن را حذف کردند.
پس از انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹، احساسات ضداشرافی در فرانسه و سایر نقاط اروپا نحوه لباس‌پوشیدن زنان و مردان را تغییر داد. جلیقه‌ها کوتاه‌تر و تنگ‌تر شدند و آستین هم نداشتند.
از اینجا به بعد جلیقه لباسی صرفا کاربردی بود که ساسبندها را می‌پوشاند و می‌توانستند در جیب اختصاصی آن ساعت زنجیردار قرار دهند.
از دهه ۱۹۲۰ که کمربند و ساعت مچی مد شدند، به‌تدریج استفاده از جلیقه کمرنگ‌تر شد و لباس آزادتر طرفدار بیشتری پیدا کرد.
مدل‌های مختلف جلیقه مردانه کدامند؟
جلیقه به‌طور کلی طراحی مشخصی دارد و تفاوت زیادی بین مدل‌های آن دیده نمی‌شود. قسمت جلوی بیشتر جلیقه‌ها از پارچه و آستر نرم و پشت آنها فقط از آستری تشکیل شده است. در قسمت کمر در پشت یک بند با سگک قرار می‌دهند که اندازه جلیقه را تنظیم می‌کند.
بزرگ‌ترین تفاوت بین مدل‌های مختلف جلیقه مردانه بیشتر به چیدمان دکمه‌ها و نوع یقه آن ارتباط دارد. سایر تفاوت‌ها به جزئیات ظاهری آن برمی‌گردد، مثل تعداد جیب‌ها.
جلیقه دو دکمه؛ ساده و مینیمال
این اصطلاح برای جلیقه‌هایی به کار می‌رود که دکمه‌های آن فقط در یک ردیف در وسط جلوی لباس قرار می‌گیرند. این جلیقه می‌تواند بین ۳ تا ۶ دکمه در وسط جلو داشته باشد. هرچه تعداد دکمه‌ها بیشتر باشد، جلیقه رسمی‌تری خواهید داشت؛ برای مثال جلیقه با ۳ دکمه اسپرت‌تر از جلیقه با ۶ دکمه است. جلیقه‌های ۵ دکمه سنتی‌ترین شکل جلیقه هستند.
این جلیقه‌ها معمولا برگردان یقه ندارند و یقه هفت هستند. به همین دلیل برش آنها ساده‌تر، مینیمال و تمیزتر است.
اگر می‌خواهید شیک به نظر برسید و سبک مدرن‌تری داشته باشید، جلیقه دو دکمه را روی پیراهن و بدون کت بپوشید. در هر صورت این انتخاب به میزان رسمی‌بودن یا نبودن موقعیت‌تان هم بستگی دارد.
جلیقه چهار دکمه؛ شیک و رسمی
جلیقه چهار دکمه رسمی‌تر از نوع دو دکمه آن است. این اصطلاح برای جلیقه‌هایی به کار می‌رود که دکمه‌های آن در دو ردیف قرار گرفته‌اند. رایج‌ترین شکل آن ۶ دکمه است که در سه ردیف دوتایی قرار می‌گیرند، اما تعداد دکمه‌های آن می‌تواند ۴ و ۸ تا هم باشد. ازآنجاکه هرچه مراسم رسمی‌تر باشد باید سختگیرانه‌تر لباس بپوشید، این جلیقه‌ها مناسب‌تر هستند.
جلیقه‌های چهار دکمه معمولا برگردان یقه هم دارند که می‌تواند از نوع شال باشد یا به‌ندرت برگردان یقه تیز داشته باشد که البته به سبک و سلیقه خودتان بستگی دارد.
هنگام انتخاب جلیقه مردانه حواستان باشد جلیقه چهار دکمه را هرگز نباید بدون کت بپوشید، وگرنه قانون برازندگی کلاسیک را از بین خواهید برد. اگر دوست ندارید کت بپوشید نوع دو دکمه را بخرید.
