رابطه جنسی در طول شیمی‌درمانی موضوعی است که بسیاری از افراد از شنیدن آن تعجب می‌کنند. شاید دلیل تعجبشان این باشد که پزشکان به‌ندرت درباره مسائل جنسی و صمیمیت فیزیکی در طول شیمی‌درمانی با بیمارانشان صحبت می‌کنند. درباره این موضوع صحبت زیادی نشده است، پس بسیاری از مردم درباره ایمنی فعالیت جنسی در طول درمان سرطان و عواملی که ممکن است بر تمایلات جنسی آنها تأثیر بگذارد اطلاعات نادرستی دارند. در این مقاله، درباره نحوه تأثیرگذاری شیمی‌درمانی بر زندگی جنسی و چگونگی صمیمیت فیزیکی با همسر در حین درمان سرطان خواهید خواند.
آیا رابطه جنسی در طول شیمی‌درمانی بی‌خطر است؟
به‌طور کلی تا زمانی که اقدامات احتیاطی خاص در نظر گرفته شوند، داشتن رابطه جنسی در طول فرایند شیمی‌درمانی ایمن تلقی می‌شود. بیمارانی که شیمی‌درمانی می‌شوند معمولا می‌توانند رابطه جنسی داشته باشند، اما باید از موقعیت‌هایی که می‌تواند بر درمان یا سلامت کلی آنها اثر بگذارد اجتناب کنند.
خطرات رابطه جنسی در طول شیمی‌درمانی
۱. ابتلا به عفونت
حین انجام شیمی‌درمانی ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون کم شود. در این حالت، داشتن رابطه جنسی فرد را در معرض خطر عفونت قرار می‌دهد. علاوه بر این، شیمی‌درمانی می‌تواند تعداد سلول‌هایی را کاهش بدهد که در خون به یکدیگر متصل می‌شوند (پلاکت‌ها) تا به تشکیل لخته‌های خون و جلوگیری از خون‌ریزی بیش از حد کمک کنند.
رابطه جنسی در حالت پایین بودن پلاکت خون می‌تواند باعث خون‌ریزی شدید یا کبودی در حین رابطه شود.
۲. قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی
داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند تا ۳ روز پس از درمان به بزاق، مایع منی و ترشحات واژن راه پیدا کنند. مشخص نیست که این داروها می‌توانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند یا خیر، اما اگر در چند روز اول پس از درمان رابطه داشته باشید، به‌احتمال بیشتری همسرتان را در معرض مواد شیمیایی موجود در داروهای شیمی‌درمانی قرار خواهید داد. افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار نمی‌گیرند اما در معرض داروهای شیمی‌درمانی هستند ممکن است دچار مشکلاتی شوند، مانند:
- بثورات پوستی؛
- گلودرد؛
- سرفه مزمن؛
- سرگیجه؛
- سردرد؛
- سوزش چشم؛
- ریزش مو؛
- واکنش آلرژیک؛
- افزایش خطر ابتلا به سرطان؛
- ناباروری؛
- سقط جنین.
بسته به اینکه سرطان در کجای بدن قرار دارد، ممکن است گفته شود تا زمانی که آن ناحیه در حال بهبود است از رابطه جنسی خودداری شود. مثلا اگر سرطان در ناحیه تناسلی، دستگاه ادراری یا راست روده باشد، ممکن است لازم باشد از رابطه جنسی خودداری شود.
حفاظت، باروری و بارداری
اگر قصد دارید حین شیمی‌درمانی رابطه جنسی داشته باشید و در این زمان احتمال بارداری وجود دارد، بهتر است از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده کنید. باردارشدن در طول شیمی‌درمانی می‌تواند خطرناک باشد، زیرا این داروها احتمال نقص‌های مادرزادی را در جنین در حال رشد در سه‌ماهه اول افزایش می‌دهند. انجام شیمی‌درمانی در سه ماهه دوم و سوم هم با وزن کم هنگام تولد و افزایش خطر مرده‌زایی همراه است.
باردارشدن بعد از شیمی‌درمانی
در برخی موارد شیمی‌درمانی می‌تواند باعث ناباروری شود. با این حال، بسیاری از افراد پس از درمان بچه‌دار می‌شوند. اگر می‌خواهید باردار شوید و اخیرا شیمی‌درمانی کرده‌اید، باید با پزشکتان درباره زمان مناسب برای اقدام به بارداری و تلاش برای باردارشدن مشورت کنید.
شیمی‌درمانی چگونه بر میل جنسی تأثیر می‌گذارد؟
شیمی‌درمانی می‌تواند میل جنسی را مختل کند و باعث کاهش آن شود. درباره این عارضه جانبی به‌ندرت صحبت می‌شود، اما می‌تواند به‌شدت بر روابط صمیمانه شما تأثیر بگذارد.
