راز یک استارتاپ‌ موفق چیست؟

رها کردن استارتاپ در میانه‌ی راه

راه‌اندازی یک کسب‌وکار نو، کاری بسیار دشوار است. گاهی اوقات به‌خاطر نبود منابع مالی و یا عدم علاقه‌ی مشتری به محصول ارایه‌شده، کارآفرینان دست از تلاش می‌کشند. تاکنون نمونه‌های زیادی ازاین‌دست استارتاپ‌ها را دیده‌ایم که بنیانگذاران‌اش به دلایل متعدد در میانه‌ی مسیر، با شکست روبرو شده‌اند.

 اما نوعی دیگر از رها کردن کار استارتاپ هم وجود دارد که البته کمتر رخ می‌دهد و آن‌هم وقتی است که یک شرکت بزرگ‌تر، استارتاپی را می‌خرد. هر از چند گاهی می‌شنویم که یک شرکت برتر سهام یک استارتاپ را می‌خرد و آن را زیرمجموعه‌ی خود می‌کند. به‌این‌ترتیب، بنیان‌گذاران آن استارتاپ به پول خوبی دست می‌یابند و احتمالا سرمایه‌گذاران آن نیز تا حدی متنفع می‌شوند.

شاید برای بنیان‌گذاران یک استارتاپ، خریداری شرکت‌شان توسط یک شرکت بزرگ (نظیر مایکروسافت یا یاهو) رویایی دلنشین باشد. اما اگر با دقت به این وضعیت نگاه کنیم، می‌بینیم که این‌هم نوعی رها کردن کار در میانه‌ی مسیر است. هیچ شرکتی تاکنون نتوانسته با ملحق شدن به شرکتی بزرگ‌تر، دنیا را آن‌طور که در ابتدا می‌خواسته تغییر دهد. در بیشتر موارد می‌بینیم که استارتاپ خریداری‌شده از سوی شرکتی بزرگ‌تر، تعطیل شده و یا کارکنانش اخراج می‌شوند.

فروش یک استارتاپ به شرکتی بزرگ‌تر به معنای نابودی رویای بنیان‌گذار آن خواهد بود.

فروش یک استارتاپ به شرکتی بزرگ‌تر حتی شاید خطرناک‌تر از رهاکردن شرکت به‌خاطر مشکلات پیش‌آمده باشد. هر سرمایه‌گذاری که بر روی یک استارتاپ سرمایه‌گذاری می‌کند، این گزینه را نیز متصور می‌شود که شاید همه‌ی پول خود را به‌خاطر عدم موفقیت شرکت از دست بدهد. حال اگر یک استارتاپ توسط یک شرکت بزرگ‌تر خریداری شود، سرمایه‌گذاران قبلی شاید به سود قابل‌توجهی دست یابند و به همین دلیل این گزینه برای آن‌ها بسیار هم مطلوب باشد. اما نکته اینجاست که این استارتاپ شاید دیگر هرگز نتواند به ماموریتی که در ابتدا برای خود متصور بود دست پیدا کند.

استارتاپ‌هایی که تسلیم نشدند

«لری پیج» و «سرگی برین» با پایبندی به رسالتی که برای خود برای سازماندهی اطلاعات در اینترنت ترسیم کرده بودند توانستند گوگل را به جایگاه کنونی برسانند. این دو آن‌قدر به رسالت خود باور داشتند که حتی پیشنهاد یک میلیارد دلاری یاهو برای خرید موتور جستجوی گوگل را رد کردند. گفتنی است مجموع سهام گوگل هم‌اکنون ارزشی بیش از ۳۵۰ میلیارد دلار دارد!

چند سال پیش بود که یاهو برای خرید فیسبوک پیشنهادی یک میلیارد دلاری به «مارک زاکربرگ» داد. جالب اینجاست که این پیشنهاد در حالی ارایه شد که این شبکه‌ی اجتماعی بسیار بسته بود و بیشتر مردم نمی‌توانستند در آن عضو شوند. با این وجود زاکربرگ این پیشنهاد چشم‌گیر و نیز پیشنهادات بزرگ‌تر از شرکت‌های دیگری نظیر گوگل را رد کرد. زاکربرگ این رسالت را برای خود متصور بود که باید افراد مختلف را در جهان به هم ارتباط دهد. به‌این‌ترتیب بود که امروزه ارزش فیسبوک به بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار رسیده است.

بسیاری از برترین شرکت‌های موفق امروزی، سال‌ها پیش در برابر وسوسه‌ی فروش شرکت خود ایستادند.

فرض کنید که گوگل و فیسبوک با قیمت یک میلیارد دلار به یاهو فروخته می‌شدند. آیا گوگل می‌توانست در زیر سایه‌ی یاهو به پروژه‌هایی که در راستای رسالت بنیان‌گذاران‌اش بود (نظیر اسکن کردن کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های دنیا و یا سازماندهی مقالات آکادمیک) بپردازد‌‌‌‌‌‌؟

چرا تعریف دقیق رسالت یک شرکت اهمیت دارد؟

در هرکدام از نمونه‌های بالا دیدیم که رسالت بزرگی که بنیان‌گذاران یک شرکت در ذهن و دل خود دارند با موفقیت مالی آن‌ها درهم آمیخته است. به قول مولوی «چون‌که صد آمد، نود هم پیش ماست.»

البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که کارکنان یک استارتاپ نیز باید به رسالتی که برای شرکت تعریف شده باور داشته باشند. اگر کارکنان شرکت صرفا برای کسب درآمد در شرکت مشغول به کار شوند، به‌محض دریافت یک پیشنهاد کاری بهتر آن‌جا را ترک می‌کنند.

جالب این‌جاست که سرمایه‌گذاران باتجربه‌ هم به‌خوبی با این نکته آشنا هستند. بسیاری از آن‌ها بر این باورند که باید به دنبال بنیان‌گذارانی بود که به رسالت خود، باوری عمیق دارند.

تردیدی نیست که هر شرکتی در‌نهایت باید ازنظر مالی به موفقیت دست یابد و در غیر این‌صورت ورشکسته خواهد شد. اما دلیل وجود یک شرکت باید رسالت آن باشد. اگر شرکتی رسالت خود را فراموش کند، به‌زودی طعم شکست و نابودی را خواهد چشید.

‌‌‌‌منبع:Review Harvard Business