جلیقه جیب‌دار و بدون جیب
جلیقه می‌تواند جیب داشته باشد یا نداشته باشد. از سوی دیگر، جلیقه‌های جیب‌دار می‌توانند به دو صورت دو جیب (هر دو در قسمت کمر)، سه جیب (یکی روی سینه و دو تا در کمر) و چهار جیب (دو تا در کمر و دو تا روی سینه) باشند:
نحوه تنظیم گشادی در جلیقه
سگک یا دکمه تنظیم‌کننده گشادی جلیقه‌ها می‌توانند در وسط پشت یا در دو طرف پهلو باشند:
آیا دکمه‌ها در جلیقه مردانه قوانین خاصی دارند؟
- در جلیقه‌های دو دکمه هرگز آخرین دکمه جلیقه را نبندید (هرچند خیلی‌ها رعایت نمی‌کنند). باز یا بسته‌بودن دکمه بالایی اختیاری است.
- در جلیقه‌های چهار دکمه حتما باید دکمه‌ها کاملا بسته باشند.
- هنگام انتخاب جلیقه دقت کنید تعداد دکمه‌های جلیقه باید یک عدد بیشتر از تعداد دکمه‌های کت باشد. یعنی اگر کتی که می‌خواهید بپوشید چهار دکمه دارد، جلیقه باید حداقل پنج دکمه داشته باشد.
چطور جلیقه‌ای مناسب انتخاب کنیم؟
قانون مناسب‌بودن در همه لباس‌ها به دو ویژگی مهم بستگی دارد: ظاهر زیبا و راحتی. این درباره جلیقه هم صدق می‌کند. اگر بسیاری از مردان حوصله پوشیدن کتوشلوار سه‌تکه را ندارند دلیلش این است که در آن احساس راحتی نمی‌کنند. این هم به‌نوبه خود به این دلیل است که لباس مناسبی را انتخاب نکرده‌اند نه اینکه ماهیت این لباس‌ها ایجاب می‌کند که راحت نباشند. در اصل کتوشلوار سه‌تکه باید آن قدر راحت باشد که فراموش کنید کتوشلوار به تن دارید.
کتوشلوار و جلیقه نه باید تنگ باشند و نه گشاد. اگر خیلی تنگ باشند، این طور به نظر می‌رسد که لباس شخص دیگری را قرض گرفته‌اید یا چاق شده‌اید. اگر هم خیلی گشاد باشند، ظاهری نامرتب خواهید داشت و مسن‌تر نشان خواهید داد:
هنگام انتخاب جلیقه مردانه، باید آن را قالب تن انتخاب کنید و حتما باید در قسمت کمر باریک‌تر باشد. جلیقه‌هایی که از بالا تا پایین راسته هستند، گشاد و نامرتب به نظر می‌رسند. کتی هم که قرار است بپوشید تحت‌تأثیر گشادی جلیقه قرار می‌گیرد و شیک جلوه نمی‌کند.
حلقه آستین جلیقه باید درست در قسمت استخوان شانه قرار بگیرد و در پایین به زیربغل برسد.
اگر جلیقه را می‌کشید تا دکمه‌ها را ببندید، یعنی سایز آن برایتان کوچک است.
یقه جلیقه شکل هفت دارد و تقریبا در ناحیه قفسه سینه قرار می‌گیرد. این شکل هفت باید تا حدی باریک باشد که به‌اندازه کافی از زیر کتوشلوار نمایان شود.
طول جلیقه باید کل کمر را بپوشاند و از خط شلوار عبور کند. باید حدود ۲.۵ سانتی‌متر از خط کمر شلوار پایین‌تر بیاید. دلیلش این است که تحت هیچ شرایطی پیراهن لباس‌تان نباید از زیر جلیقه (البته اگر با آن را کتوشلوار می‌پوشید) بیرون بزند. پشت و پهلوهای جلیقه باید کمی کوتاه‌تر از جلو باشند:
جلیقه باید محکم باشد نه اینکه از پارچه‌های شل و ول دوخته شده باشد. در این صورت کت‌پوشیدن روی آن راحت نخواهد بود.
چطور جلیقه را با کتوشلوار یا پیراهن ست کنیم؟
حالا می‌خواهیم ببینیم چطور جلیقه را باید با کتوشلوار ست کنیم.