هر نوع درمانی عوارض جانبی تأثیرگذار بر رابطه جنسی ندارد. این مسئله بیشتر در افرادی دیده می‌شود که چنین سرطان‌هایی دارند:
- سرطان پروستات؛
- سرطان بیضه؛
- سرطان‌هایی که بر دهانه رحم، تخمدان‌ها و رحم تأثیر می‌گذارند.
داروهای شیمی‌درمانی باعث کاهش میل جنسی می‌شوند و می‌توانند به‌روش‌های مختلفی بر میل جنسی فرد تأثیر بگذارند، از جمله:
- عوارض جانبی دارو: هر دارو عوارض جانبی خاص خودش را دارد. عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و خستگی می‌توانند باعث کاهش میل جنسی شوند.
- ظاهر بدن: کاهش یا افزایش وزن و ریزش مو آشکارترین عوارض ظاهری شیمی‌درمانی محسوب می‌شوند. ممکن است به‌دلیل این تغییرات عزت‌نفس شخص کاهش پیدا کند و همان‌طور که می‌دانید نوع نگاه هر کس به خودش و ظاهرش ارتباط زیادی با تمایل او به رابطه جنسی و صمیمیت فیزیکی دارد.
راهکارهایی برای بهبود رابطه جنسی در طول شیمی‌درمانی
اگرچه شیمی‌درمانی می‌تواند توانایی یا تمایل شما برای صمیمیت فیزیکی با همسرتان را مختل کند، کارهایی هست که می‌توانید برای بهبود رابطه جنسی در طول این فرایند انجام دهید.
۱. با همسرتان صادق باشید
اگر دیگر تمایلی به صمیمیت جنسی با همسرتان ندارید، این موضوع را با مهربانی به او بگویید. اگر درباره این موضوع با او صحبت نکنید و کم‌کم شروع به تغییر رویه و دورشدن از او کنید، ممکن است احساس کند طرد شده است و به او بی‌مهری می‌کنید. همسرتان نزدیک‌ترین فرد به شماست و مطمئنا شما را درک خواهد کرد، پس نیازی نیست که از مطرح‌کردن این مسئله بترسید.
۲. صمیمیت فیزیکی را برقرار کنید
صمیمیت فیزیکی فقط مختص رابطه جنسی نیست. وقتی حالتان بهتر است و خودتان هم تمایل به نزدیک‌شدن دارید، به او نزدیک شوید و او را در آغوش بگیرید. مطمئن باشید این صمیمیت و نزدیک‌ترشدن فیزیکی حال روحی خودتان را هم بهتر خواهد کرد. اگر دوست داشتید ادامه بدهید و رابطه جنسی برقرار کنید، می‌توانید موقعیت‌های مختلفی را انتخاب کنید که راحت‌تر هستند و باعث درد نمی‌شوند. تجربیات جدید می‌توانند فرصتی سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز برای برانگیختن میل شما به تماس جنسی باشند.
۳. به سکس‌تراپ مراجعه کنید
سکس‌تراپ فردی است که شرایط شما را درک می کند و بهترین توصیه و مشاوره را به شما می‌دهد. اگر درباره رابطه جنسی در طول شیمی‌درمانی مشکلی دارید که دلتان می‌خواهد با کسی مطرح کنید، هیچ‌کس به‌اندازه فردی که در این حیطه تخصص دارد مناسب نیست.
درمانگری را پیدا کنید که بتواند به شما برای غلبه بر هرگونه چالشی که پس از درمان سرطان با آن روبه‌رو هستید کمک کند. صحبت‌کردن با این فرد می‌تواند عزت‌نفس ازدست‌رفته شما را بازسازی کند و این همان چیزی است که می‌تواند میل شما به صمیمیت فیزیکی را افزایش دهد.
به‌گفته انجمن روان‌شناسی آمریکا، راه‌های زیادی برای کمک به درمان اختلال عملکرد جنسی ناشی از شیمی‌درمانی وجود دارد. مثلا رویکردهای مبتنی بر ذهن‌آگاهی، روان‌درمانی و زوج‌درمانی می‌توانند مفید باشند.
سخن پایانی
اختلال عملکرد جنسی یکی از عوارض جانبی شیمی‌درمانی است که می‌تواند باعث شود فرد احساس بدتری به خودش داشته باشد و این منجر به مشکلاتی در رابطه عاطفی و جنسی او می‌شود. اگر در حال شیمی‌درمانی هستید، باید خواسته‌ها، نیازها و نگرانی‌هایتان درباره رابطه جنسی را با پزشک در میان بگذارید و از او کمک بخواهید.
برقراری ارتباط با همسرتان، کشف راه‌های جدید برای صمیمیت فیزیکی و پرسیدن سؤالات‌تان از پزشک، می‌توانند به شما کمک کنند جنبه فیزیکی رابطه با همسرتان را در طول درمان حفظ کنید.
