دستگاه بخور؛ انواع، خطرات و ۶ فایده دستگاه رطوبت ساز

رطوبت ناشی از دستگاه بخور، حتی برای خود خانه و وسایل آن نیز مفید است. هر گیاه خانگی که به رطوبت نیاز داشته باشد، در فضای مرطوب سرزنده و شاداب می‌شود و کف‌پوش چوبی یا مبلمان خانه هم دوام بیشتری پیدا خواهند کرد. همچنین رطوبت می‌تواند از ترک برداشتن کاغذ دیواری و ایجاد الکتریسیته‌ی ساکن، پیشگیری کند. هوای مرطوب نسبت به هوای خشک، فضا را گرم‌تر نگه می‌دارد و البته در ماه‌های زمستانی سال، از مصرف انرژی بیشتر پیشگیری و در هزینه‌های مربوط به آن صرفه‌جویی می‌کند.

انواع دستگاه بخور

انواع متفاوتی از دستگاه‌های بخور وجود دارند:

• بخارساز: این دستگاه با استفاده از الکتریسیته، بخار تولید می‌کند و آن را قبل از اینکه از دستگاه خارج شود، سرد می‌کند. اما این نوع از دستگاه بخور، فرد را در خطر سوختگی پوست قرار می‌دهد. بنابراین استفاده از آنها در خانه‌هایی که کودک دارند، مناسب نیست.
• دستگاه‌ بخور ماوراء‌صوت: این دستگاه‌ها برای تولید بخار، به‌جای الکتریسیته از ارتعاش استفاده می‌کنند.
• تبخیرکننده: این دستگاه با دمیدن هوا به درون آب در حال تبخیر، محیط اطراف خود را مرطوب می‌کند.
• دستگاه بخور پروانه‌ای: این دستگاه بخور برای کودکان خطری ایجاد نمی‌کند و به‌جای استفاده از حرارت برای تبخیر آب، از چرخش دیسک‌هایی که در دستگاه تعبیه شده‌اند، کمک می‌گیرد.
• دستگاه‌های بخور مرکزی: می‌توان با متصل کردن یکی از دستگاه‌های بخور به دستگاه تهویه‌ی هوای مرکزی خانه یا اداره، هوای محیط را مرطوب نگه داشت.

اندازه‌های دستگاه‌های بخور هم متفاوت هستند. دستگاه‌های بخور ایستاده، آن‌قدر بزرگ هستند که بتوانند کل فضای خانه یا اداره را مرطوب کنند. از طرفی، دستگاه‌های بخور شخصی، به‌راحتی قابل‌جابه‌جایی و حمل هستند.

خطرات احتمالی استفاده از دستگاه های بخور

دستگاه بخور، وسیله‌ای عالی برای افزایش رطوبت محیط است، اما این وسیله همچون میلیون‌ها وسیله‌ی دیگر بی‌خطر نیست؛ از بین این خطرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دستگاه‌های بخور کثیف

دستگاه بخور، آب را به بخاری مناسب برای تنفس تبدیل می‌کند. اما اگر مخزن آن کثیف باشد، بخاری که فرد در آن نفس می‌کشد آلوده و کثیف می‌شود. مخزن تاریک و مرطوب، بهترین محیط برای تجمع و رشد میکروب‌هاست. اما تمیز کردن مرتب دستگاه‌های بخور، از این مشکل پیشگیری می‌کند. شما می‌توانید این دستگاه‌ها را با استفاده از راهنمایی که توسط کارخانه‌ی تولیدکننده تهیه شده است، تمیز کنید. درضمن باید دقت کنید که آب به مدت طولانی در دستگاه بخور باقی نماند. درضمن اگر دستگاه بخور، مجهز به فیلتر است، فیلتر آن را به‌طور مرتب تعویض کنید.

رطوبت بسیار زیاد

هوای مرطوب خوب است، اما بالا بودن مقدار رطوبت موجب اشکال در تنفس و شدت یافتن برخی از علائم حساسیتی می‌شود. به‌طور مثال، عوامل حساسیت‌‌زایی مانند مایت‌های گردوغبار، قارچ‌ها و کپک به‌سرعت در محیط مرطوب رشد می‌کنند.

بنابر بررسی‌های آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده‌ی آمریکا، سطح رطوبت داخل خانه باید بین ۳۰ تا ۵۰ درصد باشد. رطوبت بالاتر از ۶۰ درصد، بسیار زیاد است.

افرادی که از دستگاه بخور استفاده می‌کنند، باید از رطوبت‌سنج یا نم‌سنج نیز استفاده کنند. البته برخی از دستگاه‌های بخور رطوبت محیط را نیز اندازه‌گیری می‌کنند، اما برای باقی دستگاه‌ها، باید رطوبت‌سنجی جداگانه خریداری کرد.

استفاده از آب سخت یا آب تصفیه‌‌نشده

بسیاری از تولیدکنندگان، فقط استفاده از آب خالص و تمیز را برای دستگاه‌های بخور توصیه می‌کنند، زیرا:

• آب تصفیه‌نشده‌ی شیرآب، برخلاف آب تصفیه و تقطیرشده، حاوی مقادیر بالایی از مواد معدنی و دیگر ذرات است. مواد معدنی موجود در آب سخت در دستگاه بخور جمع می‌شوند و آن را زودتر از زمان معمول فرسوده می‌کند.
• همچنین دستگاه بخور می‌تواند مواد معدنی موجود در آب سخت را به درون هوا منتشر کند؛ به این ترتیب هنگامی که افراد حاضر در محیط نفس می‌کشند، آن مواد را استنشاق می‌کنند. حتی ذرات این مواد ممکن است به‌شکل گردوغبار در محیط پخش شوند.

خطرات دیگر

از دیگر خطرات مربوط به دستگاه بخور می‌توان به سوختگی‌های ناشی از بخار آب، رشد کپک و تجمع آنها روی دیوارها و سقف خانه اشاره کرد.

اگر از دستگاه بخور استفاده می‌کنید، زیاد به آن نزدیک نشوید. اگر در خانه کودک دارید، باید همیشه مراقب او باشید که از دستگاه بخور دور بماند.

راهنمایی‌های مهم

هنگام استفاده از دستگاه بخور، موارد زیر را درنظر بگیرید:

• مقدار رطوبت موجود؛
• تعویض مرتب آب مورداستفاده در دستگاه؛
• تمیز کردن مرتب دستگاه؛
• تعویض به‌موقع فیلترها؛
• استفاده از آب تقطیرشده یا هر آبی که حاوی مواد معدنی نباشد؛
• توجه به اقدامات احتیاطی، در صورت وجود کودک در خانه؛
• توجه به دستورالعمل تولیدکننده‌ی دستگاه بخور.

کلام آخر

دستگاه بخور مناسب افرادی است که در محیط‌های نسبتا خشک زندگی می‌کنند و به مشکلات تنفسی یا خشکی پوست مبتلا هستند. البته باید به‌خاطر بسپارید که دستگاه‌ بخور نمی‌تواند بیماری‌هایی مانند آسم را درمان کند. اما می‌تواند در بهبود علائم آسم مفید باشد. بنابراین نباید دستگاه بخور را جایگزین درمان‌های پزشکی کنید. همچنین اگر پس از استفاده از دستگاه بخور، مشکل تنفسی‌تان شدت گرفت،‌ دستگاه را خاموش و به پزشک مراجعه کنید.