جلیقه باید کاملا متناسب با کت‌وشلوارتان باشد. به جز موارد استثنا، همیشه باید جلیقه را روی پیراهن دکمه‌دار و زیر کت یا بلیزر دو دکمه بپوشید. پوشیدن کت چهار دکمه روی جلیقه کاملا بی‌معنی است، زیرا اصلا جلیقه از زیر آن دیده نخواهد شد. درواقع یقه کت باید آن‌قدر باز باشد که جلیقه از زیر آن نمایان شود.
جزئیات جلیقه هم مهم هستند. جلیقه باید از پارچه و آستری باکیفیت و دکمه‌های شیک (نه از نوع پلاستیکیِ ارزان) تهیه شود.
برای ست‌کردن جلیقه با کتوشلوار دو انتخاب دارید: خرید کتوشلوار سه تکه که خودش جلیقه‌اش را دارد و دیگری انتخاب جلیقه از رنگ متضاد.
۱. جلیقه به‌عنوان بخشی از کتوشلوار سه تکه
این گزینه سنتی‌ترین و راحت‌ترین انتخاب است. در کتوشلوار سه‌تکه جلیقه با همان پارچه کت و شلوار تهیه می‌شود. بنابراین رنگ و طرح هر سه تکه یکسان است.
کتوشلوار سه‌تکه کلاسیک، شیک و برازنده است و برای مراسم کاملا رسمی تا نیمه‌رسمی مناسب است و البته چون ساده است می‌توانید در موقعیت‌های غیررسمی هم آن را به تن کنید.
۲. جلیقه با رنگ متضاد
این انتخاب کمی سخت‌تر است و به دقت بیشتری نیاز دارد. در این روش باید جلیقه را از رنگ یا طرحی متفاوت از کت و شلوار انتخاب کنید. به همین دلیل توجهات به‌سمت جلیقه خواهد رفت، پس بسیار مهم است که انتخابی درست داشته باشید.
مراقب باشید در ایجاد کنتراست اغراق نکنید و رنگ‌های انتخابی‌تان بیش‌ازحد متضاد نباشند. بهتر است نوعی هماهنگی بین رنگ جلیقه با کت، شلوار و پیراهن وجود داشته باشد.
جلیقه مشکی
این ترکیب هم برای مراسم غیررسمی و هم برای عروسی و موقعیت‌های رسمی بسیار مناسب است.
- اگر جلیقه مشکی را با شلوار ذغالی، پیراهن آبی روشن از جنس چمبری و بوت‌های قهوه‌ای یا مشکی چرمی بپوشید برای موقعیت کژوال مناسب خواهد بود.
- اگر با پیراهن سفید و کراوات قرمز آن را ست کنید بسته به نوع لباس‌تان می‌تواند هم برای مراسم رسمی و هم غیررسمی خوب باشد.
جلیقه خاکستری
- جلیقه خاکستری با شلوار مشکی یا جین می‌تواند عالی باشد. می‌توانید کراوات را قرمز انتخاب کنید. بااین‌حال اگر به قرمز علاقه ندارید با رنگ متضاد دیگری آن را تغییر دهید.
- جلیقه خاکستری با شلوار خاکستری جوردرمی‌آید، اما حداقل کت را سرمه‌ای انتخاب کنید.
- می‌توانید جلیقه خاکستری را با شلوار جین مشکی ترکیب کنید، اما دیگر کت نپوشید. این ظاهر برای روزهای پاییزی مناسب است.
جلیقه قهوه‌ای
- جلیقه قهوه‌ای را می‌توان با کتوشلوار قهوه‌ای ست کرد ولی با رنگ سرمه‌ای هم خیلی خوب می‌شود. مثلا شلوار سرمه‌ای با پیراهن آبی روشن و جلیقه قهوه‌ای امتحان کنید. به این ترکیب کفش قهوه‌ای تیره و کراوات را با زمینه سرمه‌ای و طرح‌های قهوه‌ای و حتی آبی روشن اضافه کنید.
- جلیقه قهوه‌ای با کت آبی و پیراهن آبی کم‌رنگ و کراوات قهوه‌ای هم عالی خواهد بود.
- شلوار جین آبی، پیراهن سفید و کفش چرمی قهوه‌ای با جلیقه قهوه‌ای عالی می‌شود و ظاهری متفاوت به شما می‌دهد.
جلیقه قرمز
پوشیدن هر لباس دیگری به رنگ قرمز به جز کراوات، به اعتمادبه‌نفس بالا نیاز دارد. اگر شخصی خجالتی هستید به دردتان نمی‌خورد. البته منظور ما از رنگ قرمز، نوعی قرمز تیره شرابی است، نه رنگ قرمز گیلاسی که خیلی جیغ است.
- جلیقه قرمز را با شلوار سیاه خاکستری یا ذغالی بپوشید تا ظاهری جذاب داشته باشید.
- می‌توانید آن را با یک شلوار مشکی ساده یا ذغالی و یک کت مناسب ست کنید.
جلیقه با کمربند خوب است یا ساسبند؟
کمربند و ساسبند در بسیاری از مواقع با جلیقه همراه هستند. اگر یادتان باشد گفتیم که یکی از کاربردهای مهم جلیقه پنهان‌کردن همین بندها بوده است!
ازآنجاکه کمربند باعث می‌شود حجم قسمت کمر و شکم افزایش یابد و جلوه‌ای ناخوشایند پیدا کند، آن را پیشنهاد نمی‌کنیم. اگر حس می‌کنید اندام‌تان طوری است که کمر شلوار محکم نمی‌ایستد، حداقل از ساسبند استفاده کنید.
جلیقه با کراوات خوب است یا پاپیون؟
همیشه باید جلیقه را با پیراهن یقه دکمه‌دار بپوشید. بنابراین لازم است کراوات بزنید تا رسمی‌بودن کتوشلوار را بیشتر نشان دهد.
پیشنهاد می‌کنیم همیشه کراوات را به پاپیون ترجیح دهید چرا که پاپیون از نظر سبک با کت‌و‌شلوارهای سه‌تکه جور نیست. بااین‌حال سلیقه خودتان اهمیت بیشتری دارد.
هرچند پوشیدن کراوات یا پاپیون با جلیقه و کتوشلوار ضروری است، اگر دوست دارید به سبک مدرن و معاصر لباس بپوشید، می‌توانید گردن‌تان را آزاد بگذارید و بی‌خیال کراوات شوید. البته به شرطی که لباس‌تان را کاملا غیررسمی انتخاب کنید. به یاد داشته باشید این نوع آزادی‌ها در لباس‌های شیک و برازندگی کلاسیک جایی ندارد.
نکاتی مهم و کوتاه درباره جلیقه
۱. شانه‌های جلیقه همیشه صاف باشند و دقیقا تا استخوان شانه شما به پایان برسد. هرگز شانه جلیقه نباید از برجستگی شانه شما پایین‌تر بیفتد. از سوی دیگر شانه جلیقه باید کاملا زیر یقه پنهان شود.
۲. اگر جلیقه را با کتوشلوار می‌پوشید، شکل هفت یقه جلیقه باید به‌اندازه کافی باریک‌تر باشد که یقه کتوشلوار آن را کاملا پنهان نکند. به‌عبارت دیگر همیشه باید کمی از جلیقه از زیر یقه کت دیده شود.
۳. همیشه و در هر مراسم رسمی می‌توانید جلیقه بپوشید.
۴. می‌توانید جلیقه را فقط با پیراهن و بدون کتوشلوار بپوشید. اگر جین دوست دارید با جین تیره آن را ست کنید.
۵. آستین پیراهن باید بلند باشد و این کاملا منطقی است. بااین‌حال اگر بدون کت جلیقه می‌پوشید، می‌توانید آستین‌های پیراهن را تا بزنید و ببینید که جذابیت‌تان انتها نخواهد داشت.
به انتهای مطلب رسیدیم. حالا شما برای ما بگویید معیار انتخاب‌تان برای پوشیدن جلیقه چیست؟ آیا دوست دارید از سبک کلاسیک پیروی کنید یا ظاهر مدرن‌تر را می‌پسندید؟ لطفا در دیدگاه‌ها برایمان نظرتان را بنویسید.
